Het Dialectenbureau, aflevering 4 Dialect is toch een spreektaal? Toch floreert aan het begin van de eenentwintigste eeuw het dialect juist ook in geschreven vorm. We gaan langs bij de Beslisbomenmaker Des Vaderlands, Dichter des Vaderlands én de uitgever van het kinderboek Des Vaderlands. In Friesland, Zeeland en Utrecht. Steven Sterk geeft de verhalen van Nijntje in … [Lees meer...] overLezen en schrijven in dialect
dialecten
Het Dialectenbureau: Muziek en dialect
Dialect en muziek, dat lijkt een beproefde combinatie, maar de relatie tussen beide is priller dan je denkt. In deze aflevering reist Marc van Oostendorp naar Drenthe, de achterhoek en Limburg. Van de grote drie iconen uit de dialectpop leert hij waarom zij succesvol zijn tot ver buiten de grenzen van hun dialectgebied. Met veel muziek, een legendarisch optreden in Paradiso en … [Lees meer...] overHet Dialectenbureau: Muziek en dialect
Het dialectenbureau: Dialect en verzet
Het thema van de eerste aflevering is Verzet: van de Friezen die vechten voor een eigen taal, de jeugd in de Bijlmer die zich met straattaal afzet, tot Bennie Jolink die het woord 'boerenlul' heeft omarmd als geuzennaam en de kloof tussen stad en platteland al in 1981 constateerde. Maar wie goed luistert, ziet vooral veel overeenkomsten tussen deze dialectsprekers. De … [Lees meer...] overHet dialectenbureau: Dialect en verzet
‘Anders ben ik met jou’ in vele talen
Het Boekenweekgedicht van dit jaar, van Tsead Bruinja, wás al tweetalig: de dichter zorgde zelf voor een Friese en een Nederlandse versie: Maar de dichter riep mensen op het gedicht ook in hun eigen taal te vertalen. Inmiddels stromen die vertalingen binnen. Bas Visscher in het Urkers: Suze Sanders in het Drents: Japans door Fumiko Miura: Koerdisch door … [Lees meer...] over‘Anders ben ik met jou’ in vele talen
Een taal is een dialect met een leger en een vloot
Gesprek met Jos Swanenberg Taalkundige Khalid Mourigh gaat in gesprek met dialectdeskundige Jos Swanenberg, verbonden aan de universiteit van Tilburg en aan het Meertens Instituut, over het onderzoek van laatstgenoemde. Swanenberg houdt zich bezig met de verdwijnende verscheidenheid van de Nederlandse taal in tijden van mondialisering. Ooit telde alleen al het … [Lees meer...] overEen taal is een dialect met een leger en een vloot
Herlancering van online database met Nederlandse dialectidiomen
Het Utrecht Digital Humanities Lab brengt opnieuw de ‘Dutch Dialect Idioms’ database online, een database ontwikkeld door taalwetenschappers van de Universiteit Utrecht en de KU Leuven. Dit is een verbeterde versie van een voor iedereen toegankelijke databank met idiomen in 13 Nederlandse dialecten. Idiomen zijn taalkundig gezien bijzonder omdat ze een betekenis hebben die … [Lees meer...] overHerlancering van online database met Nederlandse dialectidiomen
Ode aan dialect in nieuwe podcastserie Het Dialectenbureau
(Persbericht Omroep MAX) Op de dag van de moedertaal maakt MAX bekend te werken aan een podcastserie over dialect. In de negendelige serie, getiteld Het Dialectenbureau, maakt professor Marc van Oostendorp een vrolijke reis door Nederland. Samen met bekende ambassadeurs uit heel Nederland plaatst hij het dialect op een voetstuk. De Podcastserie Het Dialectenbureau is vanaf … [Lees meer...] overOde aan dialect in nieuwe podcastserie Het Dialectenbureau
Een geval van klinkerverkleuring
In zijn artikel ‘Vervoegde voegwoorden in het Oosten’ wijst C.B. van Haeringen op een bijzonder verschijnsel in een aantal Nedersaksische streektalen: naast de reguliere vervoeging met sjwa van de persoonsvorm gevolgd door een subject in de eerste persoon meervoud, komen er vormen voor als doede wiej en gaode wiej (van de infinitieven (dôen en gaon). In deze bijdrage zal ik … [Lees meer...] overEen geval van klinkerverkleuring
20 oktober 2022: Bijeenkomst Streektaal & Dialect Zuid-Holland
Zuid-Holland is rijk aan streektalen en dialecten en die zijn nauw verbonden met erfgoed en streekgeschiedenis. Houd je van taal of heb je interesse in streektaal en dialect? Zet jij je in om streektaal vast te leggen of onder de aandacht te brengen of zou jouw erfgoedorganisatie juist graag iets met dit thema willen doen? Laat je inspireren op de bijeenkomst Streektaal & … [Lees meer...] over20 oktober 2022: Bijeenkomst Streektaal & Dialect Zuid-Holland
23 september 2022: Streektaalconferentie ‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering: overbodig of net cruciaal?’
