Aankondiging doctoraatsverdediging Viorica Van der Roest: ‘Een verhaal met een staartje’ Antwerpen, 26 May 2025 – Onderzoekingen over de Middelnederlandse Parthonopeus van Bloys De dertiende-eeuwse Middelnederlandse ridderroman Parthonopeus van Bloys – een bewerking van de twaalfde-eeuwse Oudfranse roman Partonopeus de Blois – vertelt het verhaal van de zesde-eeuwse held … [Lees meer...] over26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest
middeleeuwen
10 juni 2025: Frits van Oostrom – Oudfries en omstreken
Late roepingen zijn dikwijls het sterkst, en voor Frits van Oostrom hebben het Oudfries en Fryslân veel van een (te) late roeping. Geboren en getogen in de Randstad, student Nederlands in een tijd dat het Fries in die opleiding achter de horizon bleef en ook nog eens gespecialiseerd in Hollandse middeleeuwse literatuur, waarin de vete met Friesland schandelijk eenzijdig werd … [Lees meer...] over10 juni 2025: Frits van Oostrom – Oudfries en omstreken
Twee middeleeuwse balladen
Vijftig canonteksten in de klas (12) Tot de canon van de Middelnederlandse literatuur behoren twee liedteksten, waarmee de medioneerlandistiek het altijd wat moeilijk heeft gehad: de zogenaamde balladen van Heer Halewijn en van de Twee koningskinderen, afkomstig uit een wat schimmige, Keltische of Germaanse traditie van orale liedkunst. Over Heer Halewijn schrijft F. van … [Lees meer...] overTwee middeleeuwse balladen
Den Spyeghel der Salicheyt van Elckerlijc
Vijftig canonteksten in de klas (11) Wat doe je als je plotseling te horen krijgt dat je heel binnenkort gaat sterven? Op die vraag wil het vijftiende-eeuwse toneelstuk Elckerlijc, dat letterlijk ‘Iedereen’ of ‘iedere mens’ betekent, een antwoord geven. De volledige titel is Den Spyeghel der Salicheyt van Elckerlijc. Hoe dat elckerlijc mensche wert ghedaecht Gode … [Lees meer...] overDen Spyeghel der Salicheyt van Elckerlijc
De geur van de tijd
Over getijdenboeken en geesteswetenschappen Een crisis kan ertoe leiden dat we nieuwe vragen aan onze onderzoeksobjecten stellen. Hoe helpen middeleeuwse getijdenboeken ons nadenken over de waarde van de geesteswetenschappen? Op dit moment van schrijven zitten we middenin de estafettestaking tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs. Met die geplande bezuinigingen … [Lees meer...] overDe geur van de tijd
6 juni 2025: De avonturen van koning Arthur en zijn ridders in tekst en beeld
Het wordt een middag vol mysterie, emotie, heldhaftige gevechten en magie. Koning Arthur, tovenaar Merlijn en de ridders van de Ronde Tafel – al dan niet op zoek naar de Graal – spreken namelijk nog altijd tot de verbeelding. Ze blijven niet alleen populair in de moderne cultuur, maar ook in het wetenschappelijk onderzoek naar de middeleeuwse teksten en hun … [Lees meer...] over6 juni 2025: De avonturen van koning Arthur en zijn ridders in tekst en beeld
Nieuw Antwerps Liedboek te zien in Utrecht
De installatie Nieuw Antwerps Liedboek, die veel weg heeft van een klassieke, openbare telefooncel, herbergt een dertigtal hedendaagse herwerkingen van liederen uit het bekende Schoon Liedekensboeck ofwel Antwerps Liedboek, dat in 1544 in Antwerpen door Jan Roulans gedrukt werd. Deze verrassende en boeiende herwerkingen zijn te lezen en te beluisteren in de hal van de … [Lees meer...] overNieuw Antwerps Liedboek te zien in Utrecht
Een abel spel van Lanseloet van Denemerken (ca. 1400)
Vijftig canonteksten in de klas (9) Een abel spel van Lanseloet van Denemerken behoort tot de vroegste wereldlijke (d.w.z. niet-religieuze) toneelstukken in Europa. Het staat in het handschrift-Van Hulthem (circa 1405), één van de beroemdste boeken uit onze streken, waarin het een ‘abel spel’ wordt genoemd. ‘Abel’ kan verklaard worden als ‘kunstig’ of ‘edel’, d.w.z. dat … [Lees meer...] overEen abel spel van Lanseloet van Denemerken (ca. 1400)
‘Die historie van Meluzine’ (Gheraert Leeu, Antwerpen 1491) : capittels [65]-[70]
