Wat geweldig is het Smibanese woordenboek 2.0 dat, na een succesvolle eerste druk in eigen beheer, door uitgeverij Pluim in 2019 op de markt werd gebracht. Slechts familiair met de term ‘fittie’ en half op de hoogte van ‘bling’ las ik het ene nieuwe begrip na het andere. Elk lemma geeft niet alleen de betekenis maar bovenal, uitgebreider dan Van Dale, … [Lees meer...] overDe geheimen van het universum
woordenboek
Het ‘modern lemma’ maakt het verleden toegankelijk
Voor de uitgave van tien voorredes bij taalkundige werken uit het begin van de achttiende eeuw heb ik ontelbare uren doorgebracht in de Nijmeegse universiteitsbibliotheek. Daar bevond zich namelijk een exemplaar van het indertijd nog niet geheel affe Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). Het zoeken in de papieren versie van dit grootste woordenboek ter wereld was … [Lees meer...] overHet ‘modern lemma’ maakt het verleden toegankelijk
Vaak zonder het te beseffen
Mijn digitale snuistertochten door Van Dale, om taal aan studenten ‘een beetje inzichtelijk te maken’, bereid ik meestal voor met een woord dat aangebrand is door de actualiteit. Binnen de kortste keren ben ik vervolgens verdwaald, wegens doorklikken, bijsurfen en nogal ongerust nazien in bestanden die officieel boeken zijn geworden. Ditmaal was het de tweede betekenis … [Lees meer...] overVaak zonder het te beseffen
25 februari 2022: GAZ-webinar ‘Kaaps, taalvariatie en de toekomst van het Afrikaans’
naar aanleiding van de Trilingual Dictionary of Kaaps Het webinar dat zou plaatsvinden op 25 februari is helaas uitgesteld vanwege persoonlijke omstandigheden. We hopen zo snel mogelijk een nieuwe datum te kunnen vastleggen. Nader bericht daarover volgt. Met onze excuses voor het ongemak. … [Lees meer...] over25 februari 2022: GAZ-webinar ‘Kaaps, taalvariatie en de toekomst van het Afrikaans’
Terug naar de bron: verwijzen naar het WNT
Controleerbaar en herhaalbaar. Dat zijn zonder twijfel de twee voornaamste eisen waaraan wetenschappelijke publicaties moeten voldoen. Citaten, noten en literatuurverwijzingen wijzen een lezer de weg naar bronnen waar een schrijver tijdens zijn onderzoek gebruik van heeft gemaakt. Een onontbeerlijke bron voor het bestuderen van zowel literaire als non-literaire historische … [Lees meer...] overTerug naar de bron: verwijzen naar het WNT
Verschenen: Woorden van kleur. Lexicon van racisme en antiracisme
Dit lexicon Woorden van Kleur van Buck Goudriaan bevat een groot aantal lemma’s die op de een of andere manier te maken hebben met racisme en antiracisme. Zo komen aan de orde ‘etnisch profileren’, ‘kleurenblind’ en ‘witte onschuld’, maar ook veel Engelse/Amerikaanse termen als ‘cancel culture’, ‘helper whitey’ en ‘woke’. Zoveel mogelijk worden daarbij de verschillende kanten … [Lees meer...] overVerschenen: Woorden van kleur. Lexicon van racisme en antiracisme
26 februari 2020, Leeuwarden: J.H. Halbertsma’s Fries-Latijnse Lexicon Frisicum (1872) vertaald
Door Anne Dykstra Joost Hiddes Halbertsma (1789-1869) schreef het Lexicon Frisicum uitdrukkelijk niet voor de Friese bevolking. Toch wordt hij gezien als de founding father van de lexicografie van het moderne Fries. Daar valt wat voor te zeggen, want zijn postuum uitgegeven Lexicon Frisicum (1872) heeft uiteindelijk geleid tot het wetenschappelijke Wurdboek fan de Fryske … [Lees meer...] over26 februari 2020, Leeuwarden: J.H. Halbertsma’s Fries-Latijnse Lexicon Frisicum (1872) vertaald
De witte wijn leppende elite
Een paar weken geleden brak Nicoline van der Sijs op Neerlandistiek een lans voor de historische taalkunde, die bestudeert hoe het moderne Nederlands is ontstaan uit oudere taalfasen (lees haar pleidooi hier). Wie kennis heeft van de historische taalkunde kan volgens haar met een relativerende en kritische blik naar taalregels kijken. Daarnaast geeft bestudering van de … [Lees meer...] overDe witte wijn leppende elite
