• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

woordenboek

Praten over baksels en kooksels

21 april 2025 door Marc van Oostendorp Reageer

Kun je een boek waarin wordt uitgelegd hoe je in een vreemde taal vraagt of er een apotheek in de buurt is, of kunt klagen dat de man in kamer twaalf verschrikkelijk snurkt, 'vrolijk' noemen? In het Sranantongo zeg je 'wan apteiki de ini a birti?' en 'a man ini kamra twarfu e snorku no hel', en het boek waarin dat in staat Sranantongo. Surinaams voor reizigers en thuisblijvers … [Lees meer...] overPraten over baksels en kooksels

Wat stond daar? Het woordenboek als leeshulp

12 februari 2025 door Roland de Bonth Reageer

Als je voor een onderzoek historische bronnen – handschriften of oude drukken – raadpleegt, kom je vroeg of laat een tekst tegen die zijn inhoud niet geheel prijsgeeft: er is een stuk van een bladzijde afgescheurd, papiervisjes en ander gespuis hebben zich tegoed gedaan aan het papier of iemand heeft een vieze vlek gemaakt. Een kleine beschadiging leidt over het algemeen niet … [Lees meer...] overWat stond daar? Het woordenboek als leeshulp

Pech

26 juni 2024 door Redaksje Frisistyk Reageer

Yn de Fryske wurdboeken sille je om ‘e nocht om it wurd pech sykje. De oersettingen fan pech dy't jûn wurde binne ‘tsjinslach’, ‘tsjinrampen’ en foar in mankemint: ‘maleur’, ‘mankemint’. It Nederlânsk hat pech út it Dútsk liend en yn dy taal betsjut it allinnich ‘tsjinslach' en net ‘mankemint’, want dat is Panne. It Dútske Pech (tsjinslach) komt fan Pech yn de betsjutting … [Lees meer...] overPech

Kwizekwânsje

3 juni 2024 door Redaksje Frisistyk Reageer

It Fryske wurd ‘kwizekwânsje’ komt suver altyd foar yn de ferbining “eat of immen fan kwizekwânsje”. Ien dy't fan kwizekwânsje is, is wichtich of ynfloedryk. Politisy binne lju fan kwizekwânsje, mar je soenen ek sizze kinne dat Superman in stripboek fan kwizekwânsje is. It is in Frânsk lienwurd, fan conséquence, mar troch de jierren hinne aardich ferfryske. It past sadwaande yn … [Lees meer...] overKwizekwânsje

Nút en noat

7 mei 2024 door Redaksje Frisistyk Reageer

It Nederlânsk neamt in muzyknoat en in nút om te iten beide ‘noot’, wylst it Frysk ûnderskied makket tusken ‘noat’ en ‘nút’. Eins is it Nederlânsk hjir de frjemde ein yn ’t bit, want de measte Germaanske talen hawwe twa ferskillende wurden. De muzyknoat is in frij resint lienwurd fan it Latynske ‘nota’ en is sadwaande folle minder ferfoarme troch de klankwetten fan de lienende … [Lees meer...] overNút en noat

Grammatica van het Bildts

15 april 2024 door Redaksje Frisistyk Reageer

De Grammatica van het Bildts is bij De Bildtse Boekerij útgeven as dârde deel  in de bekinde blauwe taal-sery. In overleg en samenwerking met de Fryske Akademy het Sytse Buwalda de grammatika skreven. ‘t Is ‘n waardefolle en belangrike anfulling op ‘t Woordeboek fan ‘t Bildts. De Grammatica van het Bildts is presinteerd in Campus Middelsee in St.-Anne, op donderdeg 4 april … [Lees meer...] overGrammatica van het Bildts

Kwalster

9 april 2024 door Redaksje Frisistyk Reageer

Kwalster is in heal teraande (en ek wol wer opferzen) laach snie. Kwalster is ribbelich en net stevich, je sakje der samar troch hinne en it ferrifelet de rider. It iis kin kwalsterich wêze en as snie teit, dan kwalsteret it. Kwalster hat ek in oare betsjutting: in kwak slimerige flibe, in rachel.  Yn it Nederlânsk is kwalster amper gongber, de wurdboeken hawwe it al, … [Lees meer...] overKwalster

