De Multatulileescursus / Sprachwissenschaftliche Beihefte I Er zou een aardige studie te maken zijn van de spelling van Multatuli. Er zijn natuurlijk de in het oog springende details – de y in plaats van ij (hy lydt) en het feit dat Douwes Dekker mens schreef voor mensch als hij even de kans kreeg –, maar interessanter nog zijn de details. Omdat hij zich niet sterk richtte … [Lees meer...] overSeuren
dialecten
Je werkwoorden op een rijtje zetten in de Nederlandse dialecten
Dialecten zijn de fruitvliegjes van het taalonderzoek: omdat bijna iedere persoon net wat anders spreekt dan zijn buurman, heb je er een gigantische hoeveelheid van. Dat helpt om heel precies in kaart te brengen op wat voor manieren talen van elkaar kunnen verschillen. Neem de volgorde van werkwoorden aan het eind van een zin. Het is helemaal niet moeilijk om een Nederlandse … [Lees meer...] overJe werkwoorden op een rijtje zetten in de Nederlandse dialecten
Oud-Tessels herschapen voor de Taalpraatjes
Door Marcel Plaatsman Deze Lange Juni vier ik op Texel, waar ik de eilander geschiedenis koppel aan de taalhistorie in mijn Tesselse Taalpraatjes. De grote en kleine gebeurtenissen in Texels verleden hebben hun invloed gehad op het eilanddialect, dat is wat ik laat zien. Komende zondag vertel ik over de boeiende Texelse 18e eeuw en zal ik een brief voorlezen in 18e-eeuws … [Lees meer...] overOud-Tessels herschapen voor de Taalpraatjes
Un(nen) oma?
Kristel Doreleijers studeerde Nederlands in Utrecht en werkt tegenwoordig op het Meertens Instituut. In september gaat ze in Tilburg werken aan een proefschrift onder begeleiding van professor Jos Swanenberg. Dat proefschrift zal gaan over de manier waarop jongere sprekers van het Brabants omgaan met het verschil tussen mannelijke, vrouwelijke en onzijdige woorden. Wat vertelt … [Lees meer...] overUn(nen) oma?
Talen kleuren de wereld
Zooëgezeed – symposium over de Wase dialecten Het Wase dialect is kostbaar immaterieel erfgoed. Maar hoe is het er eigenlijk mee gesteld? Is het ten dode opgeschreven? Is het nog wel levensvatbaar? Of is reanimatie hoognodig? Kunnen we het laten verder leven in nieuwe vormen? Laten we het voortbestaan op een andere manier? IN het namiddaggedeelte is er ook aandacht voor de … [Lees meer...] overTalen kleuren de wereld
Heel de toekomst van het Hylpers
Door Marcel Plaatsman Gisteren reisde ik naar Friesland. Het was er het weer voor; Friesland is misschien wel op z’n mooist met het eendenkuikentjesweer van gisteren en vandaag. Het riet langs de plassen is nu nog geel van de winter, maar de velden zijn donkergroen en de vogels jagen er overheen: kieviten, grutto’s, af en toe een kiekendief. Met het dieseltreintje voer ik … [Lees meer...] overHeel de toekomst van het Hylpers
‘Daje da nu moeste gebruiken, de mensen vallen dood achter strate’
Goedemorgen! Ik ben benieuwd hoeveel persoonsvormen jullie vandaag weer op de tweede plaats in de hoofdzin gaan zetten. Heel veel, vermoed ik, in ieder geval als jullie vandaag genoeg Nederlands spreken, en de kans daarop is hoog bij lezers van Neerlandistiek. In West-Vlaanderen is de kans dan weer net iets kleiner, zo blijkt uit een nieuw artikel in het Journal of Germanic … [Lees meer...] over‘Daje da nu moeste gebruiken, de mensen vallen dood achter strate’
Sik, soekie, noede: een gat in het Standaardnederlands
Door Henk Wolf Van Schiermonnikoog tot Poperinge delen mensen een standaardtaal waarin ze vrijwel dezelfde woorden gebruiken, bijvoorbeeld: brood, straat, rotzak, mispunt, groen, wit, veertien, achtendertig, combineren en zwemmen. Wie op Schier is opgegroeid, kan door die gemeenschappelijke taal zonder veel moeite als journalist in Poperieng aan het werk en omgekeerd. Die … [Lees meer...] overSik, soekie, noede: een gat in het Standaardnederlands
Het verwrongenste Nederlands spreken de Haarlemse vrouwen
Door Marc van Oostendorp Voor het volgende voorbeeld van hoe vrouwen de schuld kregen van taalverandering moeten we naar Haarlem. (Het vorige voorbeeld staat hier.) Een keer in de paar jaar word ik opgebeld door iemand van een Haarlemse krant, podcast of zendpiraat, met de vraag of het waar is dat men in Haarlem het beste Nederlands spreekt. Ik stel dan altijd voor om naar … [Lees meer...] overHet verwrongenste Nederlands spreken de Haarlemse vrouwen
