Er is geen groter verhaal te vertellen dan dat van de menselijke taal, het ultieme verhaal van wie, wat en waarom wij mensen zijn. Hoe heeft dat wonderlijke taalvermogen, dat vrijwel iedereen bezit op enkele ongelukkigen na, zich in de mens kunnen ontwikkelen? Wat kunnen we uit de taal leren over de oergeschiedenis van de mensheid, over de huidige samenleving en, niet te … [Lees meer...] overWervend boek over het eindeloze gepalaver van mensen
taalkunde
Etymologica: De Germaanse heilwens
Wanneer in The Lord of the Rings de koning van Rohan na lange tijd zijn zwaard weer in hand krijgt—en zo uit zijn sluimer komt—wordt hij begroet met de woorden westu Théoden hál! Het is een vorm van een ooit gangbare heilwens uit de Germaanse oudheid. Een van vele erfstukken Meer dan de meeste van zijn vaak smalende maatnemers was J.R.R. Tolkien … [Lees meer...] overEtymologica: De Germaanse heilwens
18 en 19 december 2024: Taalbeleid in de praktijk. Hoe Vlaanderen omgaat met meertaligheid
Op 18 en 19 december 2024 organiseert de onderzoeksgroep Multiples van de Universiteit Gent in samenwerking met het Brussels Centre for Language Studies (Vrije Universiteit Brussel), de onderzoeksgroep Grammar & Pragmatics (Universiteit Antwerpen) en Variaties vzw een tweedaags symposium over de omgang met meertaligheid in verschillende maatschappelijke domeinen in … [Lees meer...] over18 en 19 december 2024: Taalbeleid in de praktijk. Hoe Vlaanderen omgaat met meertaligheid
Verschijnt binnenkort: Wat taal verraadt
Hoe kan taalkunde seriemoordenaars ontmaskeren en waarom kan je met Spanjaarden geen Cluedo spelen? Freek Van de Velde schrijft een geschiedenis van taal en toont hoe de mens de taal gevormd heeft, en de taal op haar beurt de mens. De mens is een verhalenverteller. Hij laat overal sporen na van zijn gedachtekronkels: op de mysterieuze tekeningen in de grotten van … [Lees meer...] overVerschijnt binnenkort: Wat taal verraadt
De Bronstijd: sociale stratificatie
Dit najaar is in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een expositie te zien over de Bronstijd. Om die tijd te begrijpen, benutten oudheidkundigen vanouds drie soorten bewijsmateriaal. Om te beginnen waren er de antiquariërs van de zeventiende en achttiende eeuw, die materiële overblijfselen combineerden met etnografische informatie. Voortaan was die vreemd gevormde steen geen … [Lees meer...] overDe Bronstijd: sociale stratificatie
De bal kaatsen met Joop
Als iemand mij om advies zou vragen, zou ik hem aanraden om nooit op het omslag van een boek te schrijven of te laten schrijven dat zijn kijk 'eigenzinnig' was. Want dat nodigt natuurlijk uit tot een vergelijkend warenonderzoek: valt naar de aangesneden kwesties niet nog veel eigenzinniger te kijken? Gelukkig heeft Joop van der Horst mij niet om advies gevraagd bij de … [Lees meer...] overDe bal kaatsen met Joop
Vacature: taalkundig assistent bij het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT)
Ben je geboeid door de Nederlandse taal? Ben je op zoek naar een uitdagende baan waarbij je niet alleen vragen van onderzoekers en gebruikers beantwoordt maar ook zelf praktisch met taaldata aan de slag kan gaan? Dan is het Instituut voor de Nederlandse Taal iets voor jou. Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) in Leiden is hét kennisinstituut voor het Nederlands. Het … [Lees meer...] overVacature: taalkundig assistent bij het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT)
Vacature: taaldata-engineer bij het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT)
Is het werken met taaldata iets waar je je hand niet voor omdraait? Ben je op zoek naar een uitdagende baan waarin je niet alleen data verwerkt maar ook verantwoordelijk bent voor dataprocessingworkflows en de infrastructuur om de data te beheren? Wil je bijdragen aan de taaldata die de grondslag vormen voor het beschrijven en het onderzoeken van het Nederlands? Dan heeft het … [Lees meer...] overVacature: taaldata-engineer bij het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT)
Tekstportret: Joost Schilperoord
Ik tracht op academische wijzedat wil zeggeneenvouds verlichte collegesde ruimte van het volledige communicerentot helderheid te brengen naar Lucebert In de serie Tekstportretten laat Jan Renkema iemand poseren in zijn tekstatelier, ter gelegenheid van een bijzondere aanleiding. Vandaag neemt tekstwetenschapper Joost Schilperoord afscheid van de Universiteit van … [Lees meer...] overTekstportret: Joost Schilperoord
De cultuur zit in de taal!
