Fryslân is in lân fan ferhalefertellers. Fan generaasje op generaasje waarden ferhalen oer de natuer, duvels, dieren, spûken en tsjoenders winterdeis by it hurdfjoer dield. Benammen ‘op de heide’ wie in grutte rykdom fan ferhalen te finen. Stoere, sterke en spannende, mar ek oandwaanlike ferhalen as ferdivedearjend jûnspraat. Ferhalen mei nijsgjirrich meitsjende titels as … [Lees meer...] over2 novimber 2025: Feestlike lansearring audiokolleksje Ype Poortinga
Archief voor 2025
Beurs
In deze tijd van ’t jaar krijgen we er mee te maken, met peren die na een tijdje liggen, van binnen bruin en zacht geworden zijn. Aan de buitenkant is ’t niet te zien, maar van binnen zijn ze aangetast. We hebben voor die toestand in Noord-Holland een naam: beurs. Dat woord komt o.a. ook voor in Zuid-Holland; zie op ’t kaartje hieronder de horizontale streepjes. Ik heb dat … [Lees meer...] overBeurs
Rust in poëzie
De documentaire Rust in poëzie lijkt wel een reclamespotje voor een politieke partij. Het begint met “Een gedicht voor N.N. Boterdiep”. (Het is een naam die de anonimiteit moet waarborgen: “N”omen + “N”escio + “Boterdiep”: een straat in Groningen (met dank aan Willem Tieske Derks, die mij hierop terecht terechtwees). Anonimiteit gewaarborgd dus. Enige tijd geleden … [Lees meer...] overRust in poëzie
Nog een noodklok voor de neerlandistiek
De Vlaamse regering gaat voortvarend te werk, met het slopen van de neerlandistiek, dat moet gezegd. Behalve de KANTL en de culturele organisatie Ons Erfdeel wordt nu ook de Bibliografie voor Nederlandse Taal- en Literatuurwetenschap, de BNTL, geraakt door draconische bezuinigingen. Van de infrastructuur voor de studie van Nederlandse taal en literatuur blijft er zo weinig … [Lees meer...] overNog een noodklok voor de neerlandistiek
Waarom zitten mHands en P-mates niet in ons zorgpakket?
Confuc (20) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Een mHand is een goedkoop alternatief voor een heel complexe medische technologie. Het is een mechanische … [Lees meer...] overWaarom zitten mHands en P-mates niet in ons zorgpakket?
29 oktober 2025: Lezing: Revolutie in Inkt
Petronella Moens' strijd voor gelijkheid tijdens de Verlichting Bij deze lezing duiken we in het leven en rijke oeuvre van de blinde schrijfster Petronella Moens (1762-1843). Friezin van oorsprong, opgegroeid in Zeeland, maar eenmaal in Utrecht - op al hogere leeftijd - schreef ze het grootste deel van haar werk. Altijd betrokken, gezegend met een goed geheugen en een … [Lees meer...] over29 oktober 2025: Lezing: Revolutie in Inkt
Crowsdfunding: De Eenzame Uitvaart
In stilte verdwijnen ieder jaar talloze mensen uit het leven, zonder dat iemand nog weet wie ze waren. In een tijd waarin eenzaamheid een steeds prominentere rol speelt in onze samenleving, en het aantal mensen dat zich alleen voelt blijft groeien, ontstaat een schrijnende realiteit. Eenzaamheid en isolatie kunnen iedereen overkomen. Voor velen betekent dit niet alleen een … [Lees meer...] overCrowsdfunding: De Eenzame Uitvaart
5 november 2025: De Gids-avond over waanzin
met Claire-Louise Bennett en Jim van Os Wat is waanzin? Hoe bereiken we mensen die in een toestand van waanzin verkeren? Wat leert waanzin ons over wie we zijn? Met lezingen van auteur Claire-Louise Bennett en psychiater Jim van Os, een mini-opera van Maria Barnas, een speciaal voor mensen in psychose gecomponeerd strijkkwartet van Susanna Bloem, poëzie van Yasmin … [Lees meer...] over5 november 2025: De Gids-avond over waanzin
Ik zou dat niet pikken als ik jou was
Wat is stoken precies? ‘Ik zou dat niet pikken als ik jou was.’ Je merkt meteen dat iemand zoiets nooit neutraal tegen een ander zal zeggen in een gesprek. Een persoon probeert met zo’n uitspraak namelijk een ander te beïnvloeden. En misschien zelfs uit de tent te lokken… Wat het meest voor de hand ligt, is dat een persoon die verantwoordelijk is voor een dergelijke … [Lees meer...] overIk zou dat niet pikken als ik jou was
Vladimir Vysotski • Het komt me de strot uit
•• Instructies voorafgaand aan een buitenlandse reis is een tweetalige bloemlezing van “een halfhonderd en een chansons” van de in zijn tijd in Rusland zeer populaire Vladimir Vysotski. De keuze, toelichting , inleiding en vertaling is van Robbert-Jan Henkes. Het gedicht/chanson 'Het komt me de strot uit' (Сыт я по горло, до подбородка) is te beluisteren op Youtube, naast vele … [Lees meer...] overVladimir Vysotski • Het komt me de strot uit
Viraal met je taal
Over online taaltrends Denk je bij het woordje viraal aan een virusinfectie? Dan ben je waarschijnlijk al (enigszins) op leeftijd. Dankzij sociale media hebben jongeren er doorgaans heel andere associaties bij. Viraal (of: viral) gaan heeft geen betrekking op een ziekte, maar op online content, zoals een meme, een TikTok-video of een … [Lees meer...] overViraal met je taal
Vind je moeder dat ook?