Op 23 september 2022 organiseert de Stichting Nederlandse Dialecten in samenwerking met Variaties vzw en de Nederlandse Taalunie haar jaarlijkse streektaalconferentie. De conferentie vindt plaats bij deBuren in Brussel en heeft als centraal thema “Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering: overbodig of net cruciaal?”. Via lezingen van en interviews met Vlaamse, … [Lees meer...] over23 september 2022: Streektaalconferentie ‘Taalvariatiebeleid in tijden van globalisering: overbodig of net cruciaal?’
Faces of Science: Kristel Doreleijers
Het nieuwe dialect: oubollig of juist hip? Hé Koekwous! Er was een tijd dat je je schaamde voor je dialect of accent. Maar in Noord-Brabant zijn jongeren tegenwoordig juist trots op hun afkomst en laten dat graag zien, op sociale media bijvoorbeeld. Zij zien hun “superbrabants” als een hippe straattaal. Kristel Doreleijers wil meer weten van dat nieuwe dialect. Is het heel … [Lees meer...] overFaces of Science: Kristel Doreleijers
Marcel Plaatsman over het Tessels
Marcel Plaatsman schreef het boek 'Tessels. Taal over zee' over de geschiedenis en de hedendaagse staat van het Tessels. Je kunt het boek hier bestellen.De in het interview genoemde gedichten van Nico Dros. Er is ook een audio-versie op (bijvoorbeeld) Spotify. … [Lees meer...] overMarcel Plaatsman over het Tessels
Verschenen: Marc van Oostendorp & Simone Wolff, Het dialectendoeboek
De schatkamer van 90 jaar Meertens Instituut Het Meertens Instituut in Amsterdam verzamelt al 90 jaar gegevens over de Nederlandse dialecten. Medewerkers van het instituut trokken het land in om overal, eerst met pen en papier, later met bandrecorders en nog later laptops, opnamen te maken van hoe mensen spraken. De klok werd stilgezet en na een kopje koffie vertelden … [Lees meer...] overVerschenen: Marc van Oostendorp & Simone Wolff, Het dialectendoeboek
Het afscheid van Jos Swanenberg
Een schokgolf zoals de wereld die nog nooit gezien heeft trekt door Brabant vanwege het nieuws dat Jos Swanenberg Erfgoed Brabant per januari heeft verlaten om als onderzoeker bij het Meertens Instituut te gaan werken. Professor Jos Swanenberg, hoogleraar Diversiteit in Taal en Cultuur aan de Universiteit van Tilburg, was ook een goede collega bij Erfgoed Brabant en binnen de … [Lees meer...] overHet afscheid van Jos Swanenberg
Hoe ‘varen’ werd tot ‘faren’
De z en de s hebben een lange geschiedenis: het verschil tussen beide is zo ongeveer zo ver als we terug kunnen kijken 'zwak' (swak) in het Nederlands en in de Nederlandse dialecten: de twee werden en worden veel door elkaar gehaald. Al in veertiende-eeuwse documenten vond de taalkundige Piet van Reenen voorbeelden waarin zeer en seer door elkaar werden gebruikt. Er zijn ook … [Lees meer...] overHoe ‘varen’ werd tot ‘faren’
Versterkend tj
De klankdie we aanduiden met tj komt niet veel voor in het Nederlands, en als hij wel voorkomt gaat het vaak over woorden die naar een bepaald geluid lijken te verwijzen: tjingelen bijvoorbeeld, of tjiftjaf. Of in tussenwerpsels waarin hij een versterking lijkt van de j: tja, tjonge. In Vlaamse dialecten wordt dat tj veel meer gebruikt, en dan vooral in de driehoek Gent, … [Lees meer...] overVersterkend tj
3e Lou Spronck-lezing online
