Ja, maar als je professioneel wil overkomen, moet je toch zeker wel netjes praten: Algemeen Beschaafd Nederlands, zoals dat vroeger heette, de taalvorm die sommigen als 'neutraal' beschouwen, beheerst, zorgvuldig, respectvol, en wat al niet. Het zal misschien het laatste bastion van die standaardtaal zijn, als mensen zich in hun persoonlijk leven allang niets meer aantrekken … [Lees meer...] overZelfs logopedisten hoeven niet altijd standaardtaal te spreken
taalnormen
Wie bepaalt wat ongrammaticaal is bij het centraal examen?
Gisteren betoogde ik dat grammaticale correctheid niet moet meetellen bij de beoordeling van het centraal examen Nederlands voor vwo en havo, onder andere omdat dit examen geacht wordt vooral leesvaardigheid te toetsen. Ook zagen we dat de correctievoorschriften en examenprogramma's bij de examens Nederlands van havo en vwo slordig en onduidelijk omschrijven waar bij … [Lees meer...] overWie bepaalt wat ongrammaticaal is bij het centraal examen?
“Versoepelde” grammaticaregels? Stop taal in te zetten als een wapen om verdeeldheid te zaaien
“Zelden zoveel taalkundigen op één plek samen gezien!”, schreef iemand afgelopen dinsdag op Twitter, na de voorstelling van de nieuwe e-ANS, de Algemene Nederlandse Spraakkunst die dus sinds deze week in een gloednieuw jasje zit. De lancering van zo’n vernieuwde grammatica van het Nederlands, dat is voor een neerlandicus een beetje als de nieuwe PlayStation 5 voor een … [Lees meer...] over“Versoepelde” grammaticaregels? Stop taal in te zetten als een wapen om verdeeldheid te zaaien
Listicles als voortzetting van ouderwets taaladvies
Door Marten van der Meulen Er is door de eeuwen heen op verschillende manieren over taalnormen geschreven. Aanvankelijk (zeg tussen 1550 en 1800) hadden we de normatieve grammatica's en spellingwerken, die als doel hadden het systeem van de taal te vormen. Vanaf eind negentiende eeuw kregen we ook de taaladviespublicatie: boekjes waarin uitsluitend problematische … [Lees meer...] overListicles als voortzetting van ouderwets taaladvies
Numeri fixi, numerus fixussen of numerus fixi? Dat is geen groeneboekjeskwestie
Door Henk Wolf Mensen in het Nederlandse taalgebied kennen ten onrechte allerlei vormen van autoriteit aan het Groene Boekje toe. Marc van Oostendorp deed dat recent ook, toen hij de vraag kreeg wat het meervoud was van numerus fixus. Om die vraag te beantwoorden raadpleegde Marc het Groene Boekje. Tijdschrift Ad Valvas citeert hem als volgt: "Ik kan weinig anders doen. … [Lees meer...] overNumeri fixi, numerus fixussen of numerus fixi? Dat is geen groeneboekjeskwestie
Leven als een prescriptivist in Frankrijk
Door Marc van Oostendorp Het is maar goed dat Neerlandistiek een blog is, zo kan ik jullie tenminste in real time op de hoogte houden van de nieuwste voortschrijdingen in mijn inzicht. Ik had het stukje van gisteren nog niet geschreven, of er diende zich alweer een nieuw artikel aan, dat een nieuw licht wierp op de zaak. En wel een Frans licht. Waar komen taalnormen … [Lees meer...] overLeven als een prescriptivist in Frankrijk
Wat was het effect van een officiële spelling op het Nederlands?
Dit stuk verschijnt in het kader van de Nieuwsbrief Neerlandistiek voor de klas. Het bevat geen origineel onderzoek, maar is een vereenvoudigde weergave van recent onderzoek op het gebied van het Nederlands, speciaal bedoeld voor leerlingen van de middelbare school. Door Marten van der Meulen Als je een willekeurig iemand op straat vraagt: "Wat gebeurde er in 1804 en 1805?" … [Lees meer...] overWat was het effect van een officiële spelling op het Nederlands?
’T FoKSCHaaP, Nu!