In het Nederlands hebben we een permanente IQ-toets ingebouwd in het spellingsysteem: de werkwoordsspelling. Wanneer schrijf je een d, een t, of dt? We weten dat zo'n beetje iedereen af en toe een fout maakt in dezen, ook de meest belezen en hoogst opgeleide schrijvers. De ingewikkeldste constructie van allemaal is misschien wel de persoonsvorm (vind, wordt) onmiddellijk … [Lees meer...] overVind je moeder dat ook?
Groslijst: Pieter Waterdrinker, Céline
Drie weken ‘down and out’ in Parijs. Aan het woord is Tolja, een man van 41 en serieus in de problemen. Die problemen, opgestapeld en divers, ogen in het begin van de rijke roman als een chaos. Parijs moet orde scheppen. Voor de lezer én voor Tolja. De verteller – ‘geen schrijver’, zoals hij uitdagend laat weten – is in Terneuzen geboren, op 7 november 1981, als … [Lees meer...] overGroslijst: Pieter Waterdrinker, Céline
22 oktober 2025: Intreerede van die eerste van die twee bekleërs van die 2025-26 Leerstoel Suid-Afrika: Tale, Letterkundes, Kultuur en Samelewing
Prof. Stephanus Muller oor Musiek en die verbeelding van kultuur: Afrikaanse en Suid-Afrikaanse perspektiewe Die intreerede ondersoek hoe musiek kultuur in Suid-Afrika verbeeld, met fokus op Afrikaanse musiek se rol in die konstruksie, bewaring en ontbinding van kulturele identiteit. Vanuit 'n musiekwetenskaplike perspektief word musiek gesien as draer van geheue, emosie … [Lees meer...] over22 oktober 2025: Intreerede van die eerste van die twee bekleërs van die 2025-26 Leerstoel Suid-Afrika: Tale, Letterkundes, Kultuur en Samelewing
J.B. Charles • De kat
De kat Kende God mijn poes uit het hoofdvoordat hij besloot haar te scheppen?Indien ja, hoe dan wel, als de kleinezo kwetsbare anderhalf onswarm electrisch met spier gevuld bont,als de speelse kwaje meidmet de poot om de stoelpootde kattekop scheef daarachter,als de kleine hete heks,het sluipjagend monster,de slapende of zich uitrekkende katdie ontwaakt en mij ziet en gaat … [Lees meer...] overJ.B. Charles • De kat
Nederlands in Zuid-Afrika, Afrikaans in Nederland
Het schoolvak Nederlands in het voortgezet onderwijs is de laatste jaren regelmatig onderwerp van gesprek en discussie om verschillende redenen, zoals een groeiend lerarentekort, een afname van het aantal studenten Nederlandse taal en cultuur, een toenemende roep om een herwaardering van het schoolvak en voorstellen tot een herdefiniëring van het schoolvak (door onder meer … [Lees meer...] overNederlands in Zuid-Afrika, Afrikaans in Nederland
Nieuw programma: Master Leraar Nederlands po-vo
Taal is de basis van alles, en vooral van onderwijs. Als leraar Nederlands kun je hierin een belangrijke rol spelen. Je enthousiasmeert je leerlingen om goede boeken te lezen en zich te verdiepen in alle interessante aspecten van de Nederlands taal. Met deze nieuwe master word je een leraar Nederlands die bijdraagt aan een grotere geletterdheid van tieners. Ben je leraar in het … [Lees meer...] overNieuw programma: Master Leraar Nederlands po-vo
1 novimber 2025: Literêre middei mei Durk van der Ploeg
Op sneon 1 novimber stiet de Fryske skriuwer Durk van der Ploeg (1930) sintraal op in literêre middei yn Tresoar. De noch altyd warbere skriuwer hat lêsten syn 95ste jierdei fierd en by dy gelegenheid is syn nijste roman ferskynd. Neist poëzy en novellen hat Van der Ploeg sa’n tritich romans skreaun. Yn 2011 krige er de heechste Fryske literêre ûnderskieding, Gysbert … [Lees meer...] over1 novimber 2025: Literêre middei mei Durk van der Ploeg
