In 1967 verklaarde Roland Barthes de schrijver dood in zijn essay De dood van de auteur. Zodra de tekst gepubliceerd is, zijn de autobiografie, de intentie en interpretatie van de auteur irrelevant en zijn de lezers aan zet. ‘[D]e geboorte van de lezer zal slechts mogelijk zijn door de dood van de Auteur’, aldus Barthes. Elke lezer, of dat nu de literatuurliefhebber, de … [Lees meer...] overDe auteur leeft en praat terug
recensies
Maak Literom bruikbaarder!
Door Lisa Kuitert Er gaat niets boven het lezen van een roman, dat is bekend, maar wat in de buurt komt is het lezen van de recensie van die roman. Vroeger kwamen de recensies uit kranten en tijdschriften in de knipselmap terecht. En inmiddels hebben we daar sinds jaar en dag Literom voor. Het leuke aan Literom is, dat je heel veel recensies van heel veel … [Lees meer...] overMaak Literom bruikbaarder!
Een warm bad van taalgenot
Door Sterre Leufkens Ik vind taal leuk. Net als jullie, Neerlandistiek-lezeressen en -lezers, en net als Paulien Cornelisse en de half miljoen mensen die haar eerste boek Taal is zeg maar echt mijn ding kochten. Wat heerlijk, dat wij taal allemaal zo leuk vinden, wat een warm bad van gemeenschappelijk taalgenot! Dat zou je dan denken. Maar taalliefhebbers zijn er in … [Lees meer...] overEen warm bad van taalgenot
Leren over taal is leren over gesprekken
Door Lucas Seuren Wetenschap, elke wetenschap, begint met observatie. Wil je iets begrijpen, wil je ideeën, hypotheses, en theorieën kunnen vormen, dan moet je eerst je studieobject uitgebreid observeren. Pas als je na uren, dagen, weken, en misschien maanden denkt te begrijpen hoe je object werkt, dan pas kun je je ideeën gaan toetsen. Zo werkte Darwin, en zo zouden … [Lees meer...] overLeren over taal is leren over gesprekken
Vlogboek114 – Het nut van recensies
In deze video bespreekt Jörgen het nut van recensies. Waarom zou je recensies lezen? Hoe erg zijn fouten in een recensie? Waarom is het belangrijk dat een recensent deskundig is en goed kan schrijven? Kunnen recensies voor een verkoopsucces zorgen? Met verwijzingen naar en citaten van Max Pam, Christiaan Weijts, Jogchum Zijlstra, Daniëlle Serdijn, Gerbrand Bakker, E.J. … [Lees meer...] overVlogboek114 – Het nut van recensies
Zwak-burgerlijk en laf-lief levend Bussum!
Door Marc van Oostendorp Beethoven is ontegenzeggenlijk een groot componist, die prachtige muziek heeft geschreven. Maar wanneer luistert een mens ooit naar die muziek? Wanneer heb je voor het laatst de maneschijnsonate opgezet om ernaar te luisteren? Wanneer zat je voor het laatst in een zaal waar ze de Negende speelden? Beethoven is zo klassiek dat het onmogelijk om ernaar … [Lees meer...] overZwak-burgerlijk en laf-lief levend Bussum!
Toch weer eens Dèr Mouw lezen!
Door Marc van Oostendorp Wanneer ik het eerder dit jaar verschenen Handig literatuurboek van Willem Wilmink zou moeten samenvatten, zou ik de volgende zin aanwijzen uit dit 470 pagina dikke boek: "Iets dergelijks is mezelf overkomen met de negentiende-eeuwse dominee-dichter Van Charante." Dat is het! Daar zit het allemaal in! Niet alleen de stijl van Wilmink, die het … [Lees meer...] overToch weer eens Dèr Mouw lezen!
Allez, ge moet dit ook eens lezen
Door Ine Kiekens De gemiddelde lezer die een boekhandel of bibliotheek binnenstapt, let bij de keuze van een boek vaak op meerdere zaken: een al dan niet bekende of graag gelezen auteur, een aansprekende titel, een specifiek genre, een opvallende kaft,... Zelden behoort de uitgeverij tot een van de criteria waarop een lezer zich bewust baseert om een boek aan te schaffen of te … [Lees meer...] overAllez, ge moet dit ook eens lezen
Op de juiste manier genieten van gedichten
Door Marc van Oostendorp Er is een verschil tussen muziek en gedichten: voor het eerste hoor je zelden iemand reclame maken. Een enkeling wil misschien de jeugd nog met een bepaald genre laten kennis laten maken – klassieke muziek is kapot heftig! –, maar ik heb geloof ik nog nooit een warm pleidooi gelezen van een musicus voor de muziek. Voor de dichtkunst moet dat … [Lees meer...] overOp de juiste manier genieten van gedichten
Hoe nuttig is sociolinguïstiek?
Door Marc van Oostendorp De moderne wetenschapper doet geen dingen meer die nuttig zijn, maar alleen nog dingen met impact. In ieder geval de westerse wereld heeft dat begrip de afgelopen jaren stormenderwijs veroverd. Je kunt geen onderzoeksproject meer beginnen zonder dat je eerst hebt uiteengezet wat de impact ervan zal zijn. Hoewel het begrip al enige tijd … [Lees meer...] overHoe nuttig is sociolinguïstiek?
Variatie en verandering van het Latijn
Door Marc van Oostendorp We spreken in de Lage Landen misschien sinds 2500 jaar een taal die je Nederlands kunt noemen, of een voorloper van het Nederlands. Maar het Latijn wordt in onze streken ook al zo'n 2000 jaar gesproken. En natuurlijk, het is altijd een minderheidstaal geweest, maar lange tijd was het wel de taal van een minderheid die cultureel, economisch en politiek … [Lees meer...] overVariatie en verandering van het Latijn
‘Een spreker met gebonden handen en een zak over het hoofd’
Door Marc Kregting Behalve op een onwillige echtgenoot stuit Renate Rubinstein in haar scheidingsboek Niets te verliezen en toch bang (1978) op de stoorzender die voornaamwoord heet. Wanneer ze ‘zij/haar’ gebruikt, meent ze, dan denken lezers dat ze over zichzelf schrijft. Maar wanneer ze dat koppel vervangt door ‘hij/zijn’, dan heft ‘de “feministisch” getrainde lezer – dat is … [Lees meer...] over‘Een spreker met gebonden handen en een zak over het hoofd’
Zelf concrete voorbeelden gebruiken
Door Marc van Oostendorp Het vak van taalbeheersing en communicatiewetenschap wordt in Nederland maar matig gepopulariseerd. Er bestaat wel wat (boekje van Van Eemeren en Grootendorst over argumentatie naar aanleiding van cartoons van Peter van Straaten, boekje van Jaap de Jong over toespraken naar aanleiding van Max Havelaar, een weblog van het project Begrijpelijke taal), … [Lees meer...] overZelf concrete voorbeelden gebruiken
De tien keer honderd vaakst gebruikte woorden van de taal
Door Marc van Oostendorp Wat woorden in de krant NRC Handelsblad van dit weekend zeggen helaas veel over hoe boeken nu worden gemaakt. In het boek Dingenuitlegger, legt Randall Munroe allerlei moeilijke zaken uit: hoe een camera werkt, of het lichaam van een mens. Speciaal daarbij is dat Munroe daarbij alleen de 10 keer 100 vaakst geschreven woorden van zijn taal … [Lees meer...] overDe tien keer honderd vaakst gebruikte woorden van de taal
Tollens óf Bilderdijk
Door Marc van Oostendorp Roem is een identiteitskwestie: het gaat over wie mensen willen zijn. Dat is een van de conclusies die je zou kunnen trekken uit Rick Honings' nieuwe boek De dichter als idool, dat vorige week verscheen. In zijn boek bespreekt Honings hoe zeven negentiende-eeuwse Nederlandse dichters beroemd waren: Willem Bilderdijk, Isaac Da Costa, Elias Annes … [Lees meer...] overTollens óf Bilderdijk
Hoe het is om mens te zijn
Door Marc van Oostendorp Wat is de relatie tussen de mens en zijn taal? Er zijn, zegt de Canadese wijsgeer Charles Taylor in zijn onlangs verschenen boek The Language Animal, twee manieren waarop je dat kunt zien. Volgens de ene school, die waarschijnlijk dominant is onder taalwetenschappers, is de taal een eigenschap van de mens. Ergens in de mens zit het taalvermogen; zou … [Lees meer...] overHoe het is om mens te zijn
Gerard haat Joop
Door Marc van OostendorpGerard Reve dacht zelf dat vandaag het omslagpunt zou zijn. "Na mijn dood," zei hij in 1982 in een interview met Tom Rooduijn, "word ik op de scholen tien jaar vrijwillig gelezen en daarna nog eens tien jaar verplicht. Dan noemen ze een straat naar me. En dan ben ik helemaal vergeten. Niemand weet toch meer wie Tweede van der Helst was?"Vandaag is het … [Lees meer...] overGerard haat Joop
Een nieuwe lente voor de DBNL
Door Katelijne MijsWie ’t een beetje volgde, zag dat het een tijd wat guur was rond de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL). Men was een bibliotheekwet aan het maken en daarom vonden de OCW- ambtenaren het nodig om de DBNL onderdeel te maken van de Haagse Koninklijke Bibliotheek (KB). Het was te verwachten dat dit niet zou lukken als dit niet in goede … [Lees meer...] overEen nieuwe lente voor de DBNL
Taaljournalist
Door Marc van OostendorpMensen die over taal schrijven hebben meestal een bepaalde, vaak niet eens erg verhulde, agenda. Ze willen hun hart luchten over de almaar voortschrijdende ineenstorting van alles. Ze willen het volk onderwijzen over het verschil tussen hen en hun. Of ze willen datzelfde volk duidelijk maken dat Noam Chomsky een bedrieger is en dat de … [Lees meer...] overTaaljournalist
Fijn bladerboek van een unieke taalcultuur
Door Marc van OostendorpVandaag is een dag voor ongecompliceerd chauvinisme: wat hebben we toch een bijzondere taalcultuur, in Nederland en, vooruit, ook een beetje in Vlaanderen. Er valt van alles te mopperen over van alles en nog wat: de afwezigheid van een regelmatig tv-programma is over taal. Het feit dat er nog geen breed wereldwijd aanbod aan gratis Nederlandse les via … [Lees meer...] overFijn bladerboek van een unieke taalcultuur
De lucht is guur
Door Marc van Oostendorp In een van de essays in Hans Groenewegens laatste boek, De lezer van poëzie en mystiek, bespreekt de auteur Hadewijch, Kees Ouwens en Bertolt Brecht. Hebben die dan iets met elkaar te maken? Tja, zegt Groenewegen in de inleiding, "het enige intuïtieve verband dat men schrijvend zichtbaar heeft gemaakt, is dat de drie losse onderdelen onder één … [Lees meer...] overDe lucht is guur
De lucht is guur
Door Marc van OostendorpIn een van de essays in Hans Groenewegens laatste boek, De lezer van poëzie en mystiek, bespreekt de auteur Hadewijch, Kees Ouwens en Bertolt Brecht. Hebben die dan iets met elkaar te maken? Tja, zegt Groenewegen in de inleiding, "het enige intuïtieve verband dat men schrijvend zichtbaar heeft gemaakt, is dat de drie losse onderdelen onder één titel zijn … [Lees meer...] overDe lucht is guur
Lezen, leven en studeren met Reynaert de Vos
Door Marc van OostendorpWillem die Madocke maecte had er tijdens zijn meest slapeloze nachten natuurlijk niet van kunnen dromen dat er aan het begin van de 21e eeuw in Sint-Niklaas nog een Reynaertgenootschap zou bestaan dat ieder jaar een aanstekelijk jaarboek zou uitgeven: Tiecelijn.Toch is dat genootschap er, en het jaarboek wordt zelfs gratis via het internet verspreid.Het … [Lees meer...] overLezen, leven en studeren met Reynaert de Vos
Een nieuw leerboek – maar niet ideaal
Door Marc van OostendorpEen neerlandicus kan maar beter geen Italiaanse taalgeleerde als vrouw hebben. Het kleinste uitstapje in de historische taalwetenschap wordt ongenadig afgestraft: zoiets als het Latijn hebben wij toch maar mooi niet.Toch is er inmiddels een redelijk stevige canon van kennis opgebouwd over de geschiedenis van het Nederlands. Een belangrijkste prestatie … [Lees meer...] overEen nieuw leerboek – maar niet ideaal
De 13e eeuw was beter dan de 18e
Door Marc van OostendorpEen van de wonderlijkste kwesties in de wetenschapsagenda – die verzameling vragen waarop de Nederlandse wetenschappers zich op aandringen van het Nederlandse volk moeten bezinnen – is: 'Hoe objectief zijn canons?'Ik heb geen idee wat het Nederlandse volk daarmee bedoelt. Het klinkt een beetje als de vraag 'Hoe plat is de aarde?': zou het … [Lees meer...] overDe 13e eeuw was beter dan de 18e
