De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (4.7) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje bekijken ze een tweede set argumenten in het debat over de positie van het … [Lees meer...] over’t Is al moeilijk genoeg zo
Uitgelicht
Het Mondeling, de podcast
Elk jaar leggen enkele tienduizenden havo- en vwo-leerlingen een mondeling schoolexamen literatuur af, ter afsluiting van de zogenaamde 'leeslijst'. Voor velen is dat een indrukwekkende ervaring. Toch waren die gesprekken nog nooit onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. Daar brengen neerlandici op initiatief van Wyke Stommel en Jeroen Dera nu verandering in. In de podcast … [Lees meer...] overHet Mondeling, de podcast
Het beste van Boekwinkeltjes: Patricia de Martelaere, Nachtboek van een slapeloze (1988)
Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandstalige boeken die je zou moeten (her)lezen Maandag 21 februari 1983, 02.35 uur Wat moet een mens in hemelsnaam beginnen in het midden van de nacht in een huis met vijf slapenden (om de hele dierentuin nog niet mee te rekenen) en een slechte geluidsisolatie? In geen geval een opera van Verdi beluisteren. (…..) Het … [Lees meer...] overHet beste van Boekwinkeltjes: Patricia de Martelaere, Nachtboek van een slapeloze (1988)
Etymologica: de kikker
Bij zo’n zachte winter als we nu beleven, zal ’t wel niet lang duren of de eerste kikkers laten zich horen. Daarom wil ik ’t nu alvast hebben over de namen, die er in de Nederlandse dialecten voor dat diertje bestaan. Daarbij let ik weer speciaal op de benoemingsmotieven. Waarom heet een zaak zoals ie heet? Bij stoel of boom is dat niet meer na te gaan, maar bij kikker is dat … [Lees meer...] overEtymologica: de kikker
De kat en haar naam
Biologen geven dieren en planten geleerde Latijnse namen en u zult bij het horen van het woord Felis wel vermoeden dat het gaat om de kat. Is het niet om de kattenbrokjes, dan wel om de tekenfilmpjes. Omdat de Romeinen er een naam voor hadden, wisten ze van het bestaan van het dier. De verspreiding van de kat Dat blijkt niet alleen uit teksten, maar ook uit … [Lees meer...] overDe kat en haar naam
Een schrijverssteen voor Betje Wolff en Aagje Deken
Een slechter begin van een vriendschap is niet denkbaar. Die van Betje Wolff en Aagje Deken begon met een knallende ruzie. Wat moeten we ons voorstellen als de twee voor het eerst met elkaar in contact komen? Het is 1776. In Amsterdam woont dan een wat oudere jongedame, 35 jaar, ze leeft van een theehandeltje. Ze heeft één bundel gedichten uitgegeven, samen met een andere … [Lees meer...] overEen schrijverssteen voor Betje Wolff en Aagje Deken
De krommende kracht van het perkament
De makers van een middeleeuws perkamenten manuscript hebben moeten strijden met het perkament dat krult. Om een hanteerbaar manuscript te verkrijgen moet het manuscriptblok plat zijn. Het perkamenten blad krult naar de haarzijde: haarzijde ) vleeszijde. Een huid is aan de vleeszijde open om voedingsstoffen toe te laten tot de huid. Naar de haarzijde is de huid steeds meer … [Lees meer...] overDe krommende kracht van het perkament
ELB
Je bent niet belbaar, ELB, neeniet telbaar in je verstrooiingmaar wakker in je namen appelboom belbus beugelbekcelbewoner enkelband fabelboekfakkelbaard grendelbuur egelbuikketelbink koppelbaas telbaronrinkelbel sleutelbos wikkelbandijzelbeker speekselbrand slapende jij met je muis in de meelbakpersen de luizen je stem nog uit schellakontruimen je stenen mijn … [Lees meer...] overELB
Wat kun je met de opleiding Nederlandse Taal en Cultuur?
