Een tekst uit 1807 Door Flor Aarts Tijdens de Franse tijd (1794-1814) was Maastricht de hoofdstad van het Département de la Meuse inférieure, het Departement van de Nedermaas. Dat Departement bestond uit de 2 huidige provincies Limburg en nog een gebied in Duitsland. De prefect, Jean Baptiste Ruggieri, ontving in 1807 een brief van Baron Charles Etienne Coquebert de … [Lees meer...] overHet Maastrichts onder Napoleon
dialecten
Wa zedde nou?
Door Roland de Bonth Het heeft niet mogen baten. Ondanks pogingen van een Amsterdamse erfgoedvereniging om snackbar ’t Pleintje ondergebracht te krijgen in het Nederlands Openluchtmuseum, ging op 30 januari 2020 de beroemde friettent uit de comedyserie New Kids tegen de vlakte. Kennelijk was niet iedereen gevoelig voor het argument dat de snackbar voor veel … [Lees meer...] overWa zedde nou?
Houdoe
Door Yoïn van Spijk Neemt een Brabander afscheid, dan is de kans groot dat je houdoe hoort. Maar waar komt houdoe vandaan? Daarover bestaan de wildste verhalen. In deze video kom je te weten waar houdoe écht vandaan komt. (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overHoudoe
Waarom dialecten onderzoeken?
Een korte introductie voor studenten in de BA Nederlandse Taal en Cultuur aan de Radboud Universiteit in het onderzoek naar dialecten, aan (onder andere) het Meertens Instituut. Met wat voor soorten wetenschappelijke vragen zijn de dialecten in de afgelopen decennia onderzocht? (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overWaarom dialecten onderzoeken?
Iets over (et)wuk
Door Anne-Sophie Ghyselen & Roxane Vandenberghe Terwijl de hele wereld met man en macht probeert om de verspreiding van het COVID-virus te bedwingen, zijn in West-Vlaanderen twee andere – gelukkig minder schadelijke – fenomenen subtiel aan een opmars bezig: de taalvarianten wuk (‘wat’) en etwuk (‘iets’). Dat blijkt althans uit een onderzoek van de vakgroep Taalkunde aan … [Lees meer...] overIets over (et)wuk
Veranderende Brabantse dialecten?
Kristel Doreleijers is taalkundige en promoveert aan Tilburg University op een onderzoek naar verandering en variatie in geslachtsmarkeringen in Brabantse dialecten. Wat wil dat precies zeggen en waarom treden die veranderingen en variaties op? En spreken we straks allemaal hetzelfde soort Brabants? … [Lees meer...] overVeranderende Brabantse dialecten?
‘Wè sin-se toen-se dè saag?’ – Een spook-T in de Langstraatdialecten
Door Yoïn van Spijk Deze video gaat over een sandhiverschijnsel in de Midden-Brabantse Langstraatdialecten: sandhiverscherping. Door [t]'s die niet aan de oppervlakte worden gerealiseerd, worden stemhebbende medeklinkers verscherpt op de woordgrens. In bepaalde contexten heeft dat tot gevolg dat er een naamvalsonderscheid kan worden uitgedrukt. Het verschijnsel wordt … [Lees meer...] over‘Wè sin-se toen-se dè saag?’ – Een spook-T in de Langstraatdialecten
De lange ao en aa, de korte ò en a, en de ou, aai en aauw
De klanken van het Langstraats (6) In deze video wordt een aantal klinkers en tweeklanken van de Midden-Brabantse Langstraatdialecten besproken: de lange ao en aa, de korte ò en a, en de tweeklanken ou, aai en aauw. Er wordt onder andere ingegaan op de ontwikkeling van het middeleeuwse onderscheid tussen â en ā, op het onderscheid tussen ou en au, en op hedendaagse … [Lees meer...] overDe lange ao en aa, de korte ò en a, en de ou, aai en aauw
Het woord in het Utrechts
Een gastcollege dat ik op 20 april 2020 hield voor studenten van de Universiteit van Amsterdam. Ik houd dit college ieder jaar, naar aanleiding van een heel oud artikel van me. Het behandelt de fonologische structuur van het woord, voor in het Nederlands en de Nederlandse dialecten, met een ere plaats voor het dialect van de stad Utrecht. (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overHet woord in het Utrechts
De klanken van het Langstraats – De lange en korte ie, uu en oe, en de tweeklanken iej, uuj en oew