Culturele vergelijking van Nederlandse en Koreaanse uitdrukkingen 'Doe maar normaal/gewoon, dan doe je al gek genoeg' (hierna 'Doe-no') is een van de meest typisch Nederlandse uitdrukkingen. Toen ik deze uitdrukking tegenkwam, bracht dat direct de vergelijking met de Koreaanse uitdrukking 'Als je stil blijft zitten, kom je tenminste in het midden terecht' (een letterlijke … [Lees meer...] overDe cultuur zit in de taal!
Etymologica: hokkeling, hommel (de plant hop) en inpeperen
In deze aflevering van Etymologica wordt aandacht besteed aan twee woorden die in het Nederlands zijn ontstaan (hokkeling en inpeperen), en een oud woord waarvan de uiteindelijke herkomst onzeker is (hommel voor de platennaam ‘hop’). hokkeling zelfstandig naamwoord ‘eenjarig kalf’. Mnl. Hokelinc alleen als geslachtsnaam geattesteerd; Nieuwnederlands Men hoort in … [Lees meer...] overEtymologica: hokkeling, hommel (de plant hop) en inpeperen
Verschijnt binnenkort: Afrikaans Linguistics. Contemporary Perspectives
Offering a contemporary exploration of the multifaceted landscape of Afrikaans linguistics, Afrikaans Linguistics: Contemporary Perspectives marks a seminal contribution to the field. This volume, for the first time, presents accessible insights into diverse linguistics subdisciplines, inviting international scholars to familiarize themselves with Afrikaans language studies. … [Lees meer...] overVerschijnt binnenkort: Afrikaans Linguistics. Contemporary Perspectives
We pimpen erop los
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen 7.4 In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit vierde en laatste stukje van Deel 7 bekijken ze hoe taalgebruikers creatief Engels en … [Lees meer...] overWe pimpen erop los
Leaver ljouwer
It lêste nûmer fan it blêd Amsterdamer Beiträge zur älteren Germanistik is hielendal oan it Aldfrysk wijd. Yn dy bondel stiet in stik fan Stephen Laker oer de labiale wriuwer (of: rûzer) yn it Aldfrysk, oars sein: oer de fonologyske skiednis fan it ding dat mei it letterteken <w> útdrukt wurdt yn bliuwe, driuwe en skriuwe. (Noat: de tekens <> wurde brûkt om skreaune … [Lees meer...] overLeaver ljouwer
22 november 2024: Taal-en-Tongvalcolloquium ‘Taal en inclusie’
Op 22 november 2024 vindt aan de Universiteit Gent het jaarlijkse Taal-en-Tongvalcolloquium plaats. Het thema van deze editie is ‘Taal en inclusie’ en richt zich op empirische benaderingen van de relatie tussen taaldiversiteit en maatschappelijke inclusie. Erez Levon (Universität Bern), Henk Pander Maat (Universiteit Utrecht) en Katrijn Maryns (Universiteit Gent) … [Lees meer...] over22 november 2024: Taal-en-Tongvalcolloquium ‘Taal en inclusie’
Sjedit is ek in konstruksje dêr’t Jarich oer skreaun hat
Op 20 septimber is taalkundige Jarich Hoekstra ferstoarn. Ta syn neitins ha Bouke Slofstra en Henk Wolf in pear stikken út Jarich syn pinne opdold om se hjir nochris wer yn it ljocht te jaan. Ynstee fan dy man kin men ek sizze fan dy man dêr of dy man dêre. Dat makket dat it noch wat mear opfalt dat nei ien man yn it bysûnder ferwiisd wurdt. Fierder kin men mei dy man dêre … [Lees meer...] overSjedit is ek in konstruksje dêr’t Jarich oer skreaun hat
De Proto-Indo-Europese samenleving: namen
Met het oog op de naderende Bronstijdtentoonstelling in het Rijksmuseum van Oudheden, beloofde ik wat te zullen schrijven over de Chalcolithicum/Bronstijd-samenleving die we kunnen reconstrueren aan de hand van wat we kunnen reconstrueren van het Proto-Indo-Europees. Dat ik tweemaal “we kunnen reconstrueren” schrijf, is lelijk maar geen toeval. Als we … [Lees meer...] overDe Proto-Indo-Europese samenleving: namen
Aanbevolen artikelen uit de taalkunde
