• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

taalnormen

De parabel van de onbekende kikker

19 maart 2024 door Marten van der Meulen 5 Reacties

Wat nieuw is moet weg Mensen vertellen verhalen om de wereld te begrijpen. Bovenstaand verhaal is mijn poging om een reactie te begrijpen die op Neerlandistiek kwam op een blog van Ronny Boogaart. Hij schreef over een interview met Connie Palmen, waarin ze een infinitief in de verleden tijd gebruikte (een vorm die Henk Wolf óók was opgevallen). Een heel … [Lees meer...] overDe parabel van de onbekende kikker

Op zoek naar de uitgang

30 januari 2024 door Marc Kregting 3 Reacties

Ziezo, het jaarlijkse ritueel achter de rug: het corrigeren en, zoals dat heet, quoteren van papers voor Taalvaardigheden. Dat is het belangrijkste vak dat ik ooit heb gegeven, maar geeft nogal veel werk voor een gepatenteerde luiwammes als ik. Dat ik er toch mijn best voor blijf doen komt, uiteraard, door het grote sociaaleconomische onrecht dat aan Taalvaardigheden … [Lees meer...] overOp zoek naar de uitgang

Wat wil de persklaarversmurfer?

22 september 2023 door Robbert-Jan Henkes 4 Reacties

 Toch is het interessant om te zien wat redacteuren, correctoren, persklaarmakers allemaal in je manuscript aantekenen wat er volgens hun niet deugt en niet hoort. Hoe ziet die ideale dooie takketaal van hun eruit, precies? Wat willen ze nou eigenlijk? Hoe staat ze voor ogen dat het eruit ziet, en vooral, klinkt? Wat houden we over als we al hun adviezen opvolgen? Misschien … [Lees meer...] overWat wil de persklaarversmurfer?

Contra de persklaarversmurfers

29 juli 2023 door Robbert-Jan Henkes 16 Reacties

Ik probeer levend Nederlands te vertalen,maar ik heb redacteuren. Van het hele vertaaltraject – van eerste lezing van het te vertalen boek totdat het omkaft en wel in de winkel ligt – is er één moment verreweg het onaangenaamst. En dat is als je je ingeleverde vertaling terugkrijgt van een persklaarmaker of redacteur of corrector. (Voor mij één pot nat.) Daar ga je met al … [Lees meer...] overContra de persklaarversmurfers

‘De norm, niet meer normaal?’

7 oktober 2021 door Redactie Neerlandistiek Reageer

In Nederland en Vlaanderen mag het dan niet goed gesteld zijn met de studie neerlandistiek, in het buitenland is Nederlands studeren wel nog populair. Ieder jaar volgen ongeveer 13.000 universiteitsstudenten een of andere opleiding Nederlands als Vreemde Taal (NVT), verspreid over zowat 135 universiteiten in meer dan 40 landen. De gedachte dat die studenten … [Lees meer...] over‘De norm, niet meer normaal?’

Waar is de standaardtaal?

5 oktober 2021 door Marc van Oostendorp 17 Reacties

Het interessantst zijn de discussies waarbij jij het evenzeer bij het verkeerde eind hebt als je tegenstander. Iedereen kan dan eindeloos de problemen in de argumentatie van de ander aanwijzen zonder dat er ooit verheldering komt. Twitter is een uitstekend medium voor zulke discussies. Ik had er onlangs één met taalprof Peter-Arno Coppen, die ging over taalnormen en de … [Lees meer...] overWaar is de standaardtaal?

Zelfs logopedisten hoeven niet altijd standaardtaal te spreken

8 september 2021 door Marc van Oostendorp Reageer

Ja, maar als je professioneel wil overkomen, moet je toch zeker wel netjes praten: Algemeen Beschaafd Nederlands, zoals dat vroeger heette, de taalvorm die sommigen als 'neutraal' beschouwen, beheerst, zorgvuldig, respectvol, en wat al niet. Het zal misschien het laatste bastion van die standaardtaal zijn, als mensen zich in hun persoonlijk leven allang niets meer aantrekken … [Lees meer...] overZelfs logopedisten hoeven niet altijd standaardtaal te spreken

Wie bepaalt wat ongrammaticaal is bij het centraal examen?

