Door Marten van der Meulen In zijn bespreking van het nieuwe boek van Nicoline van der Sijs op Neerlandistiek licht Joop van der Horst een interessant citaat uit dat boek: In hoofdstuk 6 bespreekt Van der Sijs wat zij noemt “de opmars van de taalpolitie” in de 20ste eeuw: het gehakketak op andermans taalgebruik. (...) Het is inderdaad een 20ste-eeuws verschijnsel, lijkt … [Lees meer...] overDe opmars van de taalpolitie
Zoekresultaten voor: marten van der meulen
Neerlandistiek 2019: een jaaroverzicht in 25 artikels
De keuze van de hoofdredacteur Ongeveer 1850 artikelen zullen er dit jaar verschenen zijn in Neerlandistiek: aankondigingen van evenementen en van nieuwe boeken, polemieken die soms op de rand waren, overlijdensberichten, verslagen van nieuw onderzoek en meer: samen een duidelijk teken dat ons vak leeft. Hieronder geef ik een eigen selectie van 25 artikels die samen … [Lees meer...] overNeerlandistiek 2019: een jaaroverzicht in 25 artikels
Een begrafenis in Nijmegen is gezelliger dan een bruiloft in Arnhem
Door Marten van der Meulen Gisteren aan de lunch vertelde collega Johan Oosterman dat hij bij een boekpresentatie in Nijmegen was geweest. Een terugkerend thema bij Nijmeegse panelbijeenkomsten en dergelijke is blijkbaar het (al dan niet schertsend) kwaadspreken over Arnhem. Nu was dat ook gebeurd, en wel door gebruik te maken van een interessant gezegde. Een van … [Lees meer...] overEen begrafenis in Nijmegen is gezelliger dan een bruiloft in Arnhem
Een erge mooie auto
Door Marten van der Meulen Over het algemeen kent het Nederlands geen flectie op bijwoorden. Er zijn wat versteende overblijfsels uit een tijd dat die wel bestond (zoals gaarne), maar die voelen (voor mij althans) duidelijk archaïsch aan. Toch is er één vrij bekende uitzondering: het intensiverende bijwoord 'heel'. Dat komt zowel in onverbogen als verbogen vorm voor: … [Lees meer...] overEen erge mooie auto
Ik blog me helemaal kleurenblind
Door Marten van der Meulen Waar we ons de laatste tijd bezighielden met serieuze en belangrijke factchecks en het aan de kaak stellen van wéér een staaltje alarmisme over het Engels, daar is het nu weer tijd om te schrijven over de lichtere dingen des taals. Houd je van je taal, dan vier je die, door bijvoorbeeld te kijken naar fijne Franse woorden, … [Lees meer...] overIk blog me helemaal kleurenblind
Against meningen over het English
Door Marten van der Meulen Veel mensen maken zich druk over verengelsing van de Nederlandse taal en samenleving. Er is nauwelijks een zelfrespecterend taaladviesboek of het bevat geen stukje over te mijden anglicismen. Ook in kranten en andere media staan met enige regelmaat opinieartikelen, waarbij de focus vaak ligt op het hoger onderwijs. Dat domein is ook het primaire … [Lees meer...] overAgainst meningen over het English
Ik jouisseer vreemde Franse woorden
Door Marten van der Meulen Onze taal stikt van de vreemde woorden. Schattingen over de aanwezigheid van woorden van niet-Oergermaanse origine in het lexicon van het Nederlands schommelen rond de 75%. Van veel van deze woorden weten we al lang niet meer dat het om importwoorden gaat. Wie weet nog dat kelder uit het Latijn komt, of bus uit het Engels? Andere importwoorden … [Lees meer...] overIk jouisseer vreemde Franse woorden
Van Drongo tot Drongo, een jaar onderzoek naar nepnieuws en autoriteit
Door Gudrun Reijnierse Afgelopen week – op vrijdag 25 en zaterdag 26 oktober – was de Radboud Universiteit voor de tweede keer organisator van het Drongo Talenfestival. Ook dit jaar konden taalliefhebbers zich weer twee dagen lang verdiepen in de wereld van taal en communicatie, bijvoorbeeld tijdens een van de vele lezingen of door mee te doen aan onderzoek in een Drongo … [Lees meer...] overVan Drongo tot Drongo, een jaar onderzoek naar nepnieuws en autoriteit
Oproep: Fragmenten uit Nederlandse literatuur die over taalnormen en -conventies gaan
Door Peter-Arno Coppen en Marten van der Meulen In het blog over de Spreektaalveredelingsbond van laatst werd de aandacht vooral gevestigd op één aspect van dat toneelstuk: de taal over taal. Verschillende karakters in het stuk doen expliciet normatieve uitspraken over taal: ze becommentariëren de woordkeuze, uitspraak of het andersoortige taalgebruik van andere karakters. … [Lees meer...] overOproep: Fragmenten uit Nederlandse literatuur die over taalnormen en -conventies gaan
Een aantal mensen is of zijn?