De derde Dr. Lou Spronck-lezing staat online! Dr. Michiel de Vaan, Universitair docent Historische Taalkunde, Universiteiten van Bazel en Genève spreekt over De geboorte en de dood van het Maastrichts Een historisch-taalkundige blik: https://mediasite.maastrichtuniversity.nl/Mediasite/Play/d8a20df040dd4cbebf844496c78db7811d Toelichting 3e Dr. Lou Spronck-lezing In de … [Lees meer...] over3e Lou Spronck-lezing online
Oproep voor hulp bij het bedenken van vragen/opdrachten voor een bordspel
Vanuit het Speech Lab Groningen van de Faculteit der Letteren, Rijksuniversiteit Groningen zijn we bezig met het ontwikkelen van een bordspel over dialecten (in Nederland en Vlaanderen) en taalwetenschap. Met dit spel willen we het algemene publiek op een leuke manier kennis laten maken met dialectvariatie, taal en taalwetenschap. Het is de bedoeling dat het bordspel van een … [Lees meer...] overOproep voor hulp bij het bedenken van vragen/opdrachten voor een bordspel
Dialect op de koffietafel
Een van de fijne dingen van het Nederlands is dat het in twee landen gesproken wordt waar er op totaal verschillende manieren tegenaan wordt gekeken. Het is net alsof de wereldgeschiedenis de taalwetenschap een laboratorium heeft willen schenken waar je kunt bezien hoe verschillende omstandigheden kunnen inwerken op de taal. Neem de omgang en de appreciatie van het dialect. … [Lees meer...] overDialect op de koffietafel
Nieuw verschenen: Atlas van het dialect in Vlaanderen
Eind september verscheen bij uitgeverij Lannoo de Atlas van het dialect in Vlaanderen, een rijk geïllustreerd kijk- en leesboek van bijna 300 bladzijden over het dialect in Vlaanderen als taalkundig en maatschappelijk verschijnsel. De auteurs zijn Johan De Caluwe (UGent), Anne-Sophie Ghyselen (UGent-FWO Vlaanderen), Veronique De Tier (Instituut voor de Nederlandse Taal) en … [Lees meer...] overNieuw verschenen: Atlas van het dialect in Vlaanderen
Jiddische vormen in het Oost-Nederlands
In de aankondiging van zijn lezing Hoe Joods is het Nederlands? van 3 september 2021 in Neerlandistiek merkt Marc van Oostendorp op dat het Jiddisch in de loop der eeuwen een aanzienlijke invloed heeft gehad op het Nederlands, en dat geldt voor verschillende niveaus van het taalsysteem. Vervolgens merkt hij op dat er al zeker honderd jaar geen Nederlands West-Jiddisch meer … [Lees meer...] overJiddische vormen in het Oost-Nederlands
Waarom kiezen artiesten ervoor om in dialect te zingen?
Van smartlap tot boerenpummelrock (8) Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse universiteit met een eigen project aan de slag gingen. Tom Withaar … [Lees meer...] overWaarom kiezen artiesten ervoor om in dialect te zingen?
De principiële smartlappen van Sophie Straat
Van smartlap tot boerenpummelrock (7) Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse universiteit met een eigen project aan de slag gingen. Tom Withaar … [Lees meer...] overDe principiële smartlappen van Sophie Straat
Poëtische teksten over het plattelaand
Van smartlap tot boerenpummelrock: VI Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse universiteit met een eigen project aan de slag gingen. Tom Withaar … [Lees meer...] overPoëtische teksten over het plattelaand
Dialect en streektaal
De derde aflevering van Over taal gesproken gaat over dialect en streektaal. Hoe staat het daar eigenlijk mee? Hoeveel dialect is er nog over, en wat is de status ervan? We praten erover met streektaaldeskundige Veronique De Tier van de Stichting Nederlandse Dialecten, samensteller van het pas verschenen dialectkaartenboekje Wie zegt wat waar? Een gesprek over de … [Lees meer...] overDialect en streektaal
