Augustusoverwegingen over ons vak (19) Een klassieke functie van de neerlandistiek die een beetje uit beeld lijkt te verdwijnen uit deze reeks maar ook uit de voorlichting: die van hoeder van het erfgoed. Ik herinner me dat die vroeger eigenlijk altijd werd genoemd in voorlichting over de opleiding: neerlandici ontsluiten het rijke verleden, vooral van de Nederlandstalige … [Lees meer...] overHet erfgoed bewaken
Artikel
aureool / nimbus
Verwarwoordenboek vervolg (231) aureool / nimbus De woorden verschillen subtiel in betekenis, en hebben beide ook nog een andere betekenis. aureool stralenkrans rond het hoofd op afbeeldingen van Christus of heiligen; uitstraling (figuurlijk) Bij de kunstrestauratie in de kerk … [Lees meer...] overaureool / nimbus
Eén gen is geen geen
Waarom heeft het woord gen als meervoud niet ‘gennen’ maar genen? Het komt wel vaker voor dat een korte /e/ in het meervoud een lange /ee/ wordt: weg-wegen, bevel-bevelen, enzovoort. Maar zulke gevallen zijn allemaal te herleiden tot het Oudnederlands (zoals hier mooi wordt uitgelegd). Met gen moet iets anders aan de hand … [Lees meer...] overEén gen is geen geen
Diep lezen, diep leren, diep denken
Augustusoverwegingen over ons vak (18) De grote maatschappelijke problemen van dit moment kunnen niet door neerlandici alleen worden opgelost. Aan de oplossing van sommige kunnen we hooguit een deel hebben. Je kunt wel beweren dat laten we zeggen de klimaatcrisis óók een communicatiecrisis is – hoe coördineren we dat iedereen min of meer dezelfde kant op blijft bewegen – … [Lees meer...] overDiep lezen, diep leren, diep denken
‘Die Ridder metter Swane’ capittel [7]
Een schone ende miraculeuse historie vanden Ridder metter Swane Kritische editie bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve, met hulp van Dirk Geirnaert bij de refreinen. Studie-editie: capittel [7] Lees-editie: capittel [7] Geoptimaliseerd voor dubbelzijdig afdrukken Bij wijze van inleiding ❦ ❦❦ … [Lees meer...] over‘Die Ridder metter Swane’ capittel [7]
Angster, chillaxen, gool
We moeten het ook nog even over Angster hebben en we blijven voor dat woord in het Duitse taalgebied. PONS en Langenscheidt zijn firma’s in dat deel van de wereld die zich jaar in jaar uit begeven op het terrein van de Jugendsprache. In Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland kunnen jeugdige taalgebruikers populaire woorden insturen, een redactie brengt daarin ordening aan en … [Lees meer...] overAngster, chillaxen, gool
Neerlandistiek en politiek – een moeizame relatie
Augustusoverwegingen over ons vak (17) Er wringt van alles tussen de neerlandicus en het taalbeleid. Ik noem tweede wringsels. Ten eerste is er de in deze reeks al besproken overtuiging dat de taal een natuurlijk verschijnsel is, en als zodanig nauwelijks te sturen. Ten tweede is er de overtuiging dat wetenschappers zich eigenlijk niet met politiek moeten bezighouden, en … [Lees meer...] overNeerlandistiek en politiek – een moeizame relatie
Begrijpen
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 37) - Eindelijk een concreet woord, begrijpen, met ook veel synoniemen. - Denk jij dan dat je ‘grijpt’ naar data of informatie? Dat er zo’n proces in je hoofd plaatsvindt? - Dat kan ik niet achterhalen. Maar er zijn ook synoniemen, zoals … [Lees meer...] overBegrijpen
Wetenschapscommunicatie als flauwekul
