Van watersnoodramp tot aan vliegtuigramp: in het verleden werd Nederland soms getroffen door een 'nationale ramp'. Behalve veel verdriet leverde dat ook iets anders op: een groot gevoel van saamhorigheid. Juist op die momenten bleek de rol van de koning of koningin heel belangrijk. Er was zelfs een koning die heel goed begreep dat rampen niet alleen goed voor het … [Lees meer...] overWaarom voelen we ons meer Nederlander na een ramp?
18e eeuw
Lotte Jensen: Hoe zorgde een Fransman ervoor dat wij meer van Nederland gingen houden?
"Dé Nederlander bestaat niet", zei Máxima een aantal jaren geleden. Half Nederland viel over die uitspraak, want wij Nederlanders voelden ons wel degelijk "Nederlander"! Volgens historisch letterkundige Lotte Jensen (Radboud Universiteit) voelen we ons in tijden van oorlog zelfs nóg sterker "Nederlander". Bijvoorbeeld in de periode dat Napoleon in Nederland de scepter zwaaide, … [Lees meer...] overLotte Jensen: Hoe zorgde een Fransman ervoor dat wij meer van Nederland gingen houden?
Wanneer voelen wij ons Nederlander?
Het eerste college van Lotte Jensen (gisterenavond uitgezonden, maar toen door personeelstechnische problemen op de redactie van Neder-L niet doorgeplaatst; vanaf vanavond hopelijk wel iedere avond deze week een vers college.) … [Lees meer...] overWanneer voelen wij ons Nederlander?
Van vreemde smetten vrij
Door Marc van OostendorpAan het begin van haar eerste college over Nederlandse identiteit – later vandaag komt het online bij de Universiteit van Nederland – laat Lotte Jensen haar paspoort zien. Een van de bekendste specialisten op het gebied van de Nederlandse letterkunde blijkt alleen een Deens paspoort te hebben. Ze heeft, vertelt ze, wel ooit een Nederlands … [Lees meer...] overVan vreemde smetten vrij
O Brandend Pypje, heete gloed!
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (65)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpDat dichters vanaf het midden van de zestiende eeuw hun gedichten met een regelmatige afwisseling van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen gingen schrijven, heeft voor de taalwetenschap één voordeel: vanaf dat … [Lees meer...] overO Brandend Pypje, heete gloed!
Zonder U
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (64)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpOver Albertus Frese (1714-1788) is niet veel bekend, in ieder geval niet bij mij. Via de links op de pagina over hem bij de DBNL komen we te weten dat hij in Haarlem samen met Christiaan Schaaf een aantal komedies … [Lees meer...] overZonder U
Wonderdaân van een kinderpeuzelaar
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (63)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpOp het eerste gezicht zou je Juliana Cornelia de Lannoy (1738-1782) een voorloper kunnen noemen van de Nederlandse doemaargewoondandoejealgekgenoegisten in de Nederlandse dichtkunst – de Annie M.G. Schmidts en de Gerrit … [Lees meer...] overWonderdaân van een kinderpeuzelaar
Een literaire canon voor de achttiende eeuw?
Door Roland de Bonth In Neder-L van 11 juli 2015 constateerde Rietje van Vliet dat de achttiende eeuw in de kort daarvoor gepubliceerde Vlaamse literaire canon volledig ontbrak. Ook in de Nederlandse tegenhanger uit 2002 blijkt de achttiende eeuw sterk ondervertegenwoordigd te zijn. Naar aanleiding van dat artikel heb ik een inventarisatie gemaakt van achttiende-eeuwse … [Lees meer...] overEen literaire canon voor de achttiende eeuw?
