• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

18e eeuw

Tranenthee van een archiefonderzoeker

7 april 2024 door Marita Mathijsen Reageer

of: drie weken in Trévoux, Bourg-en-Bresse en Lyon Er is dat mooie kinderboek van Uil die tranenthee wil zetten, en om voldoende tranen op te vangen gaat denken aan verloren dingen: lepels die achter het fornuis vallen en nooit teruggevonden worden, potloodjes die te klein geworden zijn om vast te houden, boeken die je niet kunt uitlezen omdat er bladzijden uitgescheurd … [Lees meer...] overTranenthee van een archiefonderzoeker

Te verschijnen: Nieuwsgier, Peter Altena

26 maart 2024 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Roddelverhalen waren in de achttiende eeuw geliefd en niemand kon ze zo goed vertellen als Jacob Campo Weyerman. Hij was de grootmeester van het genre. Met zijn vermakelijke weekbladen exploiteerde hij de nieuwsgierigheid van zijn lezers en bepaalde hij het oneerbiedige gesprek in kroegen, koffiehuizen en trekschuiten. Hij gaf de vaderlandse journalistiek een ander gezicht. … [Lees meer...] overTe verschijnen: Nieuwsgier, Peter Altena

Een schrijverssteen voor Betje Wolff en Aagje Deken

8 maart 2024 door Marita Mathijsen 1 Reactie

Een slechter begin van een vriendschap is niet denkbaar. Die van Betje Wolff en Aagje Deken begon met een knallende ruzie. Wat moeten we ons voorstellen als de twee voor het eerst met elkaar in contact komen? Het is 1776. In Amsterdam woont dan een wat oudere jongedame, 35 jaar, ze leeft van een theehandeltje. Ze heeft één bundel gedichten uitgegeven, samen met een andere … [Lees meer...] overEen schrijverssteen voor Betje Wolff en Aagje Deken

Op syn Frânsk II

1 maart 2024 door Reitze Jonkman Reageer

Yn de earste wike fan it nije jier haw ik yn Op syn Frânsk I in opstapke makke mei it oanstipjen fan de maatskiplike taalkontekst yn de Nederlannen yn de iermoderne tiid, fan belang foar it begryp fan de doetiidske status fan en de ynfloed op it Nederlânsk en it Frysk. It gong yn dy bydrage oer it dominante plak dat dy bûtenlânske taal dêr earder ynnaam. Dy ynfloed wie oars net … [Lees meer...] overOp syn Frânsk II

De geheime romance van Sara en Abraham

25 februari 2024 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Romantische woorden uit een liefdesbrief uit het archief van de West-Indische Compagnie (1755): ‘Mijn ziel, leven van mijn hart, mijn zoet, zoet man van mijn leven, gisteravond heb ik u gezien, mijn hart verheugde, konde ik vliegen om u te omhelzen, water barstte mij uit ‘t oog.’ Briefwisseling in Papiaments Zo begint Sara de Isaac Pardo in 1755 één van haar vele brieven … [Lees meer...] overDe geheime romance van Sara en Abraham

Een Nieuw Kluchtig Raadsel-Boekje

23 februari 2024 door Marti Roos Reageer

Het aantal overgeleverde Nederlandse raadselboeken uit de vroegmoderne tijd is niet heel groot. Het oudst bekende is het anonieme Een niev Clucht Boecxken uit het midden van de 16e eeuw, dat allerlei soorten raadsels van diverse herkomst bevat, vooral bedoeld voor vermaak (een bespreking hiervan volgt binnenkort). In de 17e eeuw vinden raadsels vooral toepassing in belerende … [Lees meer...] overEen Nieuw Kluchtig Raadsel-Boekje

Nieuwe ontdekking over “de kwade uitstap van het vuile ding”

21 februari 2024 door Marita Mathijsen Reageer

Betje Bekker en haar zeventiende verjaardag Het gonsde in Vlissingen eind juli 1755 over wat Elisabeth Bekker uitgespookt had. Zonder dat haar vader ervanaf wist, was ze er vandoor gegaan met een jonge militair. Ja, vertelden de mensen elkaar, ze is vertrokken met Matthijs Gargon, die jongen uit de domineesfamilie in Kats, een neef van onze vroegere dominee. En waar zijn … [Lees meer...] overNieuwe ontdekking over “de kwade uitstap van het vuile ding”

