T. van Deel overleden. De wereld De geur van brem, van tijm, van vijgvervlucht in het voorbijgaan tot eeneeuwigheid waarin ook het gestoofdezand, de wierook van verhitte kruidenzich mengt tot een verhoopt verband.De kleur van oleander, agave en olijfverlucht het heenbewegen door dalen berg waar geitenbellen klinkenals water dat maar stroomt. Zo hevigis het leven dan, het voelt … [Lees meer...] overGedicht: T. van Deel • De wereld
Artikel
Adieulied van Maria van Bourgondië
Door Jan Uyttendaele Gisteren ging het festival voor oude muziek Laus Polyphoniae 2019 van start in Antwerpen. De geplande concerten zullen een beeld geven van de muziek ten tijde van Maria van Bourgondië (1457-1482) en van het Bourgondische hof. Maria van Bourgondië was in de late middeleeuwen een van de machtigste vrouwen van West-Europa. Toen de vorstin van de … [Lees meer...] overAdieulied van Maria van Bourgondië
‘Ik wil met jou naar bed toe gaan’ is fyn.
De Multatulileescursus (45) - In de brieven die we twee weken geleden lazen kon je zien dat Multatuli zich veel had voorgesteld van Vorstenschool. Hij vond dat hij sinds Max Havelaar werd doodgezwegen en hij hoopte dat hij dit met dit toneelstuk kon doorbreken. - Is dat eigenlijk gelukt? - Het is in ieder geval duidelijk dat het stuk na een aantal jaar na eindeloos … [Lees meer...] over‘Ik wil met jou naar bed toe gaan’ is fyn.
Gedicht: Hans Warren • Aubade met lijsters
Aubade met lijsters De rijm stijgt dampend uit de weidentot sluiers om de zondie tussen de lentetwijgeneen japanse allure krijgt. pirix pirix tjuwie tjuwie tjitjuwuwutlie tluu tlie tiriktiping tjulilililili Melkauto's in de vertede postbode nadertlitu tjoeoek tjoek tjoeoekde postbode loopt voorbij tèk tok tèk tek trrk trrr tr rr titiwu pikwie? pikwieie? Hans Warren … [Lees meer...] overGedicht: Hans Warren • Aubade met lijsters
Peuters als actieve taalwisselaars
Door Leonie Cornips Al eerder (hier en hier en hier) heb ik geschreven over het verschijnsel dat (groot)ouders in Limburg mij berichten dat hun (klein)kind na het bezoek van peuterspeelzaal, kinderdagverblijf of crèche stopt met het spreken van Limburgs thuis hoewel vader, moeder, opa en oma wel Limburgs met hun kind willen spreken. Zo e-mailt een ouder mij: Twee van onze … [Lees meer...] overPeuters als actieve taalwisselaars
Coetzee, fictie en filosofie
Het is in veel opzichten een interessant boek, Coetzee, een filosofisch leesavontuur van Hans Achterhuis. Zoals de schrijver benadrukt is het de eerste grote Nederlandstalige studie van het werk van de Zuid-Afrikaanse auteur, ook al is die (Engelstalige) schrijver zeer populair in Nederland en heeft hij zelf in zijn essays herhaaldelijk laten blijken goed op de hoogte te zijn … [Lees meer...] overCoetzee, fictie en filosofie
Gedicht: Albertina Soepboer • het licht speelt tikkertje op de langste dag
Uit Vertakkingen (voorproefje hier), de nieuwe bundel van Albertina Soepboer. het licht speelt tikkertje op de langste dageen vrouw loopt langs de dijk, boodschapeen kikker in de sloot, aardappels op landlange stappen de vlakte op en al die leegte laat mij maar ontwaren, mijn ogen knipperenzomer, hoog, ik neem een deken mee, ik vindde schommel, en in oogwenk is eenzaamheidweg, … [Lees meer...] overGedicht: Albertina Soepboer • het licht speelt tikkertje op de langste dag
Voer voor MNW-ers : mandaet
Door Willem Kuiper Geen mens is onfeilbaar, maar sommige mensen komen een heel eind. Jacob Verdam (1845-1919) was zo iemand. Samen met Eelco Verwijs (1830-1880) maakte hij het monumentale Middelnederlandsch Woordenboek (1885-1929), een naslagwerk dat ik bijna dagelijks digitaal raadpleeg via de onmisbare CD-ROM Middelnederlands. Verdam op een fout betrappen doe je maar … [Lees meer...] overVoer voor MNW-ers : mandaet
Aandacht als de sleutel om taal te begrijpen
Sommige van de belangrijke ontwikkelingen in de taalkunde komen uit de computertaalkunde – de discipline waar men probeert computers aan het praten, luisteren, schrijven en lezen te krijgen. Toen ik studeerde, stond het nog dicht bij wat andere taalkundigen deden, maar inmiddels heeft de technologie een grote, en eigen, vlucht genomen. Er gebeurt, desondanks of daarom, van … [Lees meer...] overAandacht als de sleutel om taal te begrijpen
