Lieke Marsman voor de klas (6) Er is geen actueler en tegelijkertijd eeuwiger onderwerp in de taalbeschouwing dan dat van de voornaamwoorden. Er lijkt niet simpelers dan ik, jij, hij, zij, het, wij, jullie, zij en tegelijkertijd is er niets ingewikkelders. Gedichten worden anders dan verhalen vaak gedragen door voornaamwoorden. In verhalen is er soms een ik aan het … [Lees meer...] overals een staartdeling grijpt het steeds wat overblijft.
Zoekresultaten voor: gesprek
Woorden zijn niet gastvrij
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 22) - De betekenis die je bedoelt past vaak niet in het vakje van het woord dat je kiest. En gesteld dat dat toch lukt, dan moet je maar afwachten of de door jou bedoelde betekenis overkomt. Kan ik het vorige gesprek zo samenvatten? - Ja, daarom zeggen filosofen … [Lees meer...] overWoorden zijn niet gastvrij
“Een andere taal spreken”
Wat Nederlanders ongenoemd laten als ze Nederlands spreken en waarom "Ik houd van andere muziek." Stel dat ik u plompverloren de bovenstaande mededeling zou doen. Dan zou die waarschijnlijk weinig informatief voor u zijn. Als u het gesprek serieus wilt aangaan, zult u waarschijnlijk proberen te raden wat ik met 'andere muziek' bedoel of u zult het aan mij vragen. Dat … [Lees meer...] over“Een andere taal spreken”
Jezelf verkopen aan woorden
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 21) - Ben je een beetje bekomen van het vorige gesprek? Dat stamelen over benoemen wat onbenoembaar is? - Een beetje. Wat ik ervan heb over gehouden is dat als je een woord kiest om iets te benoemen, je geen ander woord meer kunt kiezen. - Dat … [Lees meer...] overJezelf verkopen aan woorden
Het zwarte varken van Hugo de Groot
Fredrik Duim was een productief en is een vergeten dramaturg. Zelfs Jan te Winkel (Ontwikkelingsgang ²1924 deel V, p. 295) schuift hem met een snier terzijde. Toch geven zijn toneelstukken een helder en duidelijk beeld van hoe men over klassieke en vaderlandse geschiedenis dacht in de achttiende eeuw. Een functie van literatuur is het bewaren van herinnering aan bijzondere … [Lees meer...] overHet zwarte varken van Hugo de Groot
Het onbenoembare benoemen?
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 20) - Wat ik aan de vorige keer over de onzekerheidsrelatie van Heisenberg heb overgehouden, is zo ongeveer dit: Je wilt iets benoemen, iets in je bewustzijn, wat dat ook maar mag zijn. Maar zodra je aan dat ‘iets’ een woord geeft, zorgt dat woord ervoor dat je andere aspecten uit dat … [Lees meer...] overHet onbenoembare benoemen?
Memorabele mededelingen meten
Een jaar of twintig geleden gaf ik op vrijdagmiddag een college voor een groep van ongeveer honderd eerstejaarsstudenten die deden wat honderd eerstejaarsstudenten doen op vrijdagmiddag: rumoerig zijn. Ik had gelukkig een truc met een krijtje, dat ik kon opgooien en laten vallen op een manier die iedereen weer even stil maakte. Een paar jaar later kwam ik in een winkel en … [Lees meer...] overMemorabele mededelingen meten
De onzekerheidsrelatie in taalgebruik
Onbegrip begrepen 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 19) - Ik ben nog steeds voorbeelden aan het verzamelen van alledaagse miscommunicatie, maar het wil nog niet vlotten. Maar ik heb wel iets bijzonders ervaren toen ik op mijn eigen taalgebruik ging letten. - Hoe bedoel je? Bedoel je dat jij vaak niet begrepen … [Lees meer...] overDe onzekerheidsrelatie in taalgebruik
Bangelijk en enerverend
Gids voor verborgen spraakverwarringen tussen Belgen en Nederlanders (17) De landsgrens NL-BE trekt een duidelijke scheidingslijn doorheen het Nederlandse taalgebied voor wat betreft de huidige betekenis(sen) van een handvol woorden en uitdrukkingen; in deze gevallen gebruiken Nederlanders en Belgen dus dezelfde termen maar bedoelen ze er iets anders mee.Het spreekt voor … [Lees meer...] overBangelijk en enerverend
Hoe communiceert een metafoor?
