Verwarwoordenboek Vervolg (127) Door Jan Renkema In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. Mocht u ook een … [Lees meer...] overhovenier / tuinman
Archief voor juli 2019
Die vragenlijst met van die onzinwoorden
Door Marijke De Belder Twee weken geleden vulde u misschien een vragenlijst met onzinwoorden in op Taalpost. In deze tekst krijgt u daarbij een kijkje achter de schermen. Wat heb ik getest en waarom, hoe is het verlopen en wat zijn de resultaten? U vindt het hieronder. In 1989 observeerde Mieke Trommelen dat de stam van een ongeleed Nederlands werkwoord uit slechts één … [Lees meer...] overDie vragenlijst met van die onzinwoorden
Van jouw ras, ras, ras
Waarom staan er in zoveel Nederlandse kinderliedjes regels die beginnen met "van je"? Dat is de fascinerende vraag van een artikel dat Norbert Corver bijdroeg aan de feestbundel voor de eminente Gentse taalkundige Liliane Haegeman die deze week online verscheen. Het zijn er inderdaad heel veel. Corver geeft onder andere de volgende voorbeelden: Van je ras ras ras rijdt … [Lees meer...] overVan jouw ras, ras, ras
Perspectieven op Breytenbach
By geleentheid van die tagtigste verjaardag van Breyten Breytenbach op 16 September 2019 word ’n digitale publikasie voorberei waarin die aandag uitgaan na afsonderlike gedigte in sy omvangryke oeuvre. Die idee is dat gedigte uit hulle bundelkonteks gehaal word en aan ‘n teksgerigte lesing onderwerp word. Hierdie versameling van tekste waarin enkelgedigte geïnterpreteer word, … [Lees meer...] overPerspectieven op Breytenbach
Gedicht: A.D.J. van Oosten • Welaan dan … gas!
De sterk sociaal bewogen Abraham van Oosten publiceerde in zijn bundel Vuur en droom (1937) een aantal anti-oorlogsgedichten. Onderstaand gedicht is opgenomen in de WOI-bloemlezing Het monster van de oorlog. Welaan dan ... gas! Welaan dan gas, wolk neer,niets kan ons thans meer redden;wij sterven waar gij wilt: op straat, op onze bedden,of waar gij verder komt. Er baat geen … [Lees meer...] overGedicht: A.D.J. van Oosten • Welaan dan … gas!
Je werkwoorden op een rijtje zetten in de Nederlandse dialecten
Dialecten zijn de fruitvliegjes van het taalonderzoek: omdat bijna iedere persoon net wat anders spreekt dan zijn buurman, heb je er een gigantische hoeveelheid van. Dat helpt om heel precies in kaart te brengen op wat voor manieren talen van elkaar kunnen verschillen. Neem de volgorde van werkwoorden aan het eind van een zin. Het is helemaal niet moeilijk om een Nederlandse … [Lees meer...] overJe werkwoorden op een rijtje zetten in de Nederlandse dialecten
Gedicht: J.A. Dèr Mouw • God’s wijze liefde had ’t heelal geschapen
Vorige week honderd jaar geleden overleed J.A. Dèr Mouw – Bertram Mourits staat daar in het Literatuurmuseum bij stil. Het gedicht hieronder komt uit een na Dèr Mouw’s dood verschenen verzencyclus, waarin hij terugkeek op zijn jeugd. God’s wijze liefde had ’t heelal geschapen:vol lente, net als de appelbomen bloeien;weldadig-groen liet voor het vee Hij groeienhet gras, voor ons … [Lees meer...] overGedicht: J.A. Dèr Mouw • God’s wijze liefde had ’t heelal geschapen
Vlogboek – Rob van Essen / Marente de Moor / Erik Jan Harmens
In deze video vind je een bespreking van de volgende drie boeken:Rob van Essen - De goede zoonMarente de Moor - FoonErik Jan Harmens - De man die in zijn eentje de Olympische Spelen organiseerde (Bekijk deze video op Youtube.) … [Lees meer...] overVlogboek – Rob van Essen / Marente de Moor / Erik Jan Harmens
Ik vind hem weinig ondom
Er zijn onderzoekers die mij altijd laten juichen als ze weer eens een artikel op internet laten circuleren. Karen De Clercq is zo iemand: er is altijd op zijn minst wel een aardige observatie in haar werk, iets over het Nederlands dat volkomen overeenstemt met mijn taalgevoel maar waarover nog nooit iemand anders iets heeft gezegd of geschreven. Nu staat er dus weer een … [Lees meer...] overIk vind hem weinig ondom
Gedicht: Alfred Kossmann • Toen ik dat las, Cornelis Bastiaan
Op Vaandrager's gedicht van gister, over Anna Blaman, reageerde Alfred Kossmann (in Hollands Maandblad) als volgt: Toen ik dat las, Cornelis Bastiaan,dacht ik: zo heette ze niet,ze heette Johanna Petronellaen het stierf er niet van de katten,er waren twee Siamezen.Ze lag altijd op haar brede bedwaar overdag een divankleed over was gespreid.Of eigenlijk lag ze niet,ze hing … [Lees meer...] overGedicht: Alfred Kossmann • Toen ik dat las, Cornelis Bastiaan
‘De jood’ (1785)
Jeugdverhalen over joden (46) Door Ewoud Sanders ‘De jood’ (1785)Auteur: Christian Gotthilf Salzmann (1744-1811) Herkomst en drukgeschiedenis Salzmann was een Duitse predikant en pedagoog. In 1784 stichtte hij op landgoed Schnepfenthal in Waltershausen (Thüringen) een eigen opvoedingsinstituut. Salzmann behoorde tot de laat-achttiende-eeuwse Duitse pedagogen die … [Lees meer...] over‘De jood’ (1785)
Onno Kosters, Duisternis
Uit mijn hoofd (2) (Bekijk deze video op YouTube) Een paar maanden geleden verscheen de nieuwe bundel van de anglist en dichter Onno Kosters, Waarvan akte. Ik leerde het eerste gedicht uit de eerste afdeling uit mijn hoofd: Duisternis. Die eerste afdeling bestaat uit allerlei gedichten vol doem en verderf. Het laatste gedicht in die afdeling heet ook Duisternis. … [Lees meer...] overOnno Kosters, Duisternis
Gedicht: C.B. Vaandrager • I remember Anna
Op 13 juli 1960 overleed Anna Blaman (Johanna Petronella Vrugt). I remember Anna De de Vliegerstraat is een straatwaar ik zelden of nooit iets te zoeken heb.Ik rij er langs, dat is alles.Ik rij er regelmatig langs, dat is een feit,en altijd moet ik even denkenaan Johanna F. Vrugten het benedenhuis op nr. 50aIk ben er 1,hooguit 2 keer geweest.Het stierf er van de katten.Ze lag … [Lees meer...] overGedicht: C.B. Vaandrager • I remember Anna
Mijn innige overtuiging is, dat er slechts een praktisch wapen is, het heet geweld
De Multatulileescursus (40) - Het is ook wel aardig aan het werk van Multatuli dat enkele van de grootste lezers van de afgelopen anderhalve eeuw zich aan zijn werk hebben gewijd. Lezers zoals J.J. Oversteegen, van wie we vandaag dan zijn De redelijke Natuur. Multatuli's literatuuropvatting gelezen hebben. - Ja, voor een schrijver die zo veel klaagde dat 'men niet … [Lees meer...] overMijn innige overtuiging is, dat er slechts een praktisch wapen is, het heet geweld
Gedicht: De bedelaar / Le mendiant • Willem Elsschot
Onlangs verschenen: de tweetalige bundel Het huwelijk / Le mariage – met 17 gedichten van Willem Elsschot die door meestervertaler Paul Claes in het Frans werden vertaald. De bedelaar Ik word van lijf en leden veel te zwaar om nog bij 't volk erbarmen op te wekken. Toch kan 'k mijzelf niet tot een brandhout rekken, noch kan dat iemand anders, is 't niet waar? Een … [Lees meer...] overGedicht: De bedelaar / Le mendiant • Willem Elsschot
Houben, Ploumen, Ingenhousz
Familienamen: hoe spreek je ze uit door Jan Stroop Afgelopen voorjaar heeft de VPRO de tv-serie ‘Rond de Noordzee’ uitgezonden. Die serie is gemaakt door Arnout Hauben. Toen ik die naam in een reclamespotje hoorde, zag ik dit woordbeeld voor me: Houben en dacht: die presentator weet dus niet hoe je die naam moet uitspreken, namelijk zoals de naamdragers dat zelf doen. Die … [Lees meer...] overHouben, Ploumen, Ingenhousz
Taalonderwijs aan nieuwkomers: good practices in Aruba, Canada, Malta, het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika
Net als vorig jaar is aan de Universiteit Utrecht het vak 'Taalonderwijs aan nieuwkomers' gegeven. Een boeiend en actueel thema, want hoe zorgen Nederland en andere landen ervoor dat nieuwkomers snel de taal leren die hen in staat stelt deel te nemen aan de maatschappij, onderwijs te volgen en een baan te vinden? Welke methodes en maatregelen werken goed, en welke zijn niet … [Lees meer...] overTaalonderwijs aan nieuwkomers: good practices in Aruba, Canada, Malta, het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika
Als ik jou was, vertakte de tijd
In het Nederlands is, net als in veel andere talen, iets vreemds aan de hand met de vorm van het werkwoord die we 'verleden tijd' noemen. Je kunt hem ook gebruiken voor dingen die in het verleden helemaal niet hebben plaats gevonden: Als we nu naar huis gingen, zouden we veel problemen voorkomen. Dat het niet over de verleden tijd gaat, blijkt in dit geval al uit het … [Lees meer...] overAls ik jou was, vertakte de tijd
Gedicht: Antoine A.R. de Kom, Waaigat
Waaigat Nu van dit slapend paarse huis fel geelde blinden in het stalen zonlicht baden, denk ikmij binnen in de luwte, op geschroeide voet verblind. Het waait. Schemerend in lege kamers staan geklonkentussen stenen tegels kromme struiken, zwart van blad.Het tocht langs de met zand bestoven vensterbanken, waar door dunne zonnestralen stof van jaren drijft.Hier achter 't verhoute … [Lees meer...] overGedicht: Antoine A.R. de Kom, Waaigat
De schatkamer van… Mike Kestemont
In dit jubileumjaar vertellen bekende DBNL-gebruikers over een schat die zij gevonden hebben in de DBNL. Deze maand Mike Kestemont van de Universiteit Antwerpen, die DBNL-teksten gebruikt heeft om te onderzoeken wie de auteur van het Wilhelmus zou kunnen zijn. ‘Mijn schat in de DBNL is de grote hoeveelheid middeleeuwse literatuur. Die verzameling is uniek, andere landen … [Lees meer...] overDe schatkamer van… Mike Kestemont
Moedwil en misverstand: de neerlandistiek in het publieke debat
Door Redactie Boekengids Het gebeurt al jaar en dag: schrijvers, critici en andere lieden uit ‘het veld’ verwijten academisch letterkundigen dat ze te veel met theorie bezig zijn en te weinig met ‘echt lezen’. Nu de academische neerlandistiek steeds minder studenten trekt, klinkt dit verwijt weer vaak op: eigen schuld, neerlandici! Hadden jullie, met theorie als die van … [Lees meer...] overMoedwil en misverstand: de neerlandistiek in het publieke debat
Woorden voor Rembrandt. Gelegenheidswoordenboekje 17de-eeuwse schilderstermen
Door Dirk Geirnaert en Roland de Bonth Kan een doodeerlijke schilder toch een afzetter zijn en is een tronie alleen iets voor boeven? Welke kleur wordt er bedoeld met smalt en wat is een vispenseel? Naar aanleiding van het Rembrandtjaar 2019 brengt het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) een gelegenheidswoordenboekje uit met schilderstermen uit de 17de eeuw: van … [Lees meer...] overWoorden voor Rembrandt. Gelegenheidswoordenboekje 17de-eeuwse schilderstermen
Fokke & Sukke doen werving en selectie voor Google
Gepubliceerd met toestemming van Reid. Geleijnse & Van Tol. Gebaseerd op dit artikel. … [Lees meer...] overFokke & Sukke doen werving en selectie voor Google
Kunstmatige intelligentie en zo, maar dan toegepast op Rhijnvis Feith
Iemand kijkt gepast verheugd in ons managershorrorfeuilleton De verleden tijd van lijken "Ik ben blij dat we op zo'n korte termijn bij elkaar kunnen komen", zei Wouter tevreden. "Zoals jullie weten heb ik contact gelegd met een niet nader te noemen technische universiteit" – hij glimlachte geheimzinnig – "zo'n 150 kilometer hiervandaan. Er komen duistere tijden aan voor … [Lees meer...] overKunstmatige intelligentie en zo, maar dan toegepast op Rhijnvis Feith
Gedicht: Tsead Bruinja • dus kom in opstand
Uit Ik ga het donker maken in de bossen van, de nieuwe bundel van Tsead Bruinja. dus kom in opstand de waarheid hebben we in pacht de wijsheid hebben we uitgeleend aan mensen van wie we de onkunde net wat kleiner achten dan de onze dat levert vreemde wetten op in frankrijk mag je je eigen varken niet napoleon noemen in australië is het verboden het dier dat je gaat opeten een … [Lees meer...] overGedicht: Tsead Bruinja • dus kom in opstand