Laffe terroristen van de liefde in de 18e eeuw
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (61)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpWanneer noem je iemand laf? Ja, populistische politici aan het begin van de 21e eeuw weten het wel: als je iemand verafschuwt, is het genoeg. Maar vroeger, toen is dat toch wel anders geweest? Een groot dichteres als … [Lees meer...] overLaffe terroristen van de liefde in de 18e eeuw
2016 04 19 Boekpresentatie & debat: “The roots of nationalism” (Amsterdam)
Het nationalisme neemt de laatste jaren in Europa weer sterk toe. Hoe oud zijn nationalistische sentimenten en wanneer zijn nationale identiteiten ontstaan? Nationale identiteiten worden vaak beschouwd als uitvindingen van de moderne tijd, maar er is een groeiende groep ‘traditionalisten’ die stelt dat de wortels van het nationalisme en nationale identiteitsvorming verder terug … [Lees meer...] over2016 04 19 Boekpresentatie & debat: “The roots of nationalism” (Amsterdam)
Oproep: scriptieprijs 18e eeuw
Jaarlijks reikt de Werkgroep 18e Eeuw de Scriptieprijs 18e Eeuw uit aan de auteur van een masterscriptie over een aspect van de geschiedenis, literatuur, filosofie of beeldende kunst van de ‘lange’ achttiende eeuw (1670-1830). Scripties kunnen zowel in het Nederlands, Engels, Frans en Duits zijn opgesteld. Voor deze editie dient de scriptie in 2015 te zijn goedgekeurd, van … [Lees meer...] overOproep: scriptieprijs 18e eeuw
De e klinkt hard én zacht
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (60)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIets minder dan één op de vijf letters in een Nederlandse tekst is een e en de letter is daarmee op afstand de meest voorkomende. Dat geldt in ieder geval voor tal van tellingen voor het Nederlands van rond de … [Lees meer...] overDe e klinkt hard én zacht
Boekpresentatie & debat: “The roots of nationalism” (Amsterdam, 19 april 2016)
Het nationalisme neemt de laatste jaren in Europa weer sterk toe. Hoe oud zijn nationalistische sentimenten en wanneer zijn nationale identiteiten ontstaan? Nationale identiteiten worden vaak beschouwd als uitvindingen van de moderne tijd, maar er is een groeiende groep ‘traditionalisten’ die stelt dat de wortels van het nationalisme en nationale identiteitsvorming verder terug … [Lees meer...] overBoekpresentatie & debat: “The roots of nationalism” (Amsterdam, 19 april 2016)
Hé natuur!
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (59)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpOp het Canarisch eiland La Gomera kunnen ze hun zinnen fluiten: ze hebben een manier gevonden om klinkers en medeklinkers om te zetten in fluitbare signalen, zodat herders bijvoorbeeld over grote afstand kunnen … [Lees meer...] overHé natuur!
Klinkletters kijken in de 18e eeuw
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (58)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIn een bekend artikel heeft Gert de Jager er ooit op gewezen dat het sonnet bij uitstek een visueel genre is. Vooral dichters die naar hun werk in geschreven vorm kijken (en niet vooral luisteren naar hun gedichten) … [Lees meer...] overKlinkletters kijken in de 18e eeuw
Oplichters, huwelijkszwendelaars, malverserende notarissen, kwakzalvers en kale mannen in de 18e eeuw
Opgeschoren, gemillimeterde of spiegelgladde schedels, het is nu het merkteken van ‘revolutionair rechts’. In de 18e en vroege 19e eeuw was dat niet veel anders. Ook toen drukte een kaal hoofd een groepsidentiteit uit. Weliswaar niet van een rechtse, autoritair angehauchte club, maar van een uiterst individualistisch ingesteld gezelschap, maar even hemelbestormend. Wie zich in … [Lees meer...] overOplichters, huwelijkszwendelaars, malverserende notarissen, kwakzalvers en kale mannen in de 18e eeuw
Tussen publiek en privé: Engelse en Nederlandse schrijfsters uit de vroegmoderne tijd
Masterclass voor onderzoekers en studenten Op 1 maart a.s. verzorgt Martine van Elk ( California State University Long Beach) om 15.30 u. de colloquiumlezing in het Amsterdams Centrum voor de studie van de Gouden Eeuw: Publicizing Female Virtue on the Dutch Stage: Verwers, Questiers, and Lescailje … [Lees meer...] overTussen publiek en privé: Engelse en Nederlandse schrijfsters uit de vroegmoderne tijd
