De komst van chatbots betekent misschien wel dat het wetenschappelijk bedrijf geautomatiseerd wordt. Zetten chatbots binnenkort zelf het onderzoek op, voeren ze de experimenten uit, analyseren ze de resultaten en sturen ze ze op naar wetenschappelijke tijdschriften? Er wordt hard aan gewerkt. In een artikel in het tijdschrift Scientometrics zet de Chinese onderzoeker Zhuanlan … [Lees meer...] overComputer beoordeelt wetenschap
kunstmatige intelligentie
De chatbot als eerstejaarsstudent
Dat chatbots zinnen, alinea's en teksten aan elkaar kunnen haken die in ieder geval qua vorm heel behoorlijk zijn, al zijn ze qua stijl meestal nogal plastic en qua inhoud nogal hol, dat weten we nu wel. Maar kunnen ze ook redeneren over taal? Zouden ze bijvoorbeeld een eerstejaarstentamen in de taalkunde succesvol kunnen afleggen? Dat het heel behoorlijk lukt, blijkt uit … [Lees meer...] overDe chatbot als eerstejaarsstudent
Chatbots gebruiken meer naamwoorden
Kun je herkennen of een tekst geschreven is door een computer? Ja, zegt een groep onderzoekers in een recent online geplaatst artikel. Tenminste, als je een computer hebt die het herkennen voor je kan doen. De onderzoekers lieten mensen en chatbots een aantal taalopdrachten doen. Zo moesten ze teksten herschrijven in de stijl van een schoolopstel of een Wikipedia-artikel. … [Lees meer...] overChatbots gebruiken meer naamwoorden
Menszijn van de gaten
Wie zich iedere week wil onderdompelen in de bruisende gedachtewereld van een een Nederlandse tijdgenoot, moet een abonnement nemen op de nieuwsbrief van Felienne Hermans. De nieuwsbrief is gratis en Felienne is hoogleraar Vakdidactiek van de informatica aan de VU Amsterdam, terwijl ze ook zelf een paar dagen in de week in het voortgezet onderwijs voor de klas staat. In de … [Lees meer...] overMenszijn van de gaten
Webinar: vertaaltools en AI inzetten in een meertalige klas
Een vertaaltool gebruiken om met een nieuwkomer te communiceren? Een les meertalig maken of NT2-oefeningen ontwikkelen over een thema met hulp van AI? Deze en andere technische ontwikkelingen kunnen een handig hulpmiddel zijn in je lessen, maar niet alle onderwijsprofessionals maken er gebruik van. Tijdens dit webinar demonstreren Paul Brouwers, specialist ICT & Media, en … [Lees meer...] overWebinar: vertaaltools en AI inzetten in een meertalige klas
In memoriam Prins Diederik van Oranje Nassau
Over de werking van taal. Door Hedde Zeijlstra en Patrick Bassant Of: hoe je taal- en letterkunde in kunt zetten om je doel tebereiken. Toen begin april Prins Diederik van Oranje Nassau (1911-2025) na een complex en tumultueus leven overleed, wreekte zich dat het Koninklijk huis de communicatieafdeling had ontslagen, want Chat GPT stelde een overlijdensberichtop dat … [Lees meer...] overIn memoriam Prins Diederik van Oranje Nassau
Consultants, leer zelf schrijven!
Interessante ‘whitepaper’ bereikte me via de nieuwsbrief van SIOO: ‘Hoe leer je als jonge consultant het vak, als AI het overneemt?’ Dat gaat over meer vaardigheden dan schrijven alleen, maar ik herkende toch veel en leerde ook nog nieuws. Ik vond het fijn om een aantal ideeën uit mijn eigen recente artikel te herkennen. Het is pionieren op dit gebied, en het is voor … [Lees meer...] overConsultants, leer zelf schrijven!
Drinkden mensen in de middeleeuwen water?
N’kisi is een grijze roodstaart die naar verluidt een werkwoord heeft vervoegd. Hij zou uit de stam fly en de uitgang d de verledentijdsvorm flied hebben gevormd. Geen goed Engels natuurlijk, maar juist daaruit blijkt dat N’kisi niet alleen napapegaait, maar zelf nieuwe uitingen in mensentaal kan vormen. Ik weet niet of wat over N’kisi’s taalvermogen wordt beweerd waar is, … [Lees meer...] overDrinkden mensen in de middeleeuwen water?