29 april 2021 door Ben Salemans 6 Reacties

Gisteren betoogde ik dat grammaticale correctheid niet moet meetellen bij de beoordeling van het centraal examen Nederlands voor vwo en havo, onder andere omdat dit examen geacht wordt vooral leesvaardigheid te toetsen. Ook zagen we dat de correctievoorschriften en examenprogramma's bij de examens Nederlands van havo en vwo slordig en onduidelijk omschrijven waar bij … [Lees meer...] overWie bepaalt wat ongrammaticaal is bij het centraal examen?

“Versoepelde” grammaticaregels? Stop taal in te zetten als een wapen om verdeeldheid te zaaien

23 april 2021 door Steven Delarue 3 Reacties

“Zelden zoveel taalkundigen op één plek samen gezien!”, schreef iemand afgelopen dinsdag op Twitter, na de voorstelling van de nieuwe e-ANS, de Algemene Nederlandse Spraakkunst die dus sinds deze week in een gloednieuw jasje zit. De lancering van zo’n vernieuwde grammatica van het Nederlands, dat is voor een neerlandicus een beetje als de nieuwe PlayStation 5 voor een … [Lees meer...] over“Versoepelde” grammaticaregels? Stop taal in te zetten als een wapen om verdeeldheid te zaaien

Listicles als voortzetting van ouderwets taaladvies

16 januari 2021 door Marten van der Meulen Reageer

Door Marten van der Meulen Er is door de eeuwen heen op verschillende manieren over taalnormen geschreven. Aanvankelijk (zeg tussen 1550 en 1800) hadden we de normatieve grammatica's en spellingwerken, die als doel hadden het systeem van de taal te vormen. Vanaf eind negentiende eeuw kregen we ook de taaladviespublicatie: boekjes waarin uitsluitend problematische … [Lees meer...] overListicles als voortzetting van ouderwets taaladvies

Numeri fixi, numerus fixussen of numerus fixi? Dat is geen groeneboekjeskwestie

17 oktober 2019 door Henk Wolf 2 Reacties

Door Henk Wolf Mensen in het Nederlandse taalgebied kennen ten onrechte allerlei vormen van autoriteit aan het Groene Boekje toe. Marc van Oostendorp deed dat recent ook, toen hij de vraag kreeg wat het meervoud was van numerus fixus. Om die vraag te beantwoorden raadpleegde Marc het Groene Boekje. Tijdschrift Ad Valvas citeert hem als volgt: "Ik kan weinig anders doen. … [Lees meer...] overNumeri fixi, numerus fixussen of numerus fixi? Dat is geen groeneboekjeskwestie

Leven als een prescriptivist in Frankrijk

28 augustus 2018 door Marc van Oostendorp 7 Reacties

Door Marc van Oostendorp Het is maar goed dat Neerlandistiek een blog is, zo kan ik jullie tenminste in real time op de hoogte houden van de nieuwste voortschrijdingen in mijn inzicht. Ik had het stukje van gisteren nog niet geschreven, of er diende zich alweer een nieuw artikel aan, dat een nieuw licht wierp op de zaak. En wel een Frans licht. Waar komen taalnormen … [Lees meer...] overLeven als een prescriptivist in Frankrijk

Wat was het effect van een officiële spelling op het Nederlands?

27 juni 2018 door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

Dit stuk verschijnt in het kader van de Nieuwsbrief Neerlandistiek voor de klas. Het bevat geen origineel onderzoek, maar is een vereenvoudigde weergave van recent onderzoek op het gebied van het Nederlands, speciaal bedoeld voor leerlingen van de middelbare school. Door Marten van der Meulen Als je een willekeurig iemand op straat vraagt: "Wat gebeurde er in 1804 en 1805?" … [Lees meer...] overWat was het effect van een officiële spelling op het Nederlands?

’T FoKSCHaaP, Nu!