Meslânzers

8 april 2024 door Siebren Dyk Reageer

Meslânzers - In reaksje op Jonkman Nei oanlieding fan it útkommen fan it Meslânzer Woardeboek ferskynde der op frisistyk op 1 april fan 'e hân fan Reitze Jonkman in skôging oer de oarsprong fan it Meslânzers, en foaral oer wat it wurdboek dêroer te melden hat. Hy hat it dêrby benammen op myn persoan foarsjoen, wat yn safier terjochte is dat de parten fan 'e publikaasje … [Lees meer...] overMeslânzers

Op syn Meslânzers*

1 april 2024 door Reitze Jonkman 2 Reacties

By it ferskinen fan: Meslânzer Woardeboek, samengesteld door de werkgroep Meslânzers [Triny Martens, Gettje Pals, Piet Smit & Nel Swart], redactie Siebren Dyk. Ljouwert 2024. Ynlieding Ien fan de lytste dialekten yn Fryslân - mei in pear hûndert sprekkers - is wol it Midslânsk of, sa’t de sprekkers út Meslâns it sels neame, it ‘Meslânzers’. In dialekt dêr’t de … [Lees meer...] overOp syn Meslânzers*

Verschenen: Het weer van alle mensen

30 november 2023 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Honderd jaar geleden, op 14 december 1923, werd schrijver Gerard Reve geboren.  Reve was een unieke en ook in maatschappelijk opzicht invloedrijke schrijver. In die hoedanigheid heeft hij bovendien onze woordenschat met talloze woorden, uitdrukkingen en formuleringen verrijkt. Opvallend veel van zijn taalvondsten zijn gecanoniseerd in de bijbel van ons idioom: de Dikke Van … [Lees meer...] overVerschenen: Het weer van alle mensen

Rymwurdboek lansearre – In rymke by it rymwurdboek

25 november 2023 door Redaksje Frisistyk en Janneke Spoelstra Reageer

Snein 12 novimber is it digitale Frysk rymwurdboek online gongen. Ter eare fan dy gelegenheid hat dichteres Janneke Spoelstra In rymke by it rymwurdboek skreaun. Sels ek in rymke meitsje? It rymwurdboek is streekrjocht te finen fia www.frysker.nl/rymje  en fia www.rymwurdboek.nl . In rymke by it rymwurdboek Janneke Spoelstra Hjoed bin ik sneinsdichter, stedsdichter,mei … [Lees meer...] overRymwurdboek lansearre – In rymke by it rymwurdboek

Hoe wurket it rymwurdboek?

23 november 2023 door Jelske Dijkstra Reageer

De Fryske Akademy hat, mei help fan rapper/kollumnist Pieter Zijlstra en syn freonen Sweder Oosterkamp en Teun de Vries, in rymwurdboek ûntwikkele. Hoe wurket sa’n rymwurdboek no eins? Rymje bart op basis fan klanken. De útspraak fan wurden is dus hiel wichtich. Yn de wittenskip wurdt dy útspraak wjerjûn yn saneamd fonetysk skrift. Dat is in spesjaal skrift dat foar alle … [Lees meer...] overHoe wurket it rymwurdboek?

Frysk rymwurdboek knap stik wurk

20 november 2023 door Siebren Dyk 3 Reacties

Noch krekt foardat Sinteklaas wer yn it lân oankaam, is der in rymwurdboek foar it Frysk ferskynd. It sil foar de âldman in útkomst wêze, mar ek foar syn helpers en al dy oaren dy't har teksten yn rymfoarm op papier of skerm oerbringe wolle. Oant no ta moasten de Fryske rimelders it sûnder sa'n helpmiddel dwaan. Dat makke it rymjen net ûnmooglik – al dy steapels Fryske … [Lees meer...] overFrysk rymwurdboek knap stik wurk

Digitale stipe foar rymjende Fryskskriuwers

5 november 2023 door Redaksje Frisistyk Reageer

De tiid fan dichtsjen en rymjen komt der wer oan as Sinteklaas ynkoarten foet oan wâl set. Yn it ferlet fan alle helpsinteklazen, hobbyrappers en aspirant-dichters wurdt no foarsjoen. Op sneintemiddei 12 novimber 2023, presintearret de Fryske Akademy, yn ‘e mande mei rapper/kollumnist Pieter Zijlstra en syn maten Sweder Oosterkamp en Teun de Vries, it ‘rymwurdboek’. De … [Lees meer...] overDigitale stipe foar rymjende Fryskskriuwers

Op syn idioatysk Frysk. Taalkundige analyze fan it ‘Idioticon Frisicum’(1806) fan Everwinus Wassenbergh.