Van mijn balijnenrok de haak
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (57)Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpIn de achttiende eeuw komt een nieuwe sonnettenmode over Europa. Het genre is dan inmiddels natuurlijk al eeuwenoud en ook in de Nederlanden al zo'n 150 jaar bekend (ter vergelijking: gisteren was het 150 jaar geleden … [Lees meer...] overVan mijn balijnenrok de haak
Call: De achttiende eeuw in smaak en geur/Flavours of the Eighteenth Century (10-11 maart 2016)
Brussel, 10-11 maart 2016Bevestigde keynote-speakers: Viktoria von Hoffmann (Université de Liège) & Mark Jenner (University of York)Call for papers (Nederlands)Call for papers (English)*De Werkgroep Achttiende Eeuw buigt zich tijdens haar jaarlijkse congres over de plaats en de rol van smaak en geur in een eeuw waarin zowel het theoretisch discours als de dagdagelijkse praktijk … [Lees meer...] overCall: De achttiende eeuw in smaak en geur/Flavours of the Eighteenth Century (10-11 maart 2016)
18e-eeuws gat in Vlaamse literaire canon
Door Rietje van VlietKarel Broeckaert (1767-1826)‘De canon toont aan welke boeken er in Vlaanderen als essentiële werken uit de Nederlandstalige literatuur worden beschouwd’. En dus kozen de Vlamingen voor de werken van 17e-eeuwse Hollanders: Bredero, P.C. Hooft, Vondel (2 keer!) en Huygens.De 18e-eeuwse letterkunde schijnt voor de Vlamingen echter non-existent, kwalitatief … [Lees meer...] over18e-eeuws gat in Vlaamse literaire canon
Knowledgeable Youngsters: Youth, Media and Early Modern Knowledge Societies
Knowledgeable Youngsters: Youth, Media and Early Modern Knowledge Societies26 en 27 juni 2015, UtrechtHoe leerden jongeren in de vroegmoderne tijd om tekstuele en visuele media te gebruiken, en hoe werden ze zo vaardig om bij te dragen aan de belangrijke wetenschappelijke, culturele, economische en sociale ontwikkelingen die zich in die periode voordeden? Op het internationale … [Lees meer...] overKnowledgeable Youngsters: Youth, Media and Early Modern Knowledge Societies
Scriptieprijs Achttiende Eeuw 2014 (deadline 1 juli 2015)
Jaarlijks reikt de Werkgroep Achttiende Eeuw de Scriptieprijs Achttiende Eeuw uit aan de schrijver of schrijfster van een masterscriptie over een aspect van de geschiedenis, literatuur, filosofie of beeldende kunst van de ‘lange’ achttiende eeuw (1670-1830). De scriptie dient in 2014 te zijn goedgekeurd, van excellente kwaliteit te zijn en zich door originaliteit of een … [Lees meer...] overScriptieprijs Achttiende Eeuw 2014 (deadline 1 juli 2015)
19 juni 2015: Research Workshop Weerbaarheid in rampzalige tijden
Research WorkshopWeerbaarheid in rampzalige tijden: de verwerking van historische catastrofen in de Lage Landen (ca. 1600-1850; Resilience in disastrous times: the processing of historical catastrophes in the Low Countries (ca. 1600-1850) Datum en tijd: 19 juni 2015; 10:00-17:30Locatie: Academiegebouw Rijksuniversiteit Groningen, zaal A3Languages / voertalen: … [Lees meer...] over19 juni 2015: Research Workshop Weerbaarheid in rampzalige tijden
Tijdschriften: Satire van onder het stof
Wie nu aan satire doet, speelt met gevaar. Spot, kritiek of verontwaardiging over misstanden, het mag, maar wie verstandig is, blijve binnen zekere grenzen. Dat was in het verleden niet anders, al werd er niet zo snel en doelgericht geschoten. De reactie was eerder verbaal, zoals blijkt uit Rietje van Vliets artikel over een Leidse literaire vendetta uit de tachtiger jaren van … [Lees meer...] overTijdschriften: Satire van onder het stof
Beleefd zijn in de zeventiende en de achttiende eeuw
Door Marc van OostendorpIn 1664 schreef Maartje Jaspers een brief aan haar zeevarende echtgenoot Gerrit Ariaanse van den Broek waarin ze hem vertelde hoe ze hem miste. "Ick seer verlangh," schreef ze, "om van ul eens schrijvens te hebbe, want ick suent den drieden mei geen schrivens van ul gesien en hebt (...) o doet toch sooveel en schrift eens metten eerste soo … [Lees meer...] overBeleefd zijn in de zeventiende en de achttiende eeuw
