Augustusoverwegingen over ons vak (22 en slot) Gaat de neerlandistiek mooie tijden tegemoet? Ik begon deze reeks – aan het begin van deze maand, weten jullie nog – met die constatering, en ik heb ook al veel gunstige dingen gemeld. Er valt niet te ontkennen dat sommige dingen een paar decennia geleden beter leken: massa's studenten, ruim geld voor onderzoek, … [Lees meer...] overDe toekomst van de neerlandistiek

Augustusoverwegingen over ons vak (21) We naderen het eind van de maand, en dus het eind van de augustusoverwegingen. Septemberoverwegingen komen er niet meer, in september gaan we gewoon weer lekker beuken met de dagelijkse stroom aan toestanden, dus we moeten ons richten op het belangrijkste. En dit heb ik nog niet voldoende duidelijk gezegd: de neerlandistiek zal … [Lees meer...] overDe toekomst is aan de Britse hoogleraar Nederlands

Augustusoverwegingen over ons vak (20) Een laatste maatschappelijke taak voor de neerlandistiek grijpt terug op de onderwijsdraad van vorige week. Want over de 'hoogste' vorm van onderwijs heb ik tot nu toe in deze reeks niets gezegd: de begeleiding van promovendi en andere onderzoekers. En dan vooral uit een andere hoek dan waar ze meestal worden gezocht: niet de … [Lees meer...] overLeve de burger-neerlandicus

Augustusoverwegingen over ons vak (19) Een klassieke functie van de neerlandistiek die een beetje uit beeld lijkt te verdwijnen uit deze reeks maar ook uit de voorlichting: die van hoeder van het erfgoed. Ik herinner me dat die vroeger eigenlijk altijd werd genoemd in voorlichting over de opleiding: neerlandici ontsluiten het rijke verleden, vooral van de Nederlandstalige … [Lees meer...] overHet erfgoed bewaken

Augustusoverwegingen over ons vak (18) De grote maatschappelijke problemen van dit moment kunnen niet door neerlandici alleen worden opgelost. Aan de oplossing van sommige kunnen we hooguit een deel hebben. Je kunt wel beweren dat laten we zeggen de klimaatcrisis óók een communicatiecrisis is – hoe coördineren we dat iedereen min of meer dezelfde kant op blijft bewegen – … [Lees meer...] overDiep lezen, diep leren, diep denken

Augustusoverwegingen over ons vak (16) In deze laatste volledige werkweek van augustus is het tijd voor een parade toepassingen van ons vak, of wat wel wordt genoemd valorisatie. Hoe maken we de samenleving nog meer beter dan iedereen op te leiden in beter begrip van het belangrijkste instrument van het mens-zijn, de taal? Van dat betere begrip kan ik vandaag nog niet … [Lees meer...] overWetenschapscommunicatie als flauwekul

Augustusoverwegingen over ons vak (15) Deze week van augustusoverwegingen over het onderwijs wil ik afsluiten met een vorm van onderwijs die nog nauwelijks bestaat: het gratis onderwijs voor iedereen die het wil volgen, op ieder moment. In een ideale wereld (of, nou ja, in een op bepaalde aspecten geïdealiseerde vorm van onze huidige wereld) zou iedereen op ieder moment … [Lees meer...] overIedereen een master Neerlandistiek

Augustusoverwegingen over ons vak (14) Ik denk over de neerlandistiek, het wordt tijd om dat hier toe te geven, vrijwel exclusief vanuit het standpunt van de moedertaalspreker. Het lastigst te verdedigen is mijn stelling dat de neerlandistiek als functie heeft om ons te doen verwonderen over de lens waardoor we naar de wereld kijken en de manier waarop we over de wereld … [Lees meer...] overEen literatuurgeschiedenis van de ambassade

Augustusoverwegingen over ons vak (13) Het is logisch om vandaag, na het primair en secundair onderwijs, ook aandacht te besteden aan het hoger onderwijs. Ik heb alleen in de twaalf afleveringen die achter ons liggen al het een en ander over de universitaire studie gezegd en ik moet tot mijn schande toegeven dat ik het minst van al zicht heb op de lerarenopleidingen op de … [Lees meer...] overLessen over de Reinaert in het Engels (Neerlandistiek op de universiteit)

