Jozef van Loon. Antroponymie van Noordwest-Europa tot de twaalfde eeuw. Deel I: Vorm en betekenis van de namen (Werken van de Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie. Vlaamse afdeling 31). – Peeters, Leuven-Paris-Bristol, CT 2021. 401 blz. ISBN 978-90-429-4633-0/eISBN 978-90-429-4634-7. In de Nederlandstalige naamkunde verschijnen de laatste jaren niet zo veel … [Lees meer...] overDe ontwikkeling van persoonsnamen in de Germaanse talen
voornamen
Een heerlijk boek over onze namen
Met Sprekende namen heeft Marijke Mooijaart (MM) een zeer genietbaar boek geschreven in een prettige stijl en zonder schimmig academisch taalgebruik. Met veel voorbeelden en illustraties beschrijft zij hoe tradities en gewoontes bij de naamgeving in de loop der tijd veranderen en per streek of leefgemeenschap verschillen. Haar boek laat bovendien zien dat namen een stuk … [Lees meer...] overEen heerlijk boek over onze namen
Epi: bijnaam, voornaam, roepnaam
Als er één club was waar hard wordt gewerkt om de punten binnen te harken, dan is het wel Heracles Almelo. Er heerste een echt "wij-gevoel". Ik kwam in een groep waar ik al veel jongens kende, zoals Bas Sibum en Ramon Zomer. Daarnaast hadden we bijvoorbeeld met Wout Weghorst en Oussama Tannane gewoon een sterke selectie. Omdat ik na Wout Weghorst de tweede Wout was in de … [Lees meer...] overEpi: bijnaam, voornaam, roepnaam
Verschenen: Sprekende namen
Namen gebruiken we elke dag: we roepen elkaar, we geven ons adres op, we zoeken uit waar de bus stopt. Voornamen, achternamen, straatnamen en plaatsnamen – we staan er meestal niet bij stil. Maar soms vragen we ons af: hoe zit dat eigenlijk met zo’n naam? Waarom krijgt een kind juist die voornaam en geen andere? Waarom raken sommige namen in (of juist weer uit) de mode? Hoe … [Lees meer...] overVerschenen: Sprekende namen
Provinciale verschillen in populaire traditionele voornamen
Voornamendrift 111 Als begin januari de nationale topnamen van het vorige jaar gepubliceerd worden zijn de provinciale media altijd geïnteresseerd in de topnamen van de eigen provincie. Er wordt gezocht naar provinciale identiteit die in eigen topnamen tot uitdrukking zou kunnen komen. Dat valt vaak tegen. Alleen Friesland is herkenbaar aan de Friese voornamen, in de andere … [Lees meer...] overProvinciale verschillen in populaire traditionele voornamen
Voornamenlijstjes
NRC 5-1-2024 Voornamendrift 110 De media krijgen maar geen genoeg van populaire voornamen, ook al is er weinig nieuws te melden. Noah staat weer één bij de jongens en bij de meisjes stond Julia al jaren hoog. In de top-20 kwamen bij de jongens Mats en Guus er in en gingen Boaz en Benjamin er uit. Bij de meisjes kwamen Elin en Maeve binnen en verdwenen Lotte en Eva. De … [Lees meer...] overVoornamenlijstjes
Familienamen, hoe spreek je ze uit: Omtzigt
Bij de voorbeelden van familienamen waarbij sprake is van frictie tussen schrijfwijze en uitspraak hoort ook de familienaam Omtzigt. Dat bij die familienaam frictie voorkomt, is gemakkelijk af te leiden uit de vele keren dat de naam verkeerd gespeld wordt, namelijk als Omzigt. Kijk maar eens bij Google. De naam Omtzigt zorgt blijkbaar voor onzekerheid, niet zozeer vanwege een … [Lees meer...] overFamilienamen, hoe spreek je ze uit: Omtzigt
Hoe Nederland veranderde (in twee eeuwen voornamen)
Voornamendrift 109 In de voornamen van onze kinderen drukken we onszelf uit. En als samenleving laten die keuzes zien hoe we veranderen in de loop van de tijd, hierboven vanaf 1820 samengevat voor de voornamen van mannen, hieronder voor die van vrouwen. Daarbij onderscheid ik vernoemingsnamen die van generatie tot generatie werden doorgegeven maar nu aanzienlijk minder dan … [Lees meer...] overHoe Nederland veranderde (in twee eeuwen voornamen)
Herlevende modenamen
