Door Marc van OostendorpEr is een nieuw tijdschrift: het Journal of Historical Sociolinguistics! De eerste nummers zijn gratis online te lezen. Hoera!'Historische sociolinguistiek' is een vreemde term. Een van de grote wonderen van de menselijke taal is dat ze nooit stil staat. Geen enkele menselijke taal werd ooit op precies dezelfde manier gesproken door oma als door … [Lees meer...] overHoe mensen taal veranderen
Is ‘pauk’ raarder dan ‘paus’?
Door Marc van OostendorpDezer dagen ben ik in Lublin voor een congres over fonologie. Zo hoor je nog eens wat, bijvoorbeeld over de klank [au].Mijn collega John Harris uit Londen gaf een lezing, waarin hij liet zien dat allerlei klankveranderingen in het Engels er in de loop van de tijd voor hebben gezorgd dat die klank alleen maar voorkomt voor een klank die je maakt met … [Lees meer...] overIs ‘pauk’ raarder dan ‘paus’?
Met de hoed rond
Door Marc van OostendorpIk heb een ideaal: dat iedereen op de hele wereld kan leren wat de taalwetenschap maakt. Dat is een reden dat ik hier iedere dag op dit digitale dorpsplein sta, de straatmuzikant van de Nederlandse taalkunde. Het is ook een reden om eerder dit jaar een online inleiding taalwetenschap te maken, een MOOC, voor de Universiteit Leiden.Af en toe moet je … [Lees meer...] overMet de hoed rond
Hem mijnen gheest zoo hoogh’ heft in de Locht
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (25)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van OostendorpJustus de Harduwijn had als jonge katholieke priester opzien gebaard met een bundel liefdesgedichten, de Weerliicke liefden tot Roose-Mond. Later kreeg hij berouw van die lichtzinnigheid en publiceerde … [Lees meer...] overHem mijnen gheest zoo hoogh’ heft in de Locht
De top-50 van beste opleidingen Nederlands in de Benelux
We pakken de draad weer op in ons horrorfeuilleton De verleden tijd van lijken.Door Marc van OostendorpJoop, de specialist in Middelnederlandse voegwoorden, nieste. Hij zat nu al een uur achter zijn toetsenbord om zijn column te schrijven voor het universiteitsblad. Maandenlang had hij die rubriek – De verleden tijd van lijken had de hoofdredacteur hem in een speelse … [Lees meer...] overDe top-50 van beste opleidingen Nederlands in de Benelux
Een verheugend bericht: een voorlopig compromis
Door Marc van OostendorpDat was een verheugend bericht, vannacht. Hoewel de Taalunie de afgelopen maanden bij hoog en bij laag volhield dat de bezuinigingen op de internationale neerlandistiek echt nodig waren – de ministers wilden het, het had al in 2000 moeten gebeuren, het was onverantwoord geweest om hier ooit geld aan uit te geven –, blijkt het nu ineens allemaal een … [Lees meer...] overEen verheugend bericht: een voorlopig compromis
En nee
Door Marc van OostendorpHier is een stijlfiguur die me al een tijdje intrigeert. Gisteren stond hij bijvoorbeeld op het weblog Amayzine:Casten is kijken of je gekozen wordt voor de show en fitten is, je voelde het al, je pakje passen. En nee, die verschillende opdrachtgevers houden geen rekening met elkaar dus op jouw schema staat vaak dat je op drie plekken tegelijk moet zijn. … [Lees meer...] overEn nee
Zwart zijn en Afrikaans spreken
Door Marc van OostendorpHet apartheidsregime had het allemaal precies afgebakend: de officiële talen van Zuid-Afrika waren Engels en Afrikaans – de talen van de blanken, met dan nog weer een bijzondere plaats voor het Afrikaans, de blanke taal bij uitstek. In de afgelopen decennia is duidelijk geworden dat dit beeld onjuist is. Bij de volkstelling van 2001 bleek dat iets meer … [Lees meer...] overZwart zijn en Afrikaans spreken
De accénten van Stóry