Een ongecontroleerde wetenschappelijke bevinding
Door Marc van Oostendorp Waar speelt de taalwetenschappelijke discussie zich eigenlijk af? In de wetenschappelijke literatuur of inmiddels ook daarbuiten? Omdat ik ook maar gewoon een deskundige ben, schreef ik vorig jaar nog dit stuk waarin ik uitlegde dat het verschil tussen talen en dialecten niet taalkundig te maken valt. Maar nu blijkt dat toch ook weer niet te … [Lees meer...] overEen ongecontroleerde wetenschappelijke bevinding
Het Vlaardings is de moeite van het vastleggen waard
Onderstaande tekst is het voorwoord van het nieuwe Vlaardings woordenboek van Stephen de Vos. We plaatsen het hier met toestemming van de auteur als voorpublicatie. Door Cor van Bree Mooi dat er nu ook een woordenboek van het Vlaardings is! Hoe zou ik anders kunnen reageren: het is de tongval waarin ik zelf opgegroeid moet zijn. Rond mijn twaalfde moet ik op de standaardtaal … [Lees meer...] overHet Vlaardings is de moeite van het vastleggen waard
Verschenen: Jaarboek 2018 van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde
Over enkele dagen verschijnt het 20e Jaarboek van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde. De meer dan 100 pagina’s tellende publicatie bevat o.a. drie wetenschappelijke bijdragen over het Limburgse taalgebied, uit het programma van het jaarlijks congres van de Vereniging voor Limburgse Dialect- & Naamkunde, 25 november 2017 te Lanaken (B-Limburg), onder het … [Lees meer...] overVerschenen: Jaarboek 2018 van de Vereniging voor Limburgse Dialect- en Naamkunde
Stroopjesvet
Door Ton van der Wouden Voor Jan Stroop ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag (vandaag) Als u niet uit de buurt van Rotterdam of Dordt komt, dan weet u waarschijnlijk niet wat Stroopjesvet is. Misschien denkt u in deze context wel aan het babyvet van de jonge Jan Stroop (" de middelste rij, tweede bank: rechter persoontje"). “Vet van de kleine Stroop” is inderdaad … [Lees meer...] overStroopjesvet
Het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten online: e-wvd.be
Uitnodiging lancering Door redactie van het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten Insiders weten al langer dat het Woordenboek van de Vlaamse Dialecten, net als de zusterwoordenboeken Woordenboek van de Brabantse Dialecten en Woordenboeken van de Limburgse dialecten al enige tijd kan worden doorzocht op het internet. Een officiële lancering was er echter nog niet. Omdat prof. … [Lees meer...] overHet Woordenboek van de Vlaamse Dialecten online: e-wvd.be
College Jos Swanenberg over taal, cultuur en identiteit in Noord-Brabant online
In mei 2018 gaf prof. dr. Jos Swanenberg een college over taal, cultuur en identiteit in Noord-Brabant op de Universiteit van Tilburg. Ge kunt dit college hier terugkijken. … [Lees meer...] overCollege Jos Swanenberg over taal, cultuur en identiteit in Noord-Brabant online
Reeks Nederlandse Dialectatlassen ook online raadpleegbaar
(Persbericht Dialectzinnen) De Reeks Nederlandse Dialectatlassen bevat meer dan een kwart miljoen dialectzinnen uit Nederland en Vlaanderen, die tussen 1923 en 1982 verzameld zijn op initiatief van de Gentse professor Blancquaert. De fonetische transcripties zijn nu digitaal beschikbaar gesteld door onderzoekers van de Universiteit Gent. In de jaren 20 van de vorige … [Lees meer...] overReeks Nederlandse Dialectatlassen ook online raadpleegbaar
Leeuwarden, 8 en 9 juni 2018: Zin en onzin van streektaal- en dialectpromotie.
13de jaarlijkse streektaalconferentie van de Stichting Nederlandse Dialecten De jaarlijkse streektaalconferentie is een initiatief van de Stichting Nederlandse Dialecten (SND) en wordt dit jaar georganiseerd door de Fryske Akademy in samenwerking met de Afûk en de Nederlandse Taalunie. De conferentie is te gast in het Talenpaviljoen en de Talentuin van Lân fan taal in … [Lees meer...] overLeeuwarden, 8 en 9 juni 2018: Zin en onzin van streektaal- en dialectpromotie.