Het Vlaardings is de moeite van het vastleggen waard
Onderstaande tekst is het voorwoord van het nieuwe Vlaardings woordenboek van Stephen de Vos. We plaatsen het hier met toestemming van de auteur als voorpublicatie. Door Cor van Bree Mooi dat er nu ook een woordenboek van het Vlaardings is! Hoe zou ik anders kunnen reageren: het is de tongval waarin ik zelf opgegroeid moet zijn. Rond mijn twaalfde moet ik op de standaardtaal … [Lees meer...] overHet Vlaardings is de moeite van het vastleggen waard
22 februari 2018: presentatie digitaal woordenboek Jiddisch-Nederlands
Stichting Jiddische Lexicografie Amsterdam en Stichting Jiddisj nodigen u uit voor de feestelijke presentatie van het nieuwe Digitale woordenboek Jiddisch-Nederlands (JNW) donderdag 22 februari 2018, 15.00 – 18.30 uur Dit grootste Jiddische woordenboek ter wereld, waaraan gewerkt wordt sinds eind jaren ’80, heeft inmiddels een omvang bereikt van circa 80.000 trefwoorden. … [Lees meer...] over22 februari 2018: presentatie digitaal woordenboek Jiddisch-Nederlands
Toponymisch woordenboek van Oost- en Zeeuws-Vlaanderen online
Het Centrum voor Teksteditie en Bronnenstudie (CTB) publiceerde recent een toponymisch woordenboek van Oost- en Zeeuws-Vlaanderen op het internet. Het gaat om een online publicatie van honderdduizenden (!) steekkaarten met informatie over historische plaatsnamen. In een volgende fase wordt die collectie aangevuld met nog meer Oost-Vlaamse toponymen en met plaatsnamen uit … [Lees meer...] overToponymisch woordenboek van Oost- en Zeeuws-Vlaanderen online
Het Woordenboek van de Brabantse Dialecten: elektronisch
In 1967 verscheen de Voorlopige Inleiding op het Woordenboek van de Brabantse Dialecten, van de hand van Toon Weijnen en Jan van Bakel. Ongeveer tien jaar daarvoor had Weijnen het initiatief genomen tot dit ambitieuze woordenboekproject. Het werd uiteindelijk in 2005 afgerond. Weijnen en Van Bakel waren dat jaar present bij de feestelijke afronding van het project. Vorig jaar, … [Lees meer...] overHet Woordenboek van de Brabantse Dialecten: elektronisch
7 oktober verschijnt: Ton der Boon, De taal der liefde. Literair woordenboek van seks en erotiek
Persbericht Van Dale Liefde en seks – er is in onze taal geen ander onderwerp waar zó veel woorden en uitdrukkingen over gaan. In De taal der liefde verzamelde Ton den Boon allerlei erotische woorden, verlucht met kaderteksten en citaten van meer dan 400 mannelijke en vrouwelijke schrijvers uit de Nederlandse en Vlaamse literatuur – van 1945 tot nu, van canon tot cult. Voor … [Lees meer...] over7 oktober verschijnt: Ton der Boon, De taal der liefde. Literair woordenboek van seks en erotiek
In de klas: woordenschat – lexicon – vocabulaire
Door Roland de Bonth De mobiele telefoon is een zegen voor leerlingen die de betekenis van een woord niet kennen. Je gaat – bijvoorbeeld – naar www.vandale.nl, typt boven aan de pagina het onbekende woord in en geeft vervolgens de zoekopdracht. In een oogwenk verschijnt de betekenis van het woord op het scherm van je mobieltje. Helaas is deze manier om de betekenis van een … [Lees meer...] overIn de klas: woordenschat – lexicon – vocabulaire
Het tij komt te laat!
Door Jan Bethlehem Onder vergasten als onovergankelijk werkwoord, geeft Van Dale (editie 1898 t/m 2015) het voorbeeld het tij vergast en verklaart dat met: ’het tij komt te laat’. Vergasten in verbintenis met tij in het tij vergast, lijkt alleen maar in woordenboeken voor te komen, te beginnen met Nicolaes Witsen’s woordenlijst in zijn Aeloude en hedendaegsche … [Lees meer...] overHet tij komt te laat!