Door Marc van OostendorpHeel hard roepen kun je in de schrijftaal met hoofdletters, met cursief, en in informelere registers met asterisken of aanhalingstekens. Het tijdschrift Story heeft nog een manier ontdekt: met accenten.Laten we bijvoorbeeld de voorpagina van het tijdschrift van deze maand erbij nemen:Maar liefst drie keer op één pagina worden accenten gebruikt om … [Lees meer...] overDe accénten van Stóry
Allebei wat anders
Door Marc van OostendorpIn deze video leg ik uit waarom mensen er bezwaar tegen hadden dat ik geen stropdas droeg en wat ze tegen me zeiden over anders. … [Lees meer...] overAllebei wat anders
De geschiedenis van ooit
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (24)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpJe raakt eraan gewend – lettergrepen tellen. Wie genoeg vroeg zeventiende-eeuwse sonnetten leest, weet niet anders meer. Je voelt de regels van twaalf lettergrepen (of dertien als de laatste onbeklemtoond is), je … [Lees meer...] overDe geschiedenis van ooit
Helemaal dood: dote te
Door Marc van Oostendorp Precies tien jaar geleden stierf Albertha Bell, meer dan honderd jaar oud, en met haar een unieke variëteit van het Nederlands – het Berbice-Nederlands (BN). In het Journal of Language Contact verscheen onlangs een artikel van de specialiste Silvia Kouwenberg die de oorsprong van die unieke taal, en het verwante Essequebo-Nederlands (EN), in de … [Lees meer...] overHelemaal dood: dote te
Geluisterde podcasts
Door Marc van OostendorpAls iemand aan mij vraagt wat ik luister, aarzel ik onwillekeurig even. Op een pagina van de zakenwebsite NRCQ gebeurde het gisteren een paar keer. Luisteren werd gebruikt met een lijdend voorwerp:Deze veertien podcasts moet je luisteren vandaagWat luister jij op weg naar je werk?Ik weet dat andere mensen dat zeggen, maar ik zou zelf geloof ik … [Lees meer...] overGeluisterde podcasts
Enniewee
Door Marc van OostendorpIs anyway een Nederlands woord? Ik hoor het regelmatig mensen gebruiken in Nederlandse zinnen; is dat een argument? Schakelen die mensen misschien in de loop van hun Nederlandse conversatie heel even – voor de duur van één woord – over naar het Engels om meteen daarna weer terug te keren? Of hebben we het woord inmiddels in onze woordenschat … [Lees meer...] overEnniewee
Zelfs in Duitsland gaat het minder
Door Marc van OostendorpHet leek een zegen voor de internationale reputatie van het werk van Willem Frederik Hermans dat de auteur in 1995 overleed. "In het buitenland", schreef Cees Nooteboom bij die gelegenheid in Die Zeit, "is hij echter, geheel ten onrechte, min of meer onbekend gebleven, iets waaraan hij zelf door de rechtlijnigheid van zijn karakter heeft bijgedragen."Nu … [Lees meer...] overZelfs in Duitsland gaat het minder
Beste mevrouw Bussemaker
Door Marc van OostendorpIk richt me in de video van deze week rechtstreeks tot de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. … [Lees meer...] overBeste mevrouw Bussemaker
Duyvel, Weerelt, Vleesch
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (23)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpWie wil leren trommelen, krijgt al snel als oefening: sla met je ene hand regelmatig groepjes van drie (1-2-3-1-2-3) op de tafel, terwijl je met je andere hand even regelmatig groepjes van twee (1-2-1-2) slaat, en de … [Lees meer...] overDuyvel, Weerelt, Vleesch
De frontale cortex levert onderzoeksgeld op
Door Marc van OostendorpEen psychologische verklaring wordt plausibeler als in die verklaring neurowetenschappelijke termen worden gebruikt, zoals frontale cortex of gebied van Broca of pFC – ook als die termen alleen maar staan in speciaal toegevoegde stukjes die logischerwijs niets bijdragen aan de verklaring. Dezelfde truc werkt niet met termen uit de … [Lees meer...] overDe frontale cortex levert onderzoeksgeld op
Laat onderzoekers hun eigen subsidieaanvragen beoordelen!
