• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De universiteit: iedereen moppert, maar niemand doet wat

27 juli 2014 door Marc van Oostendorp Reageer

Door Marc van Oostendorp
De bundel Waartoe is de universiteit op aarde? opent met een paar opstellen van studenten. Toen ik die las, moest ik de verleiding weerstaan om het boek woedend in een hoek van de kamer te gooien. Gelukkig heb ik dat niet gedaan.

Die studenten weten namelijk precies waartoe de universiteit op aarde is: om hen te amuseren. Bladzijden lang mogen ze klagen over docenten die hen niet voldoende ‘inspireren’. Als die docenten maar een beetje hun lesjes afdraaien, klagen ze, in plaats van boeiende verhalen te vertellen gelardeerd met ‘persoonlijke anekdotes’, waar moeten de studenten dan hun motivatie vandaan halen?

Dat je in het leven dingen moet doen die jij van je zelf al mateloos boeiend vindt, dat je als volwassene zelf verantwoordelijk bent voor je eigen motivatie, het komt niet in hun consumentenkoppies op.

Gelukkig komen er daarna overwegend mensen aan het woord in deze bundel doe wel wat dieper hebben nagedacht. De samenstellers, de wijsgeren Ad Verbrugge en Jelle van Baardwijk hebben een interessant gezelschap bij elkaar gezocht om twintig interessante opstellen te schrijven over de huidige stand van zaken op de universiteit. Daaronder zitten wetenschappers die zich geprofileerd hebben als publieke intellectuelen, zoals Ewoud Engelen en Kees Schuyt, maar ook het Kamerlid Tanja Jadnanansing (PvdA) en de journalist Marc Chavannes (NRC).
Efficiency

Niemand is positief over de huidige stand van zaken op de universiteit. Bovendien ligt de focus betrekkelijk scherp op de geesteswetenschappen. En toch geeft het boek een bont palet aan mening.

Bijzonder interessant zijn de bijdragen van de redacteuren zelf. Jelle van Baardwijk heeft eerst bedrijfskunde gestudeerd en daarna filosofie, en geeft een boeiend beeld van de geschiedenis en de huidige stand van zaken in de bedrijfskunde. Hij laat zien hoe dat vak enerzijds de naam van een academische opleiding eigenlijk niet mag dragen — enig kritisch vermogen wordt de studenten niet aangereikt — en tegelijkertijd ook nauwelijks aansluiting heeft met de beroepspraktijk van de meeste studenten. De studie leidt op om in op een cynische manier ergens in de top van een groot bedrijf te komen, maar de meeste studenten halen dat niet. Wat overblijft is een massa afstuderen die menen dat het leven om efficiency draait.

Dante

Verbrugges opstel waaiert wat meer uit, maar wijst bijvoorbeeld hoe de druk om artikelen te publiceren en het internet ertoe leiden “dat onderzoekers zich terugtrekken in een klein virtueel netwerk van specialisten, verspreid over de hele wereld. (…) De kennispraktijk komt zo los te staan van iemands concrete leefwereld en gaat op in een platsloeg ruimte.”

Toegegeven, daar staan ook wat bijdragen tegenover van mindere kwaliteit. Zo komt de econome Esther-Mirjam Sent met een betoog dat als ik het goed begrijp vol ingewikkeld geformuleerde gemeenplaatsen staat, en mag een zekere Bas van Bommel de grootst mogelijke lariekoek beweren in een opstel dat ervoor pleit dat geesteswetenschappers niet zoveel onderzoek meer moeten doen, maar in plaats daarvan college gaan geven over Vondel en Dante. (Wat de inhoud van dat onderwijs moet zijn, vertelt hij niet. Als er geen onderzoek nodig is, kan iedereen Vondel en Dante ook wel op eigen houtje lezen, zou ik zeggen.)

Subsidieaanvraagformulieren

Gelukkig staat de bundel verder vol met het soort opstellen waar een mens nooit genoeg van kan lezen – goed geschreven, vlijmscherpe analyses van de managementcultuur en de bizarre uitwassen van een cultuur van publiceren en valoriseren.

Alles bij elkaar bekruipt de lezer uiteindelijk wel een wat ongemakkelijk gevoel. Ja, er is genoeg intellectuele kracht op de Nederlandse universiteit om heel precies te benoemen wat er mis is. Maar waarom doet er niemand wat? Ewald Engelen beschrijft hoe een zaal op de VU zich regelmatig vult met geleerden die een cursus doen om de idiote subsidieaanvraagformulieren van de Europese Commissie te kunnen invullen. Ewald Engelen zelf ook.

En zo is het academische bedrijf in Nederland óók: heel veel mensen weten wat er mis is, er wordt alom geklaagd, maar nauwelijks verzet gepleegd. Welk universiteitsbestuur zegt tegen de overheid: bekijk het maar met je rare maatregelen? Welke decaan tegen zijn universiteitsbestuur: met die kwaliteitsimpulsen doen wij niet meer in? Welke docent tegen zijn decaan: vul die formulieren zelf maar in? (Ik ook niet.) En dus rijst uiteindelijk de vraag: komen die consumentenstudenten niet ook voort uit een cultuur die welsprekend kan mopperen, maar weinig verantwoordelijkheid neemt?

Ad Verbrugge en Jelle van Baardwijk (redactie). Waartoe is de universiteit op aarde? Wat is er mis en hoe kan het beter? Amsterdam: Boom, 2014. Informatie bij de uitgever.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: recensies, wetenschapsbeleid

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

D. Hillenius • Wij hebben nog vergeten

men laat Hongaren de zee zien
hijst Hollanders op bergen
beren op fietsen
opoe Moses maakt schilderijen

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

SPROOKJE

Om middernacht word ik een pompoen en drijf ik weg in een muiltje

Bron: datering; 1971-1972; niet eerder gepubliceerd

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1801 Taco Roorda
1901 Wim Caron
sterfdag
1901 Jan ten Brink
1919 Jacob Verdam
2010 Hans den Besten
➔ Neerlandicikalender

Media

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

13 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d