• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Col: Dichterlijk hun

30 december 2011 door Marc van Oostendorp Reageer

Ramsey Nasr, de Dichter des Vaderlands, publiceerde gisteren in NRC Handelsblad een meesterlijk gedicht, ‘Het dooit onder de korven’ (hier is een internetversie). Zijn onlangs verschenen bundel Mijn nieuwe vaderland viel mij tegen, maar dit gedicht is op de valreep hét gedicht van het jaar.

Het gedicht wemelt van de beelden, van de gedachten over het leven en (toch ook) de samenleving en vooral ook van taal. Moeiteloos schakelt hij over van het ene register naar het andere, van ‘flemen’ en ‘burlen’ via ‘verzamelaarsbenen’ naar ‘koninginnenpap’. Zoals het ook speelt met dichtvormen: ‘Het dooit onder de korven’ opent met twee klassieke jambische pentameters (regels van ieder vijf keer een onbeklemtoonde lettergreep gevolgd door een beklemtoonde): “Het is de fout geweest van onze goden. / Zij waren eerst en hemelsbreed aanwezig.” Gaandeweg verliezen de regels hun vorm, en het eindigt met regels die wel het juiste aantal lettergrepen hebben maar niet meer metrisch zijn: “tot waar geen enkele moeder of vader / geen vallende sneeuw nog halen komt.”

Het gedicht bestaat uit vier delen, ieder met een eigen toon. In deel vier klinkt de moderne rancuneuze Nederlander aan het woord. En daarin gebeurt ineens iets interessants met een voornaamwoord:

  Nogmaals, de opdracht is helder als zat.
Men pakke een torenspits, een kwast
en smeren die hap: kind kan de was.
[…]
Hebt u de kerk en de zendmast gehad
smeert dan goed door op rotonde, parkeervak
een afslag, de voetbalstip in het gras
—  hun vallen op geometrische vormen.
[…]

Dat hun aan het begin van de laatstgeciteerde regel, dat is dubbelzinnig en vallen daarmee ook. Het kan zowel het moderne hun zijn, het onderwerp van een werkwoord vallen, maar ook een bezittelijk voornaamwoord: het vallen is van hun.  Dat Nasr zich hiervan bewust is, blijkt uit het feit dat hij vervolgens met dat hun speelt, in de context van onder andere een hoogstaander werkwoord (het ‘woord van het jaar’ van enkele jaren geleden):

’t Is tijd om hun neer te swaffelen.
Verblindt hun met bloemen, kleurig en strak
liggen Hollandse bollen in slagorde.
Maakt dat hun landen, zwaait! lacht!
[…]

Ook aan het eind van het gedicht komt hij erop terug, in een constructie die moeilijk anders te lezen is dan als met een modern hun (net als eerder die regel met dat swaffelen, natuurlijk):

Ontsteekt de broeikassen op volle kracht
opdat wij die kutgoden eerste klas
met de stront in hun ogen zullen verrassen.
Dat hun neerstorten — recht op ons af.

Dat ‘kutgoden eerste klas’, dat vind ik trouwens ook meesterlijk. Het drukt volgens mij precies de hopeloze zelfvernietigende opstandige arrogantie uit die zo goed verklaart wat er op de andere pagina’s van de krant van gisteren staat.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: 21e eeuw, grammatica, letterkunde, poëzie, Ramsey Nasr, taalkunde

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Twan Vet • Ochtendkrant

Morgen mag je heus wel weer over de wereld
lezen, maar vandaag nog niet. Dus blijf in bed.
Ik heb al thee voor je gezet.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OP EEN AFGEWEZEN HARING

Nee, haring moet je maar niet eten,
op zeebanket rust een bezwaar,
dan krijg je van die gekke dromen
met rare lintjes in het haar.

Bron: Barbarber, december 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

11 juni 2025

➔ Lees meer
23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

4 juni 2025

➔ Lees meer
2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1973 Leendert van Dis
2020 Flip G. Droste
➔ Neerlandicikalender

Media

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Taal doe je samen

Taal doe je samen

9 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d