In deze video wordt een aantal klinkers en tweeklanken van de Midden-Brabantse Langstraatdialecten besproken: de lange en korte ie, uu en oe, en de tweeklanken iej, uuj en oew. Daarbij wordt ingegaan op verschillen tussen plaatsen en tussen oude en jonge variëteiten. Ook worden er audiovoorbeelden van authentieke dialectsprekers gegeven. Vragen of opmerkingen? Stuur dan gerust … [Lees meer...] overDe klanken van het Langstraats – De lange en korte ie, uu en oe, en de tweeklanken iej, uuj en oew
De klanken van het Langstraats – De lange èè en èù, de korte è en ù, en de ij/ai en ui/òi
Door Yoïn van Spijk In deze video wordt een aantal klinkers en tweeklanken van de Midden-Brabantse Langstraatdialecten besproken: de lange èè en èù, de korte è en ù, de ij/ai en de ui/òi. Er wordt onder andere ingegaan op het ontstaan van de tweeklanken en lange klinkers uit de middeleeuwse /i:/ en /y:/. Ook worden er audiovoorbeelden van authentieke dialectsprekers gegeven. … [Lees meer...] overDe klanken van het Langstraats – De lange èè en èù, de korte è en ù, en de ij/ai en ui/òi
Middelnederlands.nl
We hadden het vandaag eigenlijk feestelijk willen openen aan het Meertens Instituut, maar dat doen we nog wel een keer. Ondertussen willen we deze fraaie site niet gesloten houden: Middelnederlands.nl. – een naslagwerk vooral voor de dialectvariatie in de dertiende, de veertiende en de vijftiende eeuw – gedocumenteerd in de vorm van honderden kaarten die aangeven hoe woorden in … [Lees meer...] overMiddelnederlands.nl
De lange ee, eu en oo, en de korte i, u en o
De klanken van het Langstraats Door Yoïn van Spijk In deze video wordt een aantal lange en korte klinkers van de Midden-Brabantse Langstraatdialecten besproken: de lange ee, eu en oo en de korte i, u en o. Bij de korte o wordt ingegaan op het foneemonderscheid tussen een open en een gesloten o, dat in de Midden- en Oost-Brabantse dialecten bewaard is gebleven. Er worden … [Lees meer...] overDe lange ee, eu en oo, en de korte i, u en o
De klanken van het Langstraats
Inleiding Door Yoïn van Spijk Dit is de eerste video van een serie waarin de klanken van de Midden-Brabantse Langstraatdialecten worden besproken. Deze video geeft een inleiding op de dialecten en op hun inventaris van klinkers en tweeklanken. In de andere video's van deze serie worden de klanken verder uitgediept: er worden audiovoorbeelden van authentieke … [Lees meer...] overDe klanken van het Langstraats
Straattaal is het nieuwe dialect
Door Kristel Doreleijers Voor wie het nog niet wist: Nederland heeft een nieuw onofficieel volkslied! De bijna vijftien jaar oude hit Het land van (2005) is in september opnieuw uitgebracht door het bekende hiphopduo uit Diemen, Lange Frans en Baas B. Een nieuwe ode aan Nederland, dus. Na een jarenlange ruzie hebben de twee vrienden van weleer elkaar opnieuw gevonden, zo … [Lees meer...] overStraattaal is het nieuwe dialect
Verschenen Themanummer Verslagen & Mededelingen van de KANTL opgedragen aan Johan Taeldeman
Onlangs verscheen een nieuw nummer van ons tijdschrift Verslagen & Mededelingen, met als titel 'Drie visies op de frequentste klank van het Nederlands'. Dit nummer, dat handelt over (diverse aspecten van) de sjwa, is opgevat als een postuum eerbetoon aan Johan Taeldeman. … [Lees meer...] overVerschenen Themanummer Verslagen & Mededelingen van de KANTL opgedragen aan Johan Taeldeman
Nééj Mééls Woordeboe:k voltooid
Het Nééj Mééls Woordeboe:k is klaar. Het bevat ruim 4900 woorden die in de negentiende en twintigste eeuw in het Meijels dialect zeker gebruikt zijn. Daarvan worden er in de omgangstaal ook nu nog steeds veel gehoord. Maar de modernisering van het dagelijks leven, de toename van communicatiemiddelen en een verhoogde mobiliteit hebben geleid tot verminderd dialectgebruik en het … [Lees meer...] overNééj Mééls Woordeboe:k voltooid
Ik praot Wolluks, gij prôt Wolluks
Ah, kwam ik maar uit Waalwijk, dan had ik nóg meer kunnen genieten van het fraaie koffietafelboek Wollukse praot. Over de Waalwijkse taal, samengesteld door de dialectgroep Wollukse praot en vorige week in Waalwijk gepresenteerd. Ik kan me niet herinneren ooit zo'n mooi dialectboek te hebben gezien. … [Lees meer...] overIk praot Wolluks, gij prôt Wolluks
Streektaal kun je leren!