Door Marten van der Meulen Een van de casus die ik onderzoek in het kader van mijn proefschrift is de kwestie ‘een aantal mensen is/zijn’. De laatste dagen heb ik flink wat data doorgespit, en dat heeft mij in ieder geval wat nieuwe inzichten gegeven. Meervoud of enkelvoud, dat gaat namelijk helemaal niet alleen maar over het werkwoord, maar ook over iets anders. En juist … [Lees meer...] overEen aantal mensen is of zijn?
Vaders fiets: geen Engels maar uitbreiding
Door Marten van der Meulen Gisteren verscheen op Neerlandistiek een interessant stukje van Fabian Stolk, waarin hij reflecteert op de constructie ‘de dichters plicht’. Hij vermoedt dat: sinds de officieuze afschaffing (c.q. het in onbruik raken) van de naamvallen (…) in het Nederlands taalgebruik, een Engelstalige genitiefconstructie is/wordt geïmporteerd als (principieel … [Lees meer...] overVaders fiets: geen Engels maar uitbreiding
Een toneelstuk over taaladvies?
Door Marten van der Meulen Uitspraken over goede en foute taal vinden hun weg naar allerlei cultuurproducten. Een mooi voorbeeld is een scene uit de Amerikaanse versie van The Office, waarin uitgebreid wordt gediscussieerd over de bekende kwestie who/whom. Op mijn zusterblog Milfje zijn blogs over liedjes te vinden die metalinguistische uitspraken (uitspraken over taal) … [Lees meer...] overEen toneelstuk over taaladvies?
Wat betekent ‘een goed scrabblewoord’?
De algemene opwinding over de vraag of eikenprocessierupsjeukpiek nu wel of niet een goed scrabblewoord is, is al weer een tijdje voorbij. Het ging op Teletekst een paar weken geleden ineens over dat woord, iemand tweette toen over Scrabble, maar andere mensen werden daar weer boos over omdat eikenprocessierupsjeukpiek niet eens gelegd kan worden op een standaardscrabblebord … [Lees meer...] overWat betekent ‘een goed scrabblewoord’?
Goed scrabblewoord en onvertaalbaar: over folk definitions
Door Marten van der Meulen Gisteren schreef ik al een Twitterdraadje over dit onderwerp, maar ik wil daar toch ook over bloggen: dan kun je net wat meer achtergrondinfo kwijt. Het begon met onderstaande tweet: ‘Eikenprocessierupsjeukpiek’ is juist een bijzonder slecht woord voor #Scrabble, wat vooral te maken heeft met het feit dat het niet op het bord past. … [Lees meer...] overGoed scrabblewoord en onvertaalbaar: over folk definitions
Ter grootte van Utrecht: over geografische vergelijkingen
Door Marten van der Meulen Het is een universeel erkende waarheid dat mensen moeite hebben zich omvang voor te stellen. Als je zegt dat een meteoor 155.459 km3 is, of als je zegt dat er een olievlek ter grootte van 46.000 m2 in de Golf van Mexico is, dan is dat misschien wel waar, maar kan de gemiddelde mens daar niks mee. Wat doe je dan: je knalt er een lekkere vergelijking … [Lees meer...] overTer grootte van Utrecht: over geografische vergelijkingen
Beroepsdeformatie voor taalkundigen
Door Marten van der Meulen Ik ben taalwetenschapper. Dat is mijn beroep, en ik voer dat met veel plezier uit. Het heeft echter ook een keerzijde: ik kan mijn taalbewustzijn eigenlijk niet meer uitzetten. Het maakt niet uit wat ik lees, hoor, spreek of schrijf: ik let altijd op. Niet op alles tegelijk, maar wel altijd. Nu is dat deels vooral best wel handig. Blogger zijnde … [Lees meer...] overBeroepsdeformatie voor taalkundigen
Een HEUL interessante kwestie
Door Marten van der Meulen Afgelopen februari presenteerde ik op de Grote Taaldag, de jaarlijkste conferentie voor taalkundigen in Nederland, een deel van mijn onderzoek naar variatie bij de intensiveerder heel, als in ‘een heel grote auto’ en ‘een hele grote auto. Zoals al in 1901 bekend was, komt de verbogen vorm hele in gesproken taal heel veel voor (ja daar niet … [Lees meer...] overEen HEUL interessante kwestie
Het nut van letteren
Door Viorica Van der Roest Heeft u zich weleens afgevraagd wat het nut is van een profvoetballer? Of een voetbalcommentator, for that matter? Een recruitment-marketeer? Een foodblogger? Waarschijnlijk niet. Maar waaróm eigenlijk niet? Weliswaar weten succesvolle beoefenaren van deze beroepen in onze tijd een groot publiek aan zich te binden, maar is er over vijftig jaar (laat … [Lees meer...] overHet nut van letteren
Wat gebeurt er eigenlijk in de studie Neerlandistiek?
