De AVT, LOT en Anéla organiseren jaarlijks de Grote Taaldag, met aan het eind het feestelijke Taalgala, waar heel taalkundig Nederland bijeenkomt. Grote Taaldag 2024 De volgende Grote Taaldag, georganiseerd door AVT, LOT en Anéla, zal plaatsvinden op vrijdag 2 februari 2024, in Utrecht aan de Drift 21-25 (ingang via de bibliotheek op Drift 27). Het belooft weer … [Lees meer...] over2 februari 2024: Grote Taaldag
taalkunde
Van hier tot Tokio – Facetten (i)
Het is de twaalfde april 1988 als de Eerste Kamer de Defensiebegroting van 1988 behandelt. Is dat laat in het tweede kwartaal van het begrotingsjaar zelf? In ieder geval is Marie-Louise Tiesinga-Autsema (D66) er vroeg bij als zij volgens de Handelingen dit zegt: “In de Defensiekrant van 4 april 1987 stond vermeld dat er binnen Defensie een werkgroep zou komen die het … [Lees meer...] overVan hier tot Tokio – Facetten (i)
Leve de spreektaal
Altijd fijn, natuurlijk, als de krant opkomt voor taal en cultuur, zoals NRC dat vrijdag deed voor het Fries, en ook een beetje voor het Nederlands. De krant steunde daarmee een advies van de KNAW dat vorige week verscheen en waarin werd gesteld dat de Nederlandse overheid moet garanderen dat er minstens één universitaire opleiding Fries overeind moest blijven – zoals een … [Lees meer...] overLeve de spreektaal
Een kaper op de kust
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (4.3) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit vierde luik van de reeks bekijken ze de positie van het Engels in het hoger onderwijs. Waar … [Lees meer...] overEen kaper op de kust
Wêr is … keard?
In kollega op ’e Fryske Akademy frege my nei oanlieding fan de fynst fan in kacheltsje fan it Poptaslot fan Marsum oft ik de ûndertitel “mar wêr binne de oaren keard?” wol bêst genôch fûn. Ik hie der gjin problemen mei, mar bin fansels kleure troch de regio dêr’t ik opgroeide en de hast acht jier dat ik al yn de Fryske akademyske rûnten meidraai. Neffens rabbeltsjes yn ’e … [Lees meer...] overWêr is … keard?
Woordvorming
Inleiding in de Morfologie (2/10) Deze weken publiceer ik hier een tiendelige inleiding in de woordstructuur van het Nederlands voor studenten (Nederlandse) taalwetenschap. Vandaag: op wat voor woorden kunnen we in het Nederlands nieuwe woorden maken? … [Lees meer...] overWoordvorming
Weinig weten, veel vinden
Instrumenten en standaardwerken van de frisistiek voor onderzoek en onderwijs van neerlandici en anderen* * Ik wil Siebren Dyk en Willem Visser bedanken voor hun nuttig commentaar op dit artikel. Resterende fouten zijn uiteraard voor mijn rekening. Een belangrijk verschil tussen frisisten en neerlandici is dat frisisten beter op de hoogte zijn van de neerlandistiek … [Lees meer...] overWeinig weten, veel vinden
Meer of minder aan de orde zijn
Een intrigerend verschil in betekenis van taal: sommige zaken die iemand zegt zijn, puur door de gekozen vorm, lastiger te betwisten dan andere. Stel dat iemand zegt: En iemand anders zegt: Dan is hetgeen dat die ander betwist of Maria hier gisteren wel gegeten heeft, niet haar kwaliteit als de beste musicus van deze stad. Om dat laatste te betwisten moet je wat meer … [Lees meer...] overMeer of minder aan de orde zijn
Historische scheepspost ‘Gekaapte Brieven’ weer online
Eind december zijn de Gekaapte Brieven weer beschikbaar gekomen in een nieuwe zoekapplicatie en met nieuwe, verbeterde en aangevulde metadata. Het gaat om 6000 brieven en andere documenten zoals rekeningen die in de zeventiende en achttiende eeuw als scheepspost aan Nederlandse schepen zijn meegegeven. Tijdens een van de vier oorlogen tussen de Republiek en … [Lees meer...] overHistorische scheepspost ‘Gekaapte Brieven’ weer online
Categorietheorie en structuralisme