Bestuur Stichting Nederlandse Dialecten Op 11 oktober jl. vond de streektaalconferentie van de Stichting Nederlandse Dialecten plaats in Mechelen (B.). Het thema, streektaal kun je leren, draait om vragen zoals: Als je dialect wilt leren als volwassene, waar kun je dat dan doen? Hoe belangrijk is streektaal voor anderstaligen zoals nieuwkomers? Waarom … [Lees meer...] overStreektaal kun je leren!
Genks en Jiddisj
De afgelopen jaren heeft de zogeheten Citétaal een ongekende opgang gemaak, al is het alleen al in de media. Natuurlijk, overal gebruiken jongeren taalvormen die je straattaal kan noemen, maar in geen enkele stad is de cultus van de eigen straattaal zo groot als in Genk, in Belgisch Limburg. Het opmerkelijke is dat die taalvorm zijn oorsprong heeft in alle steden in de … [Lees meer...] overGenks en Jiddisj
Streektaalconferentie 2019: Streektaal kun je leren
De Stichting Nederlandse Dialecten, Variaties vzw, be.brusseleir, de Faculteit van het Mechels Dialect en de Koninklijke Gidsenbond Mechelen organiseren op 11 oktober 2019 de jaarlijkse Streektaalconferentie in Mechelen (België). Sprekers uit Vlaanderen en Nederland houden lezingen over het thema "Streektaal kun je leren". Inschrijven kan tot 5 oktober. … [Lees meer...] overStreektaalconferentie 2019: Streektaal kun je leren
Seuren
De Multatulileescursus / Sprachwissenschaftliche Beihefte I Er zou een aardige studie te maken zijn van de spelling van Multatuli. Er zijn natuurlijk de in het oog springende details – de y in plaats van ij (hy lydt) en het feit dat Douwes Dekker mens schreef voor mensch als hij even de kans kreeg –, maar interessanter nog zijn de details. Omdat hij zich niet sterk richtte … [Lees meer...] overSeuren
Je werkwoorden op een rijtje zetten in de Nederlandse dialecten
Dialecten zijn de fruitvliegjes van het taalonderzoek: omdat bijna iedere persoon net wat anders spreekt dan zijn buurman, heb je er een gigantische hoeveelheid van. Dat helpt om heel precies in kaart te brengen op wat voor manieren talen van elkaar kunnen verschillen. Neem de volgorde van werkwoorden aan het eind van een zin. Het is helemaal niet moeilijk om een Nederlandse … [Lees meer...] overJe werkwoorden op een rijtje zetten in de Nederlandse dialecten
Oud-Tessels herschapen voor de Taalpraatjes
Door Marcel Plaatsman Deze Lange Juni vier ik op Texel, waar ik de eilander geschiedenis koppel aan de taalhistorie in mijn Tesselse Taalpraatjes. De grote en kleine gebeurtenissen in Texels verleden hebben hun invloed gehad op het eilanddialect, dat is wat ik laat zien. Komende zondag vertel ik over de boeiende Texelse 18e eeuw en zal ik een brief voorlezen in 18e-eeuws … [Lees meer...] overOud-Tessels herschapen voor de Taalpraatjes
Un(nen) oma?
Kristel Doreleijers studeerde Nederlands in Utrecht en werkt tegenwoordig op het Meertens Instituut. In september gaat ze in Tilburg werken aan een proefschrift onder begeleiding van professor Jos Swanenberg. Dat proefschrift zal gaan over de manier waarop jongere sprekers van het Brabants omgaan met het verschil tussen mannelijke, vrouwelijke en onzijdige woorden. Wat vertelt … [Lees meer...] overUn(nen) oma?
