"Dé Nederlander bestaat niet", zei Máxima een aantal jaren geleden. Half Nederland viel over die uitspraak, want wij Nederlanders voelden ons wel degelijk "Nederlander"! Volgens historisch letterkundige Lotte Jensen (Radboud Universiteit) voelen we ons in tijden van oorlog zelfs nóg sterker "Nederlander". Bijvoorbeeld in de periode dat Napoleon in Nederland de scepter zwaaide, … [Lees meer...] overLotte Jensen: Hoe zorgde een Fransman ervoor dat wij meer van Nederland gingen houden?
19e eeuw
Wanneer voelen wij ons Nederlander?
Het eerste college van Lotte Jensen (gisterenavond uitgezonden, maar toen door personeelstechnische problemen op de redactie van Neder-L niet doorgeplaatst; vanaf vanavond hopelijk wel iedere avond deze week een vers college.) … [Lees meer...] overWanneer voelen wij ons Nederlander?
Van vreemde smetten vrij
Door Marc van OostendorpAan het begin van haar eerste college over Nederlandse identiteit – later vandaag komt het online bij de Universiteit van Nederland – laat Lotte Jensen haar paspoort zien. Een van de bekendste specialisten op het gebied van de Nederlandse letterkunde blijkt alleen een Deens paspoort te hebben. Ze heeft, vertelt ze, wel ooit een Nederlands … [Lees meer...] overVan vreemde smetten vrij
Video Huygens Instituut: Max Havelaar nog steeds actueel
De zevende druk van de populair-wetenschappelijke editie van de Max Havelaar (1860) is verschenen. Eduard Douwes Dekker schreef zijn Max Havelaar of de Koffiveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappy, onder zijn schuilnaam Multatuli. Het boek is vertaald in meer dan 40 talen en nog steeds van grote betekenis voor ons cultureel-historisch erfgoed. Annemarie Kets (Huygens ING) … [Lees meer...] overVideo Huygens Instituut: Max Havelaar nog steeds actueel
Lezing: Technologie, cultuur, literatuur. Over de publieke receptie van de bliksemafleider, 1752-1870
Vanmiddag geeft Ben Peperkamp een lezing over J.J.L. ten Kate aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Geen technologische innovatie van de late achttiende eeuw heeft vermoedelijk zoveel belangstelling gewekt als de bliksemafleider, voor het eerst beschreven door Benjamin Franklin rond het jaar 1752 in Amerika. Tegen de achtergrond van de vitale verbreiding van Benjamins … [Lees meer...] overLezing: Technologie, cultuur, literatuur. Over de publieke receptie van de bliksemafleider, 1752-1870
Historische romans uit de negentiende eeuw
Toos Streng heeft het bestand openbaar gemaakt met nadere gegevens over de historische romans die in Nederland zijn verschenen tussen 1790 en 1899. Ruim 1900 titels worden beschreven, zowel oorspronkelijk Nederlandse historische romans als vertaalde, zowel eerste drukken als latere. Naast de gebruikelijke bibliografische informatie (auteur, titel, ondertitel, jaar van … [Lees meer...] overHistorische romans uit de negentiende eeuw
Opgravingen: een blog over interdisciplinaire netwerken rond 1900
In de decennia rond 1900 volgden wetenschappelijke innovaties, artistieke stromingen, maatschappelijke en politieke ontwikkelingen elkaar razendsnel op, ook in Nederland. Interdisciplinaire netwerken speelden bij de verspreiding van de nieuwe ideeën en idealen een cruciale rol. Enkele van die netwerken worden ontsloten in de online editie Brieven en Correspondenten rond 1900 … [Lees meer...] overOpgravingen: een blog over interdisciplinaire netwerken rond 1900
Call for Papers Congres van de Werkgroep De Negentiende Eeuw 9 december 2016 – Amsterdam
‘Onkiesgerechtigd’, zo omschreef Conrad Busken Huet met vrolijke spot de situatie waarin hij in 1862 terecht was gekomen nadat hij zijn veilige predikantenbestaan had opgegeven. Het deerde hem kennelijk niet dat hij als schrijver en journalist voortaan te weinig inkomen had om de census te halen. Althans zo lijkt het, want hij kon het toch niet laten een klein woordgrapje over … [Lees meer...] overCall for Papers Congres van de Werkgroep De Negentiende Eeuw 9 december 2016 – Amsterdam
Eerste beginselen
Door Bas JongenelenSoms loop je bij de opruiming van een oude bibliotheek tegen een boekje aan dat er onooglijk uitziet, maar inhoudelijk heel bijzonder is. De bibliotheek van de Fontys Lerarenopleiding Tilburg heeft een groot deel van de collectie in de verkoop gedaan om ruimte te maken voor digitale opslag. In die verkoop zijn ook boeken terecht gekomen die niet uit de eigen … [Lees meer...] overEerste beginselen
Hoe klonk de Engelse jambe van Doctor Syntax?
Door Bas JongenelenHet klassiek Grieks en het Latijn kenden het metrum: de regelmatige afwisseling van lange en korte klinkers. In de moderne talen is er sprake van een ander soort metrum: de regelmatige afwisseling van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen. Met moderne talen bedoel ik de moderne talen die ik ken, zo ongeveer de Romaanse en Germaanse talen. Met ‘die ik … [Lees meer...] overHoe klonk de Engelse jambe van Doctor Syntax?
Crowdfunding: verzetsliederen tegen Napoleon
De Napoleontische tijd heeft begin negentiende eeuw diepe sporen in Nederland nagelaten. Relatief onbekend is hoe wij ons verzet hebben tegen de Franse inlijving. Tijdens zijn promotieonderzoek stuitte de Nijmeegse historicus Bart Verheijen op verzetsliederen die dat prachtig symboliseren. Verheijen is nu een crowdfundcampagne gestart om deze liederen beschikbaar te maken voor … [Lees meer...] overCrowdfunding: verzetsliederen tegen Napoleon
Tweede druk De verheerlijking van het verleden
Bij Vantilt te Nijmegen is een tweede druk (in paperback) verschenen van Lotte Jensen, De verheerlijking van het verleden. Helden, literatuur en natievorming in de negentiende eeuw. Dit boek gaat over nationalisme, vaderlandsliefde en heldenverering in de negentiende eeuw en laat zien dat literatuur bij uitstek het middel was om gevoelens van trots en saamhorigheid onder … [Lees meer...] overTweede druk De verheerlijking van het verleden
Zich beseffen, zich bedenken, zich begrijpen
door Jan Stroop … [Lees meer...] overZich beseffen, zich bedenken, zich begrijpen
‘Amerika!’ – Congres van de Werkgroep De Negentiende Eeuw
Op 11 december 2015 houdt de Werkgroep De Negentiende Eeuw haar jaarlijkse congres, deze keer getiteld 'Amerika!'. Het congres vindt plaats in de Doelenzaal van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam, Singel 425, Amsterdam.Thema ‘Amerika!’Vanaf het einde van de achttiende eeuw bestond er een drukke uitwisseling van contacten tussen Nederland (Noord-Nederland en Vlaanderen) en de … [Lees meer...] over‘Amerika!’ – Congres van de Werkgroep De Negentiende Eeuw
Tentoonstelling Nederlandse schrijfsters 19e eeuw
Het Huygens ING organiseert dit najaar in samenwerking met het Letterkundig Museum, de Koninklijke Bibliotheek en het Damesleesmuseum de tentoonstelling “Omdat ik iets te zeggen had”, over Nederlandse schrijfsters uit de negentiende eeuw.Wie schrijft die blijft, wordt vaak gezegd. Maar hoe staat het met de vele honderden schrijvende vrouwen uit de Nederlandse achttiende en … [Lees meer...] overTentoonstelling Nederlandse schrijfsters 19e eeuw
Studiedag Guido Gezellegenootschap 2015
Van oud naar nieuw? Belangstelling voor de oudheidkunde in de 19de eeuw Zaterdag 28 november 2015, Vriendenzaal Musea Brugge Jaarlijks organiseert het Guido Gezellegenootschap een studiedag die de dichter in de bredere culturele context van de 19de eeuw plaatst. Dit jaar ligt de focus op de neogotische beweging in Vlaanderen en op de groeiende interesse voor … [Lees meer...] overStudiedag Guido Gezellegenootschap 2015
Pieter Willems, een veelzijdige Nederbelg
door Miet Ooms Op 12 september laatstleden werd de Leuvense Maastrichtenaar (of Maastrichtse Leuvenaar) Pieter Willems herdacht met twee herdenkingsplaten – een in Sint-Joris-Weert en een in Leuven – en een academische zitting. De vondst van het lang verloren gewaande Leuvense schriftje uit de dialectenquête van Willems zette de vinders, stadsarchivaris Marika Ceunen en … [Lees meer...] overPieter Willems, een veelzijdige Nederbelg
Jacob van Lenneplezing door Mary Kemperink: Homoseksualiteit en het literair-historisch perspectief
Zesde Jacob van Lenneplezing door Mary Kemperink, hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Donderdag 1 oktober 2015 om 20 uur in SPUI25 te Amsterdam.Homoseksualiteit en het literair-historisch perspectiefIn deze lezing zal het licht vallen op het concept 'homoseksualiteit' zoals dat gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw via een … [Lees meer...] overJacob van Lenneplezing door Mary Kemperink: Homoseksualiteit en het literair-historisch perspectief
Workshop Women’s History, Research, Dissemination and the role of the Digital
Ter gelegenheid van de opening van de tentoonstelling Omdat ik iets te zeggen had, over 19de-eeuwse schrijfsters, in het Letterkundig Museum en de Koninklijke Bibliotheek, organiseert het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis op 29 en 30 september 2015 een “Knowledge Exchange Workshop”. Onder de titel Women’s History: Research, Dissemination and the role of the … [Lees meer...] overWorkshop Women’s History, Research, Dissemination and the role of the Digital
“Omdat ik iets te zeggen had” – Tentoonstelling Nederlandse schrijfsters uit de 19de eeuw
Van 30 september tot en met 15 november 2015 wordt in het Letterkundig Museum en in de hal van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag een dubbeltentoonstelling gehouden over 19de-eeuwse Nederlandse schrijfsters. De titel ervan, Omdat ik iets te zeggen had, is ontleend aan de Herinneringen (1928) van de uit Haarlem afkomstige auteur Amy de Leeuw (ps. Geertruida Carelsen … [Lees meer...] over“Omdat ik iets te zeggen had” – Tentoonstelling Nederlandse schrijfsters uit de 19de eeuw
Max Havelaar was een laffe dhimmi
Door Marc van OostendorpOnder de vele dingen die ik vorige week geleerd heb tijdens het Colloquium Neerlandicum was dit misschien het verrassendst: dat Max Havelaar een laffe dhimmi was.Een van de grote inzichten van de eenentwintigste eeuw is dat het laf is om tegemoetkomend te zijn aan mensen die de andere wereld zien dan jij. Er was onlangs weer sprake van … [Lees meer...] overMax Havelaar was een laffe dhimmi
A War of No Common Description: de transnationale receptie van de Slag van Waterloo in de negentiende eeuw
Op 18 en 19 juni 2015 – exact 200 jaar na de Slag van Waterloo – organiseert CERES (het Centre for Reception Studies van de KU Leuven) de internationale conferentie A War of No Common Description, over de transnationale receptie van de Slag van Waterloo in de negentiende eeuw.Voor meer informatie over het programma en het inschrijvingsforumulier, zie de website: … [Lees meer...] overA War of No Common Description: de transnationale receptie van de Slag van Waterloo in de negentiende eeuw
Dagboek Maurits Jacob van Lennep beschikbaar
Door Marita Mathijsen Het omvangrijke dagboek van Maurits Jacob van Lennep (1830-1913) is een goudmijn voor onderzoekers van de negentiende eeuw, met name als het gaat om roddels over de betere kringen. Het wordt bewaard in het Stadsarchief van Amsterdam en het is daar gedigitaliseerd, maar de digitale versies van het Stadsarchief zijn niet doorzoekbaar (PA 238 537-540). Bij … [Lees meer...] overDagboek Maurits Jacob van Lennep beschikbaar
12 juni 2015: Afscheidssymposium Olf Praamstra, Universiteit Leiden
Een tint van het Indische OostenSymposium bij het afscheid van Olf PraamstraDatum en tijd: Vrijdag 12 juni 2015, 14.00-15.30 uurLocatie: Academiegebouw, Klein Auditorium, Rapenburg 73 LeidenGevolgd door: Afscheidscollege Olf Praamstra Academiegebouw Groot Auditorium, 16.00 uur … [Lees meer...] over12 juni 2015: Afscheidssymposium Olf Praamstra, Universiteit Leiden
30 mei 2015: Klokkenluider of querulant? Multatuli en andere klokkenluiders
Ad Bos, Edward Snowden, Arthur Gotlieb: de laatste tijd zijn er regelmatig klokkenluiders in het nieuws. Multatuli was misschien wel de eerste klokkenluider ooit. Een goede reden om het fenomeen klokkenluider nader onder de loep te nemen. Wat kan Multatuli ons leren? Wat is de wenselijkheid van klokkenluiders in onze samenleving? Hebben Multatuli en zijn mede-klokkenluiders … [Lees meer...] over30 mei 2015: Klokkenluider of querulant? Multatuli en andere klokkenluiders