Komend jaar is de Imagokalender van het Nederlands Klassiek Verbond gewijd aan de Aeneïs van Vergilius. Elke maand krijgen we afbeeldingen met ruimschoots toelichtingen te zien bij één van de twaalf boeken. Weinig klassieke teksten zijn in de Nederlandse literatuur, van de middeleeuwen tot heden, zo vaak nagevolgd als Vergilius’ epos over de stichting van Rome. Het verhaal over … [Lees meer...] overDe Aeneïs in twaalf maanden
17e eeuw
6 januari – 8 januari 2023: Gijsbreght van Aemstel
Ruim 380 jaar al trekt deze kaskraker van Joost van den Vondel volle zalen en spreekt het verhaal van de mythische heer van Amsterdam, die op kerstnacht zijn stad probeert te beschermen tegen Kennemers en de Haarlemmers tot de verbeelding. Een treurspel dat generaties aan het denken heeft gezet over noodlot, voor- en tegenspoed en het kiezen tussen liefde en plicht, eigen of … [Lees meer...] over6 januari – 8 januari 2023: Gijsbreght van Aemstel
Vondels Lijkklacht aan het vrouwenkoor
Op 12 februari 1635 overleed Vondels echtgenote, Maria de Wolff. Over dit verlies schreef Vondel een gedicht, gericht tot het zogeheten Vrouwenkoor in de Oude Kerk in Amsterdam, ‘O Heiligh Koor’, waar zij begraven zou worden, bij hun al eerder gestorven kinderen Sara en Constantijn. Ook hun dood had Vondel met gedichten herdacht. Vooral de gedichten op die kinderen zijn zo … [Lees meer...] overVondels Lijkklacht aan het vrouwenkoor
‘Maer deze maeght gaet al de mans te boven’
Een ideale klassieke tragedie is Sofocles’ Koning Oedipus. Vondel vertaalt dit spel in 1660, en in de opdracht aan Joan Huydecoper schrijft hij: ‘Aristoteles, in zijn tooneelonderwijs, voert het in, als een voorbeelt, waer in de twee hoofdcieraden, herkennis en staetveranderinge, krachtigh uitschijnen.’ In een aristotelische tragedie treedt een held op met wie het publiek zich … [Lees meer...] over‘Maer deze maeght gaet al de mans te boven’
Etymologica: Beter een goede boer dan een slechte buur
Middeleeuws Nederlands in de Brabantse dialecten Hoe zagen de Brabantse boerderijen er in de zeventiende eeuw uit? Op basis van houtskeletten in oude boerderijen, historische afbeeldingen en archeologisch onderzoek is daar behoorlijk wat over te zeggen. Maar ook de taalkunde kan soms interessante gegevens bijdragen, zoals uit dit artikeltje zal blijken. Zo biedt een … [Lees meer...] overEtymologica: Beter een goede boer dan een slechte buur
Johan de Witt en het Rampjaar als luisterboek
Bij Uitgeverij Catullus verscheen eerder dit jaar een nieuwe bloemlezing uit de correspondentie van Johan de Witt. Samenstellers Ineke Huysman en Roosje Peeters kozen dit keer voor het Rampjaar 1672. De gekozen brieven worden besproken door de leden van het projectteam Briefwisseling van Johan de Witt van het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis. Op de … [Lees meer...] overJohan de Witt en het Rampjaar als luisterboek
Salmoneus: de koning die dacht dat hij Jupiter was
De rei van priesters van Jupiter zingt in Salmoneus: Aertsvader, wou Jupijn u spaeren, En uwe grijze hairen, Om out en stram te lijen De tempelschenderyen? Om deze … [Lees meer...] overSalmoneus: de koning die dacht dat hij Jupiter was
Literatuur was ooit onmisbaar
Hoe verder je terug in de tijd gaat, hoe belangrijker literatuur wordt. In tijden van teruglopende studentenaantallen, sluitende boekhandels en hardnekkige ontlezing is het moeilijk voorstelbaar dat literatuur ooit met twee benen in de maatschappij stond, een spilfunctie vervulde, zelfs onmisbaar was. Dit inzicht kwam als een klap in het gezicht van een kersverse studente … [Lees meer...] overLiteratuur was ooit onmisbaar
