Een gedrongen figuur. Rare bakkes. Een dwerg. Dat is wat onmiddellijk opvalt bij de omslagillustratie van de nieuwe Mededelingen. Minder opvallend is het kijkkastje op zijn rug. Het mismaakte figuurtje kennen we als ‘Actieuse Nacht-Wind-Zanger met zyn Tover Slons’ uit Het groote tafereel der dwaasheid (1720), maar het manneke blijkt zich ook goed te lenen voor de … [Lees meer...] overVerschenen: Nieuw nummer Mededelingen Jacob Campo Weyerman
geschiedenis
Tussen heksen en ontelbare blote dames
Een kleine geschiedenis van Uitgeverij Voltaire De Heksenhamer, de Nederlandse vertaling van een werk uit 1487 van de hand van de dominicaan Henricus Institoris – ‘een met satanisch cynisme geschreven handleiding voor inquisiteurs en wereldlijke rechters om heksen genadeloos te vervolgen en ter dood te brengen’ – is wellicht het boegbeeld van het fonds dat Uitgeverij … [Lees meer...] overTussen heksen en ontelbare blote dames
Te verschijnen: ‘Staat en slavernij’
Op 15 juni 2023 verschijnt Staat en slavernij: het Nederlandse koloniale slavernijverleden en zijn doorwerkingen bij Uitgeverij Athenaeum. Het boek roept de vertegenwoordigers van de Nederlandse staat in het herdenkingsjaar 2023 op om ruimte te maken voor voortgaande dialoog en de mogelijkheid van herstel. Dit rijk geïllustreerde boek laat zien op welke wijze de … [Lees meer...] overTe verschijnen: ‘Staat en slavernij’
Verschenen: Siegfried Huigen, Shaping a Dutch East Indies. François Valentyn’s VOC Empire
In 1724-1726 publiceerde dominee François Valentyn een 5000 pagina’s tellende beschrijving van het rijk van de Verenigde Oost-Indische Compagnie in folioformaat. Van alle kleine en grote vestigingen en kolonies werd de geografie, bevolking, geschiedenis en de natuur beschreven. Dit alles werd ook rijkelijk voorzien van illustraties en kaarten. Valentyns boek was het eerste en … [Lees meer...] overVerschenen: Siegfried Huigen, Shaping a Dutch East Indies. François Valentyn’s VOC Empire
18 maart 2023: Lentevergadering KZM
Op zaterdag 18 maart 2023 vindt de jaarlijkse Lentevergadering van de KZM online plaats. Dit is een colloquium met presentaties over taalkunde, letterkunde, geschiedenis en klassieke studies. De plenaire lezing wordt verzorgd door Beatrijs Vanacker (KU Leuven) en is getiteld “Littérateur et Belgique impliquent contradiction”. Over gefnuikte literaire ambities en culturele … [Lees meer...] over18 maart 2023: Lentevergadering KZM
Geschiedenis als wapen
Lezing door historicus Ivo van de Wijdeven en neerlandicus Lotte Jensen Oekraïne, zo betoogde Poetin, is eigenlijk Russisch. En dat is het altijd al geweest. Dat Poetin zijn oorlog goedpraat door naar het verleden te wijzen, is niet uniek. De Turkse president Erdogan en China’s secretaris-generaal Xi Jinping verwijzen ook naar een glorieus verleden om hun regime en hun … [Lees meer...] overGeschiedenis als wapen
23 februari 2023: Geschiedenisconcert Revolutie! Lied en politiek uit het muzikale geheugen van Nederland
Liederen zijn verweven met kantelmomenten in de geschiedenis. Ze spelen een grote rol bij sociale protesten en revoluties. Denk aan de liederen die het actuele verzet tegen het Iraanse regime begeleiden, het gospellied We shall overcome als lijflied van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging, of de Internationale als strijdlied van arbeidersbewegingen. Veel … [Lees meer...] over23 februari 2023: Geschiedenisconcert Revolutie! Lied en politiek uit het muzikale geheugen van Nederland
René van Stipriaan wint Libris Geschiedenis Prijs 2022
Persbericht Libris René van Stipriaan ontvangt de Libris Geschiedenis Prijs 2022 voor zijn boek De zwijger: Het leven van Willem van Oranje. ‘Een boek dat’, aldus de jury, ‘de komende dertig jaar een standaardwerk zal zijn. Een compleet boek over een onderwerp waar maar weinig historici zich aan zouden wagen.’ Juryvoorzitter Thom de Graaf maakte de prijswinnaar van het … [Lees meer...] overRené van Stipriaan wint Libris Geschiedenis Prijs 2022
Anton de Kom in de canon
De beste manier om iemand in de literaire canon te krijgen is waarschijnlijk niet door hem of haar in de canon te zetten: een lijst met namen te publiceren die je 'de canon' noemt en daar dan jouw held in te plaatsen. Er ontstaat dan wel enige tijd rumoer over jouw lijst – het maakt niet uit wie je op de lijst zet, rumoer ontstaat er toch – maar daarna is iedereen alles weer … [Lees meer...] overAnton de Kom in de canon
