Door Marc van OostendorpOp 19 oktober 1983 schreef Frans Kellendonk een brief aan de criticus Jaap Goedegebuure waarin hij zijn visie op taal uiteenzette. Twee dagen later schreef hij een brief over vrijwel hetzelfde onderwerp aan zijn vriend de schrijver Oek de Jong. Die overlap was niet toevallig: het was kennelijk een onderwerp dat hem bezighield.Goedegebuure had … [Lees meer...] overTaal is solidariteit
Taal is een sociaal contract
Door Marc van OostendorpIn een speciale la in mijn archiefkast heb ik een map met filosofische artikelen over de vraag wat taal eigenlijk is. Een communicatiemiddel? Een instrument om te denken? Een middel waarmee je je van anderen kunt onderscheiden doordat je veel correcter, gezelliger of stoerder spreekt dan zij?Deze week wees iemand me op internet op een nieuwe aanwinst … [Lees meer...] overTaal is een sociaal contract
Het houdt te maken met weervoorspellingentaal
Door Marc van Oostendorp"De kustprovincies houden dan ook tot en met vanavond te maken met zware windstoten tot ca. 80 km/uur", meldde het KNMI onlangs, en ergens in Nederland gingen een paar wenkbrauwen omhoog – wenkbrauwen die uiteindelijk bij mij terecht kwamen. Wat was hier aan de hand?Het klinkt raar, die zin, en in het bijzonder de constructie "te maken houden met". … [Lees meer...] overHet houdt te maken met weervoorspellingentaal
Raast eeuwig ’t somber verlangen
Door Marc van Oostendorp Buiten Nederland was de dichter Hendrik de Vries naar eigen zeggen nooit geweest, toen hij in 1923 contact zocht met zijn collega J. Slauerhoff. "Zuid-Limburg is het uiterste geweest, en dat was afschuwelijk." In een nieuw boekje bracht Jan van der Vegt alle brieven samen die De Vries en Slauerhoff tussen 1923 en 1932 aan elkaar schreven. De twee … [Lees meer...] overRaast eeuwig ’t somber verlangen
De structuur van ruzies
Door Marc van OostendorpRuzies zijn grotendeels gemaakt van taal. In mijn wekelijkse YouTube-praatje geef ik de aanzet tot een nieuwe discipline: taalkundige ruziestudies. … [Lees meer...] overDe structuur van ruzies
Een doodslag voor vakgroepen Nederlands
De onderstaande brief is gisteren verstuurd door het bestuur van de Association des Néerlandistes de Belgique francophone et de France (ANBF) aan de verschillende organen van de Nederlandse Taalunie.Door Carola Henn, voorzitter ANBFDe recente bezuinigingen binnen de Nederlandse Taalunie treffen de neerlandistiek extra muros bijzonder hard. Als platform voor docenten Nederlands … [Lees meer...] overEen doodslag voor vakgroepen Nederlands
Nacht-blinckende Maene
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (21)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpAls het kunstzinnig is om nieuwe woorden te gebruiken, is het Nederlands een uitstekend instrument voor kunstzinnigheid. De Tachtigers werden er in onze literatuur beroemd om, de creatie van nieuwe woorden zoals … [Lees meer...] overNacht-blinckende Maene
Het verband tussen hè en hé.
Door Marc van Oostendorp Waarom zeg je 'hé Susanne!' als Susanne binnenkomt? Volgens een nieuw artikel van Gertjan Postma en Tobias Scheer is dat om de wereld te repareren. Het artikel gaat in eerste instantie niet over hé, maar over hè. Postma en Scheer zeggen dat dit woord drie licht van elkaar verschillende betekenissen kan hebben: Richard: Dat klopt, want … [Lees meer...] overHet verband tussen hè en hé.
