Sinds twee jaar pas ik wekelijks een dag op m’n kleinkinderen. Eerst ging het om één kleinkind, inmiddels zijn het er vier. Een van de vele leuke dingen van zo’n oppasdag is dat je jezelf, dan wel je partner, woorden hoort gebruiken die sinds lang in je bovenkamer lagen te verstoffen, naast onder meer liedjes en spelletjes. Neem het woord lawaaipapegaai. Vier … [Lees meer...] overLawaaipapegaai! Doerak!
Artikel
Zwart op wit: kleursymboliek in het Nederlands
Bachelor- en masterstudenten Nederlands uit Groningen schrijven in de blogserie Uit de collegebank geklapt over hun ervaringen met de studie Nederlands. Waarom lopen we een blauwtje als we worden afgewezen, maar zitten we op een roze wolk na een geslaagde date? Mag je jezelf een groentje noemen als je ergens een blauwe maandag hebt gewerkt? En haalt een wit … [Lees meer...] overZwart op wit: kleursymboliek in het Nederlands
250 jaar Papiamentstalige teksten
Dat mag ook in Nederland gevierd worden In 1775 werd een Papiamentstalige liefdesbrief geschreven waarvan maar weinigen zich toen zullen hebben kunnen voorstellen dat die twee-en-een-halve eeuw later nog steeds relevant zou zijn. Toch markeert die tekst het oudst bekende geschreven document in het Papiaments dat ons is overgeleverd, en daarmee het begin van een … [Lees meer...] over250 jaar Papiamentstalige teksten
Eentje bleef voor mijn neus staan
Als je net hebt verteld dat je drie katten hebt, kun je best zeggen "eentje heeft gele ogen", maar niet "tweetjes hebben gele ogen". Eentje is de enige verkleinwoordvorm van een telwoord in het Nederlands. De Amsterdamse taalkundige Petra Sleeman, ze nam onlangs afscheid van de UvA, wijdt er een artikel aan in het nieuwe nummer van het taalkundige tijdschrift Nota … [Lees meer...] overEentje bleef voor mijn neus staan
Groslijst: Peter Terrin, Nog lang geen winter
Simon leidt een ogenschijnlijk normaal leven. Hij is een succesvolle fotograaf, heeft na een moeilijke periode weer redelijk contact met zijn dochter, en denkt met liefde terug aan zijn overleden ex-vrouw Carla. Toch is wat er gebeurt in Peter Terrins jongste roman Nog lang geen winter allesbehalve alledaags. Aan het begin van het boek krijgt Simon namelijk een enorme … [Lees meer...] overGroslijst: Peter Terrin, Nog lang geen winter
De kaffer uit het koren
Deze zomer viel in Scheveningen, op de plek waar het Afvoerkanaal uitmondt in de Tweede Haven, mijn oog op een opvallend fors gras, dat met zijn bloeipluim en zwaardvormige bladeren aan een maisplant deed denken. Bij nadere beschouwing bleek het geen mais (Zea mays) te zijn, maar de nauw verwante Sorghum bicolor, een Afrikaans graan dat hier weleens opkomt uit gemorst … [Lees meer...] overDe kaffer uit het koren
67 is het kinderwoord van 2025!
Wat maakt deze uitroep zo populair? Sinds 2024 organiseert het Jeugdjournaal de verkiezing Kinderwoord van het Jaar. Vorig jaar won bruh, een variant van de aanspreekvorm bro. Maar modewoorden in jongerentaal veranderen doorgaans razendsnel, dus een jaar later is het tijd voor een nieuwe stemming. Met dit jaar wel een heel opvallende winnaar: 67 (six … [Lees meer...] over67 is het kinderwoord van 2025!