Door Marten van der Meulen Er wordt dezer dagen flink wat gezegd over de neerlandistiek, de studie en het schoolvak Nederlands. Van het weekend las ik een vraaggesprek over deze materie in de NRC. Ik verbaasde me daarbij nogal over de uitspraken van Christiaan Weijts, die vind dat de studie op de schop moet. Hij baseert deze mening op zijn eigen ervaringen in de jaren ’90 … [Lees meer...] overWat gebeurt er eigenlijk in de studie Neerlandistiek?
Is ‘hele goede’ een taalfout?
Door Marten van der Meulen De huidige campagne van het CDA zal nog enige tijd herinnerd worden. Niet vanwege de inhoud, wel vanwege de leus ‘Een Hele Goede Morgen’. Eerst was er al een tweet van filosoof en schrijver Ger Groot, die zich héél flauw (en onterecht) afvroeg of je “iemand ook een halve morgen [kan] wensen”. Nu werd ik gewezen op een ingezonden brief in NRC, waarin … [Lees meer...] overIs ‘hele goede’ een taalfout?
Is de verengelsing van de Amsterdamse winkels een gevaar voor het Nederlands?
Door Marten van der Meulen Al langere tijd rommelt het in de Amsterdamse binnenstad. Of moet ik zeggen dat het is rumbling. Er wordt in de hoofdstedelijke winkels namelijk (te) veel Engels gebruikt. Metro en de Telegraaf schreven er in november 2017 bijvoorbeeld over. Vorige week besteedde AT5 er ook aandacht aan. Wat blijkt: er zijn best wat winkels waar je geen Nederlands … [Lees meer...] overIs de verengelsing van de Amsterdamse winkels een gevaar voor het Nederlands?
30 januari 2019, Amsterdam: Symposium voor Wetenschapsbloggers
Op 30 januari vindt op het Meertens Instituut het Symposium voor Wetenschapsbloggers plaats. Dit symposium wordt georganiseerd door Marc van Oostendorp, Jona Lendering, Hermen Visser en Marten van der Meulen. Bloggen wordt breed gezien als een van de beste manieren om te berichten over wetenschap. Voor onderzoekers zijn de laagdrempeligheid, snelheid van publiceren en … [Lees meer...] over30 januari 2019, Amsterdam: Symposium voor Wetenschapsbloggers
Taaladvies over als/dan wordt steeds strenger
Door Marten van der Meulen Ik schreef een tijd terug al eens over de onderdrukking van variatie, wat gezien wordt als een van de theoretische fundamenten onder prescriptivisme. Ik schreef in dat stuk de volgende zin: Taaladvies over als/dan lijkt dus strenger te worden. Heel veel meer vertelde ik niet over mijn onderzoek naar als en dan in 20e-eeuws taaladvies. Inmiddels is … [Lees meer...] overTaaladvies over als/dan wordt steeds strenger
Jeugdig enthousiasme gemengd met wat provocatie en zelfs bluf
Door Piet van Sterkenburg Marten van der Meulen, Fieke Van der Gucht, Robbe Verlinde en Willem Van Beylen, Het groot Nederlands Vloekboek. Slimmer schelden en vaardiger vloeken. Lannoo. Tielt 2018. ISBN 978 94 014 5341 7. Prijs 24,99 euro Fieke Van der Gucht, Marten van der Meulen, Robbe Verlinde en Willem Van Beylen, Het groot Vlaams Vloekboek. Slimmer schelden en … [Lees meer...] overJeugdig enthousiasme gemengd met wat provocatie en zelfs bluf
Gekke Henkie en achterlijke Joepie
Door Marten van der Meulen Dat voetbal en taal hand in hand gaan is al eeuwen bekend. Nieuwe woorden (rabona), interessante fenomenen (hattrick), nieuwe werkwoorden (VARren) keeper of doelman en ga zo maar door (zie hier voor een overzicht van voetbalartikelen in Onze Taal). Maar ook buiten het voetbal om gebeuren er interessante dingen. Zo zei Willem van Hanegem in zijn … [Lees meer...] overGekke Henkie en achterlijke Joepie
