• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Oudnederlands

Oud-Germaanse avonturen met negatie

17 april 2025 door Eric Hoekstra Reageer

Taalverandering Betrapt! Deel 12 (slot) Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudnoors en het Oudnederlands. Vandaag deel 12, de laatste van deze serie: Oudnederlandse negatie. Niet zal ik vrezen Tot besluit van deze serie over negatie in het Oudgermaans nog iets over het Oudnoors en het Oudnederlands. Het … [Lees meer...] overOud-Germaanse avonturen met negatie

“Hebban olla vogala” nogmaals in de schijnwerpers

1 juni 2024 door A.E. Kerkhof 11 Reacties

Ik beken dat ik de elfde-eeuwse “Rochester Probatio Pennae”, beter bekend als het “hebban olla vogala”-gedichtje, verhoudingsgewijs helemaal niet zo interessant vind. Veel spannender vind ik bijvoorbeeld de ingewikkelde tekstuele voorgeschiedenis van de veel oudere Wachtendonckse Psalmen (negende eeuw). Of de Friese kenmerken in de elfde-eeuwse Leidse Williram-tekst. Ook de … [Lees meer...] over“Hebban olla vogala” nogmaals in de schijnwerpers

Hagunnan

10 juni 2023 door Marc van Oostendorp Reageer

Omdat ik deze week de Canon van de Nederlandse poëzie van Paul Claes las, dacht ik aan het woord hagunnan. Op nummer 1 in die canon staat natuurlijk: quid expectamus nunchabent omnes volucres nidos inceptos nisi ego et tuhebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thuwat unbidan we nu Het is een van de meest besproken gedichten uit het Nederlands, en over … [Lees meer...] overHagunnan

Is het ‘hebban olla vogala’ het oudste Nederlands?

19 mei 2023 door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

Podcast Middeleeuwse Toestanden In de podcast Middeleeuwse Toestanden van de Universiteit Leiden worden mythes en misverstanden over de Middeleeuwen ontkracht. Op 19 mei publiceren ze de eerste aflevering van hun tweede seizoen met als onderwerp ‘het oudste Nederlands’ - dat is dus niet het “hebban olla vogala”! Een poëtische pennenproef Het is omstreeks het jaar 1075. … [Lees meer...] overIs het ‘hebban olla vogala’ het oudste Nederlands?

De opa van het Oudnederlands: een zinnetje uit een oude wetstekst

19 maart 2023 door A.E. Kerkhof Reageer

Ik heb al vaker video's gemaakt over het feit dat er veel meer Oudnederlands bewaard is dan het 11e-eeuwse "hebban olla vogala" gedichtje, maar er zijn zelfs zinnetjes Oudgermaans van voor het Oudnederlands bewaard gebleven. Het gaat hier om een zinnetje (of liever twee zinnetjes) uit de Salische Wet, een wetstekst die ongeveer 1500 jaar geleden rechtsgeldig was in het … [Lees meer...] overDe opa van het Oudnederlands: een zinnetje uit een oude wetstekst

Is Hebban olla vogala het enige stukje Oudnederlandse literatuur?

27 februari 2023 door A.E. Kerkhof Reageer

Ik heb al vaker video's gemaakt over het feit dat er veel meer Oudnederlands bewaard is dan het 11e-eeuwse "hebban olla vogala" gedichtje, maar dat gedichtje wordt wel vaak als beginpunt van de Nederlandse literatuur genomen. Is dat terecht? In deze video bespreek ik wat er allemaal over de Oudnederlandse literatuur (voor 1150) bekend is. Veel van deze informatie wordt … [Lees meer...] overIs Hebban olla vogala het enige stukje Oudnederlandse literatuur?

