Door Henk Wolf In het Engels is iedereen die je aanspreekt you. Dat is makkelijk. In het Frans moet je kiezen tussen tu en vous. Dat is al wat lastiger. Het Nederlands is nog een stapje complexer: daarin moet je kiezen tussen je, combinaties van je/jij/jou en u. Kies je verkeerd, dan oogst je hilariteit of bega je zelfs een faux pas. De complexiteit ontstaat doordat er … [Lees meer...] overDe twaalf Friese vertalingen van ‘je’, ‘jij’ en ‘u’
Zoekresultaten voor: gesprek
Duurzaam tegenspreken
De schrijver Auke Hulst is dit jaar gastschrijver aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hoogleraar Nederlandse letterkunde Mathijs Sanders interviewde hem vorige week maandag in het kader van het Studium Generale. Dat interessante gesprek is hier terug te zien. … [Lees meer...] overDuurzaam tegenspreken
Maarten Biesheuvel en het gekkenhuis
Gisterenmiddag vond in Leiden een bijzonder evenement plaats: de presentatie van Verhalen uit het gekkenhuis van Maarten Biesheuvel. Boekhandel Kooyker mocht een grote groep belangstellenden verwelkomen. Twee jonge auteurs droegen hun eigen Biesheuvel-verhaal voor, en Maarten zelf las een stukje uit de nieuwe bundel. Psychiater in ruste Paul Briët kreeg het eerste exemplaar, en … [Lees meer...] overMaarten Biesheuvel en het gekkenhuis
“Hier werkt het niet zo!”
Echte Italianen hebben wel smaak, in ons managersfeuilleton De verloren tijd van lijken. Door Marc van Oostendorp Maribella, de nieuwe hoogleraar Dutch and Arie de Jager Studies, zat al een tijdje te wachten in het lokale Indonesische restaurant in de buurt van het gebouw waar de afdeling Nederlands gevestigd was. Verveeld bladerde ze op haar iPad door de drukproeven van haar … [Lees meer...] over“Hier werkt het niet zo!”
Het vermogen te verlangen (negen letters)
Door Roland de Bonth In 1990 publiceerde Liesbeth Koenen twintig interviews met onderzoekers over taal en het menselijk brein, in 1997 gevolgd door een uitgebreide herdruk met 35 gesprekken en in 2014 voorlopig afgesloten met de nog uitgebreidere derde druk waarin maar liefst 50 + 1 wetenschappers aan het woord komen. De titel van dit interessante (e-)book: Het vermogen te … [Lees meer...] overHet vermogen te verlangen (negen letters)
Het wit van de pagina
Nultaal (2) Door Jan Renkema Zonder nul is er geen wiskunde. Zonder niets is er geen communicatie. Want niets in taal is niet niets, maar iets. In deze serie een verkenning van onder meer: de stilte, de spatie, de betekenis van de punt, wat er gebeurt tussen ‘navel’ en ‘truitje’, het inhoudsloze gesprek, ‘Dat hebt u mij niet horen zeggen,‘E 621’ op een verpakking en verbale … [Lees meer...] overHet wit van de pagina
Vacature AIO / PhD-student Middelnederlandse literatuur
In het kader van het NWO Vrije Competitie project `The Multilingual Dynamics of the Literary Culture of Medieval Flanders (ca 1200 – ca 1500)´ is aan de Universiteit Utrecht plaats voor een Assistent-In-Opleiding (AIO) oftewel PhD-student Middelnederlandse literatuur. Onderzoeksprogramma Dit project richt zich op het meertalige karakter van de literaire cultuur van … [Lees meer...] overVacature AIO / PhD-student Middelnederlandse literatuur
Literatuur leven
Mirjam van Hengel portretteert Remco Campert Door Wiel Kusters Het bijna 600 bladzijden tellende boek dat Mirjam van Hengel over de nu negenentachtigjarige Remco Campert schreef, Een knipperend ogenblik, heet in de ondertitel een 'portret' en wordt dus niet gepresenteerd als biografie. Dat wordt in het korte voorwoord verantwoord als de keuze voor het vertellen van een … [Lees meer...] overLiteratuur leven
The sound of silence
Nultaal (1) Door Jan Renkema Zonder nul is er geen wiskunde. Zonder niets is er geen communicatie. Want niets in taal is niet niets, maar iets. In deze serie een verkenning van onder meer: de stilte, de spatie, de betekenis van de punt, wat er gebeurt tussen ‘navel’ en ‘truitje’, het inhoudsloze gesprek, ‘Dat hebt u mij niet horen zeggen,‘E 621’ op een verpakking en verbale … [Lees meer...] overThe sound of silence