1 november 2023 door Reitze Jonkman Reageer

Ynlieding Op 9 oktober stie myn artikel Op syn Gryksk op Frisistyk. Dat wie basearre op de lêzing dy’t ik op de Dei fan de Fryske taalkunde (6 oktober ll.) holden haw oer de ynfloed fan de Schola Hemsterhusiana op de taalresepsje fan Everwinus Wassenbergh-en-dy, de heechleararen Gryksk en oare akademisy yn de achttjinde en de earste helte njoggentjinde iuw. It gie om in … [Lees meer...] overOp syn idioatysk Frysk. Taalkundige analyze fan it ‘Idioticon Frisicum’(1806) fan Everwinus Wassenbergh.

De geheimen van het universum

13 november 2022 door Marc Kregting 3 Reacties

Wat geweldig is het Smibanese woordenboek 2.0 dat, na een succesvolle eerste druk in eigen beheer, door uitgeverij Pluim in 2019 op de markt werd gebracht. Slechts familiair met de term ‘fittie’ en half op de hoogte van ‘bling’ las ik het ene nieuwe begrip na het andere. Elk lemma geeft niet alleen de betekenis maar bovenal, uitgebreider dan Van Dale, … [Lees meer...] overDe geheimen van het universum

Het ‘modern lemma’ maakt het verleden toegankelijk

11 juni 2022 door Roland de Bonth Reageer

Voor de uitgave van tien voorredes bij taalkundige werken uit het begin van de achttiende eeuw heb ik ontelbare uren doorgebracht in de Nijmeegse universiteitsbibliotheek. Daar bevond zich namelijk een exemplaar van het indertijd nog niet geheel affe Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). Het zoeken in de papieren versie van dit grootste woordenboek ter wereld was … [Lees meer...] overHet ‘modern lemma’ maakt het verleden toegankelijk

Vaak zonder het te beseffen

16 mei 2022 door Marc Kregting Reageer

Mijn digitale snuistertochten door Van Dale, om taal aan studenten ‘een beetje inzichtelijk te maken’, bereid ik meestal voor met een woord dat aangebrand is door de actualiteit. Binnen de kortste keren ben ik vervolgens verdwaald, wegens doorklikken, bijsurfen en nogal ongerust nazien in bestanden die officieel boeken zijn geworden. Ditmaal was het de tweede betekenis … [Lees meer...] overVaak zonder het te beseffen

25 februari 2022: GAZ-webinar ‘Kaaps, taalvariatie en de toekomst van het Afrikaans’

19 februari 2022 door Redactie Neerlandistiek Reageer

naar aanleiding van de Trilingual Dictionary of Kaaps Het webinar dat zou plaatsvinden op 25 februari is helaas uitgesteld vanwege persoonlijke omstandigheden. We hopen zo snel mogelijk een nieuwe datum te kunnen vastleggen. Nader bericht daarover volgt. Met onze excuses voor het ongemak.  … [Lees meer...] over25 februari 2022: GAZ-webinar ‘Kaaps, taalvariatie en de toekomst van het Afrikaans’

Terug naar de bron: verwijzen naar het WNT

13 februari 2022 door Roland de Bonth 3 Reacties

Controleerbaar en herhaalbaar. Dat zijn zonder twijfel de twee voornaamste eisen waaraan wetenschappelijke publicaties moeten voldoen. Citaten, noten en literatuurverwijzingen wijzen een lezer de weg naar bronnen waar een schrijver tijdens zijn onderzoek gebruik van heeft gemaakt. Een onontbeerlijke bron voor het bestuderen van zowel literaire als non-literaire historische … [Lees meer...] overTerug naar de bron: verwijzen naar het WNT

Verschenen: Woorden van kleur. Lexicon van racisme en antiracisme

13 juli 2021 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Dit lexicon Woorden van Kleur van Buck Goudriaan bevat een groot aantal lemma’s die op de een of andere manier te maken hebben met racisme en antiracisme. Zo komen aan de orde ‘etnisch profileren’, ‘kleurenblind’ en ‘witte onschuld’, maar ook veel Engelse/Amerikaanse termen als ‘cancel culture’, ‘helper whitey’ en ‘woke’. Zoveel mogelijk worden daarbij de verschillende kanten … [Lees meer...] overVerschenen: Woorden van kleur. Lexicon van racisme en antiracisme

