Deze zin komt uit het Zaans dialect, dat gesproken wordt in de Noord-Hollandse Zaanstreek. ‘Trille as een lammeresteertje’ betekent dat iemand heel erg aan het beven is. De term lammeresteertje (de staart van een lammetje) komt vaker voor in typisch Zaanse uitspraken, zoals de zin ‘z’n hart slaat as ’n lammeresteertje’. Hiermee wordt dus bedoeld dat z’n hart heel snel klopt … [Lees meer...] overTrille as een lammeresteertje
Openingszin van de week
Ast wilst drieve, gaast maar in ut Sneekermeer leggen
De directe vertaling van deze zin is: ‘Als je wil drijven, ga je maar in het Sneekermeer liggen.’ Dit zul je tegen iemand zeggen wanneer diegene je aan het opjagen (opdrijven) is. Gezien de inhoud van de zin is er natuurlijk geen twijfel over mogelijk: dit is afkomstig uit het Sneker dialect, een variant van het Stadsfries. Evenals de andere dialecten die behoren tot het … [Lees meer...] overAst wilst drieve, gaast maar in ut Sneekermeer leggen
Vör een oortjen in hus liggen
De regionale taal Nedersaksisch kent een rijke verscheidenheid aan dialecten, waaronder het Sallands, Twents en Kollumerlands. Binnen het Sallands bestaan verschillende varianten, waarvan het Deventers deze week wordt uitgelicht. Een uitdrukking uit dit dialect luidt: Vör een oortjen in hus liggen. Een letterlijke vertaling zal de wenkbrauwen doen fronsen, maar semantisch … [Lees meer...] overVör een oortjen in hus liggen
‘Oeit ’n duske komme’
Dit is een zin uit het Brussels. Het Brussels behoort tot de Brabantse dialecten, het is een Zuid-Brabants dialect. Vroeger werd het Brussels door velen in Brussel gesproken, maar het dialect is geleidelijk aan verstoten door het Frans en het Standaardnederlands. Op dit moment spreekt slechts een klein deel van de Brusselse bevolking nog het traditionele Brusselse … [Lees meer...] over‘Oeit ’n duske komme’
‘k krij er kiekenvliês van
Deze zin is uit het Zottegems. Het Zottegems wordt in en rond de Belgische stad Zottegem gesproken. Het hoort tot de Oost-Vlaamse groep. Typisch voor het Zottegems is daarom bijvoorbeeld dat de meeste werkwoorden in de verleden tijd zwak worden vervoegd. Zij hebben dan een uitgang op -dege/-tege (in het Zottegems wordt dus ‘baktege’ in plaats van ‘bakte’ … [Lees meer...] over‘k krij er kiekenvliês van
‘Ik was aant klappen mee ons bomma terwijl ze in hare pinoar naar den televies aant zien was’
Deze zin komt uit het Kempens, dialect dat in de Kempen wordt gesproken. De Kempen “bestrijken niet alleen de oostelijke drie vierden van Antwerpen, maar ze lopen ook door in Noord-Brabant, Limburg en Vlaams-Brabant” zoals geschreven in Atlas van het dialect in Vlaanderen. Hoewel deze zin met het Kempens wordt verbonden, moet het ook worden vermeld dat dit dialect veel variatie … [Lees meer...] over‘Ik was aant klappen mee ons bomma terwijl ze in hare pinoar naar den televies aant zien was’
Gaat fietsen stelen
Deze uitspraak komt uit het Rotterdams, één van de dialecten uit Zuid-Holland. Het stadsdialect komt uiteraard uit Rotterdam, maar wordt bijvoorbeeld ook gesproken in de omliggende regio (zoals Spijkenisse en Hellevoetsluis). Bepaalde uitspraken hebben zich misschien zelfs wel verder door Nederland verspreid. ‘Gaat fietsen stelen’ is een wat bottere manier om te zeggen dat … [Lees meer...] overGaat fietsen stelen
At ’t niet kin soa’t ’t mot, dan mot ’t maar soa’t ’t kin.
Deze zin is afkomstig uit het Bildts. Het Bildt is een streek in het noordoosten van Friesland. Ondanks dat het in Friesland gelegen is en de omgeving Fries spreekt, wordt Bildts over het algemeen erkend als een Nederlands dialect. Het lijkt erop dat de onderliggende taal van dit dialect het Nederlands is geweest en dat de streektaal daarna is beïnvloed door de Friese taal die … [Lees meer...] overAt ’t niet kin soa’t ’t mot, dan mot ’t maar soa’t ’t kin.
Hedde dè geheurd?!
De betekenis van deze zin is: Heb je dat gehoord? Het Kempenlands dialect wordt gesproken in bepaalde gebieden van Eindhoven, de grootste stad van Noord-Brabant. Dit dialect is een voorbeeld van regiolectisering, een proces waarbij kenmerken van een dialect en de standaardtaal samensmelten. Waar het Kempenlands vroeger een zelfstandig dialect was, ontwikkelt het zich door … [Lees meer...] overHedde dè geheurd?!
Jie bint’r vroeg bie
Ook al hebben we waarschijnlijk massaal de afgelopen week op het laatste moment sinterklaasgedichten geschreven en cadeautjes gekocht, toch zijn er ook genoeg mensen die op tijd alles af hebben. In het Zeeuws zou je als uitsteller tegen je goed georganiseerde tegenpool kunnen zeggen: ‘Jie bint‘r vroeg bie.’ Dit betekent ‘Je bent er vroeg bij’. Het Zeeuws is een dialect van … [Lees meer...] overJie bint’r vroeg bie
Maakt oe over morn gien zörngn
Het Vechtdals is een dialect dat onder andere in Dalfsen, Ommen en Hardenberg in de provincie Overijssel wordt gesproken. Het Vechtdals wordt onder het Sallandse dialect gezet, wat betekent dat wij het hier met een Saksisch dialect te maken hebben. Daardoor wordt het ou in het Standaardnederlands in het Vechtdals vervangen door een oal. In plaats … [Lees meer...] overMaakt oe over morn gien zörngn
Ndien komt von bach’n de kupe
De zin in het Kust-West-Vlaams “Ndien komt von bach'n de kupe” zou in het Standaardnederlands als “Deze persoon komt van de overkant van de kuip” kunnen vertaald worden. Namelijk betekent het dat iemand ver weg woont, in een verlaten gebied. In feite verwijst 'de kuip' (letterlijk: het bad) naar de IJzer. Dus deze zin zou betekenen dat iemand aan de andere kant van de IJzer … [Lees meer...] overNdien komt von bach’n de kupe
Hebbie gips?
Deze uitspraak komt uit het Leidse stadsdialect, één van de vele Zuid-Hollandse dialecten. Het Leids wordt ook wel een sociolect genoemd. Waar een dialect afhangt van de regio, is een sociolect een variant van een taal die bepaalde leden van een sociale groep gebruiken. ‘Hebbie gips’ is een alternatief voor de uitspraak ‘Mankeer je iets aan je handen?’ In beide vormen is het … [Lees meer...] overHebbie gips?
De ien mag de koe strelen en de ander mag nie over ’t hek kijken
Het Nederlandse equivalent van dit Brabantse spreekwoord is: ‘De één mag een koe strelen en de ander mag niet over het hek kijken.’ ‘Een’ wordt in het Brabants vaak uitgesproken als ‘ien’, en ‘niet’ wordt hier geschreven als ‘nie’. Dit is waarschijnlijk het gevolg van verzachting of inkorting. De betekenis van deze zin is dat de een niet hetzelfde mag als de ander. Het laat een … [Lees meer...] overDe ien mag de koe strelen en de ander mag nie over ’t hek kijken
Beter ne klaaine plezaante dan ne groëten ambetaante
Deze zin komt uit het Antwerps. Antwerps is een Vlaamse dialect, dat ongeveer 500 spreekwoorden bevat. In het standaard Nederlands zou het 'beter klein en leuk dan groot en vervelend' zijn. … [Lees meer...] overBeter ne klaaine plezaante dan ne groëten ambetaante
Iets in z’n oor late rijze
"Iets in z'n oor late rijze" is een uitdrukking uit het Utrechts dialect en betekent iets wel horen, maar het niet echt opslaan of onthouden. Een situatie die eenieder bekend voor zal komen: je bent druk bezig, soms zonder het zelf door te hebben. Je loopt door de supermarkt, maar met je gedachten nog helemaal bij de roman die je thuis zat te lezen. Je realiseert je dat je … [Lees meer...] overIets in z’n oor late rijze
Oet de tied kommn
In Twente wordt er gezegd dat als iemand is overleden, diegene ‘uit de tijd is gegaan’. Het Twents is een noordoostelijk Nederlands dialect dat wordt gesproken in het oosten van Gelderland, in steden als Enschede, Hengelo en Almelo. Willem Wilmink schreef hierover: ‘In ’t Nederlands is iemand dood gegaan,over zijn reis wordt nooit meer iets vernomen.In het Twents is … [Lees meer...] overOet de tied kommn
D’r zitte doeve op ’t daak
Dit is een spreekwoord uit het Venloos, dat in de gemeente Venlo wordt gesproken. Het Venloos is een Oost-Limburgs dialect en is gelegen in de overgangszone tussen het Brabants en het Limburgs. Het wordt derhalve ook als Kleverlands/Oost-Limburgs overgangsdialect beschouwd. De unieke positie van het Venloos wordt onder andere duidelijk doordat het deel uitmaakt van het … [Lees meer...] overD’r zitte doeve op ’t daak
Ik goan noar de mert mee mijn kabba achter een kieken
Deze zin komt uit het Zeelse dialect dat in Oost-Vlaanderen (België) wordt gesproken. Oost-Vlaanderen bestaat immers uit verschillende dialecten, meestal gebaseerd op gemeentegrenzen. Hier betreft het de gemeente Zele. Een Standaardnederlandse vertaling van de zin zou als volgt kunnen klinken: “Ik ga naar de markt met mijn boodschappentas om een kip”. … [Lees meer...] overIk goan noar de mert mee mijn kabba achter een kieken
Van wie ben jij d’r ien?
Deze vraag is een voorbeeld van het Texels dialect, al komt hij in het West-Fries ook voor. In het Standaardnederlands staat er ‘Van wie ben je er een?’ Het is een vraag naar wie je ouders zijn of uit welk gezin je komt. De uitspraak komt voort uit het principe van ons kent ons. De Texelaren kennen een groot deel van de eilandbevolking, dus de vraag moet heel letterlijk worden … [Lees meer...] overVan wie ben jij d’r ien?
Hai is om Leerms kommen
Deze uitdrukking komt uit het Gronings en betekent dat iemand wijs is geworden door het maken van fouten. Er wordt verwezen naar het Groningse dorpje Leermens, dat in het Gronings wordt uitgesproken als ‘Leerms’. De letterlijke vertaling naar het Standaardnederlands luidt als volgt: 'Hij is om Leermens gekomen.' … [Lees meer...] overHai is om Leerms kommen
Dur loop un geit op ut begijnhof, un stuiver asje hem grijp
Deze zin is afkomstig uit het Dordts, een stadsdialect uit Zuid-Holland. De Schapekoppen, zoals de inwoners van Dordrecht ook wel worden genoemd, vervangen in deze zin de 'e' door een 'u' en de 'a' door een 'e'. In het Standaardnederlands luidt de zin als volgt: 'Er loopt een geit op het Bagijnhof, een stuiver als je hem grijpt.' … [Lees meer...] overDur loop un geit op ut begijnhof, un stuiver asje hem grijp