Rhijnvis Feith herdacht

10 februari 2024 door Peter Altena Reageer

Het was 8 februari druk op de begraafplaats aan de Meppelerstraatweg in Zwolle, bij het monument ter ere van de dichter Rhijnvis Feith. Veel familie, veel aanwezigen droegen de achternaam Feith. Jonkheer Feith zelf sprak ‘enkele herdenkingswoorden’. Een fraaie krans werd neergelegd. Tijdens de ‘eenvoudige plechtigheid’ stelden nazaten van de dichter de publicatie van een … [Lees meer...] overRhijnvis Feith herdacht

De achtste schrijverssteen in De Nieuwe Kerk: voor Betje en Aagje

8 februari 2024 door Marita Mathijsen Reageer

Op 7 maart, één dag voor Internationale Vrouwendag, wordt er in de Nieuwe Kerk in Amsterdam een schrijverssteen onthuld voor Betje Wolff en Aagje Deken. Daarbij is een programma (in de ochtend) met toespraken, ikzelf zal er ook het woord voeren. Daar komt hun gedenksteen te liggen naast de memoriestenen voor Dirck Coornhert, Hella S. Haasse, J.H. Huizinga, Multatuli, W.F. … [Lees meer...] overDe achtste schrijverssteen in De Nieuwe Kerk: voor Betje en Aagje

Verschenen: nieuwe nummers De Moderne Tijd

6 januari 2024 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Liefst drie nummers van De Moderne Tijd zijn eind vorig jaar tegelijk verschenen: een dubbeldik themanummer over de historische beleving van Parijs en een nummer over oorlog op afstand, het thema van het vorige jaarcongres van Werkgroep De Moderne Tijd. Het dubbelnummer Zoveel Parijzen. De beleving van het ‘andere’ Parijs rond 1900 stond onder redactie van Babs … [Lees meer...] overVerschenen: nieuwe nummers De Moderne Tijd

Verschenen: Jan van Gijsen (1668-1722), een journalistieke broodpoëet in de Jordaan

1 januari 2024 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Eind zeventiende eeuw verruilde Jan van Gijsen (1668-1722) zijn geboortestad Haarlem voor de Amsterdamse Jordaan en enige jaren later zijn beroep van wever voor dat van schrijver. Voortaan zou hij zijn brood verdienen met de pen. Hij begon met verzen over de actualiteit voor de Antwerpse courant, maar zijn journalistieke ambities kregen pas echt de ruimte in zijn eigen … [Lees meer...] overVerschenen: Jan van Gijsen (1668-1722), een journalistieke broodpoëet in de Jordaan

20 januari 2024: Middag over Betje Wolff

27 december 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Op 20 januari 2024 organiseert de Stichting Jacob Campo Weyerman een bijeenkomst in Amsterdam, in Huize Lydia, Roelof Hartplein 2 A. Op het programma staat een lezing van Marita Mathijsen over Betje Wolff, ‘de soliste’, over haar werk vóór het optreden van het duo. Het optreden van de aanstaande Wolff-biograaf wordt gevolgd door een gesprek over verrassende visies op de … [Lees meer...] over20 januari 2024: Middag over Betje Wolff

Verschenen: Jaarboek Bilderdijk 2023

18 december 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Het Jaarboek Bilderdijk is een wetenschappelijke uitgave van de Werkgroep Bilderdijk. Het tijdschrift richt zich op onderwerpen en thema’s die verband houden met het leven, de periode en de omgeving van Willem Bilderdijk en zijn tijdgenoten. Het is de opvolger van het tijdschrift Het Bilderdijk-Museum (1984-2020), dat compleet op de DBNL te lezen is. … [Lees meer...] overVerschenen: Jaarboek Bilderdijk 2023

Is Holland, in ’t jaar MM,CCCC,XL [2440] misschien geschreven door Gerrit van der Jagt?