26 februari 2018 door Redactie Neerlandistiek 44 Reacties

Door Roland de Bonth Generaties leerlingen hebben de werkwoordspelling onder de knie gekregen met het door L.A. te Winkel populair gemaakte ezelsbruggetje van ’T KoFSCHiP. Het enkel noemen van dit woord was jarenlang afdoende om een leerling een fout gespeld werkwoord te laten verbeteren. Meer dan honderd jaar later wisten leerlingen echter niet meer wat een kofschip was. En … [Lees meer...] over’T FoKSCHaaP, Nu!

Pre-discussie en quasi-discussie

5 december 2017 door Marc van Oostendorp 5 Reacties

Door Marc van Oostendorp YouTube is een belangrijke bron voor zelfhulp. Of je vaatwasser nu kapot is, je vast zit met een spelletje op je telefoon, of je een papieren hoedje wil vouwen, voor al die problemen bestaat een filmpje. Sinds gisteren is daar een nieuwe kwestie bij: hoe moet je een goede taaldiscussie voeren? Ik weet niet precies waarom iemand zoiets zou willen … [Lees meer...] overPre-discussie en quasi-discussie

Stijl en taal, dichterlijke vrijheid en grenzen

23 november 2017 door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

De poëzie van Mustafa Kör Door Fabian R.W. Stolk Tot de plaatsen waartegen zich onze bezwaren richten en waarvan de overdenking uitwijst, dat de dichter er niet in geslaagd is precies onder woorden te brengen hetgeen hij bedoelde, kan men afwijkingen van de grammaticale vormen alleen dan rekenen, wanneer zij niet een kennelijk plastische of muzikale werking beoogen en ook … [Lees meer...] overStijl en taal, dichterlijke vrijheid en grenzen

Niemand die er verstand van heeft, zal dat zeggen.

21 september 2017 door Marc van Oostendorp 27 Reacties

Door Marc van Oostendorp Wat is een goed taalvoorschrift? Stel dat iemand, een moedertaalspreker, naar je toekomt – 'jij bent toch neerlandicus?' – met de vraag of het nu 'hij wil' is of 'hij wilt', wat zeg je dan? En vooral: wat voor argumenten gebruik je? Een voorschrift moet uiteindelijk altijd gebaseerd zijn op een autoriteit – iets of iemand die de knoop doorhakt, een … [Lees meer...] overNiemand die er verstand van heeft, zal dat zeggen.

Waarom zeggen mensen ‘hun hebben’?

3 juli 2017 door Redactie Neerlandistiek 34 Reacties

Door Marten van der Meulen Hun als onderwerp is waarschijnlijk voor veel mensen één van de ergste taalfouten. Het is ook één van de bekendste taalfouten: zo figureert hun in de titels van twee boeken over taalnormen (Hun hebben de taal verkwanseld van Jan Stroop uit 2011, en Hun hebben gelijk van Peter Burger uit 2004). En toch kom je geregeld zinnen tegen als "Hun hebben een … [Lees meer...] overWaarom zeggen mensen ‘hun hebben’?

Standaardnederlands op school

3 juli 2017 door Redactie Neerlandistiek 22 Reacties

Door Jan Uyttendaele In mijn bespreking van Nederlands voor Taalhelden heb ik de wens geuit dat de Taalunie ooit eens een publicatie voor het onderwijs zou laten verschijnen, waarin duidelijkheid wordt gegeven over het standaardtalige gebruik van een aantal courante schooltermen. Wat is het nu eigenlijk: kopies of kopieën, klassenleraar of klastitularis, nota’s of notities, … [Lees meer...] overStandaardnederlands op school

Pas verschenen: ‘Maar zo heb ik het geleerd’ van Wouter van Wingerden

6 juni 2017 door Redactie Neerlandistiek Reageer

(Persbericht uitgeverij Van Dale) Een aantal is enkelvoud! Geen komma voor en! Een cadeau gehad - nee, gekregen! We kennen ze allemaal, de regels van het Nederlands die echte en zelfbenoemde schoolmeesters al generaties lang verspreiden. Maar kloppen ze eigenlijk wel? Taalexpert Wouter van Wingerden zocht 50 hete hangijzers tot op de bodem uit, dook in de Nederlandse … [Lees meer...] overPas verschenen: ‘Maar zo heb ik het geleerd’ van Wouter van Wingerden

Fout in je hoofd!