Saul vallt en David klimmt bij de Catharinisten van Aalst
Op 11 en 12 juni vieren de Catharinisten in Aalst het zeshonderdjarig bestaan van hun toneelvereniging, voorheen rederijkerskamer. En aan het filmpje waarin zij de activiteiten bij dit imposante jubileum aankondigen te zien ontbreekt het de zeshonderdjarige niet aan humor en energie. Er is een congres, een feestelijke bijeenkomst met theateroptredens, een tentoonstelling in … [Lees meer...] overSaul vallt en David klimmt bij de Catharinisten van Aalst
De band tussen educatie, inburgering en Nederlandse cultuur zou vanzelfsprekend moeten zijn
In 2007 schreef ik in het toenmalige wetenschappelijke tijdschrift Neerlandistiek.nl het artikel ‘Cupido leert de Nederlandse taal (1601), en burgert verder in (1613): realisme in Nederlandse (liefdes)emblemen’. Het artikel ging over twee embleembundels van de Leidse hoogleraar-dichter Daniel Heinsius waarin de liefdesgod Cupido steeds minder klassiek, mythologisch en … [Lees meer...] overDe band tussen educatie, inburgering en Nederlandse cultuur zou vanzelfsprekend moeten zijn
Vertalingen waren publiekstrekkers
Gemeten naar de hoeveelheid opvoeringen in de Amsterdamse Schouwburg was niet Joost van de Vondel de succesvolste zeventiende-eeuwse toneelauteur, maar de Spanjaard Lope de Vega. Dat inzicht hebben we te danken aan de digitale database ONSTAGE, in de afgelopen jaren ontwikkeld aan de Universiteit van Amsterdam door Frans Blom en collega’s. In ONSTAGE zijn de archieven van de … [Lees meer...] overVertalingen waren publiekstrekkers
Literatuurgeschiedenis zestiende en zeventiende eeuw
Uitlegvideo over de literatuurgeschiedenis van de zestiende en zeventiende eeuw (Renaissance en Gouden Eeuw). … [Lees meer...] overLiteratuurgeschiedenis zestiende en zeventiende eeuw
20 juli 2022: John Cruso at the Norfolk Record Office
‘To mark the publication of ‘John Cruso of Norwich and Anglo-Dutch Identity in the Seventeenth Century’ (Cambridge: D.S. Brewer, 2022), Dr. Chris Joby will give a presentation on the book and on documents in the Norfolk Record Office archives that he consulted in writing the book. The story of Cruso, whose family name was immortalized by Daniel Defoe, is an … [Lees meer...] over20 juli 2022: John Cruso at the Norfolk Record Office
Oorlog in Europa
In 2022 is er helaas weer een oorlog in Europa. Vanwege de lange periode van relatieve vrede die sinds 1945 in Europa heeft geregeerd, is het gemakkelijk om te vergeten dat oorlog tussen Europese landen vóór 1945 min of meer de normale stand van zaken was. Wat de Lage Landen betreft, hun zuiderburen vielen hen meer dan eens aan. Dit jaar is het 350e herdenkingsjaar van de … [Lees meer...] overOorlog in Europa
Maria Tesselschade Roemers (1594-1649) in het ‘Panpoëticon Batavûm’
Maria T. Roemers. Zelf koos ze voor haar middle name, die op 25 maart 1594 heel vreemd moet hebben geklonken: Tesselschade, naar de scheepsramp bij Texel die haar vader die winter veel geld had gekost. Wie kent haar niet, de ‘onwaerdeerlycke vrouw’ die met haar zusje Anna het sprankelende hart vormde van de – maar nee, vakgenoten hebben het daar niet meer over en vragen liever … [Lees meer...] overMaria Tesselschade Roemers (1594-1649) in het ‘Panpoëticon Batavûm’
Waar zou jij met je tinderdate afspreken op 3 mei 1646?
Vandaag promoveert Tim Vergeer op de populariteit van Spaanse toneelstukken die in het Nederlands werden opgevoerd in de Lage Landen. Hij maakte dit filmpje over de uitkomsten van zijn onderzoek: … [Lees meer...] overWaar zou jij met je tinderdate afspreken op 3 mei 1646?
