(Foto: Eelke Jager) … [Lees meer...] overMeneer Van Dale wacht op een vaccin
Drieduizend stukjes
Dit is mijn drieduizendste stukje op dit blog. Ik heb bedacht dat het tijd wordt om een stap terug te doen. Toen ik hier begon met het dagelijkse bloggen was het huidige Neerlandistiek ongeveer wat me voor ogen stond: een dagelijkse mengeling van nieuws, aankondigingen, opinies en heldere samenvattingen van onderzoek, geschreven voor een gemeenschap die zichzelf definieerde: … [Lees meer...] overDrieduizend stukjes
Fonologie voor beginners: de hele cursus
Fonologie is de tak van de taalwetenschap die de klanken van taal bestudeert: hoe zitten die in ons hoofd? Waarom veranderen klanken aan het eind van een woord makkelijker dan aan het begin (in plaats van ‘hond’ zeg je ‘hont’)? Hoeveel verschillende klinkers en medeklinkers zijn er? De colleges die ik normaliter geef voor Nijmeegse studenten Nederlands en Taalwetenschap … [Lees meer...] overFonologie voor beginners: de hele cursus
Programmeren voor taalkundigen
Een van de interessante verschijnselen van deze wereld is dat er zoveel programmeertalen zijn. Met een programmeertaal kun je een computer laten doen wat je wil, en dat kan op een aantal manieren – en desalniettemin nadert het aantal programmeertalen inmiddels het aantal natuurlijke talen. Toch is er een handjevol talen waar niemand omheen kan die zijn computer meer wil … [Lees meer...] overProgrammeren voor taalkundigen
Koester de vertalers
‘Als een uitgever een boek als een “typisch Nederlandse roman” promoot, maar de Italianen hebben geen flauw idee van wat “typisch Nederlands” is, gebruikt die een verkeerde marketingstrategie’, zegt een Italiaanse vertaler van Nederlandse literatuur in een artikel van Paola Gentile in het nieuwe nummer van Internationale neerlandistiek. Je zou zeggen dat de Italianen … [Lees meer...] overKoester de vertalers
Sommen maken is vertalen
In sommige opzichten is de wereld een beetje beter geworden tijdens de quarantaine: in je eigen woonkamer kun je nog gemakkelijker dan voorheen geleerde betogen over allerlei onderwerpen bijwonen die op het eerste gezicht misschien ver van ons neerlandistische bed zijn, maar daar toch aardig in passen. Neem de bovenstaande lezing, gisteren online geplaatst als deel van het … [Lees meer...] overSommen maken is vertalen
Bladertje
Wat is het toch fijn, ik zou bijna zeggen: troostend, om nauwkeurige beschouwingen te lezen over kleine uithoekjes van de taal. Artikelen zoals dat van Marijke De Belder in Glossa, over klinkerverlenging. In de middeleeuwen ontstond een patroon dat ervoor zorgde dat de stam van het meervoud van sommige zelfstandignaamwoorden anders is dan het enkelvoud: bad - badenblad - … [Lees meer...] overBladertje
Handen uit de mouwen, we gaan het internet terugpakken!
Het internet is voor sommige mensen altijd een kwestie geweest van idealisme: wij delen kennis met elkaar, wij, mensen. We laten ons niet meer in de luren leggen door machthebbers, door grote mediabedrijven. door mensen die denken dat ze mogen verdienen aan informatie die eigenlijk van iedereen is. Iedereen met een computer die is aangesloten op het internet kan meedoen – hoeft … [Lees meer...] overHanden uit de mouwen, we gaan het internet terugpakken!
Geletterd programmeren
Tijd voor een Gerrit Krol-Academie! Een van de vaardigheden die we momenteel waarschijnlijk nog te weinig benutten bij taalstudenten: in een recent onderzoek blijken ze betere programmeurs. Het is een beetje vroeg om heel stellige conclusies te trekken – het is een best klein onderzoek en de effecten zijn nu ook weer niet zo groot – maar het lijkt erop dat mensen die … [Lees meer...] overGeletterd programmeren
Rrrrr…ok!