Hoe AI de wetenschap slechter maakt. Of beter
Betekent de komst van AI dat de problemen voor de wetenschap alleen maar erger worden? Ja, zeggen Sayash Kapoor en Aravind Narayanan, auteurs van het weblog (en boek) AI Snake Oil, in een kraakhelder betoog. Hét probleem van de moderne wetenschap in de afgelopen decennia is misschien wel dat het zo gericht is op kennis. Daardoor raakt het inzicht, het begrip, gaandeweg … [Lees meer...] overHoe AI de wetenschap slechter maakt. Of beter
Schrijvend je menselijke stem vinden
De zomer is voor wie aan de universiteit werkt de tijd om na te denken over je onderwijs. Doorheen het jaar is het college van volgende week, en het huiswerk voor dat college, en een update voor je dia's over het huiswerk altijd urgenter zodat het lastig is om na te denken over de grote lijnen. In de zomer valt dat allemaal weg – en kun je erover nadenken. Ik geef al vele … [Lees meer...] overSchrijvend je menselijke stem vinden
Hallucinatiewetenschap
In de afgelopen jaren heeft het woord hallucineren een nieuwe betekenis gekregen. Van Dale heeft nu alleen nog de oude betekenis, 'hallucinaties hebben', waarbij 'hallucinaties' betekent 'waarneming (m.n. met het gezicht of gehoor) van in werkelijkheid niet voorhanden verschijnselen'. Maar inmiddels is er een vorm van hallucineren waaraan geen hallucinaties te pas … [Lees meer...] overHallucinatiewetenschap
Comment on dit ça?
We staan in de tuin van de moeder van mijn schoonbroer, ergens in de velden rond Saint-Malo. Ze maakt Bretoense galettes voor ons op een echte pannenkoekenplaat. ‘Ons’, dat is vanavond mijn schoonbroer, zijn twee zussen en partners en kind, zijn vrouw (mijn zus dus), hun kinderen, mijn kinderen, mijn man en ik, mijn moeder en haar partner, en natuurlijk de vrouw des huizes zelf … [Lees meer...] overComment on dit ça?
‘De taal zelf is het voertuig van het denken’
AI-chatbots en het belang van autobiografische literatuur in het onderwijs Een studie van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) bevestigt wat velen al vermoedden: het gebruik van AI-chatbots in het onderwijs heeft een ‘cognitieve kostprijs’: des te meer taken leerlingen bij het schrijven van een tekst uitbesteden aan een chatbot, des te minder gebruiken ze hun … [Lees meer...] over‘De taal zelf is het voertuig van het denken’
Nee tegen de voorgestelde CAO universiteiten
Vakbondsleden kregen deze week een email waarin ze gevraagd worden of ze instemmen met het onderhandelaarsakkoord voor de CAO universiteiten. In het nieuwsbericht van de AOb is vooral aandacht voor de “centen en procenten”, een compromis dat bereikt is in navolging van de door velen (ook mij) getekende oproep voor eerlijkere loonverdeling in het … [Lees meer...] overNee tegen de voorgestelde CAO universiteiten
Wie leest er nu iets dat slecht en zielloos is?
Er zijn allerlei redenen om bezwaar te maken tegen Kunstmatige Intelligentie. De angst dat de mens binnenkort door chatbots tot slaaf wordt gemaakt, hoort daar niet bij, leggen Emily Bender en Alex Hanna uit in hun boek The AI Con. Er zijn volgens hen wel heel veel andere redenen om ons zorgen te maken. In hun boek zetten ze die op een rijtje. En dat wordt wel een beetje … [Lees meer...] overWie leest er nu iets dat slecht en zielloos is?
Spreken uit een enkel perspectief
Geesteswetenschappen en grote taalmodellen Wat hebben de geesteswetenschappen bij te dragen aan de AI-revolutie die nu bezig schijnt te zijn? Ik krijg soms de indruk dat collega's vooral aan de technologische kennis willen toevoegen Dat Alles Nog Veel Ingewikkelder Is Dan Je Denkt. Dat is voor sommige geesteswetenschappers kennelijk de kern van hun vak: anderen de oren … [Lees meer...] overSpreken uit een enkel perspectief
Humaniora in tijden van chatbots
Je kunt allerlei gedachten hebben over chatbots. Je kunt bijvoorbeeld juichen over de fantastische commerciële mogelijkheden die je ziet, of je zorgen maken over types die overal commerciële mogelijkheden in zien. Je kunt denken dat kunstmatige intelligentie gaat helpen onze kinderen beter onderwijs te geven, of vrezen dat we allemaal nog dommer en luier worden onder de invloed … [Lees meer...] overHumaniora in tijden van chatbots
Druk met schrijven met AI
Ik heb al een tijdje niet geschreven op dit blog over schrijven met AI. Dat had er enerzijds mee te maken dat ik wel iets anders aan het schrijven was, wat ik een paar weken geleden ineens met spoed heb afgemaakt: binnenkort verschijnt in Tekstblad een artikeltje van me over wat schrijvende professionals wel en niet kunnen met AI. Ik had hier al eerder gehint naar … [Lees meer...] overDruk met schrijven met AI
Stelen chatbots van auteurs?