Door Roland de Bonth Generaties leerlingen hebben de werkwoordspelling onder de knie gekregen met het door L.A. te Winkel populair gemaakte ezelsbruggetje van ’T KoFSCHiP. Het enkel noemen van dit woord was jarenlang afdoende om een leerling een fout gespeld werkwoord te laten verbeteren. Meer dan honderd jaar later wisten leerlingen echter niet meer wat een kofschip was. En … [Lees meer...] over’T FoKSCHaaP, Nu!
Pre-discussie en quasi-discussie
Door Marc van Oostendorp YouTube is een belangrijke bron voor zelfhulp. Of je vaatwasser nu kapot is, je vast zit met een spelletje op je telefoon, of je een papieren hoedje wil vouwen, voor al die problemen bestaat een filmpje. Sinds gisteren is daar een nieuwe kwestie bij: hoe moet je een goede taaldiscussie voeren? Ik weet niet precies waarom iemand zoiets zou willen … [Lees meer...] overPre-discussie en quasi-discussie
Stijl en taal, dichterlijke vrijheid en grenzen
De poëzie van Mustafa Kör Door Fabian R.W. Stolk Tot de plaatsen waartegen zich onze bezwaren richten en waarvan de overdenking uitwijst, dat de dichter er niet in geslaagd is precies onder woorden te brengen hetgeen hij bedoelde, kan men afwijkingen van de grammaticale vormen alleen dan rekenen, wanneer zij niet een kennelijk plastische of muzikale werking beoogen en ook … [Lees meer...] overStijl en taal, dichterlijke vrijheid en grenzen
Niemand die er verstand van heeft, zal dat zeggen.
Door Marc van Oostendorp Wat is een goed taalvoorschrift? Stel dat iemand, een moedertaalspreker, naar je toekomt – 'jij bent toch neerlandicus?' – met de vraag of het nu 'hij wil' is of 'hij wilt', wat zeg je dan? En vooral: wat voor argumenten gebruik je? Een voorschrift moet uiteindelijk altijd gebaseerd zijn op een autoriteit – iets of iemand die de knoop doorhakt, een … [Lees meer...] overNiemand die er verstand van heeft, zal dat zeggen.
Waarom zeggen mensen ‘hun hebben’?
Door Marten van der Meulen Hun als onderwerp is waarschijnlijk voor veel mensen één van de ergste taalfouten. Het is ook één van de bekendste taalfouten: zo figureert hun in de titels van twee boeken over taalnormen (Hun hebben de taal verkwanseld van Jan Stroop uit 2011, en Hun hebben gelijk van Peter Burger uit 2004). En toch kom je geregeld zinnen tegen als "Hun hebben een … [Lees meer...] overWaarom zeggen mensen ‘hun hebben’?
Standaardnederlands op school
Door Jan Uyttendaele In mijn bespreking van Nederlands voor Taalhelden heb ik de wens geuit dat de Taalunie ooit eens een publicatie voor het onderwijs zou laten verschijnen, waarin duidelijkheid wordt gegeven over het standaardtalige gebruik van een aantal courante schooltermen. Wat is het nu eigenlijk: kopies of kopieën, klassenleraar of klastitularis, nota’s of notities, … [Lees meer...] overStandaardnederlands op school
Pas verschenen: ‘Maar zo heb ik het geleerd’ van Wouter van Wingerden
(Persbericht uitgeverij Van Dale) Een aantal is enkelvoud! Geen komma voor en! Een cadeau gehad - nee, gekregen! We kennen ze allemaal, de regels van het Nederlands die echte en zelfbenoemde schoolmeesters al generaties lang verspreiden. Maar kloppen ze eigenlijk wel? Taalexpert Wouter van Wingerden zocht 50 hete hangijzers tot op de bodem uit, dook in de Nederlandse … [Lees meer...] overPas verschenen: ‘Maar zo heb ik het geleerd’ van Wouter van Wingerden
20 april 2017: Studieavond ‘Welke (moeder)taal in de (multiculturele) klas?’
Op donderdag 20 april (19-21u) organiseren de Vakgroep Vertalen, Tolken en Communicatie van de Universiteit Gent, de onderzoeksgroep MULTIPLES (Research Centre for Multilingual Practices and Language Learning in Society) en het tijdschrift ‘Over taal’ de studieavond ‘Welke (moeder)taal in de (multiculturele) klas?’ Actueler kan het thema niet zijn. Welke taal gebruiken we in … [Lees meer...] over20 april 2017: Studieavond ‘Welke (moeder)taal in de (multiculturele) klas?’