Door Marc van OostendorpHet subsidieaanvraagsysteem van NWO kraakt in zijn voegen. Dit jaar zijn er bij de zogenoemde Vrije competitie meer dan 160 projectvoorstellen ingediend. Ik weet niet hoeveel daarvan precies gehonoreerd worden, maar een stuk of 8 is een goede gok. Ik weet wel dat de last op degenen die een en ander moeten beoordelen onevenredig zwaar is.De … [Lees meer...] overLaat onderzoekers hun eigen subsidieaanvragen beoordelen!
Vladimir speelt nieuwe piano
Wat we nog niet weten over het werkwoord (9 en slot) Door Marc van Oostendorp De Nederlandse taal wordt al honderden jaren onderzocht, en toch is er van alles wat we nog niet weten. Onze taal behoort zelfs tot de best bestudeerde ter wereld, vooral sinds aan het gigantische naslagwerk Syntax of Dutch wordt gewerkt. In dat boek worden de inzichten uit de taalkundige … [Lees meer...] overVladimir speelt nieuwe piano
Achter iedere valorisatie een A-publicatie?
Door Marc van OostendorpAl een paar weken is Filip Devos, de hoofdredacteur van het tijdschrift Over Taal, aan het lobbyen om popularisatie onder de aandacht te krijgen van de politiek. (Hij heeft ook een petitie aan de leden van het Vlaamse parlement, die ik alleen maar niet getekend heb omdat ik het een beetje vreemd vind om me in de zaken van een ander land te mengen. … [Lees meer...] overAchter iedere valorisatie een A-publicatie?
Hockeyblaadjesstijl
Door Marc van Oostendorp In het Engels zijn er hele "websites" aan gewijd, maar voor het Nederlands moeten we het doen met af en toe een "tweet":Haha! Leestekens zijn best lastig. #deventer pic.twitter.com/jdeZawo32G— Arjan van der Meij (@arjanvandermeij) 31 mei 2015Het "onnodige" aanhalingsteken – wie is niet groot geworden door erom te lachen? Op het internet kun je dat … [Lees meer...] overHockeyblaadjesstijl
Een vergeten Haarlemse dichter
Door Marc van Oostendorp Een korte bespreking op video van een boek over de fascinerende dichter (en mens) Pieter Rixtel (1643-1673). Klaas de Jong. Pieter Rixtel (1643-1673). Een dichter zonder rust. Hilversum: Verloren. Bestelinformatie bij de uitgever. … [Lees meer...] overEen vergeten Haarlemse dichter
Ick ionne mijn verdriet
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (22)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpHet Nederlands slijt. Zeker sinds de veertiende eeuw vallen steeds meer uitgangen weg: die van naamvallen, bijvoorbeeld, maar die van de vervoeging van het werkwoord.Het heeft mogelijk iets te maken met de moderne tijd: … [Lees meer...] overIck ionne mijn verdriet
Nu komt de uit de
Door Marc van Oostendorp "Dit is een gevalletje aap-mouw", zei een collega gekscherend. Want dat is de toon waarop die dingen gezegd worden: ironisch. Je hoort het de laatste tijd vaker, of ík hoor het in ieder geval de laatste tijd vaker, samenvattingen van spreekwoorden in twee zelfstandig woorden: 'spijker-kop', 'zwaluw-lente', 'boer-kiespijn'. Het zijn geloof ik altijd … [Lees meer...] overNu komt de uit de
