Ik ben al meer dan 25 jaar embedded. Dat is de conclusie die ik trek uit een blog van de bekende Delftse wetenschapscommunicator Roy Meijer. Een wetenschapscommunicator is iemand die over wetenschap praat met mensen die niet aan wetenschap doen: wetenschapsjournalisten, voorlichters, schrijvers van kinderboeken over ruimtevaart. Meijer vraagt zich af waarom zulke mensen niet … [Lees meer...] overWij zijn embedded
Weet gij hoe de distributieriem vervangen dient voor een perfecte kleptiming?
De Vlaamse dichter en docente Ruth Lasters maakt zich al enkele jaren druk over een inderdaad belangrijke kwestie: het verschil tussen A en B. Kinderen worden wanneer ze 12 zijn geclassificeerd als A-leerling (dan gaan ze de theoretische kant op) of als B-leerling. Lasters wijst op de symbolische waarde van die labels: B is in onze samenleving en ons taalgebruik meestal toch … [Lees meer...] overWeet gij hoe de distributieriem vervangen dient voor een perfecte kleptiming?
Hoeveel genders kan een taal aan?
De discussie over genderneutrale pronomina heeft alles wat het hartje van de taalkundige sneller doet kloppen: het gaat tegelijkertijd over heel kleine woordjes én over grote vragen. Je kunt er lekker aan de schrijftafel op puzzelen maar het is ook een kwestie met enig maatschappelijk belang. Onweerstaanbaar! Ik mag er graag over denken en omdat voor mij ergens over denken … [Lees meer...] overHoeveel genders kan een taal aan?
Peer review maakt de wetenschap traag
Een van de mysteries van het leven aan de begin van de eenentwintigste eeuw is: waarom zit er zo weinig vooruitgang in de wetenschap? Het vak is een gigantische industrie, er werken wereldwijd waarschijnlijk tienduizenden, misschien honderdduizenden mensen als beroepsonderzoeker, en toch zit er in de meeste vakken voor zover ik kan zien weinig schot. Er wordt natuurlijk … [Lees meer...] overPeer review maakt de wetenschap traag
I like pink
Nene leert Engels Nene is acht jaar en woont sinds drie jaar in Nederland. Haar moedertaal, het Hongaars, is ze helaas op een paar woorden na (szia, csiga, játszótér) vergeten. Ze drukte het actief weg uit haar geheugen – haar moeder spreekt Italiaans, alle anderen in de wijde omtrek spreken Nederlands, het Hongaars moest kennelijk zo snel mogelijk worden … [Lees meer...] overI like pink
Hoe uit taalcontact nieuwe taal ontstaat
Er is de laatste jaren in de taalkundige literatuur veel aandacht voor de gevolgen van taalcontact: wat gebeurt er als groepen sprekers van verschillende talen bij elkaar komen, bijvoorbeeld door migratie? Of wanneer sprekers meer dan één taal beheersen? Die talen beïnvloeden dan elkaar, en dit soort contact is waarschijnlijk een drijvende kracht achter veel taalveranderingen. … [Lees meer...] overHoe uit taalcontact nieuwe taal ontstaat
Het Nederlands is meer dan opgeleukt Duits
Een interview met Jet Louwerse Vandaag neemt Jet Louwerse afscheid als voorzitter van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek. Ik interviewde haar onlangs voor VakTaal, het tijdschrift van de IVN. “Door de neerlandistiek heb ik ontdekt dat ideeën die we hebben over ‘Nederlands’ helemaal niet zo vanzelfsprekend zijn”, zegt Henriëtte Louwerse,tot voor kort … [Lees meer...] overHet Nederlands is meer dan opgeleukt Duits
De gewaardeerde maar haastig achtergelaten huisvriend Sebastiaan
Een zomer met Manon Uphoff (50 en slot) Als ik aan het begin van deze reeks had geweten, wat ik nu weet, had ik de reeks Een zomerhuis met Manon Uphoff genoemd. Niet alleen spelen huizen, kamers, ruimtes, een zeer belangrijke rol in haar werk, ze heeft zelf dat werk ook met allerlei ruimtes vergeleken: een spiegelpaleis, een kamer, een ruimte waar ze de lezer binnen … [Lees meer...] overDe gewaardeerde maar haastig achtergelaten huisvriend Sebastiaan
Een mager verdrietig klein ding met slechte tanden
Een zomer met Manon Uphoff (49) Voor januari 2023 staat een nieuwe verhalenbundel van Manon Uphoff gepland, haar eerste boekpublicatie na Vallen is als vliegen. Hoe zal haar schrijven er dan uit zien? Ik weet niet of 'De wildernis waar jongens mannen worden', een verhaal dat ze dit voorjaar plaatste op de website van ILFU, in die bundel komt, maar haar werkwijze kennende … [Lees meer...] overEen mager verdrietig klein ding met slechte tanden
De jezusbeeldjes, de kerstbomen, de kunstboeken, de schilderijen, de Parker-vulpen
Een zomer met Manon Uphoff (48) Een van de grootste eerbewijzen die een hedendaagse Nederlandse schrijver ten deel kunnen vallen lijkt mij: besproken worden door Maaike Meijer. Niemand kan zo goed en indringend en precies lezen als zij. Het gebeurt Manon Uphoff dit jaar: in september verschijnt een aan Uphoff gewijd nummer van De Revisor, dat wordt besloten door een … [Lees meer...] overDe jezusbeeldjes, de kerstbomen, de kunstboeken, de schilderijen, de Parker-vulpen
Gebruik allebei je ogen
Een zomer met Manon Uphoff (47) In Vallen is als vliegen geeft de vertelster (die zich 'ondergetekende') noemt een verklaring van haar eigen werk, de noodzaak ervan, in ieder geval voor haarzelf: Zou iemand me op een dag vragen wat ik probeer te begrijpen en doorgronden met mijn obsessieve gekriebel in Moleskine-aantekenboekjes... met mijn blauwe BIC-pen en die … [Lees meer...] overGebruik allebei je ogen
In elkaar gedrukt en uit elkaar getrokken
Een zomer met Manon Uphoff (46) Verhalen zijn misschien wel de bron van alle kennis: uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen ook abstracte kennis vaak in eerste instantie tot zich nemen als een verhaal, we hebben bovendien zo'n goed geheugen voor verhalen dat we achteraf onbewust allerlei verbanden blijken te hebben gelegd tussen gebeurtenissen die geen verband … [Lees meer...] overIn elkaar gedrukt en uit elkaar getrokken
Een in zichzelf gekeerde jongen met een buitengewoon tekentalent
Een zomer met Manon Uphoff (45) Een van de dimensies die de diepte van Vallen is als vliegen – de diepte waarin je valt – bijna peilloos maken, zijn de parallellen die er voortdurend gevlochten worden tussen de dochter M.M. en de vader HHEH die haar heeft misbruikt. De identificatie tussen dochter en vader, tussen slachtoffer en dader is misschien niet absoluut, maar … [Lees meer...] overEen in zichzelf gekeerde jongen met een buitengewoon tekentalent
In Amerika houden onderzoekers zich al jaren bezig met een boeiend onderzoek
Een zomer met Manon Uphoff (44) "Op 13 november van het jaar 2015", zo begint het tweede hoofdstuk van Manon Uphoffs roman Vallen is als vliegen," viel Henne Vuur van de trap en stierf, enkele uren vóór een groep uitgaande jongeren in de Bataclan te Parijs voorgoed weerhouden werd van verdere onschuldige uitstapjes." Er staan meer van dit soort verwijzingen in de … [Lees meer...] overIn Amerika houden onderzoekers zich al jaren bezig met een boeiend onderzoek
Hoe kan ik jullie toegang verschaffen tot dit labyrint?
Een zomer met Manon Uphoff (43) Vallen is vliegen (2019) is zonder twijfel een afschuwelijk boek om te lezen: pijnlijk, huiveringwekkend. Ik heb het tot nu toe in deze serie vermeden omdat ik de rest van het oeuvre nog eens wilde bekijken zonder de slagschaduw die Vallen ongetwijfeld vanaf nu over het hele oeuvre werpt. Maar nu het einde van de zomer in zicht raakt, kon ik … [Lees meer...] overHoe kan ik jullie toegang verschaffen tot dit labyrint?
De wereld, in al haar schoonheid, woestheid en verschrikking, kijkt naar ons terug
Een zomer met Manon Uphoff (42) Toen ik deze 'zomer met Manon Uphoff' begon, was mijn idee dat de relatie tussen lichaam en denken een belangrijke leidraad zou zijn. Jullie kunnen dat teruglezen in de eerste stukjes (welkom terug van vakantie!) Ik heb me daarin niet vergist: lichaam en denken zijn belangrijke onderwerpen voor Uphoff, waarnaar ze steeds terugkeert. De … [Lees meer...] overDe wereld, in al haar schoonheid, woestheid en verschrikking, kijkt naar ons terug
Jouw vader was erg heldhavig
Een zomer met Manon Uphoff (41)` Behalve allerlei andere zaken is de roman De spelers een portret van een vluchteling. J., de vriend van de verteller Manja, is aan het begin van de Joegoslavische burgeroorlog gedeserteerd en met een vriend in Nederland terechtgekomen. Zodra het mogelijk is bezoekt hij, samen met Manja, zijn familie in Sarajevo weer, en op een later moment … [Lees meer...] overJouw vader was erg heldhavig
Waarom mag ik geen kind?
