Verwarwoordenboek vervolg (211) bijzonder / opmerkelijk De woorden zijn vaak inwisselbaar, maar er zijn ook subtiele betekenisverschillen. bijzonder afwijkend van het gewone, speciaal, eigenaardig; in hoge mate In november 18 graden, dat … [Lees meer...] overbijzonder / opmerkelijk
Artikel
Wat betekent muziek?
Muziek, de universele taal! Er is een inmiddels al een lange traditie van je afvragen of taal en muziek iets met elkaar gemeen hebben. Heeft muziek bijvoorbeeld een syntaxis, en lijkt de manier waarop een componist noten in volgorde zet dan op de woordvolgorde van een taal? En nog ingewikkelder: heeft muziek betekenis op de manier waarop taal betekenis heeft? Een belangrijke … [Lees meer...] overWat betekent muziek?
Wouter Haverals leest Charlotte Van den Broeck (Het verblijf, dag 174)
STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Wouter Haverals is literatuurwetenschapper aan de Universiteit Antwerpen en houdt van Charlotte Van den Broeck. Charlotte Van den Broeck (1991) is dichter en essayist. In 2019 verscheen haar prozadebuut ‘Waagstukken’. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt … [Lees meer...] overWouter Haverals leest Charlotte Van den Broeck (Het verblijf, dag 174)
Die historie van Fortunatus borse : capittel [26]
Een nieuwe historie van Fortunatus borse ende van sijnen wunschhoet, seer playsant om lesen ende leerende hoe een jonck geselle hem heusschelijck houden sal met woorden ende met wercken, by hooghe, by leeghe, onder vrienden ende onder vremde, binnen slants ende buyten slants, met reysen, met coopmanschappen doen, inden houwelijck ende in meer ander accidenten die den mensche … [Lees meer...] overDie historie van Fortunatus borse : capittel [26]
Verdiende S. Vestdijk de Nobelprijs?
Leve de aan individuele auteurs gewijde gewijde genootschappen, vooral als ze een eigen tijdschrift hebben. Nergens wordt de liefde voor het detail zo beleden als in deze genootschappen van mensen voor wie een biografie van een paar honderd pagina's niet genoeg is, omdat ze alles willen weten. En alles willen weten, dat maakt de mens waarlijk tot mens. Nu het vijftig jaar … [Lees meer...] overVerdiende S. Vestdijk de Nobelprijs?
Jaap de Jong leest Lucebert (Het verblijf, dag 173)
STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Jaap de Jong is hoogleraar Journalistiek en Nieuwe Media aan de Universiteit Leiden. Lucebert (pseudoniem van Lubertus Swaanswijk; 1924-1994) was beeldend kunstenaar en dichter. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie. … [Lees meer...] overJaap de Jong leest Lucebert (Het verblijf, dag 173)
Open brief aan Jeroen Dera (ik heb je nodig)
Vorige week heb ik een online workshop bij je gevolgd. Wees niet bang, ik ga geen kritiek leveren, want ik vond de inhoud heel goed, evenals de manier waarop je het bracht en ik hoorde ook nieuwe dingen die ik kon gebruiken voor mijn colleges. De enig mogelijke kritiek zou kunnen zijn dat het zo snel weer voorbij was. Je noemde, terloops, echter wel twee punten waardoor ik … [Lees meer...] overOpen brief aan Jeroen Dera (ik heb je nodig)
De taal van onze gedachten
Een intrigerende verzameling zinnen kan leiden tot intrigerende ideeën over de structuur van onze gedachten. Dat laten drie onderzoekers zien in een artikel dat binnenkort verschijnt in Linguistics and Philosophy. De intrigerende zinnen zijn bijvoorbeeld: Dev at een paar koekjes.Emily las Hamlet of Macbeth. Het is mogelijk dat het regent.Je mag thuis blijven.De soep is … [Lees meer...] overDe taal van onze gedachten
Sanneke van Hassel leest Sytske Frederika van Koeveringe (Het verblijf, dag 172)
STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Sanneke van Hassel schrijft romans en korte verhalen. Sytske Frederika van Koeveringe (1988) is beeldend kunstenaar, schrijver en gefascineerd door de lach. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie. Wanneer bovenstaande … [Lees meer...] overSanneke van Hassel leest Sytske Frederika van Koeveringe (Het verblijf, dag 172)
Yo, rectorman! – Een nieuwe vocatief?
Naamvalsvormen verdwijnen uit het Nederlands, langzaam maar zeker. Boeken over taalgeschiedenis laten daar geen twijfel over bestaan. De derde en vierde naamval zijn in het Nederlands al bijna helemaal samengevallen tot een niet-onderwerpsnaamval, met Hun lopen, Da doet hem nie en Ons bin zunig wordt ook gewerkt aan een samenvallen van die niet-onderwerpsnaamval met de … [Lees meer...] overYo, rectorman! – Een nieuwe vocatief?
Laurens Ham over Op de vuist
Presentatrice Pam van der Veen van de Utrecht UITcast in gesprek met dr. Laurens Ham, docent Moderne Nederlandse Letterkunde (Universiteit Utrecht), essayist en dichter. In november verscheen zijn boek Op de vuist, waarin hij de geschiedenis schetst van Nederlandstalige protestliederen. Met Pam spreekt hij over het Nederlandse protestlied en de protestliedjes uit Utrecht. … [Lees meer...] overLaurens Ham over Op de vuist
Die historie van Fortunatus borse : capittel [25]
Een nieuwe historie van Fortunatus borse ende van sijnen wunschhoet, seer playsant om lesen ende leerende hoe een jonck geselle hem heusschelijck houden sal met woorden ende met wercken, by hooghe, by leeghe, onder vrienden ende onder vremde, binnen slants ende buyten slants, met reysen, met coopmanschappen doen, inden houwelijck ende in meer ander accidenten die den mensche … [Lees meer...] overDie historie van Fortunatus borse : capittel [25]
Verba van Vestdijk, een gelegenheidswoordenboekje
Op 23 maart 2021 is het 50 jaar geleden dat Simon Vestdijk (1898-1971) op 72-jarige leeftijd overleed. Om Vestdijks vijftigste sterfdag te gedenken heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal een online gelegenheidswoordenboekje gemaakt: Verba van Vestdijk. … [Lees meer...] overVerba van Vestdijk, een gelegenheidswoordenboekje
‘De zilveren lepel’ (1855)
Jeugdverhalen over joden (134) Auteur: Nicolaas Antonie van Charante (1811-1873)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis ‘De zilveren lepel’ is een verhaal uit Kinderleven: schetsen en novellen voor de jeugd. De auteur, Nicolaas Antonie van Charante, was predikant en halverwege de negentiende eeuw een bekende schrijver en dichter voor de jeugd. Hij gaf … [Lees meer...] over‘De zilveren lepel’ (1855)
Vanessza van Oostendorp leest Annemarie Bon (Het verblijf, dag 171)
STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Vanessza van Oostendorp zit in groep 3 van de Julianaschool. Annemarie Bon (1954) schrijft kinder- en jeugdboeken. Ze heeft meer dan 150 boeken op haar naam staan. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie. Wanneer … [Lees meer...] overVanessza van Oostendorp leest Annemarie Bon (Het verblijf, dag 171)
Leraar even slechte taalbeschouwer als z’n leerlingen
Door Henk Wolf Stel: een groepje leerling-monteurs krijgt op stage in een garagebedrijf de opdracht de versnellingspook van de auto van een klant te vervangen. Een van de leerlingen krabt aan z'n kruin, een tweede friemelt op z'n telefoontje, een derde zegt ten slotte openlijk: "Meneer, ik snap er helemaal niks van."Geschrokken vraagt de chef werkplaats wat het probleem … [Lees meer...] overLeraar even slechte taalbeschouwer als z’n leerlingen
Top 40 van de Gouden Eeuw – 9
Door Margot Kalse en Olga van Marion Engelse fortuin Stort tranen uyt. Stem: Engelsche Fortuyn. Om opnames en uitgave van de Top 40 mogelijk te maken, zijn wij een crowdfundingsactie gestart: steunleiden.nl/project/top-40-van-de-gouden-eeuw .Doneer nu en ontvang de cd en/of het liedboek als beloning! Nederlanders zingen heel veel, niet alleen in kerken en … [Lees meer...] overTop 40 van de Gouden Eeuw – 9
Vijgen na passen
Ik wik mijn woorden, maar volgens mij moet Frank Raes in isolatie. Eerst heeft hij het paasvirus als patiënt zero in ons land geïmporteerd, daarna heeft hij het als een roekeloze superverspreider overal uitgezaaid. Week na week blijft de meest gezaghebbende voetbalcommentator van Vlaanderen zijn weerloze collega’s besmetten met een ongewenst virus. Dat doet hij … [Lees meer...] overVijgen na passen
‘Een echte broer’
Bij herlezing bleek me dat J.B. Schuils controversiële jeugdroman De Artapappa’s (1920) volstrekt ambivalent is. De tekst zit vol beurse racistische plekken, terwijl onderhuids een antiracisme lezers besmetten wil. Ongeveer komt dat laatste overeen met mijn herinnering aan dit boek, ruim veertig jaar geleden, toen het me geweldig wist te emotioneren dat de witte Pukkie en de … [Lees meer...] over‘Een echte broer’
Jan Stroop leest J.J. Voskuil (Het verblijf, dag 170)
STEUN ONS IN DE VERBLIJFKOSTEN Jan Stroop is taalkundige en onder meer bekend van de ontdekking van het ‘Poldernederlands’. J.J. Voskuil (1926-2008) was volkskundige en schrijver. Zijn bekendste werk was Het Bureau; liefhebbers herkennen in het personage Flip de Fluiter in die roman de taalkundige Jan Stroop. Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van … [Lees meer...] overJan Stroop leest J.J. Voskuil (Het verblijf, dag 170)
Gids voor verborgen spraakverwarringen tussen Vlamingen en Nederlanders (2)
De landsgrens NL-BE trekt een duidelijke scheidingslijn doorheen het Nederlandse taalgebied voor wat betreft de huidige betekenis(sen) van een handvol woorden en uitdrukkingen; in deze gevallen gebruiken Nederlanders en Vlamingen dus dezelfde termen maar bedoelen ze er iets anders mee.Het spreekt voor zich dat je hier een momentopname ziet, want zoals het een levende taal … [Lees meer...] overGids voor verborgen spraakverwarringen tussen Vlamingen en Nederlanders (2)
Wij zijn het verhaal
De afgelopen week las ik twee boeken, die ondanks de onderlinge verschillen toch vooral veel overeenkomsten hebben als het gaat om originaliteit, humor en stijl: het recent verschenen Wij zijn licht, van Gerda Blees en de pas verschenen achtste druk van Stijloefeningen (1947) van Raymond Queneau. Na een tamelijk stroeve inleiding van vertaler Rudy Kousbroek opent … [Lees meer...] overWij zijn het verhaal
Die historie van Fortunatus borse : capittel [24]
Een nieuwe historie van Fortunatus borse ende van sijnen wunschhoet, seer playsant om lesen ende leerende hoe een jonck geselle hem heusschelijck houden sal met woorden ende met wercken, by hooghe, by leeghe, onder vrienden ende onder vremde, binnen slants ende buyten slants, met reysen, met coopmanschappen doen, inden houwelijck ende in meer ander accidenten die den mensche … [Lees meer...] overDie historie van Fortunatus borse : capittel [24]
Verspreiding van verkleinvormen van Anna, voor en na 1930
Voornamendrift 78 In de vorige bijdrage werden de verschillen in de geografische verspreiding van verkleinvormen van de voornaam Anna en de verkleinvormen van man in de Morfologische Atlas van de Nederlandse Dialecten (in Nederland en Vlaanderen, de MAND) besproken. Hier geven we de gedetailleerde verspreiding van de verkleinvormen van Anna, zowel voor de periode 1790-1930 … [Lees meer...] overVerspreiding van verkleinvormen van Anna, voor en na 1930
Literair salon met Geert Buelens en Annelies Verbeke
Annelies Verbeke praat bij de KANTL met Geert Buelens over zijn nieuwe bundel Ofwa. … [Lees meer...] overLiterair salon met Geert Buelens en Annelies Verbeke