Is ‘groter als’ dan echt fout? Je hoofd vindt van niet!
Door Marten van der Meulen Groter als, nooit geen, hun hebben: veel mensen gruwen ervan. Sommige puristen verbeteren de fouten wanneer ze die tegenkomen, door overtreders aan te spreken of door brieven naar de krant te sturen. Vroeger zouden taalwetenschappers maar al te graag hebben meegedaan met deze verbeterzucht, maar tegenwoordig nemen zij afstand. Vandaag de dag … [Lees meer...] overIs ‘groter als’ dan echt fout? Je hoofd vindt van niet!
Hoe de Académie het Frans bedreigt
Door Marc van Oostendorp Of ze nu nog bestaan, weet ik eigenlijk niet, maar dertig jaar geleden hadden ze zelfs nog een belangrijke stem in het Nederlands debat over taal: de mensen die beweerden dat het in Frankrijk allemaal zoveel beter geregeld was. Schrijvers als Willem Frederik Hermans en Rudy Kousbroek wezen er regelmatig op: die Fransen, die hielden pas echt van hun … [Lees meer...] overHoe de Académie het Frans bedreigt
Lang leve de kommaneukers?
Door Marc van Oostendorp Het is een bekende anekdote, die Jolenta Weijers onlangs ophaalde op het weblog van het NWO-project Begrijpelijke taal. Ze trekt er, zoals veel mensen, alleen de verkeerde conclusie uit. Of in ieder geval een onvolledige. Een man is veroordeeld ter dood. Terwijl hij over de binnenplaats van de gevangenis in de richting van de galg schrijdt, komt er … [Lees meer...] overLang leve de kommaneukers?
In ’t zuiden wordt niet meer ALS gezegd dan elders.
door Jan Stroop Met de conclusie die Hubers en De Hoop trekken kan ik ’t eens zijn. Ze presenteren die aan ’t eind van hun artikel “The effect of prescriptivism on comparative markers in spoken Dutch”, waar Marc van Oostendorp onlangs de aandacht op gevestigd heeft. H&H; hebben ’t Corpus Gesproken Nederlands onderzocht op ’t gebruik van als en dan bij … [Lees meer...] overIn ’t zuiden wordt niet meer ALS gezegd dan elders.
Als-zeggers zijn lager opgeleid en wonen in het zuiden
Door Marc van OostendorpTaalmopperaars, verheug u. Het is eindelijk officieel: mensen die groter als zeggen zijn gemiddeld minder hoog opgeleid dan degenen die groter dan zeggen. Ze komen trouwens ook vaker uit de Nederlandse provincies Zeeland, Noord-Brabant en Limburg dan uit de rest van Nederland dan uit Vlaanderen. Dit alles blijkt uit een artikel van de … [Lees meer...] overAls-zeggers zijn lager opgeleid en wonen in het zuiden
Pas verschenen: Over Taal (jrg. 52, nr. 4)
In het nieuwe nummer van Over taal, tijdschrift over taal, tekst en communicatie, onder meer een artikel van Els Heindrickx over ‘de invloed van lexicale taaladviezen op Belgisch-Nederlandse krantentaal’: ‘Kunnen taalnormen de taalrealiteit beïnvloeden? Met andere woorden: slagen taaladviseurs erin om bepaalde taalvormen uit het taalgebruik te weren en andere te promoten?’ Op … [Lees meer...] overPas verschenen: Over Taal (jrg. 52, nr. 4)
Wie is de baas over de taal?
Door Wannie CarstensWannie Carstens is hoogleraar Afrikaanse taalkunde en lid van de Afrikaanse Taalraad. Hij zal vanaf nu regelmatig in zijn moedertaal bijdragen aan Neder-L.Op 15 Junie vanjaar was daar in Leiden ‘n publieke simposium wat georganiseer is deur die Leiden University Centre for Linguistics (LUCL) van die Universiteit Leiden. Hierdie simposium is aangebied in die … [Lees meer...] overWie is de baas over de taal?
Taalunie onderzoekt taal van de media
Omdat televisie en schrijvende pers het voorbeeld geven als het om taal gaat, verdraagt het kijkend en lezend publiek van hen geen slordigheden. Maar een nieuwslezer of presentator van een show mag best een regionaal accent laten horen. Dat blijkt uit een enquête van de Nederlandse Taalunie. … [Lees meer...] overTaalunie onderzoekt taal van de media
