De z en de s hebben een lange geschiedenis: het verschil tussen beide is zo ongeveer zo ver als we terug kunnen kijken 'zwak' (swak) in het Nederlands en in de Nederlandse dialecten: de twee werden en worden veel door elkaar gehaald. Al in veertiende-eeuwse documenten vond de taalkundige Piet van Reenen voorbeelden waarin zeer en seer door elkaar werden gebruikt. Er zijn ook … [Lees meer...] overHoe ‘varen’ werd tot ‘faren’
dialecten
Versterkend tj
De klankdie we aanduiden met tj komt niet veel voor in het Nederlands, en als hij wel voorkomt gaat het vaak over woorden die naar een bepaald geluid lijken te verwijzen: tjingelen bijvoorbeeld, of tjiftjaf. Of in tussenwerpsels waarin hij een versterking lijkt van de j: tja, tjonge. In Vlaamse dialecten wordt dat tj veel meer gebruikt, en dan vooral in de driehoek Gent, … [Lees meer...] overVersterkend tj
3e Lou Spronck-lezing online
De derde Dr. Lou Spronck-lezing staat online! Dr. Michiel de Vaan, Universitair docent Historische Taalkunde, Universiteiten van Bazel en Genève spreekt over De geboorte en de dood van het Maastrichts Een historisch-taalkundige blik: https://mediasite.maastrichtuniversity.nl/Mediasite/Play/d8a20df040dd4cbebf844496c78db7811d Toelichting 3e Dr. Lou Spronck-lezing In de … [Lees meer...] over3e Lou Spronck-lezing online
Oproep voor hulp bij het bedenken van vragen/opdrachten voor een bordspel
Vanuit het Speech Lab Groningen van de Faculteit der Letteren, Rijksuniversiteit Groningen zijn we bezig met het ontwikkelen van een bordspel over dialecten (in Nederland en Vlaanderen) en taalwetenschap. Met dit spel willen we het algemene publiek op een leuke manier kennis laten maken met dialectvariatie, taal en taalwetenschap. Het is de bedoeling dat het bordspel van een … [Lees meer...] overOproep voor hulp bij het bedenken van vragen/opdrachten voor een bordspel
Dialect op de koffietafel
Een van de fijne dingen van het Nederlands is dat het in twee landen gesproken wordt waar er op totaal verschillende manieren tegenaan wordt gekeken. Het is net alsof de wereldgeschiedenis de taalwetenschap een laboratorium heeft willen schenken waar je kunt bezien hoe verschillende omstandigheden kunnen inwerken op de taal. Neem de omgang en de appreciatie van het dialect. … [Lees meer...] overDialect op de koffietafel
Nieuw verschenen: Atlas van het dialect in Vlaanderen
Eind september verscheen bij uitgeverij Lannoo de Atlas van het dialect in Vlaanderen, een rijk geïllustreerd kijk- en leesboek van bijna 300 bladzijden over het dialect in Vlaanderen als taalkundig en maatschappelijk verschijnsel. De auteurs zijn Johan De Caluwe (UGent), Anne-Sophie Ghyselen (UGent-FWO Vlaanderen), Veronique De Tier (Instituut voor de Nederlandse Taal) en … [Lees meer...] overNieuw verschenen: Atlas van het dialect in Vlaanderen
Jiddische vormen in het Oost-Nederlands
In de aankondiging van zijn lezing Hoe Joods is het Nederlands? van 3 september 2021 in Neerlandistiek merkt Marc van Oostendorp op dat het Jiddisch in de loop der eeuwen een aanzienlijke invloed heeft gehad op het Nederlands, en dat geldt voor verschillende niveaus van het taalsysteem. Vervolgens merkt hij op dat er al zeker honderd jaar geen Nederlands West-Jiddisch meer … [Lees meer...] overJiddische vormen in het Oost-Nederlands
Waarom kiezen artiesten ervoor om in dialect te zingen?
Van smartlap tot boerenpummelrock (8) Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse universiteit met een eigen project aan de slag gingen. Tom Withaar … [Lees meer...] overWaarom kiezen artiesten ervoor om in dialect te zingen?