Karel ende Elegast : gedigitaliseerd
Schrijft er iemand in dit online tijdschrift iets leuks over een zinnetje in Karel ende Elegast en dan moet ik zo nodig in een vlaag van beroepsdeformatie opmerken dat het zinnetje niet correct geciteerd is of dat de gebruikte editie niet deugde. Maar ik wil het goedmaken. Nadat ik gezien had dat in de Lijst van gedigitaliseerde Middelnederlandse handschriften en drukken in … [Lees meer...] overKarel ende Elegast : gedigitaliseerd
Gedicht: M. Vasalis • Duif
Duif Het had geonweerd, en de straat was nat. het asfalt lag als water aan de oever van het trottoir, waar plechtig trad een duif en koerde als een kind, maar droever. De hemel boven ’t park werd licht, de bomen stonden groen, afzonderlijk, en ieder leek een bos, zo vol, zo wonderlijk en in zichzelf gekeerd, prevelend opgericht. Ik liep te kijken in de korte stille … [Lees meer...] overGedicht: M. Vasalis • Duif
worm / wurm
Verwarwoordenboek Vervolg (130) Door Jan Renkema In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. Mocht u ook een … [Lees meer...] overworm / wurm
De meertaligheid van ‘Undercover’
door Jan Stroop Er is altijd wel wat met Nederlandse films die in een regio spelen en waarin de voertaal de taal van die regio moet zijn. Zo herinner ik me de serie over Merijntje Gijzen, die in West-Brabant speelt, maar waarvan de taal een West-Brabander doet huiveren. Voorbeeld: den (h)emel of den (h)el moet zijn den (h)emel of del. In de film over … [Lees meer...] overDe meertaligheid van ‘Undercover’
Censuur op Bilderdijks Afscheid
Door Marita Mathijsen Het publiek moet uitzinnig van enthousiasme zijn geweest toen Bilderdijk het gedicht ‘Afscheid’ voordroeg voor de Amsterdamse Afdeling van de Hollandsche Maatschappij van Wetenschappen en Kunsten op 10 januari 1811. Dit is het slot: … [Lees meer...] overCensuur op Bilderdijks Afscheid
De baard van de mop meten
Wie een verhaal meerdere keren vertelt, vertelt geen twee keer precies hetzelfde verhaal. Het raakt gestroomlijnd doordat details die er niet zoveel toe doen gaandeweg verdwijnen, je past het bewust of onbewust aan je gesprekspartners aan, de veranderde omstandigheden doen een bepaald detail pregnanter naar voren komen. En na verloop van tijd kent je publiek het verhaal en … [Lees meer...] overDe baard van de mop meten
Vraye historie (ende al waer)
Door Jos Joosten Vanochtend haalde Peter-Arno Coppen in zijn column in Trouw een fraai verhaal aan van de vermaarde Nijmeegse taalkundige Maarten van den Toorn over pseudo-etymologie. Mij deed het meteen denken aan een anekdote uit de colleges Middelnederlands van zijn collega, de ook al wijlen Jo Heymans. Heymans legde in zijn eerste college een aantal basiskenmerken uit … [Lees meer...] overVraye historie (ende al waer)
Gedicht: Max Greyson • Citoyen
Uit Et alors, de nieuwe bundel van Max Greyson. Citoyen Koortsig leven in het vide van zeven auroresdagen verstoken dat het een aard heeftavancer vooruitgaan verliezen verwordendevenir l’homme dans la rue qui ne bouge plus Eeen detente waar de nacht valt, in een nudat altijd iswaar het verleden zich op de toekomst entoù chaque seconde compte contre la gravitation N’en pouvoir … [Lees meer...] overGedicht: Max Greyson • Citoyen
Communicatie en cognitie in het taalgebruik
Door Flip G. Droste Communicatie & Cognitie, hier tot een eenheid samengevoegd door het &-symbool, zijn als lichaam en brein: alleen in samenspel komen ze tot leven. Dat geldt zeker voor de natuurlijke menselijke taal: buitenkant-binnenkant, vorm-functie. Dat het in het taalgebruik om tekens en tekengeving gaat lijkt evident. Het taalteken in de theorie van De … [Lees meer...] overCommunicatie en cognitie in het taalgebruik
Taal, internet en identiteit
Eindelijk een goed boek over internettaal Ik ben altijd wat sceptisch geweest over iedereen die beweert wat te kunnen zeggen over de eigenaardigheden van internettaal. Alles op internet verandert voortdurend, er zijn bovendien miljarden mensen bij betrokken die zich helemaal niet allemaal van elkaar bewust zijn en dus ieder hun eigen conventies volgen, wat weten we … [Lees meer...] overTaal, internet en identiteit
Sterft ‘dromedaris’ uit?
Door Jona Lendering Om redenen die u morgen zult begrijpen, ben ik eens gaan turven of de dromedaris in het Nederlands aan het uitsterven is. Ik heb namelijk al jaren de indruk (en blogde daar al over) dat steeds meer mensen het normaal vinden een eenbulter aan te duiden als kameel, hoewel dat een totaal ander dier is, en niet alleen door het dubbele bultenaantal. De … [Lees meer...] overSterft ‘dromedaris’ uit?
Wat betekent ‘een goed scrabblewoord’?
De algemene opwinding over de vraag of eikenprocessierupsjeukpiek nu wel of niet een goed scrabblewoord is, is al weer een tijdje voorbij. Het ging op Teletekst een paar weken geleden ineens over dat woord, iemand tweette toen over Scrabble, maar andere mensen werden daar weer boos over omdat eikenprocessierupsjeukpiek niet eens gelegd kan worden op een standaardscrabblebord … [Lees meer...] overWat betekent ‘een goed scrabblewoord’?
Gedicht: Janus Secundus • De dertiende kus
Janus Secundus schreef in het Latijn en is vertaald door (i.i.g.) Jan van Hout (begin 17e eeuw), J.H. Scheltema (begin 20e eeuw) en (een eeuw later) J.P. Guépin. De dertiende kus Kwijnend na zoete strijd lag ik ontzield, mijn leven,mijn vingers om je hals en in je haar geweven,mijn geest was uitgeblust op mijn verdorde mond,geen nieuwe bries maakte mijn hart opnieuw gezond.De … [Lees meer...] overGedicht: Janus Secundus • De dertiende kus
‘De goede vrijdag’ (1821)
Jeugdverhalen over joden (50) Door Ewoud Sanders ‘De goede vrijdag’ (1821)Auteur: Jan Antonie Oostkamp (1778-1845) Herkomst en drukgeschiedenis ‘De goede vrijdag’ is een verhaal in de bundel Feestgeschenkje voor de christelijke jeugd. De auteur, Jan Antonie Oostkamp, was godsdienstonderwijzer in Zwolle. Tussen 1814 en 1836 schreef hij zo’n dertig lesboeken, vooral … [Lees meer...] over‘De goede vrijdag’ (1821)
Uit mijn hoofd: Tomas Lieske, De kindertijd van Robespierre
Wie is er aan het woord in de bundel Keto Stiefcommando van Tomas Lieske? In de meeste gedichten zijn dat minstens drie verschillende stemmen tegelijk. De bundel is namelijk een verhaal over een groep vuilnismannen, meest van Afrikaanse afkomst, in de Parijse buurt die besluiten een aantal dode (of verzonnen) helden uit de westerse cultuur te adopteren en gedichten te schrijven … [Lees meer...] overUit mijn hoofd: Tomas Lieske, De kindertijd van Robespierre
Gedicht: Janus Secundus • De elfde kus
Janus Secundus schreef in het Latijn en is vertaald door (i.i.g.) J.H. Scheltema en (een eeuw later) J.P. Guépin. De elfde kus Ze zeggen dat we te verfijnde kussen gevendie 't kranig voorgeslacht bepaald niet had geleerd.Zou ik, als om jouw hals mijn grage armen klevenen mij, mijn Licht, jouw kus tot stervens toe blesseert,bezorgd zijn om het kwaad dat mensen van mij zeggen,ik … [Lees meer...] overGedicht: Janus Secundus • De elfde kus