A note on nasal assimilation in Hellendoorn Dutch
Door Gertjan Postma Nijen Twilhaar & Van Oostendorp (2000) wonder why the following assimilation contrast exists in Helledoorn Dutch. While the personal ending morpheme /-n/ shows place assimilation to the root consonant in the present tense, it lacks assimilation in the past tense. For instance [pɑkn̩] ‘took’ contrasts with present tense cases such as [pɑkŋ̩] ‘take’. This … [Lees meer...] overA note on nasal assimilation in Hellendoorn Dutch
Tessels taalpraatje
Door Marcel Plaatsman Kejje nag Tessels? En wot sèg je don, durrep of dorrep? En hoe werrekt dot nou mit de oo en de óó, weerom is ‘t bóót en gróót maar doene-we boeskippe bee Koot? Wot is de geskiedenis fon ‘t Tessels? Benne der regels foor wot of goêd Tessels is en wot niet? Weer komt ons dialekt fondaan en weer liekt ‘t op? Frage, frage – maar der benne ok antwoorde! … [Lees meer...] overTessels taalpraatje
Kwantitatief er in het Limburgs
Door Carlijn van Herpt Het woordje er is een geniepig woordje dat veel verschillende betekenissen kent. Voor leerders van het Nederlands is het dan ook niet gemakkelijk om het juiste gebruik van dit ene woordje onder de knie te krijgen. Ook voor moedertaalsprekers van het Nederlands kan er lastig te verwerven zijn door de meerdere functies die het kent. Volgens de Algemene … [Lees meer...] overKwantitatief er in het Limburgs
Zelf op zoek naar een taal om in te zingen
Door Marcel Plaatsman Het dialect van Texel, het Tessels, staat volop in de belangstelling. Ik doe daar ook wel erg mijn best voor, om dat dialect weer onder de aandacht te brengen, maar het aardige is: ik ben niet de enige die daar zijn best voor doet. De Historische Vereniging Texel wist met de reeks dialectvoorstellingen Echt op sien Tessels de juiste snaar te raken … [Lees meer...] overZelf op zoek naar een taal om in te zingen
Een taalkaart is een kristal
Door Marc van Oostendorp Er is in Nederland, een gebied waar ze een harde g gebruiken en een gebied waar we een zachte g zeggen. Aangezien dat zo is, is er natuurlijk ook een grens tussen twee gebieden: een isoglosse noemen we die. En zulke isoglossen bestaan er voor allerlei verschijnselen: die tussen het gij- en het jij-gebied, die tussen het lope- en … [Lees meer...] overEen taalkaart is een kristal
Hoe bepaal je de grens van een dialect?
Dit stuk verschijnt in het kader van de Nieuwsbrief Neerlandistiek in de klas. Het bevat geen origineel onderzoek, maar is een vereenvoudigde weergave van recent onderzoek op het gebied van het Nederlands, speciaal bedoeld voor leerlingen van de middelbare school. Door Marten van der Meulen Het zal je vast weleens opgevallen zijn: mensen spreken verschillend in verschillende … [Lees meer...] overHoe bepaal je de grens van een dialect?
Toponymisch woordenboek van Oost- en Zeeuws-Vlaanderen online
Het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie (CTB) publiceerde recent een toponymisch woordenboek van Oost- en Zeeuws-Vlaanderen op het internet. Het gaat om een online publicatie van honderdduizenden (!) steekkaarten met informatie over historische plaatsnamen. In een volgende fase wordt die collectie aangevuld met nog meer Oost-Vlaamse toponymen en met plaatsnamen uit … [Lees meer...] overToponymisch woordenboek van Oost- en Zeeuws-Vlaanderen online
Het Woordenboek van de Brabantse Dialecten: elektronisch
In 1967 verscheen de Voorlopige Inleiding op het Woordenboek van de Brabantse Dialecten, van de hand van Toon Weijnen en Jan van Bakel. Ongeveer tien jaar daarvoor had Weijnen het initiatief genomen tot dit ambitieuze woordenboekproject. Het werd uiteindelijk in 2005 afgerond. Weijnen en Van Bakel waren dat jaar present bij de feestelijke afronding van het project. Vorig jaar, … [Lees meer...] overHet Woordenboek van de Brabantse Dialecten: elektronisch
