In De nieuwe standenstaat presenteert journalist en schrijver Martin Sommer het perspectief van Nederland als een standenstaat “waarin een nieuwe aristocratie, die de waarheid in pacht meent te hebben, de onder hen gestelden – mensen met ‘foute’ opvattingen – bestraffend toespreekt.” Het lezen van dit boek is een niet helemaal onverdeeld genoegen, vooral omdat het een … [Lees meer...] overOntzuil de universiteit
Archief voor 2025
Literaire taal bestaat wél
Over de zwoele avonden van Abdelkader Benali Tot mijn verbazing ontdekte ik een tijdje geleden dat er collega's waren die dachten dat je 'literaire taal' niet kunt definiëren. Is literatuur geen kunst, en kenmerkt kunst zich niet door voortdurende vernieuwing? En is literaire taal dan niet als kwikzilver voortdurend onderhevig aan verandering? Ik denk dat het een … [Lees meer...] overLiteraire taal bestaat wél
Vacature onderzoeksdocent wisselleerstoel Zuid-Afrika
De Taalunie, de SAVN en de IVN zijn per 28 juli 2025 op zoek naar een bekleder van de wisselleerstoel voor neerlandistiek-onderzoek in Zuidelijk Afrika. Het gaat om een verblijf van negen weken tijdens het tweede semester van 2025. Het betreft hier een uitwisseling om een impuls te geven aan het wetenschappelijk onderzoek Nederlands in het kader van de gezamenlijke … [Lees meer...] overVacature onderzoeksdocent wisselleerstoel Zuid-Afrika
Taalverandering betrapt! Deel 8: Oudengelse Beowulf ‘niet dat’
Eric Hoekstra bespreekt zinnetjes met negatie overgeleverd uit verschillende periodes van het Oudfries en het Oudengels. Vandaag deel 8: Oudengelse Beowulf ‘niet dat’ Niet dat je voor de rite rond mijn lijk veel hoeft te regelen De meest voorkomende negatie in de Oudgermaanse talen van het eerste millennium AD is de enkelvoudige cliticnegatie. Die staat meteen voor de … [Lees meer...] overTaalverandering betrapt! Deel 8: Oudengelse Beowulf ‘niet dat’
Poëziepodcast met Bernard Wesseling
Daan Doesborgh in gesprek met Bernard Wesseling. … [Lees meer...] overPoëziepodcast met Bernard Wesseling
Helge Bonset over Eindtermen
De bekende vakdidacticus Helge Bonset bespreekt op de website Vakdidactiek Nederlands de nieuwe eindtermen in twee afleveringen: eerste het gehele pakket van eindtermen, en daarna de eindtermen per domein. Hij doet dit in polemische stijl: "Als er ergens geschrapt moet worden om de overladenheid van het examenprogramma tegen te gaan, is het wel eindterm 11, redeneren over de … [Lees meer...] overHelge Bonset over Eindtermen
Ellen Warmond • Zo elke mens
Zo elke mens Zo elke mens als deze mens, als ik,die liefde tekent op een eeuwigdurende kalenderen daarop telt de dagen dat hij mens wasdat hij bestond als een bewoonde huidwaarop de adem stralende verhalen schreef voor later. Dagen, dat alle mensen - ook de slechtste -ogen hadden, zeggen konden: zie mij,zie mij, dit ben ik: kiem en kruid, een jongvoorjaar in een oud land … [Lees meer...] overEllen Warmond • Zo elke mens
Niet extraparlementair maar extra parlementair
Op Parlement.com las ik over het onderscheid tussen meerderheidskabinetten en minderheidskabinetten en dat ‘een tweede manier om kabinetten te onderscheiden, is[:] de formatiemethode. Spelen de (beoogde) regeringsfracties een belangrijke rol bij de formatie en achten zij zich gebonden aan een regeerakkoord, dan is er sprake van een parlementair kabinet. Zijn de … [Lees meer...] overNiet extraparlementair maar extra parlementair
Kinderen van sterk volk zijn Brabants menschen
Anton van Duinkerkens Brabantse herinneringen Anton van Duinkerken was een schrijver van de fierheid. Andere dichters hebben over gevoelens van liefde, of woede, of eenzaamheid geschreven, maar in de Nederlandse literatuur waren er weinigen die zo goed de trots onder woorden konden brengen: van trots over zijn geloof ("Jawel, mijneer, ik noem mij katholiek") tot en met … [Lees meer...] overKinderen van sterk volk zijn Brabants menschen
It ferrin • Janneke Spoelstra
Ik rin mei ús mem,sy hâldt de stap yn. … Us mem rint mei my,ik hâld de stap yn. Dit gedicht is yn 2021 skreaun foar dichterskollektyf RIXT, nei oanlieding fan de folgjende rigel fan Rixt: de hiele wrâld draach ik op ien fingers-ein, út it gedicht Yn ’t lêstoan. … [Lees meer...] overIt ferrin • Janneke Spoelstra
“Ik stap van den delper oever den boigank van de bolje in de zep nor n’ontvanger.”