Limburgs in triolen
Vandaag verschijnt het boek Het dorp en de wereld. Over dertig jaar Rowwen Hèze, onder redactie van Leonie Cornips en Barbara Beckers. Het onderstaande artikel is een voorpublicatie uit dit boek.Door Marc van OostendorpZo expliciet als Guus Meeuwis (kedeng kedeng kedeng kedeng) doen weinig artiesten het, maar aan veel populaire muziek ligt hetzelfde strakke ritme ten … [Lees meer...] overLimburgs in triolen
Louis Ferron als mens
Door Marc van OostendorpHet boek Alles waan van de Berlijnse hoogleraar Nederlandse letterkunde Jan Konst gaat volgens de ondertitel over Louis Ferron (1942-2005) en het Derde Rijk, maar je kunt het ook lezen als een betoog tegen het postmodernisme en voor de persoonlijkheid.Ferrons werk is volgens Konst teveel met een postmoderne bril bezien in de Nederlandse … [Lees meer...] overLouis Ferron als mens
Je kunt een hetero herkennen aan zijn klinkers
Door Marc van Oostendorp Zeg me willekeurig wat en ik zal u zeggen wie u bent. Je kunt uit één gesproken zin al een enorme schat aan gegevens halen. Ja, die zin heeft waarschijnlijk een inhoud, maar die inhoud is meestal maar een fractie van alle informatie. Aan de stem hoor je van alles over de emotionele staat van die persoon (is zij boos of is hij verdrietig?), … [Lees meer...] overJe kunt een hetero herkennen aan zijn klinkers
Een neuroot die onbekommerd zei wat hem juist leek
Toen Arnold Zweig een roman publiceerde over de Nederlandse dichter en jurist Jacob Israël de Haan, spraken sommige critici daar schande van. De Haan was een 'brandende doornbosch', oordeelde Siegfried van Praag bijvoorbeeld. Diens leven was zo ingewikkeld en zo heftig, daar schreef je maar niet zo even een boek over. En nu heeft de Amsterdamse neerlandicus Jan Fontijn dat … [Lees meer...] overEen neuroot die onbekommerd zei wat hem juist leek
Redacteuren gezocht
Door Marc van OostendorpNeder-L wordt al 23 jaar goed gelezen. Het is ooit begonnen als een elektronische rondzendlijst en de afgelopen jaren uitgegroeid tot hét elektronische tijdschrift voor de neerlandistiek.Vanwege de hernieuwde grote groei in belangstelling van de afgelopen maanden en omdat sommige medewerkers inmiddels een drukke baan hebben gevonden. Ben je neerlandicus … [Lees meer...] overRedacteuren gezocht
Hoe dat met my nu gaet
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (20)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpHet fijne van het verleden was dat fouten die je volgens moderne klagers moet mijden en 'tegenwoordig steeds vaker ziet' – omdat de wereld verloedert en de taal al helemaal – toen nog ongestoord mocht maken.Toen Justus … [Lees meer...] overHoe dat met my nu gaet
Een feestje van €180.000
Door Marc van OostendorpHet rommelt aan het Lange Voorhout, waar de Nederlandse Taalunie gevestigd is, de Vlaams-Nederlandse overheidsorganisatie die al het beleid over taal en letteren moet uitvoeren. Zeker sinds de Vlaamse manager Geert Joris er twee jaar geleden aantrad als hoogste ambtenaar, is het voor de buitenstaander eenvoudig om inzage te krijgen in vertrouwelijke … [Lees meer...] overEen feestje van €180.000
Het Engels is modern, het Nederlands intellectueel
Door Marc van Oostendorp Vanavond kwamen de Nederlandse puristen bij elkaar: de Stichting Nederlands had zijn feestelijke avond. Van een massabeweging kun je niet echt spreken, ik geloof dat er niet meer dan een man of vijftig waren, waarvan ongeveer een derde moest optreden. Terwijl het een gezellige avond was, op een centrale plek in de Amsterdamse binnenstad, met … [Lees meer...] overHet Engels is modern, het Nederlands intellectueel
Ik zeg ek[z]amen!
Door Marc van Oostendorp Het goede van voor de radio komen is dat er dan tenminste weleens mensen naar je luisteren. Jarenlang heb ik rondgelopen met een tikkende tijdbom voor de fonologische theorie in mijn taalsysteem zonder dat ik het wist. Maar ik was maandag nog niet voor de radio om over de eindexamens te praten of ik werd er via Twitter door verschillende mensen … [Lees meer...] overIk zeg ek[z]amen!
De omvang van de Nederlandse literatuur in gigabytes
Door Marc van OostendorpHet fijne van de stad Leiden is dat het een dorp is. Overdag moet ik werken in de bruisende metropool Amsterdam waar altijd wat gebeurt en de misdaad welig tiert, maar 's avonds kom ik dan toch weer thuis, fiets het Rapenburg op en dompel me onder in de vredige sluimer waarin de stad zich permanent bevindt.Je komt er ook altijd iemand tegen die je kent. … [Lees meer...] overDe omvang van de Nederlandse literatuur in gigabytes
Vwo-eindexamen 2015: een samenraapsel is rommelig
Door Marc van Oostendorp Misschien komt het doordat ik de afgelopen jaren gewend ben aan de gedachtekronkels van de examenmakers; maar ik vond het vwo-eindexamen van vanmiddag <hier> van dit jaar niet zo slecht en trouwens ook niet zo moeilijk – misschien zelfs iets té eenvoudig. Ik hoop in ieder geval dat de eerstejaars van na de zomer wel iets meer kunnen behappen … [Lees meer...] overVwo-eindexamen 2015: een samenraapsel is rommelig
Dahag
Marc van Oostendorp komt ervoor uit dat hij een Hollander is en verbaast zich over de manier waarop hij mensen groet. (De video staat hier.) … [Lees meer...] overDahag
By die Sonne claer
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (19)Het Nederlandse sonnet bestaat 450 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?Door Marc van OostendorpWat zijn de grenzen van de dichterlijke taal? Onlangs interviewde iemand Ilja Leonard Pfeijffer voor de tv over diens nieuwe bundel en zei toen dat Pfeijffer geen taboes had in wat voor woorden hij opnam in … [Lees meer...] overBy die Sonne claer
What if I told you that I work at Het Bureau
Door Marc van OostendorpLolNeerlandistiekGisteren had het Meertens Instituut hoog bezoek: Bob Kennedy kwam langs! Bob is niet alleen een specialist op het gebied van de fonologie van Amerikaanse dialecten en van reduplicatie in het Sanskriet, maar ook de beheerder van de populaire Facebook-groep LolPhonology. Bob maakt daar internet-memes, de grappige combinaties van … [Lees meer...] overWhat if I told you that I work at Het Bureau
Een MOOC is een sociaal boek
Door Marc van OostendorpMaandag gaan de poorten dicht van de inleiding taalwetenschap die ik voor de Leidse Universiteit gegeven heb. We hadden niet 4 of 5 studenten, zoals meestal het geval is, maar 45.000: het betrof een zogeheten massive online open-access course, een MOOC. (Zoals ik het uitspreek, rijmt dat woord op boek, al zijn er ook mensen – ook Amerikanen die … [Lees meer...] overEen MOOC is een sociaal boek
Open brief aan Geert Joris
Door Marc van OostendorpGeachte heer Joris,Het is inmiddels 12 dagen geleden dat ik hier schreef over de verhoudingsgewijs zware bezuinigingen die u op het onderwijs Nederlands in het buitenland wilt uitvoeren. Een week geleden hebt u daarop gereageerd, en omdat u in die reactie blijk geeft van afkeer van ons tijdschrift, is het u wellicht ontgaan dat juist uw reactie een … [Lees meer...] overOpen brief aan Geert Joris
Hoitjes
Door Marc van Oostendorp De ontwikkelingen gaan razendsnel aan de cafétoog van de maatschappij die Twitter heet. Het ene moment tuimelen de tweets nog over mekaar die de vraag behandelen wie er allemaal Geert is, en het volgende moment duikt er ineens een nieuw berichtje op waar dán iedereen zich weer op stort: Hoitjes! De komende 4 weken geven we jullie via Instagram … [Lees meer...] overHoitjes