14 december 2023 door Henk Krigee en Marita Mathijsen Reageer

In haar blog van 25 april 2023 schrijft Marita Mathijsen dat het anonieme boekje Holland, in ’t jaar MM,CCCC,XL niet aan Betje Wolff toegeschreven kan worden. In het verleden zijn er heruitgaves van gemaakt waarin gewoon ervan uitgegaan wordt dat zij dit geschreven heeft. Bijvoorbeeld in 1975 door G.W.Huygens. In handboeken literatuurgeschiedenis wordt het schrijverschap ook … [Lees meer...] overIs Holland, in ’t jaar MM,CCCC,XL [2440] misschien geschreven door Gerrit van der Jagt?

Een ordinaire roof

2 december 2023 door Marita Mathijsen Reageer

Het Betje Wolff-Museum meldt dat de verdwijning van de portretjes van Betje Wolff en Aagje Deken in 1975 geen diefstal door een bewonderaar was, maar een ordinaire roof. Het Museum werd toen verbouwd, en de kostbaarheden waren in een speciaal aangeschafte munitiekist met slot opgeborgen in de kluis van het Polderhuis van het Waterschap Beemster. Daar verdwenen begin maart niet … [Lees meer...] overEen ordinaire roof

Een eenzame enkele morianiade, of: De straf van de schande

18 november 2023 door Robbert-Jan Henkes Reageer

Dit is misschien wel het stichtelijkste verhaal uit de bundel van Hoffmann, en met de minste ironie gebracht. Gij zult anderen niet uitlachen als gij iets vreemds aan ze ziet. Een moraal die nog steeds hout snijdt. Ik heb maar één bewerking ervan gevonden. In De gestrafte bakkersjongen, in het anonieme Hoe het met stoute kinderen gaat uit 1893, zegt het … [Lees meer...] overEen eenzame enkele morianiade, of: De straf van de schande

Vier zwavelstokkiaden

16 november 2023 door Robbert-Jan Henkes 1 Reactie

1. Het brandgevaarlijke verhaal kent niet veel navolgers. De anonieme centsprent uit Het leven van den kleine deugeniet, gedateerd 1866-1897 is waarschijnlijk niet geënt op Hoffmann. Een van de twaalf taferelen toont Hendrik die onoplettend speelt met vuur in de kachel, met het onderschrift: Brand, brand! ’k ben enkel vuer! o leer!Blusch, blusch my slechts voor dezen … [Lees meer...] overVier zwavelstokkiaden

Geef ze nu eens terug, die portretjes!

14 november 2023 door Marita Mathijsen 1 Reactie

U, bewonderaar van Betje Wolff en Aagje Deken, die in maart 1975 de twee miniatuurportretjes van Betje Wolff en Aagje Deken gestolen heeft uit het Betje Wolff Museum in Middenbeemster, kom er nu eens mee voor de dag! Ik begrijp u wel. Hoe vaak kom ikzelf niet in een museum waar de dingen niet zo heel keurig liggen, zo voor het grijpen, onbeschermd, waar ze misschien niet het … [Lees meer...] overGeef ze nu eens terug, die portretjes!

Verschenen: Verlicht en vilein, een biografie van achttiende-eeuws Nederland

9 november 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Van Marleen de Vries verscheen deze maand bij Uitgeverij Balans Verlicht en vilein. Een biografie van achttiende-eeuws Nederland. De achttiende eeuw was een eeuw van dromers, denkers en paradijsvogels. Zonder hen zouden wij nu niet leven in een democratie met vrijheid van meningsuiting en mensenrechten. Voor deze en andere verworvenheden werd gestreden tijdens de … [Lees meer...] overVerschenen: Verlicht en vilein, een biografie van achttiende-eeuws Nederland

Boerekermis (1708) van Lukas Rotgans (10, slot): Navolgers van Rotgans

8 november 2023 door Peter Altena Reageer

In 2013 publiceerden de Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman een artikel van me over satirische bijbelboeken waar ik nog steeds met genoegen aan denk. In het sindsdien verstreken decennium hebben zich in voetnoten weinig liefhebbers van het artikel gemeld. In het stuk schreef ik: ‘Controverse en navolging zijn goede indicatoren voor betekenis’. Ik … [Lees meer...] overBoerekermis (1708) van Lukas Rotgans (10, slot): Navolgers van Rotgans