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 18) - Van de vorige keer weet ik dat een metafoor iets vervoert, en dat het soms onduidelijk is wát er wordt vervoerd. Maar er waren nog twee problemen die te maken hebben met de vraag of dat wat vervoerd wordt, wel aankomt. - Ja, een metafoor vervoert iets. Maar … [Lees meer...] overHoe communiceert een metafoor?
Wat vervoert een metafoor?
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 17) - Laten we teruggaan naar jouw opmerking waarmee we deze serie gesprekken begonnen, namelijk dat jij taal eigenlijk niet zo geschikt vindt voor communicatie. Ik zei het eerder misschien niet zo direct, maar ik vind taal juist heel geschikt om te … [Lees meer...] overWat vervoert een metafoor?
Boekensalon met Olga van Marion en Frans Blom
De Boekensalon van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) handelt steeds over recente publicaties, waarbij de Bijzondere Collecties in mindere of meerdere mate werden benut. De inmiddels 5e aflevering staat sinds enkele weken op YouTube: daarin gaat hoofdconservator Garrelt Verhoeven in gesprek met Olga van Marion en Frans Blom over hun beider boeken over het … [Lees meer...] overBoekensalon met Olga van Marion en Frans Blom
Witlofsalade uit De tranen knallen uit mijn kop met Edward van de Vendel
Podcast: Wat de pod schaft In deze aflevering praten we met kinderboekenschrijver Edward van de Vendel. Voorafgaand aan de opname eten we witlofsalade uit De tranen knallen uit mijn kop (1980) van Guus Kuijer. Dit is namelijk het favoriete boek van onze gast. We hebben het over het erkennen van het verschil tussen kinderen en volwassenen, de grote invloed die Guus Kuijer … [Lees meer...] overWitlofsalade uit De tranen knallen uit mijn kop met Edward van de Vendel
Een woord is maar een woord?
Onbegrip begrepen 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 16) - We zouden voorbeelden verzamelen waarin wordt voorgesteld om andere woorden te gebruiken met de bedoeling om iemands wereldbeeld te veranderen. Voorbeelden zoals dat je niet moet spreken over een slaaf, maar over een tot slaaf gemaakte. Waarom eigenlijk? Wat heeft dit met … [Lees meer...] overEen woord is maar een woord?
Taal en wereldbeeld
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 15) - De vorige keer legde je iets uit over de relatie tussen taal en iemands visie op de werkelijkheid, iemands wereldbeeld. En dat deed je om iets te zeggen over de beperktheid in taal. Zoiets als, bedacht ik me, enige tijd geleden wéér een discussie in de media om niet het woord … [Lees meer...] overTaal en wereldbeeld
Nieuwsuur bracht het politieke interview weer tot leven. Maar hoe?
In 2014 schreef toenmalig Newsnight-presentator Ian Katz in de Financial Times het artikel ‘The death of the political interview’. Daarin vroeg hij zich af hoe het mogelijk was dat de interessantste politici keer op keer saaie interviews gaven. Al langere tijd dreigden interviews te verworden tot een reeks uitspraken, planned for delivery, ongevoelig voor de vraag. Katz haalde … [Lees meer...] overNieuwsuur bracht het politieke interview weer tot leven. Maar hoe?
Taal en relativiteit
Onbegrip begrepen 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 14) - Als we miscommunicatie willen begrijpen, dan moeten we goed zicht hebben op wat je eigenlijk doet als je taal gebruikt. Via taal benoem je immers iets in de werkelijkheid met een teken, en daardoor ontstaat er een relatie tussen dat teken en iets in de … [Lees meer...] overTaal en relativiteit
Intimidatie van wetenschappers: wie beschermt academische vrijheid?
KNAW-webinar De druk op wetenschappers, bijvoorbeeld op sociale media, kan hoog oplopen als hun resultaten een deel van het publiek niet bevallen. Hoe kunnen wetenschappers onder dergelijke druk en intimidatie hun vrijheid bewaren en zichzelf niet censureren? Wat voor dynamiek zit er tussen online en offline intimidatie? Wat is hierin de taak van de instellingen en … [Lees meer...] overIntimidatie van wetenschappers: wie beschermt academische vrijheid?
Op de oceaan met Sint Brandaan
Het uitzicht vanaf de kust van Iveragh in Ierland is adembenemend; de baai, de hemel en het schiereiland Dingle aan de overkant wisselen voortdurend van licht en kleur. Verder gebeurt er niets. Op heldere dagen gloort in het westen het blauw op de golven van de Atlantische Oceaan. Er gaat een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit van deze weidsheid. Stil en ledig zover het oog … [Lees meer...] overOp de oceaan met Sint Brandaan
28 oktober / 2 november 2021: Dag van de Literatuurkritiek
De Dag van de Literatuurkritiek is er weer! deBuren en literair-kritisch platform De Reactor organiseren na een bijzonder 2020 met Berichten van de Literatuurkritiek voor de vijfde keer een nascholingsprogramma voor middelbareschooldocenten Nederlands. Het thema is dit jaar (on)voltooid toekomende tijd: hoe kun je in de klas aan de slag gaan met literatuur over de toekomst en … [Lees meer...] over28 oktober / 2 november 2021: Dag van de Literatuurkritiek
Je inleven in een foute interpretatie
Onbegrip begrepen40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 13) - En, heb je meer voorbeelden kunnen verzamelen? - Ja, ik heb er drie. Eerst een klein voorbeeld dat heel goed past in onze gesprekken. Ik vertelde mijn vriendin over de mythe van de Toren van Babel, en een dag later vroeg ze of ik nog iets meer wilde … [Lees meer...] overJe inleven in een foute interpretatie
Voorbeelden van miscommunicatie
Onbegrip begrepen 40 taalfilosofische gesprekken over communicatie (deel 12) – Nu wordt het toch tijd voor voorbeelden van alledaagse miscommunicatie. Anders blijft ons gespreksonderwerp te vaag. Heb je wat verzameld? – Zeker! Wat denk je van dit gespreksfragment, waarin twee personen foto’s aan het sorteren zijn: A Is dit een foto van Jan?B … [Lees meer...] overVoorbeelden van miscommunicatie
Rob van Essen – Reddend zwemmen
Tzumcast #32 De sfeer zit er goed in bij deze Tzumcast, waarin we de heruitgegeven debuutroman van Rob van Essen bespreken. Een vrolijk gesprek over waarom een André van Duin-polonaise op een bruiloft de grappigste scène uit de Nederlandse literatuur maakt, een verlaten jeugdherberg op het platteland een verrassend goed decor en verborgen gebleven tekentalenten van … [Lees meer...] overRob van Essen – Reddend zwemmen
Antjie Krog Writer in Residence Gent
De Zuid-Afrikaanse auteur, vertaler en buitengewoon hoogleraar Antjie Krog, verbonden aan de Universiteit van Wes-Kaapland (UWK), is de eerste literaire gastschrijver van de UGent. De betrokkenheid van een internationaal gerenommeerd schrijver bij academisch onderwijs en wetenschappelijk onderzoek past in het ambitieuze cultuurbeleid van de UGent. Het … [Lees meer...] overAntjie Krog Writer in Residence Gent
Vacature: Doctoraatsbursaal ‘Vertalend gevormd’, Leuven
De afdeling Literatuurwetenschap van de KU Leuven zoekt een doctoraatskandidaat voor het project “Vertalend gevormd. Vertaalpraktijken en de constructie van literaire autoriteit in de achttiende-eeuwse Lage Landen.” Project Dit project herziet bestaande opvattingen over de constructie van literaire autoriteit in de achttiende-eeuwse Lage Landen. Voor de eerste keer worden … [Lees meer...] overVacature: Doctoraatsbursaal ‘Vertalend gevormd’, Leuven
