Door Jan Uyttendaele In mijn bespreking van Nederlands voor Taalhelden heb ik de wens geuit dat de Taalunie ooit eens een publicatie voor het onderwijs zou laten verschijnen, waarin duidelijkheid wordt gegeven over het standaardtalige gebruik van een aantal courante schooltermen. Wat is het nu eigenlijk: kopies of kopieën, klassenleraar of klastitularis, nota’s of notities, … [Lees meer...] overStandaardnederlands op school
Zoekresultaten voor: standaardtaal
Het Nedersaksisch kan het leren van ei en ij scaffolden
Door Willemijn Zwart Woorden met ei of ij leren spellen is lastig. De meeste spellingmethoden laten leerlingen vanaf groep drie of vier zoveel mogelijk woorden met ei uit het hoofd leren, ondersteund door een ei-verhaal, een ei-plaat, een ei-rap of een ei-poster. Woorden die ze niet als ei-woord geleerd hebben, schrijven ze met een ij. Deze aanpak is erop gebaseerd dat er … [Lees meer...] overHet Nedersaksisch kan het leren van ei en ij scaffolden
Joop van der Horst: My dictionary
Door Joop van der Horst Over de toekomst valt meestal niets te zeggen. Niemand weet hoe de wereld er over tien of twintig jaar zal uitzien. Maar er zijn uitzonderingen. Ik denk dat onze woordenboeken zo'n uitzondering zijn. Over de toekomst van de woordenboeken ben ik vrij zeker. Onze woordenboeken, dat is belangrijk om te weten, zijn typisch het product van de … [Lees meer...] overJoop van der Horst: My dictionary
‘Limburgs’, dialect, mosterd en de onderbuik
Een open brief aan Leonie Cornips Door Frans Hinskens Coördinator van de Nederlandse poot van het StaatNed project Beste Leonie, Anderhalve week geleden is het eindverslag gepresenteerd van een grootschalig onderzoek naar de plaats van het Nederlands in de huidige Nederlandse en Vlaamse samenlevingen. Het door de Nederlandse Taalunie (NTU) geïnitieerde onderzoek, dat … [Lees meer...] over‘Limburgs’, dialect, mosterd en de onderbuik
Ondertekening: Staat van het Nederlands
Door Leonie Cornips en Joep Leerssen Op 8 mei 2017 is het omvangrijke onderzoeksrapport Staat van het Nederlands. Over de taalkeuzes van Nederlanders en Vlamingen in het dagelijks leven van de Nederlandse Taalunie verschenen. De Nederlandse Taalunie is het officiële orgaan van de Nederlandse en Vlaamse overheden dat over taalbeleid adviseert. Het rapport gaat over de … [Lees meer...] overOndertekening: Staat van het Nederlands
Op naar een Surinaamse en Antilliaanse editie van de Atlas van de Nederlandse taal!
Verkort praatje bij de presentatie van de 'Atlassen van de Nederlandse taal' op 11 mei in Den Haag Door Nicoline van der Sijs Welkom bij de presentatie van de Nederlandse editie van de Atlas van de Nederlandse. Wat is er nieuw en bijzonder aan deze atlas? Het belangrijkste wapenfeit is dat deze atlas voor het eerst erkent dat de variëteiten van het Nederlands die in Nederland … [Lees meer...] overOp naar een Surinaamse en Antilliaanse editie van de Atlas van de Nederlandse taal!
Werken aan de nieuwe ANS
Door Walter Haeseryn Zoals u wellicht weet wordt er sinds 1 oktober 2015 gewerkt aan een herziening van de Algemene Nederlandse Spraakkunst, de ANS. Graag willen we u hierbij informeren over de stand van zaken in het project. Het doel van het project is, kort samengevat, zowel de inhoud in overeenstemming te brengen met de huidige stand van kennis van de individuele … [Lees meer...] overWerken aan de nieuwe ANS
Etymologie: Klaas Vaak
Door Michiel de Vaan vaak zn. ‘slaap’ Oudnederlands Vak, gebruikt als bijnaam: Simon cognomento Vak (1130–1161). Middelnl. vaek m. ‘slaperigheid, slaap’ (1240), Nnl. vaeck (1540), vaak (1612). Tot ca. 1700 in de Noordnl. literatuur in gebruik voor ‘slaap’, bijv. in de vaak verdrijven, de vaak uit de ogen wrijven. In de standaardtaal nog in de uitdrukking praetjes voor de … [Lees meer...] overEtymologie: Klaas Vaak
Taalvariatie en mini-onderzoekjes
Door Miet Ooms Twee en een half jaar geleden kreeg ik een taalvraag. Dat was niet zo vreemd, want ik werkte toen bij de Taaltelefoon en taalvragen beantwoorden was mijn job. Maar deze ene vraag was anders: ik besefte plots weer dat er nog steeds heel wat variatie zit in de Nederlandse spreektaal en standaardtaal, soms zelfs zonder dat we het beseffen. De vraag in kwestie was: … [Lees meer...] overTaalvariatie en mini-onderzoekjes
In laaie liefdevlammen gaan ons harten tot U
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (120) Het Nederlandse sonnet bestaat 452 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Het Nederlandse sonnet en de Nederlandse standaardtaal zijn ongeveer even oud: ze kwamen beide zo'n 450 jaar geleden tot ons, in de late 16e eeuw. Ze hebben zich daarom hand in hand ontwikkeld – dat is … [Lees meer...] overIn laaie liefdevlammen gaan ons harten tot U
Fout in je hoofd!