De flirt als taalkundig studieobject
Er bestaat maar weinig taalkundige literatuur over de flirt. Dat is wonderlijk, want er zijn theorieën – weliswaar geen mainstream-theorieën, maar toch theorieën waar mensen die het interesseert van gehoord hebben – die de flirt een cruciaal aspect maken van de evolutie van taal. Dat zijn theorieën die stellen dat seksuele selectie een belangrijke drijvende kracht is geweest in … [Lees meer...] overDe flirt als taalkundig studieobject
Een kleinood voor het Labov-museum
Al enige tijd voordat ik per 17 november 2025 met pensioen ging na 40 jaar en 6 maanden werkzaam geweest te zijn bij de opleiding Communicatie- en Informatiewetenschappen en daarvoor Nederlandse Taal- en Letterkunde van de Rijksuniversiteit Groningen, begon ik met het opruimen van mijn werkkamer. De boeken legde ik grotendeels op een tafel nabij de koffiemachine, een deel ervan … [Lees meer...] overEen kleinood voor het Labov-museum
‘Het is niet uitgesloten dat iedere tijd zijn eigen interpretatie zal willen geven van dit boek’
100 jaar Nederlandse receptie van Kafka’s Het proces Vorige week sprak ik onderstaande lezing uit in het Goethe-instituut in Amsterdam voor een aandachtig en geëngageerd gehoor op een middag die geheel gewijd was aan de fenomenale en intrigerende roman Het proces van Franz Kafka. De middag was georganiseerd door het Goethe-Instituut in samenwerking met het bestuur van de … [Lees meer...] over‘Het is niet uitgesloten dat iedere tijd zijn eigen interpretatie zal willen geven van dit boek’
Pé
[wat voorafging: wat pardoes betreft deliverde ik, maar nu de vraag: heb ik ook de bijvoegelijke naamwoorden vandaags of gisterens kunnen inzetten in een vertaling?] Ik ben nu bezig met Infinite Jest van David Foster Wallace, dat in het Engels een boekwerk van een dikbedrukte elfhonderdplus pagina’s is, dus je hebt ruimte genoeg om hier en daar een geintje uit te halen. En … [Lees meer...] overPé
Dan kiezen we wel ons eigen woord van het jaar!
Wij van Neerlandistiek staan pal voor onze tradities en die laten we niet zomaar verkwanselen. Nu is het weer het Woord van het jaar! Ooit, in de goede oude tijd, toen erwtensoep nog van echte erwten werd gemaakt, waren er in het Nederlandse taalgebied maar liefst twee organisaties die woorden van het jaar kozen: het Genootschap Onze Taal, en woordenboekuitgever Van Dale. Maar … [Lees meer...] overDan kiezen we wel ons eigen woord van het jaar!
Groslijst: Aukelien Weverling, Onder duizend vlaggen
Maar de mens kan niks opgeven voordat hij alles dreigt te verliezen en die dreiging met duizend vlaggen voor zijn deur staat te zwaaien. Avşa, een Turks eiland in de Zee van Marmara, lijkt een paradijselijk eiland. In de zomer wordt het vooral bevolkt door degenen die de hitte in de Turkse steden ontvluchten. De vrouwen wandelen samen terwijl hun mannen op het vasteland aan … [Lees meer...] overGroslijst: Aukelien Weverling, Onder duizend vlaggen
Reize door het Menschenland
Bachelor- en masterstudenten Nederlands uit Groningen schrijven in de blogserie Uit de collegebank geklapt over hun ervaringen met de studie Nederlands. Binnen de studie Nederlands leer je natuurlijk van alles over literatuur en taalwetenschap; de studie draait immers om taal. Je zou daardoor waarschijnlijk niet direct verwachten dat ik binnen de studie ook … [Lees meer...] overReize door het Menschenland
Schemerengels
In mijn werk heb ik veel te maken met wat ik ‘Schemerengels’ noem: Nederlands waar het Engels nog doorheen schemert. Ik weet meteen waar ik aan toe ben als er kritisch staat waar het kritiek (critical) moet zijn en opwindend voor spannend (exciting). Onlangs kon ik het niet laten om bij een redactionele ingreep waarin … [Lees meer...] overSchemerengels
Zo ver weg van och-jeetje-achguttoch
Boeken over lezen zijn natuurlijk per definitie preken voor eigen parochie. Iemand die nooit een boek leest, leest ook geen boek over boeken lezen. Je hoeft als schrijver van zulke boeken ook niet bang te zijn dat de lezer je tegenspreekt: boeken lezen, saaaaai! Maar dat is voor de lezer ook wel fijn: we zijn weer onder elkaar. Een fijn subgenre daarbij is de … [Lees meer...] overZo ver weg van och-jeetje-achguttoch
Donker zeilend schip
Portret van Herman Gorter dreef de zee verbrak de zee achter in zee werd de zee zo de zee was de zee elven de zee het zeegelaat het zeegezicht tuin de zee een zeegod strand de zee werd in zee tussen zee vluchten de zee op de zee toneel de zee uit zee bui zeeschuim de zeezoom de zee werd dreef in zee ’t zeepsopbellen blijft de zee de avondzee wel van de zee ligt de zee een … [Lees meer...] overDonker zeilend schip
Pardoes
[Wat voorafging. Heb ik in mijn vertalingen kunnen pardoezen en vandaagsen en gisterensen, zoals ik in mijn eerste blog stoer aankondigde? Heb ik met andere woorden gedeliverd? Heb ik gedaan wat ik zei?] Een terechte vraag. Al moet je dat pardoes en vandaags en gisterens natuurlijk ook figuurlijk opvatten: het is duidelijk dat hier alle buitenissige woorden worden bedoeld. … [Lees meer...] overPardoes
Etymologica: Geloven en loven
Het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands (EWN) vermeldt in deel II, op blz. 217, dat het zwakke werkwoord geloven zou zijn ontstaan als afleiding met het versterkend voorvoegsel ge- van het werkwoord loven in de oudere betekenis ‘inwilligen, toestemmen, toezeggen’. Maar dat klopt niet helemaal. Het ligt ingewikkelder. De historische inleiding in het EWN … [Lees meer...] overEtymologica: Geloven en loven
De dag zelf vreemd en grijs
Op de dag na de verjaardag van Gerard Reve – hij zou gisteren 102 jaar oud geworden zijn als hij niet in 2006 vroegtijdig gestorven was – denk ik altijd aan een gedicht van hem. Het is een van zijn minder bekende gedichten, maar ik beschouw het als een hoogtepunt in zijn oeuvre: Gedicht voor mijn 47ste verjaardag De dag zelf vreemd en grijs. De dag erna zes zwanen … [Lees meer...] overDe dag zelf vreemd en grijs
Historie van Malegijs : Capittels [40]-[44]
Een schoone ende nieuwe historie, autentijck, die dat vervaerlijck paert Ros Beyaert wan,en[de] die veel wonderlijcke ende avontuerlike dingen bedreef in zijn leven met zijn consten,ghelijc dese historie verclaert, ende is seer ghenoechlijck om lesen.Van nyeus ghecorrigeert.Gheprint t’Antwerpen [1556], Inden Witten Haeswint, bi Jan van Ghelen. Kritische editie bezorgd door … [Lees meer...] overHistorie van Malegijs : Capittels [40]-[44]
Groslijst: Hilde Van Liefferinge, Academische gezelligheid
Het academische fiasco Deze recensie gaat over een boek waarin seksuele intimidatie aan bod komt. Als dit onderwerp voor jou moeilijk of triggerend kan zijn, sla deze recensie eventueel over. De publicatie van Academische gezelligheid van Hilde van Liefferinge zorgde voor flink wat ophef in de Belgische academische wereld. Vanwege het onderwerp werd … [Lees meer...] overGroslijst: Hilde Van Liefferinge, Academische gezelligheid
Béowulf: een nieuwe Nederlandse vertaling
Hoort! Trouw aan de verheven spraak van de maker bied ik u Bijwolf, mijn vrij te lezen stafrijmvertaling van het beroemde Oudengelse heldendicht—over de man en de monsters en menig anders in de oudheid van de noordelijke wereld. Het is mijn bescheiden mening dat iedere loot van de Lage Landen met dit gedicht vertrouwd zou moeten zijn, niet alleen omdat het verhaal zich … [Lees meer...] overBéowulf: een nieuwe Nederlandse vertaling
Over publiceren
Het grasveld op de campus had iets weg van een Grieks amfitheater. Het lag op de flank van een licht hellende heuvel en was de locatie waar studenten op zonnige dagen hun lunch gebruikten of zich vermaakten met badminton of balspel tot ze weer op de collegebanken werden verwacht om daar de rest van de dag al doezelend uit te zitten. Maar vandaag was het de setting voor een … [Lees meer...] overOver publiceren
Elk online is voor offline geschapen
In de discussette die er de afgelopen week op deze site was over het verdwijnen van oude bulkboeken achter een betaalmuur, schreef Marc Kregting ook over het stilletjes offline gaan van de Personagebank en van de geschriften van de Lezeres des Vaderlands. "Ik ga ervan uit", schreef hij, "dat er niet alleen neerlandici bij betrokken waren, maar ook dat zij actief deze projecten … [Lees meer...] overElk online is voor offline geschapen
