Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

psycholinguïstiek

Uit gêne een vreemde taal spreken

door 6 Reacties

Er is een scene in de roman Der Zauberberg van Thomas Mann waarin de hoofdpersoon Hans Castorp zijn enige echt intieme gesprek heeft met de door hem aanbeden Clawdia Chauchat, aan het einde van het carnavalsbal. Dat gesprek vindt plaats in het Frans, en het gaat voor een deel ook over die taalkeuze: "Moi, tu le remarques bien, je ne parle guère le français", zegt Castorp. … [Lees meer...] overUit gêne een vreemde taal spreken

Taalwetenschapper Rosa Zaaijer

door 1 Reactie

Mensen zijn de hele dag bezig – fietsen, werken, tennissen, zingen, lachen: noem maar op! Voor al die handelingen hebben we woorden. Maar wat als taal niet alleen beschrijft wat we doen, maar ook helpt bij het leren van nieuwe bewegingen of handelingen? Taalwetenschapper Rosa Zaaijer (Universiteit van Amsterdam) onderzoekt de wisselwerking tussen taal en actie en hoe woorden … [Lees meer...] overTaalwetenschapper Rosa Zaaijer

“Taal kan iets doen met je moraal”

door 4 Reacties

Psycholinguïst Susanne Brouwer over wat taal doet met ons geweten Wat gebeurt er met je wanneer je hoort: “Als je deze man van de brug duwt, red je vijf anderen”? De meeste mensen voelen weerstand. Maar wat als je het dilemma in het Engels hoort? Dan verschuift de balans. “Mensen kiezen in hun tweede taal vaker voor de rationele optie: vijf redden ten koste van één,” vertelt … [Lees meer...] over“Taal kan iets doen met je moraal”

Wat een accent met ons doet

door Reageer

Stel je voor: je nodigt een vriend uit voor het avondeten – iemand voor wie jouw taal geen moedertaal is. Terwijl jij in de keuken staat, raak je afgeleid en brandt het eten volledig aan. Zodra het brandalarm eindelijk zwijgt, maakt je vriend een grapje om de spanning te breken: “Wauw! Ik wist niet dat jij zó’n goede kok was!” Voor moedertaalsprekers is de ironie meteen … [Lees meer...] overWat een accent met ons doet

De erfenis van Paul Broca

door Reageer

Iedere student taalwetenschap komt minstens één keer tijdens haar studie de naam tegen van Pierre Paul Broca (1824–1880), vooral vanwege het hersengebiedje dat naar hem genoemd is en waar in ieder geval een deel van het menselijk spraakvermogen geconcentreerd lijkt te zijn. Broca werd in zijn onderzoek gedreven door racistische motieven, en hij deed bovendien heel slecht … [Lees meer...] overDe erfenis van Paul Broca

13 mei 2023: Open Dag Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek

door Reageer

Op zaterdag 13 mei zet het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek aan de Wundtlaan in Nijmegen de deuren wijd open voor het publiek. Met interactieve demonstraties en leerzame lezingen krijgen bezoekers een kijkje in de wereld van wetenschappelijk onderzoek naar de oorsprong en de werking van taal.  Taal is het meest complexe communicatiesysteem dat we kennen, en … [Lees meer...] over13 mei 2023: Open Dag Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek

Aslı Özyürek nieuwe directeur Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek

door Reageer

Met ingang van 1 augustus 2022 is Professor Aslı Özyürek benoemd tot directeur van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek in Nijmegen. Als taalkundige en cognitieve wetenschapper onderzoekt Aslı Özyürek de cognitieve en sociale grondslagen van het menselijk taalvermogen vanuit een multimodaal en cross-linguïstisch perspectief: in spraak, gebaar en bij gebarentalen. Zij … [Lees meer...] overAslı Özyürek nieuwe directeur Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek

Oudere mensen horen verdriet minder gemakkelijk

door Reageer

Met je stem kun je van alles overdragen: een zakelijke boodschap en aanwijzingen over hoe die in elkaar zit, maar ook hoe je je voelt over die boodschap, of hoe je je in het algemeen voelt. Je hoort dat iemand verdrietig is, of juist bijzonder verheugd –er zit iets in de stem dat dit weggeeft, dezelfde stem die tegelijkertijd ook verschil maakt tussen Ze leerden Benedictíne … [Lees meer...] overOudere mensen horen verdriet minder gemakkelijk

Schoonheid is waarheid, – waarheid schoon 

door 6 Reacties

De Britse dichter John Keats had gelijk toen hij in 1819 in zijn beroemde Ode to a Grecian Urn schreef: Beauty is truth, truth beauty,—that is allYe know on earth, and all ye need to know Wetenschappelijk onderzoek heeft dat nu aangewezen, en in het bijzonder dat de stijlfiguur die Keats hier gebruikt, bijdraagt aan die waarheid. Dat stijlfiguur heeft de vorm A B B A, … [Lees meer...] overSchoonheid is waarheid, – waarheid schoon 

Het verschil tussen reuk en rook horen

door 1 Reactie

Misverstanden kunnen op de kleinste niveaus ontstaan. Vandaag promoveert Nadine de Rue in Nijmegen op een knap en heel interessant proefschrift waarin ze heel minutieus het allerkleinste misverstand bestudeert: dat tussen klinkers. Iemand zegt reuk en de ander hoort rook of omgekeerd. Wat gebeurt er dan? De Rue onderwierp mensen aan een batterij experimenten om dit te … [Lees meer...] overHet verschil tussen reuk en rook horen

10 september 2021: afscheidsrede prof. dr. Ton Dijkstra

door Reageer

Prof. dr. Ton Dijkstra, hoogleraar aan de Radboud Universiteit / Faculteit der Sociale Wetenschappen met de leeropdracht Psycholinguïstiek en Meertaligheid, geeft in een academische zitting op vrijdag 10 september 2021 om 16.00 uur precies, een openbaar afscheidscollege getiteld “Wat deze wereld betekent: taal en denken” De academische zitting vindt plaats in de Aula van de … [Lees meer...] over10 september 2021: afscheidsrede prof. dr. Ton Dijkstra

Een sterke persoonlijkheid zal zich niet afvragen wat ze kan doen om sterker te staan

door Reageer

Door Henk Wolf "Onderzoek toont aan dat genderneutraal (bedoeld) woordgebruik zijn doel voorbijschiet als er alleen mannelijke voornaamwoorden zoals hij en zijn in voorkomen" - dat stond in nieuwsbrief 2259 van Onze Taal. Er stond een link bij naar een artikel in de Volkskrant en daarin stond: "Vooral mannen haperen bij het gebruik van het bezittelijk voornaamwoord ‘zijn’ … [Lees meer...] overEen sterke persoonlijkheid zal zich niet afvragen wat ze kan doen om sterker te staan

Computers en betekenis

door 1 Reactie

Wat betekent het woord boom? Volgens een bepaalde manier van kijken wordt die betekenis bepaald door alle contexten waarin het woord boom voorkomt. Die manier van kijken blijkt goed werkbaar te maken voor een computer en geeft potentieel een scherp beeld van wat de betekenis eigenlijk is. Bekijk deze video op YouTubeBekijk alle filmpjes over Human Language. … [Lees meer...] overComputers en betekenis