Een uitstekend boek, maar kritische reflectie is nodig
Op 25 augustus 2025 werd Meertaligheid in de klas gepubliceerd. Toen ik het boek bij de boekhandel bestelde kreeg ik te horen dat ze het bij de reeks schoolboeken moesten zoeken. Toen het thuis arriveerde zag ik meteen dat het inderdaad een schoolboek is – wel niet een schoolboek in de zin dat het bedoeld is om in de klas door leerlingen te laten gebruiken. Wel is het in de … [Lees meer...] overEen uitstekend boek, maar kritische reflectie is nodig
Wikipedia: in iedere taal anders
Weinig mensen zullen ontkennen dat het vliegtuig een van de grootste wonderen van de moderne techniek is – dat we gerust van een consensus kunnen spreken. Maar wie Wikipedia raadpleegt om te weten wie het heeft uitgevonden, krijgt afhankelijk van de taal waarin ze leest een ander antwoord. Op de Engelstalige Wikipedia voeren de gebroeders Wright de boventoon in het artikel … [Lees meer...] overWikipedia: in iedere taal anders
30 jaar doctor
Vandaag ben ik 30 jaar doctor in de letteren. Dat betekent dat ik die titel inmiddels langer wél dan niet draag. De meeste dagen denk ik er niet aan, er is weinig dat me eraan herinnert. Je kunt natuurlijk inmiddels allang niet meer aan de universiteit werken zonder gepromoveerd te zijn – toen ik promoveerde was dat nog anders – dus in die zin bouw ik iedere dag voort op die … [Lees meer...] over30 jaar doctor
4 november 2025: Governing the Digital Society Symposium
Van een open blik naar een dieper begrip van de mogelijkheden van online lezersgemeenschappen Dit mini-symposium brengt jongeren, bookfluencers, docenten, bibliotheekmedewerkers, onderzoekers en beleidsmakers samen om vanuit verschillende perspectieven tot een dieper begrip te komen van de mogelijkheden van online lezersgemeenschappen voor het voortgezet … [Lees meer...] over4 november 2025: Governing the Digital Society Symposium
PEN-GAU Schrijfwedstrijd
In een tijd waarin de vrijheid van expressie wereldwijd onder druk staat, biedt het digitale nog ruimte om werk te delen dat anders mogelijk ongezien en ongelezen zou blijven. Tegelijkertijd wordt polarisatie online aangewakkerd en hebben veel schrijvers en journalisten te maken met online bedreigingen. Zo lijkt digitale vrijheid vaak te fungeren als vrijbrief voor digitale … [Lees meer...] overPEN-GAU Schrijfwedstrijd
20 oktober 2025: Kluitman Alkmaar
Het verhaal van een kinderboekenuitgever Lezing van het Alkmaars Historisch Café verzorgd door Piero Stanco Uitgeverij Kluitman is opgericht door Pieter Kluitman op 20 april 1864. Hij startte in een pand dat lag op de hoek van het Verdronkenoord en de Kapelsteeg met een boekhandel, gecombineerd met een drukkerij en een boekbinderij. De uitgeverij heeft drie keer het … [Lees meer...] over20 oktober 2025: Kluitman Alkmaar
30 oktober 2025: stúdzjemiddei Fierder mei Frysk 2025
Fierder mei Frysk is de jierlikse stúdzjemiddei foar dosinten Frysk út it fuortset ûnderwiis en mbû, organisearre troch de VLLT seksje Frysk, de Learareoplieding Frysk fan NHL Stenden en Cedin. Doch ynformaasje op, wikselje tips en trúks út en moetsje kollega’s. Hoe krije wy learlingen entûsjast om te skriuwen yn it Frysk? Dy fraach stie sintraal yn it projekt MultiLit … [Lees meer...] over30 oktober 2025: stúdzjemiddei Fierder mei Frysk 2025