Voornamendrift 108 Je wilt als ouders geen traditionele vernoemingsnaam voor je kind kiezen en ook geen hypenaam. Dan zou je kunnen kiezen voor een wat minder bekende oudere voornaam. Dat verbindt met de Nederlandse taal en cultuur en je bent (hopelijk) toch een beetje origineel. Om die namen op het spoor te komen selecteerde ik voornamen die in de 19e eeuw (tussen 1820 en … [Lees meer...] overHerlevende modenamen
Succesvolle nieuwkomers
Voornamendrift 106 Top-20 van nieuwe vrouwennamen in Nederland, per decennium tot 2017 (met totaal aantal naamgevingen tot 2023 voor de topnaam). Kansrijk Nederlandse innovaties (in naam en spelling) zijn gemarkeerd. Er zijn ouders die hun kind een bijzondere voornaam willen geven. Ze bedenken zelf een naam, introduceren een buitenlandse naam (of nemen die als migrant … [Lees meer...] overSuccesvolle nieuwkomers
Een wonderbaarlijke voorspelbaarheid
Voornamendrift 105 We hebben een naam om gekend te worden. Die naam moet ons onderscheiden van de ander. Daarom hebben we niet allemaal dezelfde voornaam. Maar als iedereen een eigen unieke naam zou hebben is dat ook niet werkbaar. Dat zijn precies de twee uitersten waartussen het aantal verschillende voornamen dat we hebben zal liggen: allemaal dezelfde voornaam, of … [Lees meer...] overEen wonderbaarlijke voorspelbaarheid
Opgeteld en voorspeld
Voornamendrift 104 Er zijn verschillende manieren om de machtswet van voornamen te laten zien, maar die hierboven lijkt me grafisch de mooiste. Voor vier landen/gewest (Vlaanderen, Nederland, Frankrijk, USA) die spreiden in het aantal jaarlijkse geboortes van 40.000 tot 2 miljoen, en voor vijf jaren die een eeuw omspannen. In elke figuur wordt voor jongens cumulatief (het … [Lees meer...] overOpgeteld en voorspeld
Natuurlijke selectie
Voornamendrift 103 Er is iets vreemds met unieke voornamen, het zijn er teveel. Althans, het zijn er meer dan je zou verwachten als je uitgaat van de machtswet van de voornamen. Die (Zipfiaanse) wet voorspelt hoeveel verschillende voornamen n(f) er zijn met een bepaalde frequentie f: n(f) = n(1)* f α. Hierin is n(1) het aantal namen dat precies één keer is gegeven, de … [Lees meer...] overNatuurlijke selectie
Wat zegt je naam over jou?
Wat zegt je naam over jou? Eigenlijk niet zo veel, maar des te meer over je ouders — aldus naamkundige en voornamenexpert Gerrit Bloothooft. We spraken hem over het verschil tussen traditionele en modenamen, over hoe belangrijk vernoeming nog is, over voornamen als middel om je te onderscheiden, en over hoe ouders vooral in de eigen kring de namen voor hun kinderen vinden. En … [Lees meer...] overWat zegt je naam over jou?
Populariteit voornamen nu vanaf het jaar 1790 op te zoeken
Meertens Instituut breidt Nederlandse Voornamenbank uit Persbericht Meertens Instituut Wie de populariteit van zijn voornaam vanaf 1790 wil weten, kan terecht bij de vernieuwde Nederlandse Voornamenbank. Het Meertens Instituut publiceert voornamen nu vanaf 1790 in de databank. Vóór de update bevatte de Nederlandse Voornamenbank reeds informatie over meer dan 440.000 … [Lees meer...] overPopulariteit voornamen nu vanaf het jaar 1790 op te zoeken
Na 1960 overal veel meer variatie in voornamen
Voornamendrift 102 De variatie in voornamen is de afgelopen 60 jaar flink toegenomen. Niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen waarvoor lange tijdreeksen van de populariteit van voornamen beschikbaar zijn. Een goede manier om die variatie te laten zien is met het minimaal aantal verschillende voornamen waarmee 80% van de kinderen een naam krijgt. Daartoe worden de … [Lees meer...] overNa 1960 overal veel meer variatie in voornamen
Hoe Johannes uit Europa verdween
Voornamendrift 101 Waar Maria met Marie en Mary lang de traditionele topnaam voor vrouwen was, is voor mannen Johannes met Jan, Joannes, Jean, Johan en Hans de traditionele topnaam geweest in de zeven landen/gewesten waarvoor langjarig populariteitsgegevens bekend zijn. Maar meer dan Maria heeft Johannes als topnaam al vroeg concurrenten gehad, die het soms ook wonnen. Dat … [Lees meer...] overHoe Johannes uit Europa verdween