Ik heb me lange tijd verbaasd over auteurs of kunstenaars die vinden dat de grote taalmodellen waarop chatbots gebaseerd zijn hun werk ‘stelen’. Zonder dat zij ervoor betaald worden, zeggen ze, maken de bedrijven achter die modellen goede sier met hun werk. Ook onlangs was er weer onrust, toen er een lijst circuleerde van boeken waarvan Meta, het bedrijf achter onder meer … [Lees meer...] overStelen chatbots van auteurs?
De rol van de mens bij kunstmatig-intelligent machinelezen
Als aanvulling op het stuk van Marita Mathijsen ‘Proeven met kunstmatig-intelligente machinelezers’ en de reactie daaronder van Marc van Oostendorp, stip ik graag twee aspecten aan die niet zozeer met de techniek als wel met de menselijke kant van de zaak te maken hebben. Het machinelezen heeft namelijk gevolgen voor de manier waarop een digitaliseringsproject is … [Lees meer...] overDe rol van de mens bij kunstmatig-intelligent machinelezen
Proeven met kunstmatig-intelligente machinelezers
Mijn oproep voor vrijwilligers om de 480 handgeschreven preken van François HaverSchmidt te transcriberen heeft geweldig gewerkt. Op dit moment zijn er 36 mensen aan het werk (nu ja, misschien niet precies op dít moment, maar op enig moment van de week) om de preken leesbaar te maken. 44 preken zijn nu al in Word gezet. Hulde aan hen! Nu heeft u zich … [Lees meer...] overProeven met kunstmatig-intelligente machinelezers
Taalwetenschap door chatbots
Ik schrijf wel veel over de grotetaalmodellen, maar ik sta er toch iedere keer weer van te kijken. Het gevoel is voor mensen van mijn generatie bekend van een jaar of dertig geleden, toen het internet doorbrak: wat verandert onze wereld snel, en wat zullen we daar niet allemaal mee kunnen doen. (Ik ben bij dit tijdschrift begonnen in 1996 als redacteur die precies de … [Lees meer...] overTaalwetenschap door chatbots
Begrijpt de chatbot dit of doorgrondt hij het slechts?
Soms worden filosofische vragen na vele jaren ineens praktisch. Zoiets beleven we nu met het woord begrip. Filosofen hebben baden met bloed gevuld tijdens hun discussies over de vraag wat het precies wil zeggen dat we een bepaalde tekst begrijpen, en nu wordt de mensheid ineens geconfronteerd met een apparaat waarvan je je concreet kunt afvragen wat het begrijpt. De … [Lees meer...] overBegrijpt de chatbot dit of doorgrondt hij het slechts?
AI en Cultuur
Over kennis, betekenis en wat daartussen ligt Er zijn dagen waarop ik denk: AI weet alles. En tegelijk niets. Dat klinkt paradoxaal, maar is het misschien niet. Want AI weet op een manier die losstaat van betekenis. Ze herkent, sorteert, anticipeert – maar begrijpt niets. Ze weet zonder ervaring, zonder context, zonder noodzaak. Dat besef kwam bij mij pas … [Lees meer...] overAI en Cultuur
Permanente internering in het staatsasiel
Als brompot lijkt het me heilzaam te worden geconfronteerd met werkelijkheden die onomkeerbaar zouden zijn. Zoals met poëzie van de broodnuchtere milieuvernietiging genaamd Generatieve AI. In een vakartikel stonden twee gedichten, waarbij je mocht raden welke was gemaakt door iemand van vlees en bloed (‘echt’) en welke het resultaat was van algoritmes (‘nep’). De … [Lees meer...] overPermanente internering in het staatsasiel