Nene is zes en nu vrijwel precies een jaar in Nederland, waarvan de laatste maanden opgesloten in huis met ons die haar sinds dat jaar haar ouders mogen noemen. Ook al zit je er voortdurend met je neus en je oren bovenop, zoals wij in deze tijd, dan nog maakt de taalontwikkeling voortdurend moeilijk te begrijpen sprongetjes. … [Lees meer...] overRrrrr…ok!
Economie als geesteswetenschap
Sommige boeken moet je kennelijk niet te snel lezen. Ik had Narrative Economics van de Amerikaanse Nobelprijswinnaar Robert J. Shiller al een half jaar op mijn nachtkastje liggen, ongeveer sinds het verscheen. Het leest nu heel anders dan als ik er wel meteen aan begonnen was. … [Lees meer...] overEconomie als geesteswetenschap
Taal voor de rechter
Heeft een taalkundige expertise waar iemand wat aan heeft in wat wel de 'echte' wereld wordt genoemd? Soms wordt die suggestie gewekt omdat er ineens een advocatenkantoor belt en dat is dan altijd strelend. Maar het is ook gevaarlijk. … [Lees meer...] overTaal voor de rechter
Optimaliteitstheorie
Hoewel de vormen die we uitspreken altijd wel lijken op de vormen zoals we die in ons hoofd hebben, zijn er ook verschillen. De optimaliteitstheorie beschrijft hoe we die verschillen kunnen berekenen: als een compromis tussen de wens om zo getrouw mogelijk te zijn aan de lexicale vorm en de wens om de vorm zoveel mogelijk te laten lijken op een ideale vorm, met ideale segmenten … [Lees meer...] overOptimaliteitstheorie
Objectief gezien wint Manon Uphoff de Librisprijs
Dagboek van een amateur-programmeur De jury van de Libris Literatuurprijs is dit jaar erg antikwantitatief. "Er bestaan", schrijft zij in haar juryrapport, "geen objectieve criteria om de kwaliteit van een roman te bepalen." In plaats daarvan kan men volgens deze jury slechts lezen. Dat vraagt natuurlijk om flink meten. … [Lees meer...] overObjectief gezien wint Manon Uphoff de Librisprijs
Waarom dialecten onderzoeken?
Een korte introductie voor studenten in de BA Nederlandse Taal en Cultuur aan de Radboud Universiteit in het onderzoek naar dialecten, aan (onder andere) het Meertens Instituut. Met wat voor soorten wetenschappelijke vragen zijn de dialecten in de afgelopen decennia onderzocht? (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overWaarom dialecten onderzoeken?
Extreme sonnetten: Paul Claes – alba
alba Een schijn een schicht wellicht een sein een lijn van licht door 't dicht gordijn op 't licht velijn van mijn gezicht zo dicht bij 't zijn.(Paul Claes, Rebis) Poëzie is geconcentreerde taal, maar soms kan taal zo geconcentreerd zijn dat ze niet langer gewaardeerd … [Lees meer...] overExtreme sonnetten: Paul Claes – alba
Proefstuderen in Nijmegen
Normaliter kun je op dit moment van het jaar een dagje meelopen met een van onze studenten, om te zien of de studie Nederlands iets voor je is. Omdat dit nu niet kan, maakten studenten en docenten een virtuele proefstudeerdag. De eerstejaarsstudenten Merel en Pepijn leiden je rond door het Erasmusgebouw en docenten vertellen over hun cursussen in het eerste semester. … [Lees meer...] overProefstuderen in Nijmegen
Wat is het ideale eindexamen?
Hoofdredactionele inleiding op 11 mei 2020 Het is geloof ik niet overdreven dat Neerlandistiek, ook in zijn oude gedaante van Neder-L, nauw verknoopt is met het eindexamen Nederlands. Acht jaar geleden werd er door leraren en leerlingen wel geklaagd, maar die klachten haalden niet het publieke debat. In 2012 wijdde de lerarenopleider Bas Jongenelen een serietje aan het … [Lees meer...] overWat is het ideale eindexamen?
Hoe zitten woorden in je hoofd?
Quarantainecollege fonologie 9 Er zijn twee verschillende ideeën over hoe je de klank van woorden in je hoofd hebt. Volgens de ene heb je voor ieder woord één min of meer abstracte vorm in je hoofd; volgens de andere onthoud je van ieder woord alle keren dat iemand dat woord gezegd heeft. Ze zijn waarschijnlijk beide een beetje waar. Vervolgens gaan we op zoek naar de … [Lees meer...] overHoe zitten woorden in je hoofd?
Het leven een leescursus
De Multatulileescursus (slot) Literatuur is een gesprek. Wie een boek leest, kan dat boek niet alleen maar consumeren, je moet er van alles van jezelf in stoppen. Gevoelens. Beelden. Begrip. Ervaring. Zonder dat alles blijven de letters zwart. Een boek lezen, een boek écht lezen, betekent altijd praten met iemand anders. Een goed boek lezen betekent bovendien dat je … [Lees meer...] overHet leven een leescursus
Taalkrachtelozigheid
Beoordeling voor dit boek: 3,7 ballen Er bestaat van alles op de wereld, en er bestaan dus ook mensen die een club stichten op basis van "een grondig ervaren kritische houding tegenover het regime van maat en getal dat zoveel belangrijks aan het oog onttrekt, waaronder taal en reflectie". Mensen kortom, die denken dat ze de taal kunnen redden door lelijke zinnen te … [Lees meer...] overTaalkrachtelozigheid
Beschouw het leven als een zomerdag… niet meer
Het reisverslag is een goede vorm voor een boekje over Louis Couperus: iemand die weliswaar vooral bekend is door zijn 'Haagse' romans en zijn uitspraak 'Zo ik iets ben, ben ik een Hagenaar', maar die een groot deel van zijn leven buiten die stad doorbracht, en óók bekend werd als reisschrijver voor de Haagsche Post. … [Lees meer...] overBeschouw het leven als een zomerdag… niet meer
Tankewol, heit
Dichter des vaderlands (10) Door Marc van Oostendorp(Geschreven op de 80e verjaardag van zijn vader) De geschiedenis van het instituut Dichter des Vaderlands is ook een geschiedenis van de sociale media. Gerrit Komrij was een vaste gast op het weblog De Contrabas in een tijd dat weblogs nog hip waren. Ramsey Nasr maakte een serie YouTube-filmpjes. Ester Naomi Perquin … [Lees meer...] overTankewol, heit
Blauwdruk voor een ideale universiteit
Floris Cohen is een man naar mijn hart. Hij schrijft dat zijn boekje De ideale universiteit "allerminst de status van een blauwdruk" heeft, en vult dat boekje vervolgens met pagina's over de cao van die ideale universiteit en welke ethische code er precies zou moeten gelden. Maar vooral is zijn boekje een waardevolle aanvulling op de discussie van de afgelopen jaren: zo'n … [Lees meer...] overBlauwdruk voor een ideale universiteit
Rijm in de Reynaert
Aan het begin van zijn vertaling van Reynaert de Vos geeft Ard Posthuma meteen zijn visitekaartje af 'Willem, die Madocke schreef, / en er lang voor wakker bleef / hem zat dwars dat er op heden / van Reynaerts wederwaardigheden / in onze taal geen boek bestond'. Zijn taal is een tikkeltje archaïsch ('op heden' / 'wederwaardigheden'), maar zonder dat het stoort, en soepel genoeg … [Lees meer...] overRijm in de Reynaert