Augustusoverwegingen over ons vak (11) Vorige week heb ik de vijf subdisciplines van de neerlandistiek behandeld, deze week is het tijd voor het onderwijs. Waarschijnlijk heb ik de afgelopen week zo'n beetje iedere docent afgeschrikt: een van de tragedies van deze tijd is dat leraren Nederlands niet meer per se geïnteresseerd zijn in de ontwikkelingen in de … [Lees meer...] overNederlands op de basisschool

Augustusoverwegingen over ons vak (10) Toen de taalbeheersing zo'n vijftig jaar geleden geïnstitutionaliseerd werd, ging dat al gepaard met discussies over de vraag wat taalbeheersing eigenlijk inhield, Een moderne studie van de retorica? Praktische training ter verhoging van het niveau van de taalvaardigheid en empirische studie naar de vraag hoe je dat niveau zou kunnen … [Lees meer...] overTaalbeheersers passen de neerlandistiek toe

Augustusoverwegingen over ons vak (8) Van de vijf subdisciplines van de neerlandistiek die ik deze week onderscheid – de moderne letterkunde, de historische letterkunde, de moderne taalkunde, de historische taalkunde, de taalbeheersing – heb ik de moderne taalkunde in het midden gezet. Van de vijf subdisciplines is de moderne taalkunde waarschijnlijk de meest esoterische, … [Lees meer...] overModerne taalkundigen draaien in cirkels

Augustusoverwegingen over ons vak (6) Week twee van de augustusoverwegingen. Ik probeer deze week te doen wat niemand durft, ik eigenlijk ook niet: het vak overzien. Mensen die over de toekomst van de neerlandistiek schrijven, doen dat doorgaans vanuit hun eigen subdiscipline. Die proberen te overzien is al heel wat. Misschien zeggen ze er dan bij dat ze denken dat … [Lees meer...] overModerne letterkundigen maken je minder naïef

Augustusoverwegingen over ons vak (5) Er zit een eigenaardig gat in het onderwijs Nederlands – en dat gat zit er op ongeveer ieder scholingsniveau. Het is het gat van het creatieve schrijven, het zelf verhalen en gedichten maken. Het is iets wat ongeveer iedereen verwacht van het vak – wie goed is in Nederlands, wil vast schrijver of dichter worden of anders toch minstens … [Lees meer...] overNeerlandistiek en romans schrijven

Augustusoverwegingen over ons vak (4) Kennis moet je halen waar je het halen kan. Het heeft geen zin om je daarbij al te sterk af te laten leiden door de willekeurige grenzen tussen disciplines. Je onderzoekt in de eerste plaats een bepaald onderwerp, en alles wat bij dat onderzoek kan helpen is meegenomen. Dat lijkt me een vruchtbaarder aanpak je zoektocht te laten … [Lees meer...] overDe neerlandistische gehaktmolen

Augustusoverwegingen over ons vak (3) De neerlandistiek laat ons, als geesteswetenschap, zien hoe verbazingwekkend het alledaagse is. Maar wat hebben we daaraan? Het is redelijk zo'n vraag op twee niveaus te beantwoorden, dat van de samenleving en dat van het individu. Eerst de samenleving, en eerst wat platgetreden banen, alleen maar om ze niet ongenoemd te laten. Taal … [Lees meer...] overDe neerlandistiek, wat kunnen we ermee?

Augustusoverwegingen over ons vak (2) Bijna vijfentwintig jaar geleden, in 1997, hield de fameuze en zeer erudiete Nijmeegse taalkundige Maarten van den Toorn (1929-2017) een lezing onder de titel De eenheid van de neerlandistiek. Die eenheid is nog steeds voor sommigen een punt van zorg. Het vak kent sinds jaar en dag drie hoofddisciplines: letterkunde, taalkunde, en … [Lees meer...] overDe eenheid van de neerlandistiek

Augustusoverwegingen over ons vak (1) Nu jullie allemaal met vakantie zijn, wil ik de komende weken op Neerlandistiek schrijven over de neerlandistiek. Ik denk er sowieso veel over na, in het bloedwarme huis in het zuiden waar ik verblijf, en wil dit jaarlijkse wak in de tijd gebruiken om mijn gedachten te ordenen. Niet omdat ik denk dat het vak in crisis is, want dat is … [Lees meer...] overNeerlandistiek voor iedereen