Deze zin komt uit het Aalsters en wordt graag gebruikt door de inwoners van Aalst (de Oilsjteneers) om typische woorden uit hun dialect te tonen. Dat dialect wordt in de Denderstreek (Oost-Vlaanderen, België) gesproken. Een mogelijke vertaling in het Standaardnederlands is de volgende: “Ik stap van de drempel af, over het trottoir heen, van de stoeprand af, in de goot, naar de … [Lees meer...] over“Ik stap van den delper oever den boigank van de bolje in de zep nor n’ontvanger.”
Steve Marreyt • Beste wil enkel het beste
•• Uit Onwelvaart, de debuutbundel van Steve Marreyt. Beste wil enkel het beste tot hij waardeloos insolvabel is gemaakt,teruggedrongen bij de schuldenaar en toch koste wat het kostbijgehouden. Banker die mensen centraal stelt, Banker die Beste van voordelen laat genieten,Banker die kan helpen, Banker die voor Beste klaarstaat,Banker die Beste beschermt, duurzaam en … [Lees meer...] overSteve Marreyt • Beste wil enkel het beste
Etymologica: De herde
Hoor de hoeven over de heide gaan, de kiezen kauwen op kruid en struik, en bij hamel de bel van hals bengelen. Hier treedt een kudde, of een herde, om te spreken met een oud woord dat nog in herder schuilt en verwant is aan scheren—maar niet hoe u denkt. Rovers zelfs Al sinds zijn vroegste overlevering in onze taal wordt kudde voor groepen en troepen van … [Lees meer...] overEtymologica: De herde
‘Als je dorst hebt, er is cola.’
Er zijn mensen die denken dat alles in de taal geregeld moet worden. Als mensen dingen op twee verschillende manieren zeggen ('ik ben groter dan/als jou', 'ik wil dat boek gelezen hebben/hebben gelezen'), dan moet één van de twee voorzien worden van het label 'goed' en de ander van het label 'fout'. Maar zelfs die mensen moeten toegeven dat dit niet geldt voor de volgorde van … [Lees meer...] over‘Als je dorst hebt, er is cola.’
‘Die historie van Meluzine’ (Gheraert Leeu, Antwerpen 1491) : capittel [59]
Die wonderlike, vreemde ende schone historie van Melusinen zoals gedrukt door Gheraert Leeu te Antwerpen in 1491. Kritische editie met reproductie van het unieke exemplaarKBR Brussel Inc B 1369,in combinatie met de proza-versie van Je(h)an d’Arras, bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve. Amsterdam 2024 Bibliotheek van Middelnederlandse … [Lees meer...] over‘Die historie van Meluzine’ (Gheraert Leeu, Antwerpen 1491) : capittel [59]
28 februari 2025: Seminar Surinaamse talen in Nederland
Op vrijdag 28 februari 2025 organiseert het Sarnámi Instituut Nederland een seminar in de centrale openbare bibliotheek van Den Haag over de status en invloed van Surinaamse talen in de Nederlandse samenleving. Het gaat hier om het Sranantongo, het Sarnámi en het Surinaams Javaans; talen die in de periode van de slavernij en de contractarbeid Suriname zijn ingevoerd en die zich … [Lees meer...] over28 februari 2025: Seminar Surinaamse talen in Nederland
Verschenen: Themanummer Zacht Lawijd over strips en beeldverhalen
Bij de Amsterdam University Press is een nieuw nummer van het literair-historische tijdschrift Zacht Lawijd verschenen, een themanummer over strips en beeldverhalen. In deze Zacht Lawijd staan zes artikelen die vanuit verschillende invalshoeken een impressie geven van de reikwijdte van het onderzoeksterrein (en ook van het stripgenre). Jos van Waterschoot … [Lees meer...] overVerschenen: Themanummer Zacht Lawijd over strips en beeldverhalen
Henriette Roland Holst • Wie jong is, woont als in een schemering
Uit Portretten en verzen, een postuum verschenen bloemlezìng uit haar werk, met verschillende portretten. Wie jong is, woont als in een schemering.Nog onbestraald door zon van zekerheidwil 't hart den weg naar de verhevenheidzoeke', en ziet niet dat het vaak dalend ging.En als een man, die zijn moeder verwijthet lijfsgebrek, dat hij van haar ontving,klaagt hij natuur aan, … [Lees meer...] overHenriette Roland Holst • Wie jong is, woont als in een schemering
Prik in de buitenlucht geen gaten
Chronologisch is dit het tweede gedicht in de goederaadkrans, toen ik nog niet precies wist waar het heen wilde. Het eerste gedicht was Verstop je niet in een tomaat, dat gaat over een meisje, Doortje, dat zich heel goed kan verstoppen, waar haar twee vaders helemaal gek van worden, omdat ze zich altijd verstopt als zij met haar de deur uit willen, naar culturele evenementen, … [Lees meer...] overPrik in de buitenlucht geen gaten
Ons leger Plasterkjes
Een confronterend gesprek moet ik zeggen, maar wat ben ik blij! Het bleek hoe weinig ik over het onderwerp wist en hoe ik mezelf heb overschat met dat gezwets van mij. Het is februari 2010. Aan het woord is minister Plasterk 2.0 van Onderwijs, die bij DWDD goed heeft geluisterd naar taalonderzoekster Helen de Hoop. Zij legde het grammaticale voordeel van ‘hun’ als onderwerp … [Lees meer...] overOns leger Plasterkjes
Taal en sociale klasse
In westerse samenlevingen spreken mensen uit zogeheten 'hogere' klassen anders dan mensen uit 'lagere klassen'. Hoe zit dat verschil in elkaar? En verandert er iets als de samenstelling van de samenleving verandert? … [Lees meer...] overTaal en sociale klasse
Everwinus Wassenbergh Penning voor Nicoline van der Sijs
De historisch taalkundige Nicoline van der Sijs ontvangt voor haar uitzonderlijke prestaties op het gebied van de neerlandistiek de Everwinus Wassenbergh Penning. Dit werd zojuist bekendgemaakt in het radioprogramma De Taalstaat. De penning – de ‘Nobelprijs van de neerlandistiek’ – wordt jaarlijks uitgereikt aan iemand die volgens de jury gedurende vele jaren een brede en … [Lees meer...] overEverwinus Wassenbergh Penning voor Nicoline van der Sijs
15 maart 2025: Lezing Andreas Burnier, veelzijdig pionier
16.00 uurPerdu | AmsterdamPrijs: 8 euro Koop je tickets Te vaak gaat het werk van historische queer iconen verloren. Andreas Burnier schreef in de jaren zestig al openlijk over de lesbische liefde en bekritiseerde het masculiene systeem dat vrouwen uitsluit. Toch weten velen niet wie zij is, terwijl we nog steeds veel van haar kunnen leren. Op 15 maart vertellen Minke … [Lees meer...] over15 maart 2025: Lezing Andreas Burnier, veelzijdig pionier
Hoe spannend de Nederlandse woordvolgorde is
Samenwerking Münster-Oldenburg Bachelorstudenten Nederlandse taal en cultuur van de Universiteit Münster en Oldenburg sloegen dit wintersemester (24/25) de handen ineen in het college ´De Nederlandse woordvolgorde´. In dit taalwetenschappelijke college onderzochten studenten variatie in de Nederlandse syntaxis. Daarbij werkten sommigen ook verschillen met de Duitse … [Lees meer...] overHoe spannend de Nederlandse woordvolgorde is
Willem die Madocke maecte, Van den vos Reynaerde (ca. 1260)
Vijftig canonteksten in de klas (6) ‘Reynaert de vos’ is een van de vensters van de Canon van Vlaanderen. Ons nationale dierenepos wordt daar als volgt omschreven: ‘Van den vos Reynaerde is een van de oudste teksten in het Nederlands. Door de flitsende humor, de vaak obscene dubbelzinnigheden en de wellustige wreedheid werden de avonturen van Reynaert ontzettend populair. … [Lees meer...] overWillem die Madocke maecte, Van den vos Reynaerde (ca. 1260)