26 februari 2020, Leeuwarden: J.H. Halbertsma’s Fries-Latijnse Lexicon Frisicum (1872) vertaald

16 februari 2020 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Door Anne Dykstra Joost Hiddes Halbertsma (1789-1869) schreef het Lexicon Frisicum uitdrukkelijk niet voor de Friese bevolking. Toch wordt hij gezien als de founding father van de lexicografie van het moderne Fries. Daar valt wat voor te zeggen, want zijn postuum uitgegeven Lexicon Frisicum (1872) heeft uiteindelijk geleid tot het wetenschappelijke Wurdboek fan de Fryske … [Lees meer...] over26 februari 2020, Leeuwarden: J.H. Halbertsma’s Fries-Latijnse Lexicon Frisicum (1872) vertaald

De witte wijn leppende elite

25 februari 2019 door Roland de Bonth 9 Reacties

Een paar weken geleden brak Nicoline van der Sijs op Neerlandistiek een lans voor de historische taalkunde, die bestudeert hoe het moderne Nederlands is ontstaan uit oudere taalfasen (lees haar pleidooi hier). Wie kennis heeft van de historische taalkunde kan volgens haar met een relativerende en kritische blik naar taalregels kijken. Daarnaast geeft bestudering van de … [Lees meer...] overDe witte wijn leppende elite

Het Vlaardings is de moeite van het vastleggen waard

9 januari 2019 door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

Onderstaande tekst is het voorwoord van het nieuwe Vlaardings woordenboek van Stephen de Vos. We plaatsen het hier met toestemming van de auteur als voorpublicatie. Door Cor van Bree Mooi dat er nu ook een woordenboek van het Vlaardings is! Hoe zou ik anders kunnen reageren: het is de tongval waarin ik zelf opgegroeid moet zijn. Rond mijn twaalfde moet ik op de standaardtaal … [Lees meer...] overHet Vlaardings is de moeite van het vastleggen waard

22 februari 2018: presentatie digitaal woordenboek Jiddisch-Nederlands

29 januari 2018 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Stichting Jiddische Lexicografie Amsterdam en Stichting Jiddisj nodigen u uit voor de feestelijke presentatie van het nieuwe Digitale woordenboek Jiddisch-Nederlands (JNW) donderdag 22 februari 2018, 15.00 – 18.30 uur Dit grootste Jiddische woordenboek ter wereld, waaraan gewerkt wordt sinds eind jaren ’80, heeft inmiddels een omvang bereikt van circa 80.000 trefwoorden. … [Lees meer...] over22 februari 2018: presentatie digitaal woordenboek Jiddisch-Nederlands

Volgende »

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vertalen

Geloof my vry, wat andren snoeven;
Die d’ echten smaak en geur wil proeven,
Drink’ uit de oorspronkelijke flesch!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

JUNI ’57

Met niets meer bij me dan het te vlug geleefde,
nog in de flarden van haar vertrek gekleed,
loop ik het land op om naar de lucht te kijken
en hoe mijn liefde allengs in niets meer leek
op die voor haar.

Het is een juninacht – de kortste nacht
bijna. Ik voel met mijn hoofd het hooi van de opper
waartegen ik zit. Ik zie een blijvende
zonsondergang boven een vuurtorenlicht
en weinig sterren.

Bron: Spinroc en andere verzen, 1958

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

19 september 2025: Laatzomer Conferentie NDN

22 juni 2025

➔ Lees meer
2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

2 juli 2025: Boekpresentatie ‘Een nieuw geluid’

21 juni 2025

➔ Lees meer
26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

26-29 juni: Dichters in de Prinsentuin 2025

18 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1991 Cornelis Stutterheim
➔ Neerlandicikalender

Media

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

22 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De structuur van wetenschappelijke artikelen

De structuur van wetenschappelijke artikelen

21 juni 2025 Door Marc van Oostendorp 1 Reactie

➔ Lees meer
Het culturele landschap van Frits van Oostrom

Het culturele landschap van Frits van Oostrom

19 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact