De dichter Fritz Vanderpyl (Den Haag, 1876 - Lagnes, 1965) of de zoektocht naar een vergeten Nederlandse schrijver in de Provence en elders Waarde collega’s, beste vrienden, Ik ben blij vandaag hier het woord te mogen voeren over een vergeten Nederlandse schrijver. Alles is in Brussel, mijn huidige woonplaats, aan het begin van de pandemie begonnen. Ik genoot toen van … [Lees meer...] overEen Nederlandse vriend van Guillaume Apollinaire
19e eeuw
Willem Bilderdijk, “Wintervreugd”, uit Winterbloemen (1811)
Uit een tijd die door de Nederlanders (en zeker door Bilderdijk) als bar en duister werd ervaren, komt deze bewerking van Horatius' olijke Epode nummer 13. Het Koninkrijk Holland werd op 9 juli 1810 officieel ingelijfd bij het Eerste Franse Keizerrijk en werd daarmee een departement van Frankrijk. Holland bestond niet meer. De censuur onderdrukte vaderlandse gevoelens, wat ook … [Lees meer...] overWillem Bilderdijk, “Wintervreugd”, uit Winterbloemen (1811)
21 maart 2025: Jaarcongres De Moderne Tijd
Jaarcongres De Moderne TijdToekomst in de lage landen, 1780-1940vrijdag 21 maart 2025Locatie: Amsterdam, Spuistraat 134, P.C. Hoofthuis, zaal 1.04 De huidige tijd lijkt doordrenkt te zijn met beelden van de toekomst. Wie de krant openslaat leest sombere analyses over de toekomst van het klimaat, de democratie en de rechtsstaat. Ook in de negentiende en de eerste decennia … [Lees meer...] over21 maart 2025: Jaarcongres De Moderne Tijd
Ze schrijven
Bruur Jaopik van Jacob Jan Cremer in een internationale taal Vandaag promoveert in Nijmegen Anneloek Scholten over negentiende-eeuwse streekromans: wat voor beeld van het platteland, en van Nederland, komt er uit die boeken naar voren? In de negentiende eeuw beleefde het genre zijn hoogtijdagen. Terwijl de term streekroman tegenwoordig vaak met beperkte literaire kwaliteit … [Lees meer...] overZe schrijven
26 januari 2025: Symposium Jenever en slavernij in het Nationaal Jenevermuseum Schiedam
Welke rol speelde jenever in de slavenhandel en dwangarbeid in de achttiende en negentiende eeuw? Hoewel jenever bekend staat als een belangrijk cultureel product van Nederland, blijkt het ook een rol te hebben gespeeld in het koloniale verleden. Jenever werd gebruikt als betaalmiddel, als gift aan inheemse vorsten om handelsbetrekkingen op te zetten, en als proviand voor zowel … [Lees meer...] over26 januari 2025: Symposium Jenever en slavernij in het Nationaal Jenevermuseum Schiedam
François HaverSchmidt
Nu moet ik er maar mee voor de dag komen: mijn volgende biografie zal gewijd zijn aan François HaverSchmidt. D.V. Hij hoort bij mijn favoriete schrijvers, ik heb al vaak over hem geschreven, ik heb een editie van Piet Paaltjens Snikken en grimlachjes gemaakt, ik heb onuitgegeven literair werk van hem uitgegeven in Winteravondvertellingen, ik heb een poging gedaan … [Lees meer...] overFrançois HaverSchmidt
19 desimber 2024: Lunchlêzing Els Kloek oer frouljusskiednis, feminisme en har Fryske heldin Geesje Feddes
Yn dizze lêste lunchlêzing fan it seizoen is histoarika Els Kloek te gast by Tresoar. Els Kloek is histoarika, spesjalisearre yn histoarysk ûndersyk nei de rol fan froulju yn de Nederlânske skiednis. Har bekendste wurk is it Digitaal Vrouwenlexion van Nederland, in webside dy 't se makke mei meiwurking fan hûnderten saakkundigen. Mear as 2000 biografyen fan (meastal fergetten) … [Lees meer...] over19 desimber 2024: Lunchlêzing Els Kloek oer frouljusskiednis, feminisme en har Fryske heldin Geesje Feddes
‘Toch min ik ’t zwart Schiedam’
H.A.M. Roelants (1827-1907), uitgever te Schiedam (2) François HaverSchmidt ontving op woensdag 16 december 1874 zijn ambtgenoot N.C. Balsem, predikant te Lange Zwaag, en bood hem logies aan. Roelants liet de rol van gastheer graag aan HaverSchmidt, maar als secretaris gaf hij bij de vergadering vanzelfsprekend ‘acte de présence’. HaverSchmidt herinnerde de secretaris ten … [Lees meer...] over‘Toch min ik ’t zwart Schiedam’
29 november – 1 december 2024: Voorstelling De sinterklaasavond
Het is Sint-Nikolaasavond 1847. In een Amsterdams grachtenpand vindt een onvervalste pakjesavond plaats, maar de dochter des huizes is diep ongelukkig, terwijl haar vader zich vooral druk maakt over het voorkomen van de familie. Niets is hem dierbaarder dan zijn ridderorden. Onder de schijn van de Sinterklaasviering besluit de vrouw des huizes orde op zaken te stellen. In … [Lees meer...] over29 november – 1 december 2024: Voorstelling De sinterklaasavond
Video: Adoptie in het fin de siècle. Madeleine als proeve van biologisch naturalisme
Lezing door Elisabeth Leijnse met als titel 'Adoptie in het fin de siècle. Madeleine (1897) als proeve van biologisch naturalisme' op het Colloquium Virginie Loveling op zaterdag 2 december 2023 in de KANTL. … [Lees meer...] overVideo: Adoptie in het fin de siècle. Madeleine als proeve van biologisch naturalisme
Video: Hartenwoeling. Lovelings “zielentastvermogen” in Erfelijk belast
Lezing door KANTL-lid Leen Huet met als titel 'Hartenwoeling. Lovelings "zielentastvermogen" in Erfelijk belast', tijdens het Colloquium Virginie Loveling op zaterdag 2 december 2023 in de KANTL. Leen Huet heeft het over Lovelings empathie en psychologisch doorzicht in Erfelijk belast (1906) en over haar genadeloze pessimisme in die roman. Hoe kan dat een hedendaagse lezer … [Lees meer...] overVideo: Hartenwoeling. Lovelings “zielentastvermogen” in Erfelijk belast
Video: De boekdelen van het lichaam. Psychologie en fysiologie in Lovelings romans
Lezing door KANTL-lid Lars Bernaerts met als titel 'De boekdelen van het lichaam. Over psychologie en fysiologie in romans van Virginie Loveling', tijdens het Colloquium Virginie Loveling op zaterdag 2 december 2023 in de KANTL. … [Lees meer...] overVideo: De boekdelen van het lichaam. Psychologie en fysiologie in Lovelings romans
Video: Mannen onder elkaar. Het selectieve engagement van Virginie Loveling
Lezing door Loveling-biograaf Ludo Stynen met als titel 'Mannen onder elkaar. Het selectieve engagement van Virginie Loveling', tijdens het Colloquium Virginie Loveling op zaterdag 2 december 2023 in de KANTL. … [Lees meer...] overVideo: Mannen onder elkaar. Het selectieve engagement van Virginie Loveling
Video: Lovelings meesterschap op de korte baan
Lezing van KANTL-lid Annelies Verbeke met als titel 'Lovelings meesterschap op de korte baan' tijdens het Colloquium Virginie Loveling op zaterdag 2 december 2023 in de KANTL. Annelies Verbeke houdt van verhalenbundels, en dat gold ook voor de gezusters Loveling. Virginie Loveling bleef doorheen haar lange carrière naast romans ook 'novellen' schrijven. Verbeke las ze … [Lees meer...] overVideo: Lovelings meesterschap op de korte baan
Video: Iets knellends aan ’t hart
Lezing door Bert Van Raemdonck met als titel 'Iets knellends aan ’t hart' tijdens het Colloquium Virginie Loveling op zaterdag 2 december 2023 in de KANTL. Oude liefde roest niet, maar wanneer je iemand pijnlijk veronachtzaamt, zijn excuses op hun plaats. Met woorden van spijt, maar ook van bewondering, richt Bert Van Raemdonck zich in zijn bijdrage rechtstreeks tot … [Lees meer...] overVideo: Iets knellends aan ’t hart
Video: Een revolverschot. Het verhaal achter “de zotheid”
Lezing door Manon Uphoff met als titel ‘Een revolverschot. Het verhaal achter "de zotheid"', tijdens het Colloquium Virginie Loveling op zaterdag 2 december 2023 in de KANTL. Wie is niet gewend aan de opvoering van 'aan waanzin' ten prooi gevallen vrouwen in film, beeldende kunst en literatuur, vol 'hysterie' en grilligheid? Manon Uphoff toont hoe Virginie Loveling 'de zottin' … [Lees meer...] overVideo: Een revolverschot. Het verhaal achter “de zotheid”
Een nieuwe editie van een scandaleus boek
Lodewijk van Deyssels De kleine republiek Er moeten in Haarlem nog steeds mensen leven die zich herinneren Lodewijk van Deyssel gezien te hebben en sommige heel oude mensen hebben hem misschien nog gesproken. Hij was een opvallende verschijning: altijd correct gekleed, hoed op, stok in de hand, minzaam genietend van zijn bekendheid. Hij stierf in 1952. Mulisch, … [Lees meer...] overEen nieuwe editie van een scandaleus boek
Bewonderenswaardig verliteratuurd
Het woord verliteratuurd heeft nooit een heel positieve bijklank gehad. Het Platoonse idee dat de literatuur alleen maar een afgeleide is van het werkelijke leven (dat zelf eigenlijk ook alleen maar een afgeleide is van de ideeën) is onuitroeibaar. En dat terwijl er natuurlijk niets fijner is dan lezen – waarom zou je dan neerzien op iemand die dat zijn hele leven … [Lees meer...] overBewonderenswaardig verliteratuurd
Te verschijnen: Thom Phijffer, Goena goena in Lebak
Over njonja Slotering en Max Havelaar In Vuur, vuur! (2021) heeft Tom Phijffer het leven beschreven van Edouard Carolus, meneer Slotering in Multatuli’s Max Havelaar, en zijn mysterieuze dood eind 1855. De geschiedenis gaat verder in Goena goena in Lebak. Over njonja Slotering en Max Havelaar. In dit vervolg wordt het verhaal verteld van Mijntje Carolus, de weduwe … [Lees meer...] overTe verschijnen: Thom Phijffer, Goena goena in Lebak
De útspraak fan /g/ en /sk/ oan it wurdbegjin yn de 19e iuw
Der hat de lêste tiid op Frisistyk wat diskusje west oer de status fan it Meslânzers en de wearde dy’t de útspraak fan de g- en sk-/sch- oan it begjin fan it wurd hawwe kinne soe foar dy diskusje. Op de eftergrûn spilet dêrby dat it ferskil tusken [sk] – [sχ] en [g] – [ɣ] fanút modern perspektyf sterk bûn is oan it kontrast tusken Frysk en Nederlânsk. It like my dêrom nuttich … [Lees meer...] overDe útspraak fan /g/ en /sk/ oan it wurdbegjin yn de 19e iuw
Homoseksualiteit als literatuur
Als iemand vraagt wat je eigenlijk hebt aan onderzoek naar literatuur, geef die iemand dan het boek Anders dan de anderen van Mary Kemperink. De ondertitel is Homoseksualiteit op het snijvlak van literatuur en wetenschap, en ze laat erin in veel detail zien hoe met name in de negentiende eeuw het idee van homoseksualiteit als een manier van zijn vorm kreeg, en hoe dat gebeurde … [Lees meer...] overHomoseksualiteit als literatuur
Verschenen: Cermin Poskolonial
Membaca Kembali Sastra Hindia Belanda Selain dalam arsip, foto, surat, atau catatan perjalanan, sejarah panjang kolonialisme Belanda di Indonesia juga terekam dalam fiksi, termasuk sastra Hindia Belanda. Sastra Hindia Belanda sederhananya adalah karya sastra berbahasa Belanda tentang Hindia Belanda. Seperti apa penggambaran masyarakat kolonial di dalamnya? Bagaimana … [Lees meer...] overVerschenen: Cermin Poskolonial
22 maart 2024: Water – beleving, beheer, beeldvorming in de lange negentiende eeuw
Jaarcongres Werkgroep De Moderne TijdVrijdag 22 maart 2024, AmsterdamLocatie: Doelenzaal Universiteitsbibliotheek (Singel 425) De omgang met water is tegenwoordig een van de centrale maatschappelijke opgaven, of het nu gaat om zeespiegelstijging, grondwaterdaling of drinkwatertekorten. Een overschot of tekort zorgt voor problemen. Denk bijvoorbeeld aan de recente watersnood … [Lees meer...] over22 maart 2024: Water – beleving, beheer, beeldvorming in de lange negentiende eeuw
Een sterk innerlijk vuur
Willem Witsen, een portret in brieven Jaren geleden bezocht ik op afspraak het Willem Witsenhuis, Oosterpark 82A in Amsterdam. Het atelier van Witsen (1860-1923) is in authentieke staat gebleven, met dank aan zijn tweede vrouw Marie Schorr. Ik herinner me de rode zware gordijnen aan de kant van het Oosterpark, de bruine wanden met schilderijen. Het decor van de man die de … [Lees meer...] overEen sterk innerlijk vuur
De mens in de machine
De versmelting van mens en machine in Fabriekskinderen van J.J. Cremer Fabriekskinderen van J.J. Cremer werd in 1863 geschreven als voordracht en in 1878 uiteindelijk als novelle gepubliceerd. Zijn voordrachten hadden succes en leidden uiteindelijk tot een wet ter verbetering van de omstandigheden van kinderarbeid in 1874. In Fabriekskinderen schetst Cremer een onthutsend … [Lees meer...] overDe mens in de machine