Het Nederlands is in Holland een migrantentaal

10 juni 2022 door A.E. Kerkhof Reageer

Stel nu, je zet een tijdmachine neer op de heuvel van de burcht van Leiden en besluit elfhonderd jaar terug de tijd in te gaan. Wat zou je zien? Wat zou je horen? Wat zou je meemaken? Eerst even een waarschuwing voor de argeloze tijdreiziger; de tiende eeuw is geen prettige plaats voor iemand met moderne gevoeligheden. Oorlogsgeweld, honger, overstromingen, slavernij. Kom … [Lees meer...] overHet Nederlands is in Holland een migrantentaal

De taal trekt zich niets aan van grenzen

8 juni 2022 door Abdelkader Benali 1 Reactie

Onthullend nieuws toch wel, over een oude bron, las ik in Stemmen op Schrift van meesterstilist en meesterlijk wetenschapper Frits van Oostrom, over de oerzin van de Nederlandse taal, Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu, dat door de scribent in een zeer prikkelend denkbetoog, vrijelijk erop los speculerend zonder grip te verliezen op de grondteksten, wordt … [Lees meer...] overDe taal trekt zich niets aan van grenzen

Ich hauo “Oudnederlands” gescriuen!

17 maart 2022 door Roland de Bonth Reageer

Enkele weken geleden was ik in de Rotterdamse Doelen aanwezig bij een heel bijzonder concert. Het jazzfolktrio Under the surface bracht daar integraal het album Miin triuwa ten gehore. Optredens in het buitenland waren door corona niet mogelijk en dat bracht de zangeres en tekstschrijver van het gezelschap – Sanne Rambags – ertoe op zoek te gaan naar de wortels van het … [Lees meer...] overIch hauo “Oudnederlands” gescriuen!

Corpus Oudnederlands Online!

23 februari 2022 door Roland de Bonth 2 Reacties

Wie na de recente publicaties over het Oudnederlands op Neerlandistiek (zie hier en hier) nog meer te weten wil komen over de oudste fase van onze taal, kan zijn hart ophalen. Deze week heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal het Corpus Oudnederlands online heeft gezet. Daarmee hebben liefhebbers van het Oudnederlands naast het Oudnederlands Woordenboek (ONW) de Inleiding … [Lees meer...] overCorpus Oudnederlands Online!

Mijn Triuwa: gezongen Oudnederlands uit duizend jaar oude bronnen

23 februari 2022 door A.E. Kerkhof 2 Reacties

Ik heb een leuk nieuwtje met u te delen: muzikaal trio Under the Surface brengt op hun nieuwe album “Miin Triuwa” (Mijn Trouw) liederen ten gehore met duizend jaar oude teksten gezongen in de gereconstrueerde uitspraak van toen. Dit album is inmiddels met veel lof door de muziekredacties van Trouw en NRC ontvangen dus we hebben hier echt met iets … [Lees meer...] overMijn Triuwa: gezongen Oudnederlands uit duizend jaar oude bronnen

Miin Triuwa, een muziekalbum in het Oudnederlands

19 februari 2022 door Sanne Rambags 2 Reacties

Improvisatie, compositie, taal en cultuur ontmoeten, versmelten en beïnvloeden elkaar. Het Nederlandse Jazz Folk trio Under The Surface kent geen grenzen. Op het bijzondere derde album Miin Triuwa reflecteren deze muzikanten op hun eigen achtergrond en vinden zij hun eigen “folk” met in het Oudnederlands geschreven nummers. Het trio Under The … [Lees meer...] overMiin Triuwa, een muziekalbum in het Oudnederlands

A.E. Kerkhof over het alleroudste Nederlands

1 december 2021 door Genootschap Onze Taal Reageer

Over taal gesproken is dé podcast over het Nederlands, die Onze Taal en het Instituut voor de Nederlandse taal samen verzorgen. Elke maand spreken we met een deskundige over de Nederlandse taal. Bijvoorbeeld over het ontstaan van nieuwe woorden, de functie van vaktaal of dialecten. Ook onderwerpen als vergeten woorden, duidelijke taal en het Nederlands in België komen aan … [Lees meer...] overA.E. Kerkhof over het alleroudste Nederlands