Ervaring Wout Waanders In deze video vertelt Wout Waanders over hoe hij zijn passie heeft kunnen vertalen naar zijn werk als schrijver, onderzoeker en docent. … [Lees meer...] overWat kun je met de opleiding Nederlandse Taal en Cultuur?
Harry Mulisch als vertaler
We zullen het over Harry Mulisch moeten hebben. Geen prettig onderwerp, ik weet het. Ook geen prettige auteur. Ik krijg er de kriebels van. Waar Hermans een genie was die zich een nul vond is Mulisch een nul die zich een genie vond. Wat hem voor mij onleesbaar maakt. Mulisch is het alleen maar om standing en status te doen en uit iedere zin, zelfs iedere terloopse opmerking … [Lees meer...] overHarry Mulisch als vertaler
Lanceloet en het hert met de witte voet
Lanceloet en het hert met de witte voet vind ik een van de tofste ridderromans. Vooral ook omdat het een kort verhaal is. Qua queeste zijn er uiteraard langere en dus betere verhalen te vinden, maar die vervelen mij op een gegeven moment. Lanceloet en het hert met de witte voet is lekker compact, en alles zit erin. Zelfs die arrogante Keye. Kortom, iedereen zou het moeten … [Lees meer...] overLanceloet en het hert met de witte voet
Over het Hinaufkaufen
Meer dan een eeuw lang kon binnen het boekenvak worden volgehouden dat de afnemer van goedkope lectuur uit zichzelf wel zou overgaan tot de aanschaf van duurdere boeken. Al die tijd was er niets wat daarop duidde. En toch werd die profetie uiteindelijk vervuld. Veilingen van uitgeversrestanten konden volgens een inzender in het Nieuwsblad voor den Boekhandel van 1859 geen … [Lees meer...] overOver het Hinaufkaufen
Willaert leest voor: De Spaansche Brabander
In deze scène uit het eerste bedrijf van Bredero's Spaanschen Brabander zijn we er getuige van hoe de pas in Amsterdam aangekomen, Antwerpse kale jonker en oplichter Jerolimo de pas in zijn dienst genomen straatjongen en bedelaar Robbeknol wat probeert te "fatsoeneren". … [Lees meer...] overWillaert leest voor: De Spaansche Brabander
Nieuwe podcast: #WijZijnNeerlandici
Welkom bij de podcast van #wijzijnneerlandici. Wij nemen jou mee door de wereld van neerlandici en laten je zien hoeveel verschillende kanten je op kan gaan met de prachtige studie Nederlands! … [Lees meer...] overNieuwe podcast: #WijZijnNeerlandici
Hoe je je met taal beter kunt voordoen dan je bent
Taal en identiteit zijn sterk met elkaar verbonden. Dialecten wijzen op een regionale identiteit, meertaligheid zou een teken van voorsprong zijn. Tenzij het gaat om migrantentalen, dan wordt het juist een achterstand gevonden. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over taal en klasse. Dat doen we met Sterre Leufkens, Universitair Docent Nederlandse Taalkunde bij … [Lees meer...] overHoe je je met taal beter kunt voordoen dan je bent
“Wat een heerlijk rommeltje!”
Reflecties van een taalonderzoeker op taaladviesboeken en prescriptivisme Laat ik even beginnen met een full disclosure: ik zat in de manuscriptcommissie van het proefschrift van Marten van der Meulen, en ik heb ook weleens samen met hem een oproepje gedaan in Neerlandistiek, over fragmenten uit de Nederlandse literatuur die over taalnormen en taalconventies gaan. Ook … [Lees meer...] over“Wat een heerlijk rommeltje!”
Een dagboekblad van Constantijn Huygens jr.
Het dagboek kreeg, net als de autobiografie, zijn moderne vorm pas rond 1800. Zoals Jean-Jacques Rousseau in 1782 met zijn Confessions het model voor de autobiografie aanleverde, zo deed Johann Kaspar Lavater dat in 1772 met zijn Geheimes Tagebuch voor het persoonlijke dagboek. Dat een geheim dagboek in druk verscheen, lijkt een paradox, maar Lavater had zijn eigen dagboek … [Lees meer...] overEen dagboekblad van Constantijn Huygens jr.
Wat als Greta Monach Amerikaans was geweest?
Over keuzes, toeval, en de reproduceerbaarheid van digitale poëzie Greta Monach (pseudoniem van Greta Vermeulen, 1928-2018) was een Nederlandse dichteres die bekend is geworden door haar klankgedichten. In haar Compoëzie (1973) beschrijft Monach een verzameling automatische gedichten die zij Automaterga noemt (het enkelvoud Automatergon is een samenstelling van de Griekse … [Lees meer...] overWat als Greta Monach Amerikaans was geweest?
Bladenman
Ik ben al sinds het einde van de middelbare-school fervent lezer van dag- en weekbladen. Ik denk dat ik het begin daarvan zelfs precies weet te plaatsen: we waren in 5 of 6 VWO op excursie naar het Allard Piersonmuseum. Het was een mooie lentedag en op het Rokin stak een man de straat over: strakke kuif, hip colbertje, en in zijn zak achteloos een exemplaar van Vrij Nederland, … [Lees meer...] overBladenman
Een sterk innerlijk vuur
Willem Witsen, een portret in brieven Jaren geleden bezocht ik op afspraak het Willem Witsenhuis, Oosterpark 82A in Amsterdam. Het atelier van Witsen (1860-1923) is in authentieke staat gebleven, met dank aan zijn tweede vrouw Marie Schorr. Ik herinner me de rode zware gordijnen aan de kant van het Oosterpark, de bruine wanden met schilderijen. Het decor van de man die de … [Lees meer...] overEen sterk innerlijk vuur
De grond van Mercurius Arvernus
Gallië’s vermogende stam der Arvernī had beeld en bergheiligdom gewijd aan hun Mercurius. Enkele tweede-eeuwse wijstenen voor Mercurius Arvernus lijken hem te bedoelen maar zijn alle ver weg in Germanië gevonden. Is de gelijkenis dan slechts toeval? Een stam Arvernī is hoe de Romeinen de naam van deze stam al voor onze jaartelling opschreven met Latijnse … [Lees meer...] overDe grond van Mercurius Arvernus
De scheldkanonnade in het Nederlands
En zo klinken de honderdenelf invectieven in het Wakeaans Nederlands, een herziene herziening met voor de gelegenheid en als uitvloeisel van voorgaande verregaande diepgaande onderzoekingen geromaniseerde komma’s behalve waar die gecursiveerd dienen te zijn. De cursieve komma’s zijn in de Trinité (waarin de Nederlandse Wake is gezet) minder duidelijk te onderscheiden van de … [Lees meer...] overDe scheldkanonnade in het Nederlands
Het boek dat mijn opa schreef, ligt hier op tafel
Een van de wonderlijke eigenschappen van menselijke taal, is dat dezelfde vorm soms verschillende dingen kan betekenen. Een taal als het Nederlands heeft genoeg klinkers en medeklinkers om ieder woord verschillend te maken van ieder ander woord, en toch zitten we opgescheept als woorden met bank dat minstens twee verschillende dingen betekent: waarom noemen we de financiële … [Lees meer...] overHet boek dat mijn opa schreef, ligt hier op tafel
De Leidse LUL en het Leuvense spook
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (4.5) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. Dit stukje vergelijkt de omgang met het Engels in het hoger onderwijs in Vlaanderen en … [Lees meer...] overDe Leidse LUL en het Leuvense spook
Rhijnvis Feith herdacht
Het was 8 februari druk op de begraafplaats aan de Meppelerstraatweg in Zwolle, bij het monument ter ere van de dichter Rhijnvis Feith. Veel familie, veel aanwezigen droegen de achternaam Feith. Jonkheer Feith zelf sprak ‘enkele herdenkingswoorden’. Een fraaie krans werd neergelegd. Tijdens de ‘eenvoudige plechtigheid’ stelden nazaten van de dichter de publicatie van een … [Lees meer...] overRhijnvis Feith herdacht