Een zomer met Manon Uphoff (40) Door de relatie tussen de vertelster Manja en haar geliefde J. in De spelers loopt geloof ik een draadje dat nog niet door enige lezer is opgemerkt: dat van de kinderloosheid. Het onderwerp komt een paar keer terug, maar zo verspreid door de roman dat het mij in ieder geval in eerste instantie niet opviel. "Manja", zegt J. ergens in het … [Lees meer...] overWaarom mag ik geen kind?
Een onheilspellende, ongeletterde heks
Een zomer met Manon Uphoff (39) Er is voor zover ik kan zien nergens een recensie verschenen van het afgelopen november verschenen luisterboek waarin de actrice Jamie Grant De spelers van Manon Uphoff voorleest. Dat is jammer, want het is een interessante versie van dat boek. Voorlezen is een onderschatte kunst, maar Grant beheerst die. Ze heeft bovendien ongeveer de … [Lees meer...] overEen onheilspellende, ongeletterde heks
De literatuur heeft toch weer verloren
Een zomer met Manon Uphoff (38) Op een bepaalde manier vallen de kritieken op De spelers van Manon Uphoff te lezen als een extra hoofdstuk van die roman. De spelers gaat in ieder geval deels over het onvermogen om je te verhouden tot verschrikkingen als die van de Joegoslavische burgeroorlog, en om als Nederlander iets te zeggen of zelfs te vinden van Srebrenica. En … [Lees meer...] overDe literatuur heeft toch weer verloren
Een kathedraal op wielen
Een zomer met Manon Uphoff (37) Een onopvallende, maar belangrijke rol in De spelers van Manon Uphoff wordt ingenomen door de camper. De roman gaat over de relatie tussen een jonge Nederlandse vrouw, Manja, en haar Boschisch-Kroatische schoonfamilie in de nadagen van de Joegoslavische burgeroorlog. Manja vertelt het verhaal en kan zichzelf duidelijk niet veel raad met de … [Lees meer...] overEen kathedraal op wielen
Een bijzondere, doodgewone taal
Het gerucht ging dat de Nederlandse regering deze zomer al zou aankondigen dat het Papiaments officieel zou worden erkend. Het is er nog niet van gekomen, maar het vermoeden is wel dat deze taal, vooral gesproken op Aruba, Bonaire en Curaçao, en door heel veel Antillianen in Nederland, binnenkort meer steun zal krijgen. Dit voorjaar besloot de regering al dat er op Bonaire een … [Lees meer...] overEen bijzondere, doodgewone taal
Torens en bergen van ongewenste, verdrongen verhalen
Een zomer met Manon Uphoff (36) Dat het werk van Manon Uphoff voor een belangrijk deel over het schrijven en het vertellen gaat, is inmiddels wel duidelijk. De verhalen zijn gestructureerd als brieven ('Beste...') of laten anderszins duidelijk merken dat ze geschreven teksten zijn. En in de verhalen worden vaak weer andere verhalen verteld. Bovendien zegt de schrijver zelf … [Lees meer...] overTorens en bergen van ongewenste, verdrongen verhalen
Je zou een tweede hoofd moeten hebben
Een zomer met Manon Uphoff (35) Drie beschouwingen schreef Manon Uphoff over Het behouden huis van Willem Frederik Hermans, ik somde ze gisteren al op: in 2005 in De Gids, in 2015 in De Groene en in 2020 in NRC. Het aardige is dat je in de loop van die 15 jaar tussen de eerste en de laatste publicatie een ontwikkeling ziet in Uphoffs kijk naar Hermans' verhaal. Zoals … [Lees meer...] overJe zou een tweede hoofd moeten hebben
De Russen hebben helemaal geen behoefte aan ironie
Een zomer met Manon Uphoff (34) Een flaptekst is om te beginnen een reclamepraatje. "Manon Uphoff is een van de beste verhalenschrijvers van dit moment", staat op Schaduwvlammen, het boek waarin de Bezige Bij in 2007 de tot dan toe verschenen verhalen bundelde. Ja, want niemand koopt zo'n boek als het komt van een verhalenschrijver die het allemaal maar nauwelijks kan … [Lees meer...] overDe Russen hebben helemaal geen behoefte aan ironie