Die wonderlike, vreemde ende schone historie van Melusinen zoals gedrukt door Gheraert Leeu te Antwerpen in 1491. Kritische editie met reproductie van het unieke exemplaarKBR Brussel Inc B 1369,in combinatie met de proza-versie van Je(h)an d’Arras, bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve. Amsterdam 2024 Bibliotheek van Middelnederlandse … [Lees meer...] over‘Die historie van Meluzine’ (Gheraert Leeu, Antwerpen 1491) : capittels [65]-[70]
Beatrijs (vóór 1374)
Vijftig canonteksten in de klas (8) In zijn onvolprezen Beatrijseditie vat T. Meder het werk als volgt samen: ‘In essentie wordt in de Beatrijs verhaald hoe Maria de reputatie en, in het verlengde daarvan, het zielenheil redt van een non die een ernstige misstap begaat. Deze redding geschiedt op wonderbaarlijke wijze, en daarom wordt de Beatrijs wel getypeerd als een … [Lees meer...] overBeatrijs (vóór 1374)
Suster Bertken bij de BBC
Radiozender BBC 3 heeft een documentaire uitgezonden over de Utrechtse schrijfster en kluizenares Berta Jacobs/ Suster Bertken. Janina Ramirez is in gesprek met Dieuwke van der Poel, Andrea van Leerdam toont de levensbeschrijving in een incunabel van de Utrechtse Universiteitsbibliotheek, Lieke Wijnia vertelt over haar ervaringen als 'hermit in residence' in de Jacobikerk, … [Lees meer...] overSuster Bertken bij de BBC
15 mei 2025: Symposium De Middeleeuwen als inspiratiebron
Op donderdagmiddag 15 mei a.s. organiseert Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) het symposium ‘De Middeleeuwen als inspiratiebron’. Aanleiding voor dit symposium is de publicatie van het rijk geïllustreerde publieksboek Schatten op schrift, 50 manuscripten uit middeleeuws Europa. Tijdens het symposium staat centraal hoe de middeleeuwen doorwerken in de moderne tijd. De … [Lees meer...] over15 mei 2025: Symposium De Middeleeuwen als inspiratiebron
Een imaginaire opponent
Van Oostrom over De Putter. De Putter over Van Oostrom Deel II Frits van Oostrom heeft veel waardering voor mij, dat staat buiten kijf. In de Reynaert. Leven met een meesterwerk bedankt hij mij uitvoerig. Voor zijn onderzoek kon hij gebruik maken van mijn onderzoek over Simon Vestdijk, Menno Ter Braak, Aloïs Blommaert en Camille Huysmans. Ook heeft hij uit mijn artikel … [Lees meer...] overEen imaginaire opponent
‘Komen ze in contact met een kinderversie van het verhaal en…’
Een discussie over Arendt Van Oostrom over De Putter. De Putter over Van Oostrom (1) De lof van Frits van Oostrom voor mijn bijdragen aan het Reynaertonderzoek is niet gering. In zijn boek De Reynaert. Leven met een meesterwerk bedankt hij mij zelfs speciaal voor het delen van visies en leessuggesties. Na zoveel lof wil je dan ook wel weten hoe Van Oostrom zich verhoudt … [Lees meer...] over‘Komen ze in contact met een kinderversie van het verhaal en…’
Middelnederlandse Karelromans
Vijftig canonteksten in de klas (7) Het leermiddel over Karel ende Elegast is zowel bedoeld voor leerlingen die het verhaal al gelezen hebben als voor leerlingen die er in de klas pas mee kennismaken. Behalve vragen en opdrachten voor de leerlingen bevat het ook achtergrondinformatie voor de leerkracht, die de leerlingen achteraf ook zelf als correctiemodel kunnen … [Lees meer...] overMiddelnederlandse Karelromans
Willem die Madocke maecte, Van den vos Reynaerde (ca. 1260)
Vijftig canonteksten in de klas (6) ‘Reynaert de vos’ is een van de vensters van de Canon van Vlaanderen. Ons nationale dierenepos wordt daar als volgt omschreven: ‘Van den vos Reynaerde is een van de oudste teksten in het Nederlands. Door de flitsende humor, de vaak obscene dubbelzinnigheden en de wellustige wreedheid werden de avonturen van Reynaert ontzettend populair. … [Lees meer...] overWillem die Madocke maecte, Van den vos Reynaerde (ca. 1260)
Overal Hadewijch