Augustusoverwegingen over ons vak (16) In deze laatste volledige werkweek van augustus is het tijd voor een parade toepassingen van ons vak, of wat wel wordt genoemd valorisatie. Hoe maken we de samenleving nog meer beter dan iedereen op te leiden in beter begrip van het belangrijkste instrument van het mens-zijn, de taal? Van dat betere begrip kan ik vandaag nog niet … [Lees meer...] overWetenschapscommunicatie als flauwekul
‘Die Ridder metter Swane’ capittel [6]
Een schone ende miraculeuse historie vanden Ridder metter Swane Kritische editie bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve, met hulp van Dirk Geirnaert bij de refreinen. Studie-editie: capittel [6] Lees-editie: capittel [6] Geoptimaliseerd voor dubbelzijdig afdrukken Bij wijze van inleiding ❦ ❦❦ … [Lees meer...] over‘Die Ridder metter Swane’ capittel [6]
Taal in context
Het nieuwe lezen en de vernieuwing van het leesonderwijs in een post-koloniale wereld (5 en slot) Didactisch-pedagogische overwegingen 1. Leerlingen van nu zijn verbazingwekkend geobsedeerd door bewegende beelden. Er is geen betere raad voor een docent die zijn leerlingen niet onder controle krijgt dan het opzetten van een film; de saaiste dominee op een beeldscherm … [Lees meer...] overTaal in context
Postalgie
‘Taalsmeedsels’, bewust gecreëerde woorden: blending, portmanteau, samentrekking (11) Tijd voor een mop, sommige houden verband met deze portmanteau-sector. “How do elephants talk to each other?” By ‘elephone. Eerlijk geplukt van een Langenscheidts-kalender. Wat is hier de talige achtergrond van de grap? Het lijkt hetzelfde procédé als in de filmwereld het gebruik … [Lees meer...] overPostalgie
Informatie en data
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 36) - Hoe langer ik over het woord informatie nadenk, hoe minder ik ervan begrijp. - Ja, dit woord past prachtig in het nadenken over taal en communicatie. Het is zo’n kaal, leeg woord, met zo weinig ‘informatieve’ betekenis. Er is een beroemd citaat over wijsheid … [Lees meer...] overInformatie en data
Ik heb genoeg van Europa waar men veel te weinig nnn…. ziet.
Het nieuwe lezen en de vernieuwing van het leesonderwijs in een post-koloniale wereld (4) 5. De introductie van een postkoloniale tekst in een reeks tekstuitgaven zou je evengoed kunnen aanmerken als een verschijnsel dat past binnen de context van actuele discussies, als zelf een factor in die context. Dat is dus direct al een groot verschil met andere tekstuitgaven. … [Lees meer...] overIk heb genoeg van Europa waar men veel te weinig nnn…. ziet.
‘Die Ridder metter Swane’ capittel [5]
Een schone ende miraculeuse historie vanden Ridder metter Swane Kritische editie bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve, met hulp van Dirk Geirnaert bij de refreinen. Studie-editie: capittel [5] Lees-editie: capittel [5] Geoptimaliseerd voor dubbelzijdig afdrukken Bij wijze van inleiding ❦ ❦❦ … [Lees meer...] over‘Die Ridder metter Swane’ capittel [5]
Actualisering en postkolonialisme
Het nieuwe lezen en de vernieuwing van het leesonderwijs in een post-koloniale wereld (3) De vraag is natuurlijk hoe een niet-academisch, ‘onbevangen’ publiek van jongeren staat in de actuele debatten. Natuurlijk: vanuit hun gezichtspunt is er genoeg dat véél belangrijker is: hoe Cristiano Ronaldo zijn haar geschoren heeft, die nieuwe, vette Nike Air Presto Safari … [Lees meer...] overActualisering en postkolonialisme
We moeten de klucht wel ernstig nemen
De zeventiende-eeuwse klucht is een amusant genre – denk alleen al aan de Klucht van de koe – dus een goed boek erover is een welkom geschenk. Vorige week verscheen Hekelen met humor van Johanna Ferket, over maatschappijkritiek in het zeventiende-eeuwse komische toneel in de Nederlanden. Zij beschrijft de middelen waarmee de kluchtschrijvers hun … [Lees meer...] overWe moeten de klucht wel ernstig nemen
Luidruchtig zwijgend, tegensprekelijk literair
Meer nog dan door commotie werden Astrid Roemers loftuitingen voor dictator Bouterse omgeven door stilte. De schrijfster heeft, zeker sinds ze in 2016 de P.C. Hooft-prijs kreeg, behoorlijk wat aanhang onder Nederlandse literaire smaakmakers. We leven dan ook in een tijd waarin de aandacht voor extra-Madurodamse fascinaties evident is. Ook mag Roemers vanzelfsprekende vermenging … [Lees meer...] overLuidruchtig zwijgend, tegensprekelijk literair
Iedereen een master Neerlandistiek
Augustusoverwegingen over ons vak (15) Deze week van augustusoverwegingen over het onderwijs wil ik afsluiten met een vorm van onderwijs die nog nauwelijks bestaat: het gratis onderwijs voor iedereen die het wil volgen, op ieder moment. In een ideale wereld (of, nou ja, in een op bepaalde aspecten geïdealiseerde vorm van onze huidige wereld) zou iedereen op ieder moment … [Lees meer...] overIedereen een master Neerlandistiek
Verstandhouding
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 35) - Jij wilt ‘dieper kijken’ naar woorden die we gebruiken voor ‘taal en communicatie’, woorden zoals informatie, begrijpen enzovoort, omdat je denkt dat we daarmee meer zicht krijgen op de relatie tussen taal en communicatie. Hoe moet ik me dat precies … [Lees meer...] overVerstandhouding
Een ideologiedebat
Het nieuwe lezen en de vernieuwing van het leesonderwijs in een post-koloniale wereld (2): Selectie van een eerste tekst Nu dient zich de vraag aan: is het voor de hand liggend dat juist De stille plantage avan Albert Helman ls eerste postkoloniale tekst in de reeks – en überhaupt in een reeks Nederlandse klassiekers – verschijnt? Ja en nee. De stille plantage is wèl … [Lees meer...] overEen ideologiedebat
De Zassen met hun Zasse taal
Geworteld in Oost-Nederland en Noordwest-Duitsland zijn de nazaten van een volk en hun uiteengelopen taal die wij kennen als de Saksen en het Saksisch. Dat zijn echter naamvormen die betrekkelijk kort geleden van het Hoogduits zijn overgenomen. Zassen en Zas zijn de eigenlijke Nederlandse vormen. Afbakeningen Dit volk ontstaat in de … [Lees meer...] overDe Zassen met hun Zasse taal
Een literatuurgeschiedenis van de ambassade
Augustusoverwegingen over ons vak (14) Ik denk over de neerlandistiek, het wordt tijd om dat hier toe te geven, vrijwel exclusief vanuit het standpunt van de moedertaalspreker. Het lastigst te verdedigen is mijn stelling dat de neerlandistiek als functie heeft om ons te doen verwonderen over de lens waardoor we naar de wereld kijken en de manier waarop we over de wereld … [Lees meer...] overEen literatuurgeschiedenis van de ambassade
‘Die Ridder metter Swane’ capittel [4]
Een schone ende miraculeuse historie vanden Ridder metter Swane Kritische editie bezorgd door Willem Kuiper en Inge Van Outryve, met hulp van Dirk Geirnaert bij de refreinen. Studie-editie: capittel [4] Lees-editie: capittel [4] Geoptimaliseerd voor dubbelzijdig afdrukken ❦ ❦❦ … [Lees meer...] over‘Die Ridder metter Swane’ capittel [4]
mutant / variant
Verwarwoordenboek vervolg (230) mutant / variant De woorden worden door elkaar gebruikt maar verschillen in betekenis. mutant een organisme met een genetische verandering Ken je die X-Men strips waar mensen en mutanten proberen samen te … [Lees meer...] overmutant / variant