De principiële smartlappen van Sophie Straat
Van smartlap tot boerenpummelrock (7) Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse universiteit met een eigen project aan de slag gingen. Tom Withaar … [Lees meer...] overDe principiële smartlappen van Sophie Straat
Poëtische teksten over het plattelaand
Van smartlap tot boerenpummelrock: VI Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse universiteit met een eigen project aan de slag gingen. Tom Withaar … [Lees meer...] overPoëtische teksten over het plattelaand
Dialect en streektaal
De derde aflevering van Over taal gesproken gaat over dialect en streektaal. Hoe staat het daar eigenlijk mee? Hoeveel dialect is er nog over, en wat is de status ervan? We praten erover met streektaaldeskundige Veronique De Tier van de Stichting Nederlandse Dialecten, samensteller van het pas verschenen dialectkaartenboekje Wie zegt wat waar? Een gesprek over de … [Lees meer...] overDialect en streektaal
Swing’n op die trilploat
Van smartlap tot boerenpummelrock: V Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse universiteit met een eigen project aan de slag gingen. Tom Withaar … [Lees meer...] overSwing’n op die trilploat
Mor mien toentje
Waarom popartiesten ervoor kiezen om in dialect te Van smartlap tot boerenpummelrock (4) Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse universiteit … [Lees meer...] overMor mien toentje
Laot oewe jas mer hangen, ‘t is nie kou
Van smartlap tot boerenpummelrock (3) Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse universiteit met een eigen project aan de slag gingen. Tom … [Lees meer...] overLaot oewe jas mer hangen, ‘t is nie kou
Oehoe oehoerend hard / Kwamen zie daor aangescheurd
Van smartlap tot boerenpummelrock: Waarom popartiesten ervoor kiezen om in dialect te zingen (2) Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse … [Lees meer...] overOehoe oehoerend hard / Kwamen zie daor aangescheurd
Waarom popartiesten ervoor kiezen om in dialect te zingen
Van smartlap tot boerenpummelrock (I) Deze tekst is het resultaat van de Olympiade van PlusNederlands, die dit jaar in aangepaste vorm doorging. Leerlingen konden individueel deelnemen aan een Onderzoekslab, waarbij ze onder begeleiding van een of meerdere onderzoekers van een Nederlandse of Vlaamse universiteit met een eigen project aan de slag gingen. Tom … [Lees meer...] overWaarom popartiesten ervoor kiezen om in dialect te zingen
Kwart 15-plussers spreekt thuis dialect of andere taal dan Nederlands
Bron: CBS Ongeveer een kwart van de 15-plussers gebruikt thuis het meest een andere voertaal dan het Nederlands. Daarbij kan het gaan om een dialect, om een regionale taal als Fries, Limburgs en Nedersaksisch, of om een andere taal, zoals Engels, Pools of Turks. Het gebruik van regionale talen en dialecten verschilt per regio, maar ook opleiding en leeftijd zijn van invloed. … [Lees meer...] overKwart 15-plussers spreekt thuis dialect of andere taal dan Nederlands
De dialecten zijn dood. Leve de dialecten!
Op 30 juni 2021 organiseerde VRT Taal een Facebook Live over de toestand van de dialecten in Vlaanderen. Onder leiding van Jens Lemant antwoordden Chris Dusauchoit, Veronique De Tier en Ruud Hendrickx op de vragen van de kijkers. … [Lees meer...] overDe dialecten zijn dood. Leve de dialecten!
Ruim driekwart van de Limburgers spreekt Limburgs
Persbericht Huis voor de Kunsten Limburg Goed nieuws voor de Limburgse taal! Van alle inwoners van de provincie Limburg van 18 jaar en ouder spreekt ruim driekwart (78%) één van de dialecten van de Limburgse taal. 67% daarbinnen spreekt het Limburgs naar eigen zeggen vloeiend en de andere 11% spreekt het wel, maar gebrekkig. Dit blijkt uit het onderzoek dat onderzoeksbureau … [Lees meer...] overRuim driekwart van de Limburgers spreekt Limburgs
Bijvoeglijk naamwoorden verbuigen in het Hellendoorns
Verbuiging van bijvoeglijke naamwoorden en grammaticaal gestuurde sjwadeletie In zijn inaugurele rede Dynamiek in taal en de explosie van de neerlandistiek (2003) gaat Fred Weerman in op het verbuigingssysteem van bijvoeglijke naamwoorden in het Standaardnederlands (in het vervolg: Nederlands). Daarbij bespreekt hij drie observaties uit eigen onderzoek. In de eerste plaats … [Lees meer...] overBijvoeglijk naamwoorden verbuigen in het Hellendoorns
Achterstandsdenken
Graag reageren wij op de column De kwezelarij van de lage verwachtingen van hoofdredacteur Wido Smeets in het laatste nummer van Zuiderlucht, een uniek blad met een eigenzinnige visie. De column laat zien hoe negatief sommigen in Limburg nog steeds denken over dialectsprekende kinderen. Wij schrijven deze brief omdat wij weten dat het onterecht is om dialect – en breder, … [Lees meer...] overAchterstandsdenken
Accent op taal
In deze aflevering van ‘Liefde voor verhalen’ leggen we letterlijk het accent op taal. Wat is een accent, en hoe verschilt het van een dialect? Hoe luistert de samenleving naar ABN en andere variaties van het Nederlands? Welke vooroordelen bestaan er over accenten (en dialecten)? Hoeveel accenten hoor je in de stad, en wat is het accent van Amsterdam-West? In deze … [Lees meer...] overAccent op taal
Streektaal in de klas
Brabants waar het kan, Nederlands waar het moet(In plaats van Brabants kan elke streektaal worden ingevuld) Aan mijn nieuwe studenten vraag ik altijd wie er nog een beetje Brabants spreekt. Er gaan wel wat vingers omhoog, maar minder dan ik graag zou zien. Sommigen melden zich wat schoorvoetend en als ik doorvraag, blijkt dat ze op de middelbare school vaak negatieve … [Lees meer...] overStreektaal in de klas
De dood van de streektaal
Door Marc van Oostendorp Wat doe je als beoefenaar van een wetenschap die iets bestudeert dat op uitsterven staat? Als protesteren niet meer helpt? Daarover gaan in zekere zin de artikelen in het nieuwe nummer van Taal en Tongval, een tijdschrift dat een paar jaar geleden zijn 70-jarig bestaan vierde (of over een paar jaar zijn 75-jarig bestaan viert, hoe zeg je dat) en dat … [Lees meer...] overDe dood van de streektaal
Een nieuw online taalleven voor de Achterhoekse en Liemerse dialecten
Op 11 december zijn de eerste vijf online delen van het Woordenboek van de Achterhoekse en Liemerse Dialecten (WALD) gelanceerd tijdens een feestelijke virtuele bijeenkomst. De website is het resultaat van een samenwerking tussen het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) en het Centre for Language Studies van de Radboud Universiteit. Aan het WALD is sinds 1980 … [Lees meer...] overEen nieuw online taalleven voor de Achterhoekse en Liemerse dialecten