Hadewijch had alles in zich om de mensen nog eeuwen te fascineren, en dat heeft ze sinds haar herontdekking in de negentiende-eeuw dan ook gedaan. De hartstocht spat ook vele eeuwen nadat deze Brabantse ze neerschreef, nog altijd van de bladzijden af. Maar wie de auteur van die woorden verder was en op Wie of wie of wat ze gericht waren, dat is een kwestie van interpretatie. Er … [Lees meer...] overOveral Hadewijch
Penninc en Pieter Vostaert, de Roman van Walewein (ca. 1260)
Vijftig canonteksten in de klas (3) De Roman van Walewein, ook genoemd Walewein en het zwevende schaakbord, afgekort als de Walewein, is een oorspronkelijke Middelnederlandse Arthurroman, geschreven in het midden van de dertiende eeuw door twee onbekende auteurs: Penninc en Pieter Vostaert. Het werk behoort tot de literaire canon, wat betekent dat het een van de … [Lees meer...] overPenninc en Pieter Vostaert, de Roman van Walewein (ca. 1260)
Een zestiende-eeuws ‘huisboek’ uit Venlo
In de Koninklijke Bibliotheek in Brussel bevindt zich sinds jaar en dag een middeleeuws handschrift met de signatuur KB Brussel II 144, waarvan het eerste en oudste deel de intrigerende titel ‘Venlo’s-Gelders huisboek’ heeft gekregen. Het is niet direct een indrukwekkend handschrift. Het is van papier, meet slechts 150 bij 95 millimeter en is ook nog eens in een vrij slordige, … [Lees meer...] overEen zestiende-eeuws ‘huisboek’ uit Venlo
Hadewijch, Lied 17: Dit nuwe jaer es ons ontstaen
In haar zeventiende lied, het kortste van haar hele bundel, speelt Hadewijch een geraffineerd spel met het woord 'tijd'. Meestal betekent dat bij haar 'seizoen', met name in het natuurtafereel dat bijna al haar liederen inleidt, en waar 'nuwe tijd' verwijst naar de lente, die iedereen blij maakt. Maar in dit lied wordt 'tijt' via een soort 'alchimie du verbe' synoniem met … [Lees meer...] overHadewijch, Lied 17: Dit nuwe jaer es ons ontstaen
Verschenen: In het spoor van Hadewijch
Hadewijch was een 13e-eeuwse Brabants dichteres en mystica. Mogelijk was zij een begijn, maar aangezien er geen getuigenissen over haar leven bewaard zijn gebleven, weten we daarover niets met zekerheid. Haar werk wordt beschouwd als een van de hoogtepunten in de Nederlandstalige literatuur. In Welk een ketter is die vrouw geweest! De plaats van Albert Verwey in de … [Lees meer...] overVerschenen: In het spoor van Hadewijch
Bon an
Zondag 6 oktober 2024. Ik wandel de poort van de Predikherenkerk in Mechelen binnen. Deze kerk is nog maar pas gerestaureerd en net ingewijd voor allerlei culturele evenementen. Mijn digitaal ticketje wordt gescand en ik kan in de donker gemaakte kerk mijn stoeltje gaan zoeken. Ik mag zowaar op de eerste rij gaan zitten. Jurgen De bruyn van het Zefiro Torna ensemble leidt het … [Lees meer...] overBon an
Ic sach in enen rozengaerde
Ik heb een vertaling gemaakt van en een korte inleiding geschreven bij ‘Ic sach in enen rozengaerde’. Dat is liedje 48 uit het Gruuthuse-manuscript. Het staat je vrij om de pdf te verspreiden onder je leerlingen, collega’s, vrienden, familieleden, buren en andere (on)bekenden. Het is een leuk liedje, dus waarom zou je dat niet doen? … [Lees meer...] overIc sach in enen rozengaerde
20 november – 20 december 2024: Mindfulness uit de Middeleeuwen
De Imitatio Christi is al 600 jaar lang een wereldwijde bestseller. Na de Bijbel is het het meest verspreide en gelezen boek ter wereld. Het spirituele zelfhulpboek leert u via bijbelcitaten en wijsheden van filosofen, kerkvaders en mystici hoe u diepe innerlijke rust kan vinden en probeert antwoord te geven op de universele vraag: hoe te leven? Een verhaal van devotie en … [Lees meer...] over20 november – 20 december 2024: Mindfulness uit de Middeleeuwen
Van der mollenfeeste
Van der mollenfeeste is een van de bekendste gedichten van Anthonis de Roovere. Peter Burger heeft er in 1986 een mooie vertaling van gemaakt: https://www.dbnl.org/tekst/_twe007198601_01/_twe007198601_01_0023.php . Minder mooi, maar wel letterlijker, is mijn vertaling: https://neerlandistiek.nl/wp-content/uploads/2024/10/Anthonis-de-Roovere-Van-de-mollenfeeste.pdf . Voel je … [Lees meer...] overVan der mollenfeeste