Etymologica: heuvel en andere hobbels

15 november 2021 door Arend Quak 1 Reactie

Het woord heuvel is voor ons heel normaal, maar als men de geschiedenis ervan bekijkt, dan stelt men vast, dat het toch een relatief jong woord is. Het komt weliswaar in het Oudneder­lands van de tiende-eeuwse ‘Wachtendonckse Psalmen’ voor: Feita sulun uuerthun sconitha uuostinnon in mendisle huuela begurdida uuerthunt ‘De schoonheden van de woestijn zullen vet … [Lees meer...] overEtymologica: heuvel en andere hobbels

20 november 2021: Oudgermanistendag, Fryske Akademy

27 oktober 2021 door Redactie Neerlandistiek Reageer

De Oudgermanistendag 2021 zal op 20 november, 2021, plaats vinden in Leeuwarden (Tresoar). Het betreft een 'hybride' bijeenkomst: op locatie, maar met de mogelijkheid om onderdelen online bij te wonen. Voor VOG-leden is de Oudgermanistendag gratis; niet-leden betalen 5 EUR. Het thema van de Oudgermanistendag is "New Perspectives on the Frisians in the Middle Ages"; het … [Lees meer...] over20 november 2021: Oudgermanistendag, Fryske Akademy

Ysengrimus

14 mei 2021 door Marc van Oostendorp Reageer

Geschiedenis van het Nederlands in 100 literaire werken (5) Een eeuw vóór Vanden Vos Reynaerde werd geschreven, verscheen rond 1148 in Gent de Ysengrimus, met verhalen in het Latijn over hoe de vos Reinaert de wolf Isengrim te slim af is. Deze vroege versie van het verhaal, geschreven door iemand die zich Magister Nivardus noemde, is vooral een satire op de corruptie van … [Lees meer...] overYsengrimus

Egmondse Willeram

7 mei 2021 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

Geschiedenis van het Nederlands in 100 literaire werken (4) De oudste Nederlandse tekst die overgeleverd is in de oorspronkelijke hand van degene die zelf verantwoordelijk was voor de tekst, in dit geval: de vertaler, heet de Egmondse Willeram. Het kreeg die naam omdat het mogelijk geproduceerd is in de Abdij van Egmond. Er is nog een naam: de Leidse Willeram, omdat het … [Lees meer...] overEgmondse Willeram

Wachtendonckse psalmen

30 april 2021 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

Geschiedenis van het Nederlands in 100 literaire werken (3) Het oudste Nederlands is vertaald Latijn. Elfhonderd jaar geleden heeft iemand de psalmen vertaald in een taal die een (oostelijk) Nederlands dialect zou kunnen zijn. Waarom die persoon het deed, weten we niet. Het is mogelijk dat het bedoeld was voor een parallelle tekst met de Latijnse, en dat dit bedoeld was … [Lees meer...] overWachtendonckse psalmen

Lezersoproep: titelpagina uit 1690 vertalen

2 december 2020 door Redactie Neerlandistiek 4 Reacties

Beste lezer, Wij, mijn man en ik, zitten met een vraag, namelijk het volgende: Wij hebben de opdracht deze titelpagina uit 1690 te vertalen naar het Engels. Maar de vraag is eerst, wat staat er precies in het modern-Nederlands… … [Lees meer...] overLezersoproep: titelpagina uit 1690 vertalen

Zinnen uit de actualiteit in het Oudnederlands

28 juni 2020 door Redactie Neerlandistiek 4 Reacties

De zomerquiz van de Taalstaat Versta je oertaal.... Een zin uit de hedendaagse actualiteit is door Peter Alexander Kerkhof omgezet in het Oudnederlands van omstreeks het jaar 1000. De vraag is: wie zei dat en wat zei deze persoon. Uit de goede antwoorden trekt de Taalstaat iedere week een winnaar. De prijs is een reisscrabblespel. Beluister de eerste zin hier en mail uw … [Lees meer...] overZinnen uit de actualiteit in het Oudnederlands

Taal in Rotta. Hoe klonk het Oudnederlands in elfde-eeuws Rotterdam?

