• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

’t Mestreechts is online

4 december 2014 door Reageer


Door Leonie Cornips

Onlangs is in het Theater aan het Vrijthof de website gelanceerd van de Dictionair vaan de Mestreechter Taolin aanwezigheid van zo’n negenhonderd belangstellenden. De Maastrichtenaar Roger Weijenberg heeft deze website ingericht en visueel vormgegeven. De naam Dictionairis veel te bescheiden want wat er op deze site te zien valt, is veelomvattender dan een woordenboek doet vermoeden. De website herbergt een dynamische databank van het Maastrichts met diverse taalkundige onderdelen: grammatica, fonologie naast spelling en uitspraak. Zo krijgt een bezoeker allerlei informatie over vormeigenschappen van een zelfstandig naamwoord. Als ik in het Nederlands het woord ‘huis’ intik, krijg ik onmiddellijk te zien dat ‘huis’ in het Maastrichts ‘hoes’ is (naast ‘brak’ en ‘pand’) en hoe ik het moet uitspreken. Ik leer ook dat ‘hoes’ als meervoud de vormen ‘hoezer’ en ‘hoeze’ heeft en als verkleinvorm ‘huiske’. Informatie over de zinsbouw (syntaxis) is er ook. ‘Hoes’ neemt als bepaald lidwoord ‘’t’ (’t hoes), als onbepaald  ‘e/’n’ (‘e hoes of ‘n hoes) en het betrekkelijk voornaamwoord ‘wat’ dat in het Nederlands ‘dat’ is: ‘’t Hoes wat ze höbbe gekoch ligk in Mestreech’. Bovendien vertelt de website mij dat de etymologie van het woord ‘hoes’ blijkend uit de oudste bronnen uit het jaar 893 (verzameld door taalkundige Flor Aarts) ‘hus’ is. Handig voor Sinterklaas is dat hij in het Maastrichts kan rijmen: ‘hoes’ rijmt volgens de website op loes, moes en thoes. 


Aan de rechterkant op de site staan spreekwoorden en gezegdes met ‘hoes’: ‘’n Hoes vol klein apöstelkes’, ‘Mèt de bein nao väöre ’t hoes oetgoon’, ‘’n Hoes vol kinder is ’n hand vol vlege’, ‘’r Geit op z’ne kop nao hoes touw’ en ‘Aon aw hoezer en aw kleier is altied get te flikke’.

Wanneer ik deze column schrijf, is het woord van de dag ‘sjevraoj’. De website informeert me dat ‘sjevraoj’ samengesteld is uit de Franse woorden ‘chaud’ en ‘froid’ en in het Nederlands met ‘rilling’ te vertalen is.

In heel Nederland en elders verdwijnen gedrukte woordenboeken uit het zicht. Dat is jammer want ik hou van zo’n ‘traditioneel’ woordenboek. Het kan er prachtig uitzien. Een mooi voorbeeld daarvan is het woordenboek van Thorn (Thoears Woeardebook) vormgegeven door Joep Pohlen. Het heeft een harde witte omslag met daarin een sprookjesachtig relief en paarse letters. De vormgeving is zo uniek dat het in het buitenland onderscheiden is en in exposities de wereld rondreist. Zo’n woordenboek kan ik bewonderen, vasthouden, het gewicht ervan voelen, erin bladeren, snuffelen en eraan ruiken. Ik kan meerdere woordenboeken verzamelen, op kleur met andere boeken in mijn boekenkast sorteren, ik kan het zelfs als onderlegger gebruiken voor een scheve tafelpoot. Een papieren woordenboek is na verloop van tijd ook een gewild object voor hongerige zilvervisjes. Maar een gedrukt woordenboek moet ook aangeschaft worden, het kost dus geld en is bij verschijning in feite al achterhaald want taal, onze woorden en vooral de betekenis van die woorden verandert elke dag; elk moment dat wij met elkaar spreken.

Grote voordelen van de online Mestreechter Taol is dat hij steeds actueel is en voor iedereen gratis toegankelijk met een computer, e-reader, tablet, smartphone of wat dan ook, ongeacht waar iemand zich bevindt. In de luie stoel voor het haardvuur, op het strand in Griekenland en voor iedere Limburger (of wie dan ook) waar ook ter wereld. Een website lijkt minder spectaculair dan een boek maar in dit geval is deze website wel erg spectaculair. Het brengt verschillende soorten informatie over ‘woorden’ in een oogopslag bij elkaar met een grammatica op duidelijk en structurele wijze en dat in een fraaie en eenvoudige vormgeving. Ik verwonder me erover dat ik zo’n elegante en gebruiksvriendelijke website nog niet ben tegengekomen bij ‘professionele’ websites die over taal gaan. Met deze website heeft Roger de lat voor iedereen die een digitaal woordenboek wil uitbrengen wel erg hoog gelegd. Dat geldt in elk geval voor de zilvervisjes: zij zijn de enige die van de online Mestreechter Taol niet zullen profiteren.

Zie: http://www.mestreechtertaol.nl/

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: columns Leonie Cornips, dialecten, internet, lexicografie, taalkunde, woordenboek

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Margriet Westervaarder • gelegen in een nest

gelegen in een nest
van dons en klein venijn
de takjes dagelijks herschikt
zacht mos en doornig groen

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

ALSOF IK ER NIET GEWEEST BEN

Ik stel er prijs op na ergens gelogeerd te hebben geen sporen achter te laten. Zo wordt logeren een soort inbreken – trouwens, het hele bestaan lijkt er op.

Bron: Barbarber, september 1969)

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1830 Eelco Verwijs
sterfdag
1989 Willem Beuken
➔ Neerlandicikalender

Media

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

13 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d