'Category Theory for Neuroscience (pure math to combat scientific stagnation)' – zo'n titel werkt voor mij als click bait. Pure wiskunde! Categorietheorie! Neurowetenschap! Wetenschappelijke stagnatie bestrijden! De spreker is Alexander Maier, een Amerikaanse psycholoog – zo te zien niet de allergrootste ster op het gebied, maar ook geen kleine jongen. Toch is het een wat … [Lees meer...] overCategorietheorie en structuralisme
Etymologica: peen
Als je de opschriften op de markt en in de winkels in Zaandam mag geloven, is peen in onze streek ’t gewone woord voor de wortel, de Daucus carota. Dat klopt aardig met ’t kaartje dat hierbij gaat, want hoewel in Noord-Holland wortel ’t meest gebruikt wordt, komt peen toch in een aantal plaatsen voor, de gearceerde cirkeltjes, ook in Zaandam, als … [Lees meer...] overEtymologica: peen
De taal van de student
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (4.2) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje geven ze een kort historisch overzicht van een van de … [Lees meer...] overDe taal van de student
Leuven Frans, Leuven Vlaams, Leuven Engels? 1968
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (4.1) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje trappen ze met wat petite histoire een nieuw luik van de reeks af waarin de … [Lees meer...] overLeuven Frans, Leuven Vlaams, Leuven Engels? 1968
Wat is morfologie?
Inleiding in de morfologie (1/10) De komende weken publiceer ik hier een tiendelige videocursus over morfologie, de woordstructuur van het Nederlands voor studenten (Nederlandse) taalwetenschap. Dit is de eerste video waarin ik uitleg wat de plaats is van de morfologie, wat voor soorten morfologie we hebben in het Nederlands en waarin ik wat nuttige terminologie en notatie … [Lees meer...] overWat is morfologie?
Bij een explosie
In een heel heldere analyse van de gespannen situatie rond Israël en Libanon, in de Volkskrant van 6 januari 2024, refereert Jenne Jan Holtland in de eerste alinea aan ‘de drone-aanval van afgelopen dinsdag, waarbij Israël een hoge Hamas-leider doodde in zuidelijk Beroet.’ In de derde alinea komt hij op dit onderwerp terug met de woorden: ‘Dinsdag: de moord op … [Lees meer...] overBij een explosie
Vacature academisch medewerker Nederlandse taalkunde UAntwerpen
Aan de UAntwerpen is er een deeltijdse vacature (80%) voor een academisch medewerker in het domein van de Nederlandse taalkunde (barema doctor-assistent), voor het academiejaar 2024-2025. Meer informatie is hier te vinden: https://www.clips.uantwerpen.be/~walter/vacature_NLTK.pdf. Je kunt solliciteren tot en met 16 februari 2024. … [Lees meer...] overVacature academisch medewerker Nederlandse taalkunde UAntwerpen
Wat talingen tekent
Met een groene oogschaduw geschikt voor de jaren tachtig gaat het manvolk der wintertalingen welgesmukt de wereld door. Ook de zomertalingen zijn mooi bij de kijkers gevlekt, zij het met wit. Ligt dat misschien vervat in de benaming taling? Niet alleen de kleur van de vlek verschilt tussen de twee talingen hier, ook de plek en vorm. Bij de wintertaling wordt het oog geheel … [Lees meer...] overWat talingen tekent
Ironie voor kinderen
Soms kun je pas goed leren hoe ingewikkeld iets is door te zien hoe kinderen het doen. Ironie herkennen bijvoorbeeld: iemand zegt iets, 'Schumann is mijn favoriete componist aller tijden', en je beseft meteen: hier klopt iets niet, hier is ironie aan de hand. Er wordt wel over geklaagd dat ironie niet meer begrepen wordt, overigens zonder dat er bij mijn weten ooit enig bewijs … [Lees meer...] overIronie voor kinderen
Deadline call-for-papers Anéla 2024
Hierbij willen we de aandacht even vestigen op de Anéla Conferentie 2024: Toegepaste taalwetenschap over grenzen heen (Zebrastraat Gent, donderdag 6 en vrijdag 7 juni 2024). De deadline voor de call-for-papers is woensdag 10 januari 2024. De Anéla Conferentie 2024 heeft als belangrijkste doel om Nederlandse en Vlaamse toegepaste taalkundigen (in alle domeinen van … [Lees meer...] overDeadline call-for-papers Anéla 2024
Waarom maakt een komma het verschil?