Taalvermogen, taalsysteem, en taalgebruik
Door Lucas Seuren Aan het begin van mijn promotie ging ik voor een studieverblijf naar York; ik wilde meer leren over klankleer en de rol die het heeft in taalgebruik. Ik werkte daar samen met dr. Traci Walker, een vooraanstaand interactioneel taalkundige, met andere woorden, iemand die bestudeert hoe taalstructuren in taalgebruik worden vormgegeven en betekenis krijgen. … [Lees meer...] overTaalvermogen, taalsysteem, en taalgebruik
Methodoloog met een hart
Door Marc van Oostendorp Volgens mij ken ik Roeland van Hout al meer dan 25 jaar. Ik was net begonnen als promovendus aan het Center for Language Studies – toen nog een samenwerking van de Tilburgse en de Nijmeegse universiteiten. Dat CLS had de lovenswaardige regel dat in de taalkunde gepromoveerden over álle takken van de taalwetenschap evenveel moesten weten als een in die … [Lees meer...] overMethodoloog met een hart
We kunnen niet zonder taal
Door Lucas Seuren Het was deze week weer zo ver: een zelfbenoemd expert legde aan mij en iedereen wie het wilde horen uit dat communicatie zo bijzonder is, omdat het voor 65% non-verbaal is. Eens in de zoveel tijd kom ik die stelling tegen—het cijfer varieert nogal, maar het is altijd meer dan de helft—en elke keer vraag ik me weer af waarom mensen het geloven. Ik ben nog … [Lees meer...] overWe kunnen niet zonder taal
Het vreemde meisje in Boshuizen (1964)
Jeugdverhalen over joden (3) In jeugdverhalen over jodenbekering komen geregeld spugende joden voor. Weinig auteurs maakten het zo bont als schoolmeester Lein Janse in Het vreemde meisje in Boshuizen. Saartje Boasson, de hoofdpersoon in dit positief ontvangen onderduikverhaal, begint bij wijze van reflex te spugen zodra zij de naam van de Heiland hoort. Herkomst en … [Lees meer...] overHet vreemde meisje in Boshuizen (1964)
Laat de crisis in de sociale psychologie een waarschuwing voor ons zijn
Door Marc van Oostendorp Iedere goede wetenschap is waarschijnlijk permanent in crisis. Steeds weer komt men erachter dat de bestaande theorieën eigenlijk niet voldoen en dat er onbegrepen feiten zijn. Steeds komt er weer iemand aandragen met nieuwe ideeën en steeds weer krijgen sommige van die nieuwe ideeën aanhang terwijl ze bij anderen op weerstand stuiten. Zo ontstaat … [Lees meer...] overLaat de crisis in de sociale psychologie een waarschuwing voor ons zijn
Na alle grappen, wijn, volgehouden mensenhaat en poëzie
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (193) De laatste 14 afleveringen van deze reeks zijn gewijd aan 14 gloednieuwe, speciaal voor deze reeks geschreven sonnetten door hedendaagse Nederlandse en Vlaamse dichters. Door Marc van Oostendorp Testament Somber waren we. Somber, oud en vrolijk. Een laatste bloedeloze zomer, alleen op afstand te … [Lees meer...] overNa alle grappen, wijn, volgehouden mensenhaat en poëzie
Totally ready
Taal lijkt een gepasseerd station in de sinistere strijd van Vlaams-nationalisten Door Marc van Oostendorp In Vlaanderen gaat het publieke debat al een paar dagen om een smoezelig clubje Gentse studenten dat zich Schild en Vrienden noemt en onder leiding staat van een zekere Dries Van Langenhove. Die Van Langenhove heeft het vorig jaar geschopt tot het universiteitsbestuur, … [Lees meer...] overTotally ready
Nawoord bij de editie van Appollonius van Thyro (opnieuw wegens Facebook storing)
Door Willem Kuiper Eigenlijk is het merkwaardig dat er van de Historia apollonii regis tyri geen Middelnederlandse vertaling of bewerking bewaard gebleven is. Vlaanderen was een zeevarende natie, had intensieve culturele contacten met zowel Engeland als Frankrijk en bezat kloosters met een bibliotheektraditie, waarin zich vast en zeker ook een exemplaar van de Historia … [Lees meer...] overNawoord bij de editie van Appollonius van Thyro (opnieuw wegens Facebook storing)
Wat betekent het als iemand raar praat?
Door Marc van Oostendorp Het coöperatieprincipe van de Britse filosoof Paul Grice (1913-1988) behoort zonder enige twijfel tot de grote taalkundige ontdekkingen van de twintigste eeuw. Het principe klinkt op het oog heel simpel: mensen gaan ervan uit dat deelnemers aan een gesprek zich coöperatief opstellen. Je praat met elkaar om een bepaalde reden, en wat iedereen zegt kan … [Lees meer...] overWat betekent het als iemand raar praat?
‘Eigenlijk’ is eigenlijk best nuttig
(Persbericht Max Planck Instituut) Woorden als ‘inderdaad’ en ‘eigenlijk’ hebben geen inhoudelijke betekenis en roepen daardoor bij veel mensen irritatie op. Toch hebben ze nut, zo laten onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek zien. Deze zogenaamde ‘discoursemarkeerders’ vergemakkelijken de taalverwerking en maken zo communicatie efficiënter. Bij de … [Lees meer...] over‘Eigenlijk’ is eigenlijk best nuttig
Een uur Nederlands… méér, alstublieft
Door Carl De Strycker en Yves T'Sjoen Docenten Nederlands die maandagochtend vanuit de hele wereld naar Leuven reisden waar dezer dagen het internationale Colloquium Neerlandicum plaatsvindt, en die de krant kochten, moeten onderweg daarheen wel versteld hebben gestaan. Zij hebben gelezen dat het vak dat zij in de wereld uitdragen, en waarvoor groeiende interesse is (DS, … [Lees meer...] overEen uur Nederlands… méér, alstublieft
Een dichter kan best zonder emoji
Door Marc van Oostendorp Wat hoort er allemaal bij een gedicht? Horen leestekens erbij? De typografie? De grootte van de letters? Experimentele dichters in de jaren vijftig gebruikten geen hoofdletters, punten of komma’s. Dat betekende iets, zoals het bij bepaalde dichters in de negentiende eeuw paste om juist overal beletsel- en uitroeptekens (....!) te plaatsen. Aan het … [Lees meer...] overEen dichter kan best zonder emoji
Lekker keten met de minister
Door Marc van Oostendorp Ook voormalige ministers van wetenschappen begeven zich soms op Twitter en komen dan in een discussie tussen specialisten op een bepaald gebied. Sommigen kunnen het niet nalaten daar die specialisten eens even te vertellen hoe het zit. Wij discussieerden bijvoorbeeld over de vraag of je 'kunstmatige' regels in taal van 'natuurlijke' kunt onderscheiden. … [Lees meer...] overLekker keten met de minister
Vacature: leerkracht-directeur NTC Bremen
De Stichting Nederlands Onderwijs Hanzestad Bremen in Bremen, Duitsland zoekt dringend een bevoegd leerkracht en directeur. Algemene informatie De Stichting Nederlands Onderwijs Hanzestad Bremen (NOHB) is een Nederlandse taal- en cultuurschool (NTC). Het NOHB geeft Nederlands onderwijs aan Nederlandstalige kinderen op basisschool niveau. De school is aangesloten bij de … [Lees meer...] overVacature: leerkracht-directeur NTC Bremen
Nederlands in beweging. Een internationale toekomst voor de neerlandistiek
(Persbericht IVN) Doemdenken over de Nederlandse taal en studie is niet nodig. Eind deze maand wordt deze stelling bewezen in Leuven. Hier komen ruim 300 internationale docenten Neerlandistiek uit circa veertig landen bij elkaar om over de Nederlandse taal en literatuur te praten. Van 27 tot en met 31 augustus vindt voor de twintigste keer het Colloquium Neerlandicum … [Lees meer...] overNederlands in beweging. Een internationale toekomst voor de neerlandistiek
’t Dialectenbureau (en ik), aflevering 17
’t Jaar 1986 zou een belangrijk jaar worden, want directeur Dick Blok ging met de vut. Dat beloofde niet geruisloos te gaan, want de Akademie had plannen om het Instituut nu eens flink op te schudden, ‘door te lichten’, en dat moest de nieuwe directeur gaan doen. Dat moest dus wel iemand met ‘poid’ zijn, in de woorden van Blok. Dat ‘doorlichten’ werd door sommigen gevoeld als … [Lees meer...] over’t Dialectenbureau (en ik), aflevering 17