Vondel, Lucifer en de kerkeraad
Frontispice van de Lucifer (1654): Michaël verslaat Lucifer en Adam en Eva worden uit het paradijs verjaagd. In veel van Vondels toneelstukken zijn de reien het meest indrukwekkende gedeelte. Zo ook in de Lucifer. Halverwege het vijfde bedrijf zingt de Rey van Engelen een loflied op Michael, de overwinnaar in de strijd met Lucifer en zijn opstandige engelen. De kracht van … [Lees meer...] overVondel, Lucifer en de kerkeraad
Spanjaarts met groote swarte brillen op haar neus
Ieder onderzoek is natuurlijk een reis en ieder proefschrift een reisverslag. Maar het proefschrift dat Alan Moss vandaag in Nijmegen verdedigt heeft ook de vorm van een reisverslag. Een zeer uitvoerig reisverslag van 565 dik bedrukte pagina's, met hoofdstuktitels als 'Vertrek', 'Gevaren onderweg', 'De terugweg' en natuurlijk 'Italië:' Moss beschrijft de zogeheten Grand Tour … [Lees meer...] overSpanjaarts met groote swarte brillen op haar neus
Een nieuwe zeventiende eeuw. De continue constructie van een tijdperk
Onlangs verscheen De zeventiende eeuw: een handboek over een beroemd en berucht tijdperk uit de Nederlandse geschiedenis, geschreven door een team van internationale experts. Ter gelegenheid van de boekpresentatie gaan de redacteurs in debat over de manier waarop ons beeld van deze ‘gouden eeuw’ de laatste decennia is veranderd en wat die periode ons vandaag de dag nog te … [Lees meer...] overEen nieuwe zeventiende eeuw. De continue constructie van een tijdperk
Een succesvolle tweetalige in de 17e eeuw
Te oordelen naar zijn pagina bij de DBNL was John Cruso niet meteen dé auteur waaraan iedereen denkt wanneer hij denkt aan de literatuur van de 17e eeuw. Er staat één werk van de schrijver op de pagina (zijn Epigrammata ofte winter-avondts tytkorting) en er is één artikel aan hem gewijd: in 1964, door J.C. Arens. Maar nu is er ineens een omvangrijke studie over hem, een … [Lees meer...] overEen succesvolle tweetalige in de 17e eeuw
Verschenen: Delitiae Italiae. Een reis door het zeventiende-eeuwse Italië
Alle wegen leiden naar Rome, maar was dat in de zeventiende eeuw ook al zo? Hoe zagen deze wegen eruit? En welke Italiaanse steden koos een reiziger nog meer als zijn bestemming? Waar sliep de reiziger? En waar zijn paard? Ging hij wel te paard? Veel vragen. En die stellen wij niet alleen, die stelde men vroeger ook al. De Delitiae Italiae (1602), die je in handen … [Lees meer...] overVerschenen: Delitiae Italiae. Een reis door het zeventiende-eeuwse Italië
Extra loon voor je eigen kostuum
Het aardigst van het boekje Gouden diva's van Olga van Marion is misschien de nadruk op de methode. Het boekje, met als ondertitel 'De eerste Nederlandse actrices en hun sporen in de literatuur' is een uitwerking van de Bert van Selm-lezing die ze eerder dit jaar gaf. Het gaat om die sporen: heel veel is er niet bekend over de eerste vrouwen die, in de zeventiende eeuw, aan het … [Lees meer...] overExtra loon voor je eigen kostuum
Een nieuw gedicht van Jan Six van Chandelier gevonden en een plano onder de aandacht gebracht
Bij het doorzoeken van Google met de zoekterm I.S.V.C. kwam ik een verwijzing tegen naar een verkoopcatalogus Prints and Etchings, Manchester (1819) waarin als nr. 77 werd aangeboden een gravure van King Charles II on horseback met ‘eight Dutch verses, I.S.V.C.’. Ger Luijten van de Fondation Custodia in Prijs was zo vriendelijk voor me na te speuren waar de bedoelde prent zich … [Lees meer...] overEen nieuw gedicht van Jan Six van Chandelier gevonden en een plano onder de aandacht gebracht
Drama in de Ridderzaal
In de Ridderzaal van het Muiderslot heeft zich flink wat drama afgespeeld: geen spannende riddergevechten, maar wel intense toneelstukken. Vandaag staan de schijnwerpers dan ook op de bühne van het kasteel. Liggend en zittend vertelt theaterman Imre Bésanger over de schoonheid en perikelen van de theaterstukken die hier al honderden jaren worden gespeeld. Hoe brengt Imre deze … [Lees meer...] overDrama in de Ridderzaal
De mythe van de Muiderkring
De fameuze artistieke vriendengroep De Muiderkring blijkt gebakken lucht. Over de bijeenkomsten van deze vriendengroep bij het Kasteel Muiderslot doen fantastische verhalen de ronde: er werd veel en lekker gegeten, gedronken, gefeest, gediscussieerd, gemusiceerd, er werden nieuwe gedichten voorgedragen en er zouden romances zijn ontstaan… Historicus Lieke van Deinsen – docent … [Lees meer...] overDe mythe van de Muiderkring