15 december 2023: Patriotten in Noord en Zuid. Brabantse Omwenteling en Patriottentijd in vergelijkend perspectief

5 november 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Jaarcongres Werkgroep De Achttiende EeuwKoninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en KunstenPaleis der Academiën, Rubenszaal, Hertogsstraat 1, BrusselVrijdag 15 december 2023 Aanmelden De woelige laatste decennia van de achttiende eeuw werden overal in de Atlantische wereld gemarkeerd door revolutionaire bewegingen, ook in de Nederlanden. De … [Lees meer...] over15 december 2023: Patriotten in Noord en Zuid. Brabantse Omwenteling en Patriottentijd in vergelijkend perspectief

Boerekermis (1708) van Lukas Rotgans (9): De familie en Vondel

3 november 2023 door Peter Altena 2 Reacties

Van Rotgans’ familieleden lijkt zijn neef het interessantst. Deze schreef als A.H. de Salengre Junior de ‘Opdragt’ van Poëzy van oomlief. Hoewel zijn naam ook vaak met dubbel-l wordt geschreven, volg (en volgde) ik hier de spelwijze in de ‘Opdragt’. Zijn voornamen luidden afwisselend Albert Hendrik en Albert Henri; hij was net als zijn vader tweetalig. Junior was … [Lees meer...] overBoerekermis (1708) van Lukas Rotgans (9): De familie en Vondel

Jan Klaassen, de Nederlandse Petroesjka (5)

2 november 2023 door Robbert-Jan Henkes Reageer

X. Een andere centsprent, Jan Klaassens klugtige Bedryven is ouder, gedateerd 1775-1813.[1] Boekenoogen, die de prent afdrukt in zijn Imagerie,[2] schrijft dat wij hieruit bij ontstentenis van een overgeleverde speeltekst ‘de voornaamste tafereelen van de poppenkast van dien tijd kunnen leren kennen.’[3] Als dat zo is – en Boekenoogen is een … [Lees meer...] overJan Klaassen, de Nederlandse Petroesjka (5)

Nader tot Rotgans

27 oktober 2023 door Peter Altena Reageer

Boerekermis (1708) van Lukas Rotgans (8) Wie was deze dichter van Boerekermis? Het gedicht over de kermis lijkt een ‘Fremdkörper’ in het oeuvre van Rotgans. In de 1715-uitgave van Rotgans’ Poëzy vormt de kermistekst het slotakkoord, na honderden bladzijden ernstige literatuur. Functioneerde het als een soort komisch afterpiece, zoals in … [Lees meer...] overNader tot Rotgans

Boerekermis (1708) van Lukas Rotgans (7): Theater

11 oktober 2023 door Peter Altena Reageer

Het tweede boek van Boerekermis verschilt sterk van het eerste boek. Het heeft er alle schijn van dat het aanzienlijk later na het eerste boek tot stand kwam: het is omvangrijker, wat de indruk wekt dat de waardering voor het eerste boek de schrijver aanmoedigde om meer woorden te gebruiken. De schrijver wendde ook de steven: het tweede boek gaat minder over boeren en … [Lees meer...] overBoerekermis (1708) van Lukas Rotgans (7): Theater

« Vorige
Volgende »

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

J. Slauerhoff • Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe

Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe.
Ik wil niet langer wachten, eindelijk weten hoe
Je bent; de bloemen zullen je verraden.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

ZOMER

Het water ligt ontdaan bijna
van water onder stof,
de bomen zien hun eigen ogen
en ik door groen hun groen niet meer,
ze zijn verborgen in de bomen.

De lucht betrekt over het vee –
wanneer het licht zo donker wordt
licht fel het wit van koeien op.

Bron: Enkele gedichten, 1973

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

7 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1887 Gesinus Kloeke
➔ Neerlandicikalender

Media

De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact