• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Qu’ils mangent de la brioche

14 april 2022 door Marc van Oostendorp Reageer

De serie Is it cake? op Netflix lijkt misschien oppervlakkig Amerikaans vermaak. Allerlei Amerikaanse mensen met allerlei Amerikaanse manieren krijgen een aantal naaimachines of damestasjes of blikjes frisdrank te zien en moeten dan raden welke van de genoemde objecten een taart is. De presentator snijdt vervolgens die objecten aan met een vervaarlijk mes om te zien of die bewering klopt.

De serie schijnt gebaseerd te zijn op YouTube-filmpjes waarin allerlei mensen cakes maken die lijken op bestaande voorwerpen. Omdat lezers van Neerlandistiek natuurlijk liever naar Nieuwsuur kijken dan naar Netflix, is hier een voorproefje van dit fascinerende programma, dat feitelijk een taalfilosofisch traktaat is.

De vraag is natuurlijk hoe men vaststelt dat iemand gelijk heeft. Wat is de definitie van een taart? Het programma is een prachtige illustratie bij iets dat iedereen weet die woordbetekenis bestudeert: van geen enkel begrip dat we iedere dag moeiteloos gebruiken is het ooit gelukt een volkomen sluitende definitie te geven. Tegelijkertijd bestaat er over het algemeen een grote overeenstemming over hoe je een bepaald voorwerp zou noemen.

Als je het normaliter iemand vraagt zal die waarschijnlijk beginnen over de vorm: het moet betrekkelijk groot zijn, en plat en vaak rond. Maar aan geen van die eisen wordt voldaan en toch is er geen enkele deelnemer die zegt: dat zijn echt geen cakes! Het bewijs wordt geleverd door ergens een mes in te steken: kennelijk is een taart iets dat er van binnen op een bepaalde manier uitziet.

Hoewel er op een later moment in het programma ook wel gegeten wordt, gaat het dan niet meer om de vraag of het een taart is, maar of het een lekkere taart is. (Dat zijn natuurlijk verschillende dingen.)

Neem de still die ik hierboven weergeef. Aan de buitenkant ziet het object eruit als een hamburger, maar aan de binnenkant als een taart. Iedereen, waar ook ter wereld, die dat plaatje ziet en de vraag krijgt voorgelegd of het hier gaat om een taart of om een hamburger zal het eens zijn met de makers van het programma: dit is een taart. Maar waar komt die intuïtie vandaan? Het ziet eruit als een hamburger, je kunt het eten, waarom is het dan geen hamburger? Hoezo telt de binnenkant meer? Wat zegt dat over hoe wij denken, hoe we de betekenis van het woord hamburger en van het woord taart in ons hoofd hebben zitten?

We weten niet of het anders smaakt dan een hamburger – al kunnen we in ieder geval over de textuur van het gebodene wel iets gokken. Maar welke woordenboekmaker neemt iets op over de textuur als ze een hamburger beschrijft?

Er zit in de aflevering zelfs het nog iets pregnantere voorbeeld van een croissant – het was wat lastig om er een goede still van te maken, maar hier rijst al helemaal de vraag wat precies de grens is tussen een gebakje en een croissant? Toch blijkt uit het programma dat niemand er problemen mee heeft. Je snijdt het ding doormidden en de croissant blijkt ineens een taart.

Maar hoezo?

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: semantiek, taalkunde, woordbetekenis

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jolanda Kooijmans • Constant

de koeien kauwend en herkauwend in het kikkerbadje
onder de hoge lucht die een zoete pudding is
met ganzen in lange slierten vloekend en tierend
in een groots verband

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

LOOPMUIS

Niet eenzamer, maar even eenzaam,
welk huis hij kiest of welke plaats,
zijn poten laten hem niet los,
hij loopt, soms eet hij uit zijn poot,
hij loopt,
tot hij zijn graf haalt, inderhaast.

Bron: Enkele gedichten, 1973

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 mei 2025: Nederlands Centraal

26 mei 2025: Nederlands Centraal

7 mei 2025

➔ Lees meer
9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

7 mei 2025

➔ Lees meer
16 mei 2025: In contact met collecties

16 mei 2025: In contact met collecties

5 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1777 Nicolaas Anslijn
1910 Jo Daan
1941 Ton van der Geest
sterfdag
2013 Marijke Spies
➔ Neerlandicikalender

Media

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

12 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
Nachoem W. Wijnberg

Nachoem W. Wijnberg

11 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Kruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk

Kruispunt/Croisement: Nederlands in Noord-Frankrijk

10 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d