Iedereen herkent het wel: je staat ’s ochtends op met een brandende vraag als ‘Sinds wanneer hangt het verschil tussen een uitbreidende en beperkende bijzin eigenlijk af van een komma?’ of ‘Wie heeft de gekke regel bedacht dat er geen komma mag staan voor en?’ Hoe kun je nu het antwoord op zo’n vraag vinden? Daarvoor moet je zoveel mogelijk oude taalgidsjes … [Lees meer...] overWaarom maakt een komma het verschil?
Hoe erg het is dat het Taalmuseum gesloten is
Vindt de academische taalkunde het eigenlijk wel belangrijk dat anderen ook iets over de taalkunde weten? Het was een van de opmerkelijkste aankondigingen van de sluiting van een museum die ik ooit gehoord heb: Fresco Sam-Sin vertelde zaterdag bij De Taalstaat dat hij zijn Taalmuseum heeft moeten sluiten. Wat het opmerkelijk maakt is het enthousiasme waarmee Sam-Sin vertelt … [Lees meer...] overHoe erg het is dat het Taalmuseum gesloten is
Heit
It Fryske wurd foar de pater familias wykt bot ôf fan de talen om ús hinne, dat falt in bytsje taalsneuper al gau op. Al sûnt de santjinde iuw wurdt besocht om te ferklearjen wêr't ús wurd foar heit wei komt. Neffens Buma, earder heechlearaar Frysk yn Grins, komt it fan it Aldfryske tiidwurd heta ,dat sokssawat betsjut as it Nederlânske bevelen. Yn it hjoeddeiske Frysk hawwe wy … [Lees meer...] overHeit
Etymologica: dooilagen
Soms kom je in oude kranten en tijdschriften mooie oude toponiemen tegen. Zoals hier. Vraag is uiteraard: waar liggen de Dooilagen bij het Brabantse Rijswijk aan de Afgedamde Maas bij Woudrichem, wat betekent de naam, en hoe verklaren we de naam? Wim Braams, gepromoveerd op de historisch-geografische ontwikkeling van de streek, in het bijzonder tijdens de ontginningstijd … [Lees meer...] overEtymologica: dooilagen
Een schandvlek op de taalwetenschap
Een schokkende lezing, van de Britse taalkundige Geoffrey Pullum, onlangs tijdens de jaardagen van de Amerikaanse vereniging voor de Geschiedenis van de Taalwetenschap: hier is de geschreven versie, en hier een audio-opname. Het betreft geen lezing over een taalkundig onderwerp, maar over de taalkunde zelf, en in het bijzonder gebeurtenissen van bijna 20 jaar geleden. Wat … [Lees meer...] overEen schandvlek op de taalwetenschap
‘Dat kennen we niet’
Het Vlaams-Russische woordenboek van Emmanuel Waegemans en Vladimir Ronin Mijn werkzame leven begon – sweet memories – in 1975. In dat jaar werd ik als student-assistent benoemd tot redacteur van het Russisch-Nederlandse en het Nederlands-Russische woordenboek van Ton van den Baar. In die twee woordenboeken besteedde Van den Baar veel aandacht aan het Russische mat, het … [Lees meer...] over‘Dat kennen we niet’