17 mei 2020 door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

In het centrum van Rotterdam liggen diep onder de grond de resten van nederzetting Rotta uit de 10e en 11e eeuw. Het dorpje was gelegen op de oevers van het riviertje de Rotte. In de bouwput van de Markthal is ongeveer 10 jaar geleden een terp met de resten van zes elkaar opvolgende boerderijen uit de periode 950-1050 gedocumenteerd. De gegevens van de jongste boerderij zijn … [Lees meer...] overTaal in Rotta. Hoe klonk het Oudnederlands in elfde-eeuws Rotterdam?

Inleiding tot het Oudnederlands

30 april 2020 door Redactie Neerlandistiek 7 Reacties

Door Peter-Alexander Kerkhof Het is onder taalkundigen een goed bewaard geheim dat er van het Oudnederlands best veel bekend is. Het Oudnederlands Woordenboek bevat vele duizenden woordingangen en je zou het niet graag op je tenen krijgen. Op deze website kunt u kennismaken met de rijkdom van het Oudnederlands. U kunt er zien (en horen) wat er allemaal van het Oudnederlands … [Lees meer...] overInleiding tot het Oudnederlands

Veerle Fraeters over het mooiste woord

28 april 2020 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Wat is het mooiste woord uit de Nederlandse taal? Het is een onmogelijke vraag, maar de leden van de KANTL doen graag een suggestie. Voor Veerle Fraeters maakt de quarantaine het erg duidelijk: vrijheid is het hoogste goed. (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overVeerle Fraeters over het mooiste woord

Meertaligheid van een elfde-eeuwse gravin

27 april 2020 door A.E. Kerkhof 5 Reacties

In de taalgeschiedenis van het Nederlands is altijd een zekere mate van meertaligheid in het spel geweest. Denk aan de invloed van het Romaans (Laat-Latijn) in de oudheid, aan de invloed van het Fries in de middeleeuwen en aan die van het Frans in de pruikentijd. Hier een korte blogpost over de meertaligheid van een elfde-eeuwse dame die de machtigste vrouw van onze streek was. … [Lees meer...] overMeertaligheid van een elfde-eeuwse gravin

Hoe praat je over ziekte in het Nederlands van 1000 jaar geleden?

14 maart 2020 door Redactie Neerlandistiek Reageer

In dit educatieve filmpje, leggen taalwetenschappers Peter-Alexander Kerkhof (Universiteit Leiden) en Laura Bruno (Universiteit Gent) uit hoe mensen in de Middeleeuwen zeiden dat ze ziek waren. In de Nederlandse taal zit namelijk veel waardevolle informatie verborgen over hoe mensen in het verleden uitdrukking gaven aan hun alledaagse ervaringen. In deze uitleg komt 1200 jaar … [Lees meer...] overHoe praat je over ziekte in het Nederlands van 1000 jaar geleden?

Volgende »

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vertalen

Geloof my vry, wat andren snoeven;
Die d’ echten smaak en geur wil proeven,
Drink’ uit de oorspronkelijke flesch!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

JUNI ’57

Met niets meer bij me dan het te vlug geleefde,
nog in de flarden van haar vertrek gekleed,
loop ik het land op om naar de lucht te kijken
en hoe mijn liefde allengs in niets meer leek
op die voor haar.

Het is een juninacht – de kortste nacht
bijna. Ik voel met mijn hoofd het hooi van de opper
waartegen ik zit. Ik zie een blijvende
zonsondergang boven een vuurtorenlicht
en weinig sterren.

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

22 juni 2025

➔ Lees meer
2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1991 Cornelis Stutterheim
➔ Neerlandicikalender

Media

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

22 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp 1 Reactie

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact