19-20 May 2016, Ghent, BelgiumURL: http://www.eqtis.ugent.be/nwasv2/Email: nwasv2@ugent.beThe GLIMS and EQTIS research units at Ghent University will host a two-day international symposium on new advances in research on syntactic variation on 19-20 May 2016. The event is a follow-up to the first 'New Ways of Analyzing Syntactic Variation' symposium that took … [Lees meer...] overNWASV2 – New Ways of Analyzing Syntactic Variation 2
syntaxis
Puzzels rond ‘men’
Door Marc van OostendorpDe bekende Amerikaanse syntacticus Haj Ross plaatste onlangs op internet een paar pagina's vol observaties over men – of eigenlijk over het Engelse one, het Franse on en het Duitse man, maar voor men geldt voor zover ik kan zien in ieder geval hetzelfde als voor het Duits. En, zoals vaker bij Ross, daar zitten dingen bij waar geloof ik nog … [Lees meer...] overPuzzels rond ‘men’
Met zijn vijfjes
Zoals je mensen hebt die op een doorregende grijze dag tegen het grijze beton van de grijze gebouwen gegarandeerd een zeldzaam grijs vogeltje zien, zo zijn er mensen die aan de Nederlandse taal steeds weer nieuwe dingen weten te ontlokken. Mijn college Gertjan Postma is zo iemand – hij weet je gegarandeerd te wijzen op dingen die je als moedertaalspreker al je hele leven … [Lees meer...] overMet zijn vijfjes
Pools is helemaal niet zo’n vreemde taal
Door Lucas SeurenRecent ben ik begonnen aan het proefschrift van Matylde Weidner, waarin ze arts-patiëntgesprekken in Polen bespreekt. Nou wist ik al langer dat Pools niet een taal is die je gemakkelijk oppakt, en na enkele tientallen pagina’s aan analyses ben ik wel gesterkt in die bevinding. De woordvolgorde, opbouw van woorden, uitspraak, fonologische processen: het … [Lees meer...] overPools is helemaal niet zo’n vreemde taal
Een taalkundige klassieker wordt 50 jaar
Door Marc van Oostendorp Dit jaar vieren we de vijftigste verjaardag van een taalkundige klassieker: het boek Aspects of the Theory of Syntax van de Amerikaan Noam Chomsky. De auteur was op het moment dat hij dit boek schreef al de beroemdste taalkundige ter wereld, maar het is waarschijnlijk niet overdreven om te stellen dat hij in dit boek de belangrijkste lijnen van zijn … [Lees meer...] overEen taalkundige klassieker wordt 50 jaar
Linguïstisch Miniatuurtje CLXIII: Mensen moeten zich hier niet aan ergeren heb ik zoiets
Door Peter-Arno Coppen Kenny B: "heb ik zoiets" Ik ben een verklaard liefhebber van de constructie Ik heb zoiets van. Wat mij betreft is er geen mooiere aanwending van eenvoudige middelen om een subtiel communicatief resultaat te krijgen. De constructie bevat een aantal oeroude elementen die samen een betekenis creëren die aangeeft dat het navolgende citaat, of de … [Lees meer...] overLinguïstisch Miniatuurtje CLXIII: Mensen moeten zich hier niet aan ergeren heb ik zoiets
Linguïstisch Miniatuurtje CLXII: ik ben een van de weinigen die dit vindt
door Peter-Arno Coppen Oude tijden herleven! De afgelopen dagen zat ik ineens in een discussie die ik bijna dertig jaar geleden ook al voerde. De aanleiding was de bekende constructie Zij was een van de laatste vrouwen die klederdracht droeg, en de discussie vond plaats in de facebook-groep voor leraren Nederlands. De taalprof heeft er ook al eens over geschreven (hier), maar … [Lees meer...] overLinguïstisch Miniatuurtje CLXII: ik ben een van de weinigen die dit vindt
Functiewoorden
Door Leonie CornipsWoorden in een zin zijn ruwweg te verdelen in twee soorten. Er zijn inhoudswoorden die naar iets in de werkelijkheid verwijzen en waarbij onmiddellijk een beeld opdoemt, zoals bij de woorden ‘boom’, ‘hond’ en ‘rennen’. In principe zijn inhoudswoorden onbeperkt in aantal; we verliezen woorden omdat we ze niet meer (willen) gebruiken of omdat waarnaar ze … [Lees meer...] overFunctiewoorden
Tschijnt
Door Marc van Oostendorp Wat voor woord is tschijnt? Het lijkt op het eerste gezicht enkel en alleen een verbogen werkwoord: Tschijnt te gaan regenen. In een nieuw artikel in Studia Linguistica laten Julie Van Bogaert en Torsten Leuschner zien dat het woord in sommige regio's aan het veranderen is in een woordje dat je vrijelijk door een zin kunt strooien, … [Lees meer...] overTschijnt
Wanneer zeg je ‘dan’ dan?
Door Maartje LindhoutWaar ga je heen dan?Wat Hollanders (onder wie ikzelf) vaak schijnen te doen, is dan achter een vraag plakken. Misschien ken je het wel. Waar ga je heen, dan? Moet je niet naar school, dan? Hoe oud is hij, dan? Ik doe het al zo lang en zo hardnekkig, dat ik er niet eens erg in had, totdat een kennis dit blijkbaar typisch Hollandse kenmerk … [Lees meer...] overWanneer zeg je ‘dan’ dan?
Vladimir speelt nieuwe piano
Wat we nog niet weten over het werkwoord (9 en slot) Door Marc van Oostendorp De Nederlandse taal wordt al honderden jaren onderzocht, en toch is er van alles wat we nog niet weten. Onze taal behoort zelfs tot de best bestudeerde ter wereld, vooral sinds aan het gigantische naslagwerk Syntax of Dutch wordt gewerkt. In dat boek worden de inzichten uit de taalkundige … [Lees meer...] overVladimir speelt nieuwe piano
Het houdt te maken met weervoorspellingentaal
Door Marc van Oostendorp"De kustprovincies houden dan ook tot en met vanavond te maken met zware windstoten tot ca. 80 km/uur", meldde het KNMI onlangs, en ergens in Nederland gingen een paar wenkbrauwen omhoog – wenkbrauwen die uiteindelijk bij mij terecht kwamen. Wat was hier aan de hand?Het klinkt raar, die zin, en in het bijzonder de constructie "te maken houden met". … [Lees meer...] overHet houdt te maken met weervoorspellingentaal
Het verband tussen hè en hé.
Door Marc van Oostendorp Waarom zeg je 'hé Susanne!' als Susanne binnenkomt? Volgens een nieuw artikel van Gertjan Postma en Tobias Scheer is dat om de wereld te repareren. Het artikel gaat in eerste instantie niet over hé, maar over hè. Postma en Scheer zeggen dat dit woord drie licht van elkaar verschillende betekenissen kan hebben: Richard: Dat klopt, want … [Lees meer...] overHet verband tussen hè en hé.
Lachen jullie maar
door Gaston DorrenIn de gebiedende wijs laten we het onderwerp meestal weg, maar niet altijd, schrijft Hans Bennis in zijn boek Korterlands (net verschenen, met veel plezier gelezen). Voorbeeld: de zin Doe jij eens niet zo raar is even correct als Doe eens niet zo raar. Bennis noemt dat op bladzijde 144, in het kader van een hele redenering. Ik ruk het hier even uit zijn … [Lees meer...] overLachen jullie maar
Mijn vader en moeder
Door Marc van OostendorpNeem nu mijn broer en beste vriend. Je hebt dan niet twee personen in gedachte – mijn broer én mijn beste vriend –, maar één: mijn broer die tevens mijn beste vriend is. Die eerste interpretatie is zelfs heel onwaarschijnlijk; de zin in (1) lijkt mij in ieder geval niet zo goed, het moet echt die in (2) zijn, of anders die in (3):Mijn broer en beste … [Lees meer...] overMijn vader en moeder
Beste team
Door Marc van Oostendorp"Beste team", stond er boven een e-mail en ineens besefte ik dat ík zo laf ben dat ik geneigd ben zulke constructies te vermijden. Ik zou er dan beste team-leden boven zetten of zelfs beste allemaal.Dat beste team niet goed klinkt, komt deels doordat team een collectief beschrijft – beste groep klinkt ook een beetje raar. Aan de andere … [Lees meer...] overBeste team
Laat jij maar zitten
Door Marc van OostendorpEen gesprek met Hans Bennis over de taalkunde achter ingekort Nederlands. (Hier is het interview; het boek Korterlands van Hans Bennis kunt u hier bestellen.) … [Lees meer...] overLaat jij maar zitten
Het eten van veel taartjes
Wat we nog niet weten over het werkwoord (10)Door Marc van OostendorpZoals water kan overslaan in ijs, zo kan een werkwoord ineens overslaan in een zelfstandig naamwoord. Stel, je vindt het fijn om taartjes te eten. Dan kun je dat natuurlijk op verschillende manieren zeggen:Ik word gelukkig als we veel taartjes eten.Ik vind het fijn om veel taartjes te eten.Ik houd van veel … [Lees meer...] overHet eten van veel taartjes
Ertijdens
Door Marc van OostendorpEen tijdje geleden twitterde iemand een vraag die sindsdien in mijn hoofd is blijven zitten: Copywritersproblemen. Waarom bestaat wel 'waarop', 'waaronder', 'waarin', enz, maar niet bijv. 'waartijdens'? #moeluk @taaldieren— Laura Schweig (@LauraMaaktTekst) 10 februari 2015Ja, hoe zit dat? De literatuur heeft er niet veel over te zeggen. Ja, voorzetsels … [Lees meer...] overErtijdens
Zij laten hun vernuft bewonderen aan ons
Wat we nog niet weten over het werkwoord (8) Door Marc van Oostendorp Wat is het verschil tussen zingen, zien en lezen? Dat blijkt een van de vele dingen te zijn die we nog niet blijken te weten over het werkwoord wanneer we het onlangs verschenen deel Verbs and verb phrases van The syntax of Dutch lezen. De auteurs van dit deel, Hans Broekhuis, Riet Vos en Norbert Corver, … [Lees meer...] overZij laten hun vernuft bewonderen aan ons
Kilometers onder de grond hamelen
Wat we nog niet weten over het werkwoord (7) Door Marc van Oostendorp In het Nederlands zetten we vraagwoorden bij voorkeur aan het begin van de zin. In plaats van je eet wat? (met het lijdend voorwerp achteraan, waar het ook staat in je eet boterhammen), zeg je Wat eet je? Het onderwerp je verandert daar ook van plaats, maar dat laten we nu even buiten beschouwing. Die … [Lees meer...] overKilometers onder de grond hamelen
Naar het schijnt
Wat we nog niet weten over het werkwoord (6)Door Marc van OostendorpAls twaalfjarige kwam ik als kind ooit verrukt terug van school. We hadden net de laatste les ontleden gehad. Ik zou, dacht ik, nu in staat moeten zijn om iedere willekeurige zin uit elkaar te trekken en weer op de juiste manier in elkaar te monteren. Ik nam een krant en begon bij het eerste artikel. Hoeveel … [Lees meer...] overNaar het schijnt
Verschenen: Syntax of Dutch. Verbs and Verb Phrases, Volume 1 &2
In februari 2015 verschijnen twee nieuwe delen van Syntax of Dutch, het zevendelige naslagwerk dat zich richt op één enkel kernaspect van de Nederlandse grammatica: de syntaxis (de leer van de zinsbouw en woordgroepen). Tot dusver verschenen vier delen. De eerste twee behandelen de zelfstandig naamwoorden en zelfstandignaamwoordgroepen, het derde deel behandelt de bijvoeglijk … [Lees meer...] overVerschenen: Syntax of Dutch. Verbs and Verb Phrases, Volume 1 &2
Zo voorkwam ik alles te begrijpen
Wat we nog niet weten over het werkwoord (5) Door Marc van Oostendorp Als ik beweer dat ik morgen zal komen, beweer ik morgen te komen. Zoveel is zeker: het lijdend voorwerp van de ene zin ('ik beweer') kan zelf weer een zin zijn met een persoonsvorm (zal in 'ik zal morgen komen') of zonder ('morgen te komen'). Het eigenaardige, zegt Hans Broekhuis in het … [Lees meer...] overZo voorkwam ik alles te begrijpen
Wat we nog niet weten over het werkwoord (4)
Door Marc van OostendorpSommige werkwoorden zijn promiscu in hun onderwerpskeuze. Neem de volgende voorbeelden:Ik rijd met mijn auto op de weg.Deze auto rijdt snel / lekker.Deze weg rijdt snel / lekker.Het onderwerp van rijden kan degene zijn die rijdt (eerste zin), maar ook waarmee gereden wordt (tweede zin) en de plaats waarop gereden wordt (derde zin). Die laatste twee … [Lees meer...] overWat we nog niet weten over het werkwoord (4)