De teloorgang van Maria
Voornamendrift 98 Aan populaire voornamen werd vroeger geen aandacht besteed. Ze waren er gewoon: Johannes, Cornelis, Hendrik, Maria, Anna en Johanna. 20 mannennamen en 20 vrouwennamen waren genoeg voor de helft van de bevolking en daar veranderde heel lang weinig aan. Pas in 1990 moesten Maria en Johannes hun toppositie in Nederland opgeven. En toen werden lijstjes met … [Lees meer...] overDe teloorgang van Maria
Anagramcomplexiteit van namen
Voornamendrift 97 Het is moeilijker om te zien dat de familienamen Gietermans en Meestringa een anagram vormen, dan de familienamen Zwieserijn en Swiezerijn. Dat komt omdat in de eerste twee namen bijna alle letters een andere plaats hebben gekregen, terwijl in de laatste namen alleen de z en de s omgewisseld zijn. Ik zou graag een getal hebben dat aangeeft hoeveel er … [Lees meer...] overAnagramcomplexiteit van namen
23 juni 2022: Presentatie twee naamkundige werken, Gent
De Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie (KCTD) in samenwerking met de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) nodigen u uit voor de presentatie van: De Vlaamse Gemeentenamen – Verklarend Woordenboek (DVG)(Frans Debrabandere e.a., 2de editie). Uitgeverij Peeters, Leuven (53€)Antroponymie van Noordwest-Europa tot de twaalfde eeuwDeel I: … [Lees meer...] over23 juni 2022: Presentatie twee naamkundige werken, Gent
Voornaam anagrammen en palindromen
Voornamendrift 95 Als je de letters van een voornaam husselt dan kan er een andere naam uitkomen. Vlaamse ouders deden dat voor hun 12 kinderen met de letters A, L, E en X en kwamen tot Alex, Axel, Xela, Lexa, Xael, Xeal, Exla, Leax, Xale, Elax, Alxe en Laex. De ambtenaar van de burgerlijke stand had er geen moeite mee. Voor Nederland zouden buiten Alex, Axel, Lexa, Xela en … [Lees meer...] overVoornaam anagrammen en palindromen
Zeer Vlaamse mannennamen
Voornamendrift 94 Na zeer Vlaamse vrouwennamen bekijk ik zeer Vlaamse mannennamen die wel in Vlaanderen maar (bijna) niet in Nederland en Frankrijk zijn of worden gegeven. Er is weer veel opmerkelijks te zien. 1900-1930 Heel opvallend zijn in deze periode de op de uitspraak geïnspireerde lange klinkers in het naameinde van een verkorte voornaam: Eugeen, Kamiel, Jaak, … [Lees meer...] overZeer Vlaamse mannennamen
Zeer Vlaamse vrouwennamen
Voornamendrift 93 Ik besprak eerder de top-20 van voornamen in Vlaanderen per decade vanaf 1900. Daar zaten veel namen bij die in Nederland ook worden gegeven. Maar wat maakt een vrouwennaam herkenbaar Vlaams? Dan moet een naam wel in Vlaanderen maar niet in andere landen worden gegeven. Ik beperk dat hier tot Nederland of Frankrijk. Je kunt er meer talen bij betrekken maar … [Lees meer...] overZeer Vlaamse vrouwennamen
Koninklijke hypes in tijden van oorlog
Voornamendrift 92 Bewondering voor een persoon kan een reden zijn voor het kiezen van een voornaam voor je kind. En als die bewondering geassocieerd is met een bijzondere gebeurtenis en gedeeld wordt door velen, dan kan de voornaam een hype worden. Plotseling gaat de populariteit van die voornaam kortdurend door het dak. Tegenwoordig kan dat het doorbreken van een zanger of … [Lees meer...] overKoninklijke hypes in tijden van oorlog
Voornamen in Wallonië vanaf 1900
Voornamendrift 91 Algemeen zien we in de twintigste eeuw een afbouw van de traditionele voornamen en de opkomst van nieuwe modenamen. Dat is in Wallonië niet anders. In de bovenstaande top-20 lijsten van voornamen van mannen verdwijnen de topnamen uit 1900-09 geleidelijk, waarbij dat voor Pierre nog tot 1990 duurt, voor Jean tot 1970, voor Joseph, Georges, Marcel, René en … [Lees meer...] overVoornamen in Wallonië vanaf 1900