Een foute dt, hij is groter als ik, verkeizing typen in plaats van verkiezing: taalfouten heb je in alle soorten en maten. Maar hoe gaat je hoofd daarmee om? Inleiding Iedereen maakt weleens een foutje tijdens het schrijven. Jij en ik, maar ook professoren Nederlands. Van Matthijs Siegenbeek, de eerste hoogleraar Nederlands (Universiteit Leiden, van 1797 tot 1847) tot aan … [Lees meer...] overFout in je hoofd!
Etymologie: pruilen
Door Michiel de Vaan pruilen ww. ‘de lippen tuiten van teleurstelling’ Middelnederlands pruulstu ‘pruil jij’ (ende alsment di bidt, so pruulstu ‘rogata non cantas’; Hol. 1464–1485), hi pruult ‘hij pruilt’ (Hol., 1430–1450), pruylen ‘mopperen’ (1477). Nieuwnl. pruylen ‘mopperen, treuren’ (1552–1554), pruilen (1615) ‘mopperen, boos zijn, dreinen, treuren’. In dialecten: … [Lees meer...] overEtymologie: pruilen
Is ‘groter als’ dan echt fout? Je hoofd vindt van niet!
Door Marten van der Meulen Groter als, nooit geen, hun hebben: veel mensen gruwen ervan. Sommige puristen verbeteren de fouten wanneer ze die tegenkomen, door overtreders aan te spreken of door brieven naar de krant te sturen. Vroeger zouden taalwetenschappers maar al te graag hebben meegedaan met deze verbeterzucht, maar tegenwoordig nemen zij afstand. Vandaag de dag … [Lees meer...] overIs ‘groter als’ dan echt fout? Je hoofd vindt van niet!
Hun zijn weer aan het zeuren
Door Steven Delarue Viel me dat even lelijk tegen, toen ik deze ochtend De Morgen opensloeg. Dan denk je geabonneerd te zijn op een progressieve krant, krijg je meteen een zure oprisping van hoofdredacteur Bart Eeckhout op je bord. De oorzaak van z’n slechte humeur bleek Hans Bennis te zijn, de recent aangestelde algemeen secretaris van de Taalunie. In een boeiend interview in … [Lees meer...] overHun zijn weer aan het zeuren
Etymologie: woerd
Door Michiel de Vaan woerd, waard zn. ‘mannetjeseend’ Als oudste attestatie wordt Mnl. woerde mv. (1380, Kameraarsrekeningen Utrecht) aangezien. Maar dat het hier daadwerkelijk om ‘woerden’ en niet om ‘woorden’ gaat lijkt me, gezien de context, heel onzeker; de brontekst zou opnieuw bestudeerd moeten worden. Nnl. woert, mv. woerden (1520–1530, Noord-Holland), woorde (1567, … [Lees meer...] overEtymologie: woerd
Vooraankondiging: Atlas van de Nederlandse taal
Eind april verschijnen: Atlas van de Nederlandse taal - Editie Nederland, van Mathilde Jansen, Nicoline van der Sijs, Fieke Van der Gucht, Johan De Caluwe, en Atlas van de Nederlandse taal - Editie Vlaanderen, van Fieke Van der Gucht, Johan De Caluwe, Mathilde Jansen, Nicoline van der Sijs Taal boeit heel veel mensen. Kijk maar naar het succes van de jaarlijkse zoektocht … [Lees meer...] overVooraankondiging: Atlas van de Nederlandse taal
‘Hoe taal ons in 2016 als maatschappij verdeelde’
Door Steven Delarue Voor de taalkundige in mij was 2016 opnieuw een geweldig boeiend jaar, met de voorbije decembermaand als kers op de taart: begin deze maand barstte er een storm aan opiniestukken los in de nasleep van de PISA-resultaten, daarna waagde schrijfster Saskia De Coster zich aan het relativeren van spelling in de aanloop naar het Groot Dictee, en vorige week nog … [Lees meer...] over‘Hoe taal ons in 2016 als maatschappij verdeelde’
Etymologie: kiezel
Door Michiel de Vaan kiezel zn. ‘grind; kiezelsteentje’ Vroegmiddelnederlands kesel, mv. kesele ‘kiezelsteen’, keselkin ‘kiezelsteentje’, keselstene ‘kiezelstenen’ (1287; WVla.), keyselen ‘kiezels’ (1420, Vlaanderen). Met -ing-: kieselinghe steyne ‘kiezelstenen’ (ca. 1470, ZO-Nl.), kieselinghe (1475, ZO-Nl.), keselincktonnen ‘tonnen voor het bergen van kiezelstenen’ … [Lees meer...] overEtymologie: kiezel
Hans Bennis nieuwe Algemeen Secretaris van de Nederlandse Taalunie
Zojuist is bekend geworden dat prof. dr. Hans Bennis door het Comité van Ministers per 1 februari 2017 is benoemd tot de nieuwe Algemeen Secretaris van de Nederlandse Taalunie. Bennis studeerde Nederlands en Algemene Taalwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en was verbonden aan onder meer de Vrije Universiteit en de Universiteit van Tilburg voor hij in 1998 directeur … [Lees meer...] overHans Bennis nieuwe Algemeen Secretaris van de Nederlandse Taalunie
Een warme trui voor het Surinaams-Nederlands
Door Marc van Oostendorp Over het Surinaams-Nederlands weten we belachelijk weinig. Het is een variëteit van het Nederlands met eigen woorden (tori voor verhaal), eigen constructies ('voordat je denkt, raakt een 50SRD op'), eigen klanken (de met de lippen uitgesproken w), enzovoort, maar een en ander is nauwelijks in kaart gebracht. Dat komt doordat Nederlandse en … [Lees meer...] overEen warme trui voor het Surinaams-Nederlands
Taal en geschiedenis in het Bildt
Door Marc van Oostendorp Nauwkeurige taalanalyse kan ons soms een precies beeld geven van de geschiedenis. Dat geldt bijvoorbeeld voor de gemeente het Bildt, in Friesland. Er wordt daar een dialect gesproken dat al lange tijd de aandacht van taalkundigen heeft getrokken, omdat het niet duidelijk is of het wel Fries is. Het heeft daarvoor wel heel erg veel Hollandse … [Lees meer...] overTaal en geschiedenis in het Bildt
Stagiairs gezocht voor de internationale neerlandistiek
De Internationale Vereniging voor neerlandistiek (IVN) is op zoek naar stagiairs die hun steentje willen bijdragen aan neerlandistiek in de wereld, op onderzoeks- en productiegebied. De Internationale Vereniging voor Neerlandistiek (IVN), opgericht in 1970, vertegenwoordigt academici die zich bezighouden met de neerlandistiek in brede zin (taal- en letterkunde, cultuur, … [Lees meer...] overStagiairs gezocht voor de internationale neerlandistiek
De lat van Boendale
Door Bas Jongenelen Donderdag 3 november jl. vond in De Brakke Grond te Amsterdam de Dag van de Literatuurkritiek, georganiseerd door De Buren en De Reactor. Ik mocht er de openingslezing verzorgen. De tekst daarvan was: Hoe hoog leggen we de lat van Boendale? - Middeleeuwse literatuurkritiek in de klas Af en toe, in gezelschap van neerlandici, doe ik een … [Lees meer...] overDe lat van Boendale
Congres 90 jaar Veldeke en 40 jaar VLDN
De Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde en Veldeke Limburg nodigen u uit tot deelname aan hun feestelijk congres dat zij organiseren n.a.v. de jubilea 90 jaar Veldeke en 40 jaar VLDN. Dialect in het hart en onder de loep Dialectonderzoek en dialectcultuur in Limburg Zaterdag 19 november 2016 Kasteel Groot Buggenum, Loorderstraat 3, 6096 NE Grathem (NL) Tel. +31 … [Lees meer...] overCongres 90 jaar Veldeke en 40 jaar VLDN
Etymologie: toorn
Door Michiel de Vaan toorn zn. ‘woede’ Vroegmiddelnederlands torn (1200), toren (1240) ‘woede, heftige opwinding; verdriet, ellende’, Vroegnieuwnl. toren ‘hevige woede; verdriet’ (ca. 1516), na 1600 meestal in de spelling toorn. De betekenis ‘verdriet’ verdwijnt na de 17e eeuw maar komt nog in enkele dialecten voor: Zeeuws torn ‘tegenslag, klap’, Antwerps toorn, toren … [Lees meer...] overEtymologie: toorn