3 april 2017 door Marten van der Meulen 1 Reactie

Een foute dt, hij is groter als ik, verkeizing typen in plaats van verkiezing: taalfouten heb je in alle soorten en maten. Maar hoe gaat je hoofd daarmee om? Inleiding Iedereen maakt weleens een foutje tijdens het schrijven. Jij en ik, maar ook professoren Nederlands. Van Matthijs Siegenbeek, de eerste hoogleraar Nederlands (Universiteit Leiden, van 1797 tot 1847) tot aan … [Lees meer...] overFout in je hoofd!

20 april 2017: Studieavond ‘Welke (moeder)taal in de (multiculturele) klas?’

14 maart 2017 door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

Op donderdag 20 april (19-21u) organiseren de Vakgroep Vertalen, Tolken en Communicatie van de Universiteit Gent, de onderzoeksgroep MULTIPLES (Research Centre for Multilingual Practices and Language Learning in Society) en het tijdschrift ‘Over taal’ de studieavond ‘Welke (moeder)taal in de (multiculturele) klas?’ Actueler kan het thema niet zijn. Welke taal gebruiken we in … [Lees meer...] over20 april 2017: Studieavond ‘Welke (moeder)taal in de (multiculturele) klas?’

Is ‘groter als’ dan echt fout? Je hoofd vindt van niet!

7 maart 2017 door Redactie Neerlandistiek 20 Reacties

Door Marten van der Meulen Groter als, nooit geen, hun hebben: veel mensen gruwen ervan. Sommige puristen verbeteren de fouten wanneer ze die tegenkomen, door overtreders aan te spreken of door brieven naar de krant te sturen. Vroeger zouden taalwetenschappers maar al te graag hebben meegedaan met deze verbeterzucht, maar tegenwoordig nemen zij afstand. Vandaag de dag … [Lees meer...] overIs ‘groter als’ dan echt fout? Je hoofd vindt van niet!

Hoe de Académie het Frans bedreigt

7 oktober 2016 door Marc van Oostendorp 7 Reacties

Door Marc van Oostendorp Of ze nu nog bestaan, weet ik eigenlijk niet, maar dertig jaar geleden hadden ze zelfs nog een belangrijke stem in het Nederlands debat over taal: de mensen die beweerden dat het in Frankrijk allemaal zoveel beter geregeld was. Schrijvers als Willem Frederik Hermans en Rudy Kousbroek wezen er regelmatig op: die Fransen, die hielden pas echt van hun … [Lees meer...] overHoe de Académie het Frans bedreigt

Lang leve de kommaneukers?

20 juni 2016 door Marc van Oostendorp 15 Reacties

Door Marc van Oostendorp Het is een bekende anekdote, die Jolenta Weijers onlangs ophaalde op het weblog van het NWO-project Begrijpelijke taal. Ze trekt er, zoals veel mensen, alleen de verkeerde conclusie uit. Of in ieder geval een onvolledige. Een man is veroordeeld ter dood. Terwijl hij over de binnenplaats van de gevangenis in de richting van de galg schrijdt, komt er … [Lees meer...] overLang leve de kommaneukers?

Volgende »

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

J. Slauerhoff • Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe

Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe.
Ik wil niet langer wachten, eindelijk weten hoe
Je bent; de bloemen zullen je verraden.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

ZOMER

Het water ligt ontdaan bijna
van water onder stof,
de bomen zien hun eigen ogen
en ik door groen hun groen niet meer,
ze zijn verborgen in de bomen.

De lucht betrekt over het vee –
wanneer het licht zo donker wordt
licht fel het wit van koeien op.

Bron: Enkele gedichten, 1973

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

7 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1887 Gesinus Kloeke
➔ Neerlandicikalender

Media

De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact