Jeugdverhalen over joden (42) Door Ewoud Sanders ‘De verkeerde vrees’ (1782)Auteur: Hieronymus van Alphen (1746-1803) Keesje zag eens Joden loopen,Om wat ouds! wat ouds! te koopen;Hij werd bang, ja bleek van schrik;Hij kroop weg, en ging aan ’t huilen.Pietje spotte met dat schuilen;En zei lagchend: doe als ik! Kees zei: zoudt gij niet ontstellen,Als gij hun eens aan … [Lees meer...] over‘De verkeerde vrees’ (1782)

Jeugdverhalen over joden (41) Door Ewoud Sanders Het Volmaakte Kind (1798)Auteur: Johannes Henricus Nieuwold (1737-1812) Herkomst en drukgeschiedenis Johannes Henricus Nieuwold staat bekend als de Nederlandse Pestalozzi. Net als deze Zwitserse pedagoog was hij een onderwijshervormer.          Nieuwold begon zijn loopbaan … [Lees meer...] overHet Volmaakte Kind (1798)

Jeugdverhalen over joden (40) Door Ewoud Sanders De kleine Kindervriend (1804)Auteur: Mattheus van Heijningen Bosch (1773-1821) Herkomst en drukgeschiedenis Mattheus van Heijningen Bosch kwam uit een ‘deftig burgerlijk geslacht’ in Groningen. Tijdens zijn studie rechten in Groningen raakte hij betrokken bij de Patriottenbeweging. Dit leidde ertoe dat hij zijn … [Lees meer...] overDe kleine Kindervriend (1804)

Jeugdverhalen over joden (39) Door Ewoud Sanders Hoe raar een knikker rollen kan (1857)Auteur: onbekend Herkomst en drukgeschiedenis In diverse jeugdverhalen worden joodse straathandelaren getreiterd. Hun handel wordt door straatjongens met opzet kapotgemaakt. In het boekje Hoe raar een knikker rollen kan gaat de handel van Lijp – hij verkoopt schalen en borden – … [Lees meer...] overHoe raar een knikker rollen kan (1857)

Jeugdverhalen over Joden (37) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis De Britse schrijver Osborn W. Trenery Heighway publiceerde dit bekeringsverhaal in 1852 in Londen onder de titel Leila Ada, the Jewish Convert. An authentic Memoir. Het was meteen een succes. In 1854 beleefde het boek al een vierde druk. Het werd vertaald in onder meer het Duits, Frans, Fins … [Lees meer...] overLeila Ada (1853)

Jeugdverhalen over Joden (35) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Nathan de kajuitsjongen, of De reis naar Jeruzalem (1849) is geschreven door Jan de Liefde (1814-1869). Halverwege de 19de eeuw was De Liefde een bekende en invloedrijke predikant. Vanaf 1848, na een studie aan het Seminarie voor Christelijke onderwijzers, leefde De Liefde van het … [Lees meer...] overNathan de kajuitsjongen, of De reis naar Jeruzalem (1849)

Jeugdverhalen over Joden (33) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Door wie Maria, of de bekeerde Jodin is geschreven, is niet met zekerheid bekend. Het gaat om een Brits bekeringverhaal, hoogstwaarschijnlijk gepubliceerd in 1841. In 1842 verscheen de eerste Duitse vertaling. In het Nederlands is Maria’s bekeringsverhaal zeker drie maal uitgegeven: in 1844, … [Lees meer...] overMaria, of de bekeerde Jodin (1844)

Jeugdverhalen over Joden (32) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis De oorspronkelijke, Duitse versie van Thirza is volgens WorldCat geschreven door Hermann Ball uit Elberfeld. Waarschijnlijk is dit een pseudoniem, want over Ball is verder niets te vinden. Thirza, oder die Anziehungskraft des Kreuzes verscheen in 1840 in Berlijn en was meteen een … [Lees meer...] overThirza, of de aantrekkingskracht van het Kruis (1841)

Jeugdverhalen over Joden (31) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Sophia Claymore bevat de vertaling van het hoofdstuk uit Sheer off, a Tale, een boek dat Charlotte Maria Tucker (1821-1893) schreef onder het pseudoniem A.L.O.E. (‘A Lady Of England’). Het gaat om het hoofdstuk ‘The Blind Maiden’. De eerste editie van Sheer off verscheen in 1868. Tucker … [Lees meer...] overSophia Claymore, of Liefde en vertrouwen (1895)

Jeugdverhalen over Joden (30) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Anna Barbara van Meerten-Schilperoort (1778-1853), die op haar zestiende trouwde met een predikant, vond dat zij ‘oppervlakkig en zeer gebrekkig’ onderwijs had genoten. Gestimuleerd door haar man compenseerde ze dit met zelfstudie. Vervolgens ontwikkelde zij zich tot een vooraanstaand … [Lees meer...] overWillem, Karel en Betje (1825)

Jeugdverhalen over Joden (29) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Het verhaal ‘Eind goed, al goed’ is geschreven door P.H.N. Bloemink (1886-1947). Bloemink was hoofd van een lagere school in Leiden en schreef diverse succesvolle leerboeken, vooral over lezen en schrijven. Daarnaast publiceerde hij verscheidene jeugdboeken en was hij vertaler. ‘Eind goed, … [Lees meer...] overEind goed, al goed (1913)

Jeugdverhalen over Joden (28) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Prentgeschenk voor de Nederlandsche jeugd: behelzende voorstellingen uit het dagelijksche leven verscheen bij uitgeverij Mensing en Van Westreenen in Rotterdam. In welk jaar is niet met zekerheid bekend. Het wordt genoemd in de Alphabetische naamlijst van boeken 1790-1832, maar zonder jaartal. … [Lees meer...] overPrentgeschenk voor de Nederlandsche jeugd (omstreeks 1830)

Jeugdverhalen over Joden (26) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis ‘De jood Ismael’ is geschreven door Jakob Glatz (1776-1831). Glatz groeide op in Hongarije, dat toen tot het Habsburgse rijk behoorde. Tijdens zijn studie theologie schreef hij zijn eerste verhalen, gedichten en toneelstukken. Ook zette hij zich in voor de hervorming van het Hongaarse … [Lees meer...] overDe jood Ismael (1822)

Jeugdverhalen over Joden (24) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis J.A. Wormser jr. (1845­-1916) schreef Een moeilijke jeugd onder het pseudoniem Salvafama. Wormser was in de tweede helft van de negentiende eeuw een bekende uitgever, publicist en politicus. Hij begon zijn loopbaan als effectenhandelaar, maar na zijn huwelijk met de dochter van een uitgever … [Lees meer...] overEen moeilijke jeugd (1914)

Jeugdverhalen over Joden (23) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Sara, het Jodenmeisje (1872) is geschreven door Lucia. Het is niet bekend wie zich van deze schrijversnaam bediende. Sara, het Jodenmeisje verscheen bij uitgeverij S.E. van Nooten in Schoonhoven. Het gaat om een boekje van slechts zestien bladzijden dat nog drie andere bijdragen bevat: een … [Lees meer...] overSara, het Jodenmeisje (1872)

Jeugdverhalen over Joden (22) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Door wie dit verhaal is geschreven is niet bekend. Aangezien het in Frankrijk is gesitueerd, is het origineel waarschijnlijk Frans. ‘De oude jood’ verscheen in 1925 in het maandblad Voor de Lieve Kleinen, een uitgave van de gereformeerde uitgeverij J.N. Voorhoeve in Den Haag. Dit maandblad … [Lees meer...] overDe oude jood (1925)

Jeugdverhalen over Joden (21) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Pieter Louwerse (1840-1908), de auteur van ‘Wat er van drie jongens werd’, was dertig jaar werkzaam als onderwijzer. In 1868 debuteerde hij als medewerker van de Kinder-Courant, een weekblad dat sinds 1852 bestond. ‘Wat er van drie jongens werd’ verscheen in deze jeugdkrant en behoort tot … [Lees meer...] over‘Wat er van drie jongens werd’ (1868)

Jeugdverhalen over Joden (20) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis De woensdagavondklantjes was het debuut van Annie M. Ringnalda (1906-1999), dochter van een gereformeerde dominee in Den Haag. Op woensdagavonden gaf Annie gratis naailes aan meisjes van elf tot zeventien jaar ‘uit de armste buurten’. Het ging om een vorm van zogenoemde stadsevangelisatie: … [Lees meer...] over‘Het jodinnetje en de kleine Farizeester’ (1932)

Jeugdverhalen over Joden (19) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Het gedicht ‘Het arme joodje’, dat dertien coupletten van zes regels telt, is geschreven door Jan Christoffel Gewin (1808-1887). Gewin studeerde geneeskunde in Leiden maar stopte met zijn studie om schrijver te worden. Van 1852 tot 1876 was hij redacteur van De Gids. Hij vertaalde uit het … [Lees meer...] overHet arme joodje (1855)

Jeugdverhalen over joden (18) Door Ewoud Sanders Herkomst en drukgeschiedenis Onder welke titel het Duitse origineel is verschenen en door wie dit boek is geschreven, heb ik niet kunnen achterhalen. De Nederlandse vertaling is gemaakt door Frederik Willem Adrianus Korff. Korff was werkzaam in het christelijk onderwijs in Amsterdam en godsdienstonderwijzer bij de … [Lees meer...] overZadoks Kleindochter, of De Leidingen Gods met een verstooten kind (1893)