Neerlandistiek
Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek
Blijk ik afgelopen weekend van De Standaard der Letteren toch op mijn falie te hebben gekregen! Steven van Ammel gispt er in zijn column Van De Boekhandel Geen Nieuws een ‘auteur’ die de beste-boeken-van-de-eeuwenquête ‘op Neerlandistiek’ had ‘gereduceerd’ tot ‘vulgaire bluf’ en die daarmee het zoveelste ‘zurig’ artikel had geschreven. Die auteur was ik … [Lees meer...] overGoh
Gedachten over het Boekenweekgeschenk Als kernkwestie van het hele werk van Pierre Bourdieu zou je misschien deze, ook door hem opgeworpen, vraag kunnen zien: ‘Mais qui a créé les créateurs?’ De van oorsprong theologische wezensvraag transponeert hij naar de wereld van kunst en literatuur: wie maakt de makers? Literatuur is geen literatuur op eigen, autonome gronden, maar … [Lees meer...] overMieters?
Voor de Vijftig Beste Nederlandstalige Boeken van de Eenentwintigste Eeuw, het vakantie-event van Mediahuis-kranten NRC Handelsblad en De Standaard, bleek de opdracht onrealistischer dan mijn eerste indrukken durfden te articuleren: de gekwalificeerde passionato’s moesten slechts tien titels opgeven. En als om de werkelijkheid nog grondiger te ondermijnen peilde de niet te … [Lees meer...] overToch nog even dit
Een parlement van eenentachtig professionele lezers, door NRC en De Standaard samengesteld uit de gelederen van literatuurcritici, hoogleraren en docenten letterkunde, en aangevuld met een handjevol publieke intellectuelen en culturati van diverse snit, heeft bepaald wat de beste vijftig Nederlandstalige boeken van de eenentwintigste eeuw zijn. Deze zoveelste aanzet tot … [Lees meer...] overGedachten bij een lijst van vijftig boeken
Niet lang geleden raakte ik in de knoop bij verwijswoorden in de eerste zinnen van een roman. Raar, omdat de verwarring zich pas bij kalme lectuur openbaarde. Op het gehoor was er niets aan de hand. Inmiddels moet ik denken aan soortgelijke openingszet in een duet van Willy en Willeke Alberti uit 1983: Niemand laat zijn eigen kind alleenJe bouwt het … [Lees meer...] overOnder de radar
Vijftig canonteksten in de klas (3) De Roman van Walewein, ook genoemd Walewein en het zwevende schaakbord, afgekort als de Walewein, is een oorspronkelijke Middelnederlandse Arthurroman, geschreven in het midden van de dertiende eeuw door twee onbekende auteurs: Penninc en Pieter Vostaert. Het werk behoort tot de literaire canon, wat betekent dat het een van de … [Lees meer...] overPenninc en Pieter Vostaert, de Roman van Walewein (ca. 1260)
Hoe wordt in Nederland en Vlaanderen literatuur vandaag de dag écht onderwezen in de klas? Dat wordt momenteel onderzocht binnen het project Canon in de klas, een samenwerking tussen KU Leuven en de Radboud Universiteit Nijmegen. Het project staat onder leiding van Gitte Vertommen, Lieke van Deinsen, Jeroen Dera en Elke D’hoker. Canon in de klas is op zoek naar … [Lees meer...] overEnquête ‘Canon in de klas’
Vijftig canonteksten in de klas (1) Geïnspireerd door de serie ‘Geschiedenis van het Nederlands in 100 literaire werken’ van Marc van Oostendorp zou ik op Neerlandistiek in vijftig afleveringen bij evenveel teksten uit de literaire canon een leermiddel met lessuggesties willen publiceren, bestemd voor het middelbaar onderwijs in Vlaanderen en voor het voortgezet … [Lees meer...] overHebban olla vogala
"Toen ik zo’n drie jaar geleden begon aan de studie Nederlandse Taal en Cultuur in Groningen," schreef Jarick van der Wal hier gisteren, "deelde een van mijn docenten letterkunde aan ons een leeslijst uit: vijf aan elkaar geniete A4’tjes – voor- en achterkant – met in totaal 158 ‘titels van literaire werken die een afgestudeerde neerlandicus (bachelor) gelezen zou moeten … [Lees meer...] overDe Groningse leeslijst
Canon Factory Project (Emergence programme; research teams VALE and REIGENN-Sorbonne Université) Symposium, Sorbonne Université, Paris, France. June 19th - June 21st, 2025 The concept of literary canon is deeply paradoxical. That there is such a thing as the canon mostly goes unchallenged. However, its definition can hardly be called clear cut and its boundaries, i.e. … [Lees meer...] overCall: ‘ Taking a shot at the canon’
Sylvia Witteman en Een revolverschot Alle positieve aandacht voor mooie boeken is natuurlijk goed. Toch klinken de loftuitingen van Sylvia Witteman in haar column in de Volkskrant van afgelopen zaterdag ergens een beetje… eh, tsja, vals. Niks mis met lovende woorden voor Virginie Loveling en haar boek Een revolverschot, waarover zij in superlatieven schrijft. Maar hoe … [Lees meer...] overNaastgeschoten
In 2023 werd onder grote belangstelling de Canon van Vlaanderen gepresenteerd. Om de Canon onder de aandacht te blijven houden, te verbeteren en diverse initiatieven mogelijk te maken, zoekt de private stichting ‘Canon van Vlaanderen’ een medewerker. Over de Stichting Canon van Vlaanderen is een private stichting die werd opgericht op 27 november 2023 om de activiteit van … [Lees meer...] overDe private stichting ‘Canon van Vlaanderen’ zoekt een medewerker (m/v/x)
Lezing, muziek en spoken word ter gelegenheid van de Canondagen In het laatste weekend van mei vinden de Canondagen plaats. Musea die verbonden zijn aan de Canon van Nederland organiseren lezingen, rondleidingen en andere activiteiten over de Nederlandse geschiedenis. Het Literatuurmuseum organiseert in dit kader op zondag 26 mei een bijzondere lezing over schrijver Anton de … [Lees meer...] over26 mei 2024: Lezing Anton de Kom in het Literatuurmuseum
Een verantwoording ‘De voornaamste krachtbron achter het voortleven van Reynaert is de school. Het onderwijs is immers zowel etalage als hefboom van de canon – de instelling bij uitstek die literatuur van waarde acht, maar ook tot waarde máákt.’ (F. van Oostrom, De Reynaert. Leven met een middeleeuws meesterwerk. Amsterdam: Prometheus, 2023, p. 97.) ‘Voorzie in goede … [Lees meer...] overDigitale leermiddelen bij canonteksten uit de Nederlandse literatuur
De Spyeghel der Salicheyt van Elckerlyc behandelt een universeel thema: wat doe je als je plotseling met de dood wordt geconfronteerd? Dit toneelstuk uit de tweede helft van de vijftiende eeuw van een onbekende rederijker is bevolkt met allegorische personificaties die allemaal abstracte begrippen voorstellen. Elckerlyc, die dus iedere mens voorstelt, wordt door de dood … [Lees meer...] overFrank Willaert leest uit Elckerlijc (eind 15de eeuw)
Het Antwerps liedboek van 1544 bevat een kostbare schat van niet minder dan 221 liederen van allerlei slag: historieliederen, liefdesliederen, ballades, dansliederen, zotte liederen, wachtersliederen enzovoort. Het liedboek zelf bevat enkel teksten, geen muziek, maar omdat de beginverzen vaak gebruikt werden als wijsaanduidingen in andere verzamelingen van meestal religieuze … [Lees meer...] overAntwerps Liedboek 42 Een oudt liedeken
Op vrijdag 15 maart 2024 vindt de jaarlijkse bijeenkomst van de Koninklijke Zuid-Nederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis plaats in de KANTL in Gent. Op deze editie van een volledige dag vinden in totaal 22 presentaties plaats: over taalkunde, letterkunde, geschiedenis en klassieke studies. Er zijn twee plenaire lezingen: één door Nico Wouters … [Lees meer...] over15 maart 2024: Jaarlijkse bijeenkomst KZM 2024
Zeker nu leeslijsten niet meer verplicht zijn en discussies over ‘de’ canon niet verstommen, lijkt het me zinvol naar voorzetjes te kijken. Welke boeken zouden middelbare scholieren, hoop van iedere auteur en cultureel zorgzame samenleving, zoal kunnen raadplegen? Tijdens een meerdaags treffen met de grondeloze titel Boektopia blijkt onlangs die vraag, in de gedaante … [Lees meer...] overEen coherent alternatief
Hoe ga je als leerkracht creatief aan de slag met literatuur? Hoe komen onze literaire klassiekers tot leven in de klas? Kom op 11 oktober inspiratie opdoen tijdens de vierde editie van Literaire helden in de klas. Literaire helden in de klas is een inspirerende bijscholing voor leerkrachten Nederlands en studenten uit de lerarenopleiding. We focussen daarbij op … [Lees meer...] over11 oktober 2023: Inspiratiedag – Literaire helden in de klas #4
De canon volgens Claes Paul Claes is een van de beste lezers van het Nederlandse taalgebied, maar ook een man die van stelligheid houdt. Dat blijkt nu weer uit zijn Canon van de Nederlandse poëzie. Dat boek bestaat uit 100 klassieke gedichten van de Nederlandse dichtkunst – van hebban olla tot aan geen geld / geen vuur / geen speed. "Deze bloemlezing is niet samengesteld … [Lees meer...] overDe canon als natuurfenomeen
Vorig jaar werd de literaire canon van 2022 gepresenteerd. De lijst was samengesteld door “professionele lezers en liefhebbers van de Nederlandstalige literatuur binnen en buiten het Nederlandse taalgebied”. Bijna de helft van hen was docent Nederlands. Anders lag dat bij de literaire canon die precies twintig jaar eerder wereldkundig werd gemaakt. Hierin hadden alleen leden … [Lees meer...] overReize door het Canonland
Kunnen de auteurs die veel genoemd worden in de recente canonenquête een potje breken in de bestsellerlijsten van de afgelopen twee decennia? In hoeverre is de genderongelijkheid van de literaire canon ook te zien in de Bestseller60? De Lezer des Vaderlands vergelijkt de resultaten van de onlangs gepubliceerde canonenquête met de bestsellerlijsten van de afgelopen twee … [Lees meer...] overHoe doder, hoe minder verkoopsucces
Wat valt er op als je een lijst met canonieke werken vergelijkt met de bestsellerlijst? Hoe zichtbaar is de literaire canon? De Lezer des Vaderlands vergelijkt de resultaten van de onlangs gepubliceerde canonenquête met de bestsellerlijsten van de afgelopen twee decennia. Bronnen: - Lieke van Deinsen, Anthe Sevenants & Freek van de Velde (2022), De … [Lees meer...] overDe literaire canon als verkoopsucces
In de zinvolle, prettig doorwakkerende, discussie over de Canon van de Nederlandse letterkunde duikt her en der ook weer, als het om scholieren gaat, de gedachte op dat literatuur moet ‘aansluiten bij de belevingswereld’ en ‘herkenning’ moet bieden. Ik verbaas me erover dat deze fenomenen als progressief en zelfs inclusief worden beschouwd, terwijl er in werkelijkheid een zeer … [Lees meer...] overCanonieke belevingswereld
Het digitaliseren van literair erfgoed vergroot de toegankelijkheid en digitale zichtbaarheid van literaire werken en auteurs. Dat is belangrijk voor het onderwijs, voor wetenschappelijk onderzoek en voor onze Nederlandstalige (lees)cultuur. Digitalisering heeft echter ook ongewenste bij-effecten. Juist door de digitale beschikbaarheid van werken wordt de canonisering van een … [Lees meer...] overDigitalisering, canonisering en het ‘slachthuis van de literatuur’