Woordenboek van Overijssel online beschikbaar
In het Woordenboek van Overijssel kunt u de woordenschat van de taal van Overijssel opzoeken. Het bevat woordmateriaal uit ruim 80 grotere en kleinere plaatsen in Overijssel en het aangrenzende Duitse gebied. Het woordenboek is te benaderen via onderzoekoverijssel.nl (klik op Taaldatabase) of via detaalvanoverijssel.nl (via het rode tabblad). Taaldatabase in de steigers Het … [Lees meer...] overWoordenboek van Overijssel online beschikbaar
Oude betekenissen in nieuwe Van Dale
Door Ariane van SantenEr is een nieuwe Van Dale, en dat zullen we weten. Bij de royale aandacht voor de zojuist verschenen 15e editie van Van Dale gaat het vooral over vernieuwingen. Er zijn nieuwe woorden opgenomen (dodebomenmedia, factchecken) en oude geschrapt (schrijfjeukte, hongerbloempje). En er is veel publiciteit over de onlineversie, waarin gebruikers zelf dingen … [Lees meer...] overOude betekenissen in nieuwe Van Dale
De Dikke Van Dale als dichtbundel
Door Marc van OostendorpDat de Nederlandse hoofdredacteur van Van Dale, Ton den Boon, een verwoed lezer is, weten we. Hij schreef eerder over onder ander Kloos, Nijhoff en Lucebert. Dat laat zijn sporen na in de Grote Van Dale (de uitgever zegt tegenwoordig Dikke Van Dale, maar vroeger mocht je dat nooit zeggen van diezelfde uitgever, en nu zit ik aan dat Grote vast, … [Lees meer...] overDe Dikke Van Dale als dichtbundel
Nieuw woordenboekconcept: Linguee lanceert app voor iPhone en iPad
Keulen, Duitsland, 17/09/2015 - Enthralling and multifarious. Voor iedereen die nu een woordenboek nodig heeft, is er vanaf vandaag voor iPhone en iPad de gratis woordenboekapp Linguee. Voor het eerst kan je daarmee door meer dan twee miljoen begrippen zoeken, ook offline en zonder reclame.Decennialang hebben woordenboeken vooral veel informatie op … [Lees meer...] overNieuw woordenboekconcept: Linguee lanceert app voor iPhone en iPad
Lancering elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND)
Het Meertens Instituut lanceert op 16 juni een nieuwe databank: de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND) (http://www.meertens.knaw.nl/ewnd). Het doel van de eWND is om zoveel mogelijk dialectwoordenboeken digitaal beschikbaar en doorzoekbaar te maken. De eWND bevat een alsmaar groeiend aantal oude en modernere Nederlandse dialectwoordenboeken. Alle … [Lees meer...] overLancering elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND)
Nieuwe uitgave Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal
Door Jana Luther, Fred Pheiffer, Rufus H. GouwsGedurende die eerste halfeeu van sy bestaan in Suid-Afrika is die Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal as gesaghebbende naslaanbron gevestig. Vir menige Afrikaanstalige is die HAT vandag ’n huishoudelike naam. Die eerste uitgawe van die woordeboek het in 1965 verskyn, saamgestel deur P.C. Schoonees, C.J. Swanepoel, S.J. du … [Lees meer...] overNieuwe uitgave Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal
Een woordenboek uit 1672
Ingezonden mededeling door Gerrit van Oord Op donderdagmiddag 20 februari 2015 om 17.30 uur wordt op het Koninklijk Nederlands Instituut te Rome de heruitgave van het eerste Italiaans-Nederlandse woordenboek gepresenteerd. De editie werd bezorgd door Vincenzo Lo Cascio.Het programma is als volgt. Na de begroeting door Francesco Azzarello (De Italiaanse Ambassadeur in Nederland) … [Lees meer...] overEen woordenboek uit 1672
Italiaanstalig Holland in de 17e eeuw
Door Marc van OostendorpLodewijk Meyer (1629-1681) was taalgeleerde in een tijd dat het vak ertoe deed. Geïnspireerd door revolutionaire nieuwe ideeën van Spinoza en Descartes werd hij een vertegenwoordiger van wat de 'radicale Verlichting' genoemd wordt, een groep Europese intellectuelen die kritisch stonden tegenover het geloof en hun hoop hadden gesteld op de wetenschap. … [Lees meer...] overItaliaanstalig Holland in de 17e eeuw
’t Mestreechts is online
Door Leonie Cornips Onlangs is in het Theater aan het Vrijthof de website gelanceerd van de Dictionair vaan de Mestreechter Taolin aanwezigheid van zo’n negenhonderd belangstellenden. De Maastrichtenaar Roger Weijenberg heeft deze website ingericht en visueel vormgegeven. De naam Dictionairis veel te bescheiden want wat er op deze site te zien valt, is veelomvattender dan een … [Lees meer...] over’t Mestreechts is online
Over de zin van een papieren woordenboek
(door Miet Ooms)Hoera, Van Dale is 150 jaar! Het woordenboek dus, Den Dikke, de twee-, nee drie-, nee vierdelige intussen! Toch als je de cd-rom meetelt. En dat vieren we! Met een boek (uiteraard), met een voorstelling en.... met een nieuwe editie! Jawel, op papier. Een 'dodebomenmedium', zoals hoofdredacteur Ton den Boon het zo plastisch uitdrukte. Dat lokte al gemengde … [Lees meer...] overOver de zin van een papieren woordenboek
