In het rederijkerstoneel van de 16e eeuw komen geregeld sinnekens voor. Sinnekens waren allegorische personages die de gemoedstoestand van de hoofdpersoon vertolkten. Of die commentaar gaven op de gemoedstoestand van de hoofdpersoon. Of die de hoofdpersoon verleidden tot verkeerde beslissingen. Sinnekens waren altijd negatief, vandaar dat ze geregeld als duivelse personages … [Lees meer...] overHornbachreclame als rederijkersdrama
rederijkers
Het Antwerps Liedboek (1544)
Vijftig canonteksten in de klas (15) Het Antwerps Liedboek is het oudste en het beroemdste gedrukte boek met wereldlijke liederen uit onze literatuur. Het behoort tot de literaire canon, de lijst van teksten die door het literaire veld in Vlaanderen als essentiële Nederlandstalige literatuur worden beschouwd. Het enige exemplaar dat we van dit liedboek hebben, verscheen in … [Lees meer...] overHet Antwerps Liedboek (1544)
Vrolijke rederijkerspoëzie
Om de zoveel jaar publiceert iemand een boekje met rederijkersliteratuur. 2025 is zo'n jaar. Samen met een aantal masterstudenten Nederlands van Fontys Lerarenopleiding Tilburg heb ik een boekje gemaakt met vrolijke rederijkerspoëzie. Het boekje is als pdf gratis te downloaden: https://neerlandistiek.nl/wp-content/uploads/2025/03/gratis-vrolijke-rederijkerspoezie.pdf . De pdf … [Lees meer...] overVrolijke rederijkerspoëzie
Steeckt van verre ick heb luttel an
Dat ze in de Late Middeleeuwen in Freudiaanse termen over seks praatten, bewijst dit refereyn uit de verzameling van Jan van Stijevoort: https://neerlandistiek.nl/wp-content/uploads/2024/11/steect-van-verre-ick-heb-luttel-an.pdf … [Lees meer...] overSteeckt van verre ick heb luttel an
Van der mollenfeeste
Van der mollenfeeste is een van de bekendste gedichten van Anthonis de Roovere. Peter Burger heeft er in 1986 een mooie vertaling van gemaakt: https://www.dbnl.org/tekst/_twe007198601_01/_twe007198601_01_0023.php . Minder mooi, maar wel letterlijker, is mijn vertaling: https://neerlandistiek.nl/wp-content/uploads/2024/10/Anthonis-de-Roovere-Van-de-mollenfeeste.pdf . Voel je … [Lees meer...] overVan der mollenfeeste
9 november 2024: boekpresentatie Bourgondische Beschaving in Noord-Vlaanderen, 1400-1600
De presentatie van het boek Bourgondische Beschaving in Noord-Vlaanderen, 1400-1600. Over schutterijen, rederijkers, processies en sierletters van Adrie de Kraker en Jan van Loo vindt plaats op zaterdag 9 november 2024 in de kerk Heilige Maria Hemelvaart, Weststraat 80 in Aardenburg Programma: Aanvang: 14.30 uur (inloop met koffie) 15.00 – 15.10 uur Welkom 15.10 … [Lees meer...] over9 november 2024: boekpresentatie Bourgondische Beschaving in Noord-Vlaanderen, 1400-1600
Prueft selve wat sulcke liefde can maken
Ook vieze literatuur is literatuur. Uit de twintigste eeuw kennen we de bundel Agath van W.C. Kloot van Neukema - de lichaamssappen spuiten en druppelen van de bladzijden. Maar er werd eerder ook nogal wat smerigheid aan het papier toevertrouwd. Uit het begin van de zestiende eeuw dateert het refereyn op de stok 'Prueft selve wat sulcke liefde can maken'. Ik heb van dat … [Lees meer...] overPrueft selve wat sulcke liefde can maken
27 januari – 24 februari 2024: tentoonstelling RA RA REBUS
Hou je van rebussen en woordspelletjes? Dan is de expo RA RA REBUS in Hoofdbibliotheek Biekorf beslist iets voor jou. De tentoonstelling is tot 24 februari gratis te bezoeken tijdens de openingsuren van de hoofdbibliotheek Biekorf te Brugge. Schepen van Cultuur Nico Blontrock: “De Brugse bibliotheek dook in haar rijke erfgoedcollectie en belicht in de tentoonstelling … [Lees meer...] over27 januari – 24 februari 2024: tentoonstelling RA RA REBUS
Saul vallt en David klimmt bij de Catharinisten van Aalst
Op 11 en 12 juni vieren de Catharinisten in Aalst het zeshonderdjarig bestaan van hun toneelvereniging, voorheen rederijkerskamer. En aan het filmpje waarin zij de activiteiten bij dit imposante jubileum aankondigen te zien ontbreekt het de zeshonderdjarige niet aan humor en energie. Er is een congres, een feestelijke bijeenkomst met theateroptredens, een tentoonstelling in … [Lees meer...] overSaul vallt en David klimmt bij de Catharinisten van Aalst
Tips voor onderzoek naar de Zeeuwse rederijkers
Door Jan van Loo Doordat een groep geïnteresseerden al sinds 2010 bezig is met het onderzoek naar de rederijkerscultuur in Zeeland, beschikken we inmiddels over flink wat onderzoeksresultaten, zowel over de rederijkers als over (aanverwante) onderwerpen die ons pad kruisten. Een deel van dit materiaal ligt te wachten op onderzoekers die de gegevens willen bestuderen en … [Lees meer...] overTips voor onderzoek naar de Zeeuwse rederijkers
De harteloze Kackadoris en het argeloze dove wijf
Door Ton Harmsen Harde kritiek op de maatschappij is de rederijkers niet vreemd. Vooral in hun toneel keren zij zich tegen misdaad en bedrog door politieke intriganten, religieuze fanatici, niets-ontziende speculanten en roekeloze militairen. Zij doen onthullingen die vaak verrassend actueel zijn, en dat geldt zeker voor het toneelstuk waarin een dokter zonder diploma net zo … [Lees meer...] overDe harteloze Kackadoris en het argeloze dove wijf
2 maart 2018, Den Haag: Boekpresentatie The Knowledge Culture of the Netherlandish Rhetoricians
Special issue Renaissance Studies 32.1 (2018) Onder redactie van Arjan van Dixhoorn, Samuel Mareel en Bart Ramakers Met bijdragen van Ruben Buys, Arjan van Dixhoorn, Alisa van de Haar, Samuel Mareel, Bart Ramakers, Didi van Trijp en Jeroen Vandommele In de drie decennia sinds de publicatie van De sneeuwpoppen van 1511 (1988) van Herman Pleij hebben onderzoekers steeds … [Lees meer...] over2 maart 2018, Den Haag: Boekpresentatie The Knowledge Culture of the Netherlandish Rhetoricians
Jan Smeken in Love
Door Marc van Oostendorp Over de mediëvistiek waart al decennia de geest van Umberto Eco. Wanneer laat je de teugels vieren van de weinige feiten die je tot je beschikking hebt en probeer je de lezer in te leiden in de wereld die je inmiddels zo goed kent door een verhaal te vertellen? Een roman te schrijven? Frits van Oostrom schrijft ook over de verleiding in zijn onlangs … [Lees meer...] overJan Smeken in Love
Website: Rederijkers Zeeland
De website https://rederijkerszeeland.wordpress.com/ verzamelt alle informatie over de Zeeuwse rederijkerskamers, vermeldt onderzoeksvorderingen en publiceert blogs (aanmelden kan via de website) over de meest uiteenlopende onderwerpen. Het is al weer een paar jaar geleden dat onder leiding van Arjan van Dixhoorn (Hurgronje hoogleraar Geschiedenis van Zeeland in … [Lees meer...] overWebsite: Rederijkers Zeeland
Een literaire ruzie in 1660
Titelpagina van de Princelycke lof-dichten. Den Haag, Koninklijke Bibliotheek.Door Bas JongenelenIn de Koninklijke Bibliotheek wordt een dun boekje uit 1660 bewaard: Princelycke lof-dichten met gheluck-wenschen ende liedekens, gherymt door de vry lief-hebbers van den Wijngaert, onder den tytel van Groyen en Bloyen tot Brussel. Toe ghe-eyghent aen Joannes Van Laer, prins vande … [Lees meer...] overEen literaire ruzie in 1660
Boekpresentatie en colloquium: Roemer Visschers Brabbeling (1614) opnieuw op de markt
Boekpresentatie en colloquium, Amsterdams Centrum voor de Studie van de Gouden Eeuw (http://acsga.uva.nl), 3 december 2013 Anneke Fleurkens: Verzen met merg. Roemer Visschers Brabbeling (1614) opnieuw op de marktAan het einde van zijn leven, in 1614, publiceerde de Amsterdamse koopman Roemer Visscher (1547-1620) onder de pretentieloze titel Brabbeling (Beuzelpraat) zijn … [Lees meer...] overBoekpresentatie en colloquium: Roemer Visschers Brabbeling (1614) opnieuw op de markt
Gastcollege Dick de Boer (Gent, 24 april 2013)
Dick de Boer (Universiteit Groningen) geeft op 24 april een gastcollege aan de Universiteit Gent met als titel 'Trecker, trekt met hoe couragie. Loterijen als brug tussen volk en cultuur aan het einde van de 16de eeuw'. Loterijen werden vooral gebruikt om geld op te halen voor goede doelen. De rederijkers schreven nogal wat teksten voor deze fascinerende gelegenheden. Het … [Lees meer...] overGastcollege Dick de Boer (Gent, 24 april 2013)
Jan van Doesborch, Refreynen int sot amoureus wijs
Oproep Hoewel de volledige tekst van de refereynen van Jan van Doesborch online staat op DBNL, ben ik toch op zoek naar de papieren versie van de editie Kruyskamp (het origineel uit circa 1524 is natuurlijk helemaal te veel gevraagd). Heeft iemand die editie onterecht in zijn boekenkast staan? www.boekwinkeltjes.nl en www.addall.com geven geen soelaas, daarom dus via deze … [Lees meer...] overJan van Doesborch, Refreynen int sot amoureus wijs
Neder-L in NRC
Gisteren schreef Ewoud Sanders in NRC Handelsblad (hij heeft daar iedere maandag een taalrubriek, 'Woordhoek') een artikel over de Middelnederlandse scheldwoorden uit Neder-L: … [Lees meer...] overNeder-L in NRC
Middelnederlandse scheldwoorden 12 (slot)
Nou, we zijn er hoor. Heel Mak is doorgewerkt en alle scheldwoorden zijn eruit gefilterd. Dit is het laatste restje. Maar als je alle scheldwoorden bij elkaar zou willen hebben, moet je dan zelf alle twaalf afleveringen bij elkaar voegen? Nee hoor, dat is al gedaan (met dank aan Carlien van Kampen); de volledige lijst staat gewoon in aflevering 1. De eerste lijst is daar … [Lees meer...] overMiddelnederlandse scheldwoorden 12 (slot)
Vijftiende-eeuws manuscript ontdekt op zolder – deel 2
Handschrift van de Sint-Sebastiaansbroederschap in Brussel uit 1468, opnieuw ingebonden in 1697.Gisteren berichtte ik over de ontdekking van een vijftiende-eeuws handschrift op een Brusselse zolder. De informatie was erg summier, de pics waren erg low res, maar vandaag is er meer informatie vrijgekomen en zijn de foto's een stuk beter. … [Lees meer...] overVijftiende-eeuws manuscript ontdekt op zolder – deel 2
Middelnederlandse scheldwoorden 11
Vulpen is het mooiste woord uit de scheldwoordenlijst van vandaag (het eerste deel staat hier). Het is al een behoorlijke tijd een soort pen, maar in de vijftiende eeuw betekende het duivelsjong. Kijk, dat heeft Mak toch maar mooi voor ons uitgezocht en opgeschreven. In ieder geval kunnen we elkaar ook deze week weer ouderwets tegen elkaar tekeer gaan. … [Lees meer...] overMiddelnederlandse scheldwoorden 11
Middelnederlandse scheldwoorden 10
Toen ik begon aan een inventarisatie van de scheldwoorden die Mak noemt in zijn woordenboek, had ik geen idee dat ik tot meer dan tien episodes zou komen. Dit is nummer 10 en het eind is nog niet in zicht. Hoewel, het eind begint in zicht te komen. Als het om Middelnederlandse scheldwoorden gaat, ben ik een echte schosmuzeel. … [Lees meer...] overMiddelnederlandse scheldwoorden 10
Middelnederlandse scheldwoorden 9
De serie Middelnederlandse scheldwoorden is weer toe aan een update. De eerste aflevering staat hier, nummer 9 hieronder behandelt de letters P en Q uit de woordenlijst van Mak. De omschrijving van het eerste woord 'Paddaert' is niet negatief: 'vent of kerel'. Is Mak hier niet een beetje te aardig? Het woord komt uit refereyn CXXXVIII uit de bundel van Jan van … [Lees meer...] overMiddelnederlandse scheldwoorden 9
Middelnederlandse scheldwoorden 8
Het punt met de lijst van Middelnederlandse scheldwoorden is dat de bronnen van J.J. Mak vooral literair zijn. Dit betekent dat veel van de scheldwoorden in het wild niet voor zijn gekomen, maar artificieel zijn. Vooral in kluchten en satirische teksten werd gescholden en ik heb zo het vermoeden dat schrijvers vaak leuke scheldwoorden bedachten - alles voor een gulle lach, … [Lees meer...] overMiddelnederlandse scheldwoorden 8