Dit keer niet een artikel dat iedereen moet hebben gelezen maar een tekst die indertijd veel losmaakte, op scherp zette. Het is een artikel dat eigenlijk niet thuishoort in een serie favoriete artikelen, het artikel was en is zelfs het tegenovergestelde daarvan. De reden waarom ik het in deze serie opneem is dat het illustreert hoezeer het denken over het belang van de eigen … [Lees meer...] overAanbevolen artikelen uit de taalkunde
Nedersaksisch topnieuws: spectaculaire vondst ridderroman en veel meer
Het Nedersaksisch symposium van 4 oktober jongstleden in Deventer zindert nog na. Dat kan ook niet anders. Het bood een dag vol boeiende lezingen, het vijfjarig bestaan van het symposium en van het Jaorboek Nedersaksisch werd gevierd, en dat alles werd ‘bekroond’ met de bekendmaking van een pas ontdekt tekstdeel uit een middeleeuwse in het Nedersaksisch gestelde ridderroman. … [Lees meer...] overNedersaksisch topnieuws: spectaculaire vondst ridderroman en veel meer
Etymologica: De Blaasbalg en andere toponiemen voor scheve percelen
Tegenwoordig zijn, als gevolg van ruilverkaveling, de meeste percelen rechthoekig. Vroeger was dat anders. Toen waren er vele driehoekige, wigvormige, kortweg schuin begrensde percelen. In dit artikel gaan we op zoek naar toponiemen die ontstaan zijn omdat een perceel geen rechthoekige, maar een meer driehoekige, spitse begrenzing had. De Blaasbalg bij Woudrichem Ten … [Lees meer...] overEtymologica: De Blaasbalg en andere toponiemen voor scheve percelen
2 november 2024: Dialect, allicht!? Tweede editie van de Gij-dag in Goirle
Op 2 november 2024 komt de dialectgemeenschap Brabanders en hun Taal weer fysiek samen op de Gij-dag! Dit jaar heeft de Gij-dag de ondertitel 'Dialect, allicht!?'. Iedereen weet dat het gebruik van dialect op straat, in de culturele sector en in de zorg niet vanzelfsprekend is... of juist wel? Op het programma staan onder andere taalwetenschapper Kristel Doreleijers, … [Lees meer...] over2 november 2024: Dialect, allicht!? Tweede editie van de Gij-dag in Goirle
Nieuwe lezingen in de reeks Letter en Geest: Neerlandistiek in Leiden
De opleiding Nederlandse taal en cultuur van de Universiteit Leiden biedt voor de derde keer de lezingenreeks Letter en Geest: Neerlandistiek in Leiden aan. De reeks combineert bestaande en nieuwe lezingen; Letter en Geest toont zo relevante, nieuwe inzichten uit de Leidse neerlandistiek in de volle breedte. Die vermaledijde -dt Alex Reuneker spreekt op 17 oktober over … [Lees meer...] overNieuwe lezingen in de reeks Letter en Geest: Neerlandistiek in Leiden
Wat te doen als iedereen boos op je is?
Afgezien van het feit dat we een regering hebben die bezig is om ons, net als alle geesteswetenschappers, het werk zo goed als onmogelijk te maken, zijn het gouden tijden voor de taalwetenschap. In de politiek telt de daad niet meer, het woord regeert: de grootste partij van Nederland kent geen concrete wapenfeiten, enkel grote woorden over anderen. Hoe word je zo populair … [Lees meer...] overWat te doen als iedereen boos op je is?
25 oktober 2024: Dei fan de Fryske taalkunde
13e Dei fan de Fryske taalkunde || 25 oktober 2024 || Ljouwert De Fryske Akademy organisearret op freed 25 oktober de 13e Dei fan de Fryske taalkunde. De dei is ornearre foar elkenien dy't direkt of yndirekt dwaande is mei de taalkunde fan it Frysk. It programma stiet no online. Opjaan kin troch in mail te stjoeren nei taalkundedei@fryske-akademy.nl. … [Lees meer...] over25 oktober 2024: Dei fan de Fryske taalkunde
De Proto-Indo-Europese godsdienst
Binnenkort is in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een expositie over de Bronstijd. Het leek me, zoals ik al eerder schreef, een aardig idee de toenmalige samenleving te beschrijven aan de hand van de taal. Dit Bronstijderfgoed biedt immers een fantastisch venster op een van de toenmalige samenlevingen: de Yamnaya-cultuur in het huidige Oekraïne. Die is … [Lees meer...] overDe Proto-Indo-Europese godsdienst