Frank van Vree bekleedt Koning Willem-Alexander Leerstoel voor Lage Landen-studies
In het academisch jaar 2022-2023 verwelkomt de vakgroep Nederlands van het Departement Moderne Talen van de Universiteit van Luik prof. Frank van Vree (UvA) als gasthoogleraar in het kader van de Koning Willem-Alexander Leerstoel voor Lage Landen-studies. De Koning Willem-Alexander Leerstoel voor Lage Landen-studies: alweer vijf jaar uitwisseling en samenwerking In 2017 … [Lees meer...] overFrank van Vree bekleedt Koning Willem-Alexander Leerstoel voor Lage Landen-studies
15 oktober 2022: Koninklijke Zuid-Nederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis
KANTL, Koningstraat 18, Gent Alle lezingen zijn openbaar; men hoeft geen lid te zijn om ze bij te wonen. Programma 9:45 Ontvangst met koffie 10:00 – 10:15 Welkomstwoord (en AV) 10:15 – 11:00 Plenaire lezing (Afdeling Taalkunde) Dana Louagie (ULiège) Een blik op de grammatica van Australische Aboriginaltalen 11:00 – 12:30 Sectielezingen Taalkunde ⁎ … [Lees meer...] over15 oktober 2022: Koninklijke Zuid-Nederlandse Maatschappij voor Taal- en Letterkunde en Geschiedenis
Johan de Witt en het Rampjaar als luisterboek
Bij Uitgeverij Catullus verscheen eerder dit jaar een nieuwe bloemlezing uit de correspondentie van Johan de Witt. Samenstellers Ineke Huysman en Roosje Peeters kozen dit keer voor het Rampjaar 1672. De gekozen brieven worden besproken door de leden van het projectteam Briefwisseling van Johan de Witt van het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis. Op de … [Lees meer...] overJohan de Witt en het Rampjaar als luisterboek
13 juni 2022: Lezing ‘De boreale Bataaf. Noordelijk identiteitsdenken in historisch perspectief’
Lezing Stichting Daendels: ma 13 juni 2022 om 20.00 u in De Balie In de Daendelslezing van 2022 tackelt Dorothee Sturkenboom de moderne boreale ideologie door de voorgeschiedenis daarvan te onderzoeken. Inzoomend op de late 18e eeuw, legt ze haar vinger op de zwakke plekken van het noordelijke superioriteitsdenken. De late 18e eeuw was een periode waarin Nederlandse … [Lees meer...] over13 juni 2022: Lezing ‘De boreale Bataaf. Noordelijk identiteitsdenken in historisch perspectief’
6 juli 2022: Feit en fictie – Hoe gaan schrijvers om met de geschiedenis?
Op 6 juli vindt in het domein van Kasteel Beauvoorde het jaarlijkse zomerfestival van de KANTL plaats. Dit jaar zoomen we in op de literaire relatie tussen fictie en historische feiten. Jeroen Olyslaegers, Rachida Lamrabet, Stefan Hertmans en Annette Portegies vertellen ons hoe ze in hun schrijven omgaan met historische feiten en gaan erover in gesprek … [Lees meer...] over6 juli 2022: Feit en fictie – Hoe gaan schrijvers om met de geschiedenis?
Hoe Jiddisch is het Nederlands?
Volgens veel geleerden was het Nederlandse Jiddisch zo'n honderd jaar geleden verdwenen. In deze lezing laat ik zien dat het eerder is opgegaan in het Nederlands, zoals een suikerklontje in een kop thee. (De 'echte' lezing hield ik op zondag 10 april 2022 voor Crescas. Dit is mijn oefenversie. Er is ook een podcastversie, onder andere op Spotify: … [Lees meer...] overHoe Jiddisch is het Nederlands?
Te verschijnen: Nicoline van der Sijs (e.a.) Franse tirannie. Het rampjaar 1672 op school
Door Nicoline van der Sijs, Arthur der WeduwenMet medewerking van Bernt Feis, Merle Lammers en Elly Landzaat De Franse inval in het Rampjaar 1672 maakte een onuitwisbare indruk op de Nederlandse bevolking. Al in 1674 verscheen het anonieme leerboek De Franse tirannie. Spiegel voor de jeugd, ‘zodat de jongelui de gebeurtenissen nooit vergeten en kunnen leren van wat ons … [Lees meer...] overTe verschijnen: Nicoline van der Sijs (e.a.) Franse tirannie. Het rampjaar 1672 op school
De zwijger. De biografie van Willem van Oranje
https://youtu.be/dxtjteyprb4 Omstreeks 1560 was Willem van Oranje de rijkste en meest veelbelovende edelman van de Nederlanden. Nog geen tien jaar later was hij zo goed als alles kwijt: zijn bezit, zijn macht en ook zijn goede reputatie. Wat was er gebeurd? … [Lees meer...] overDe zwijger. De biografie van Willem van Oranje
Crusader kings III en de geschiedenis van Holland en Friesland
Uitgelegd door een taalhistoricus mbv Crusader kings III Crusader Kings III is een computerspel waarin je je eigen heersersdynastie door de middeleeuwen leidt. Het is geen hyperrealistisch spel dat de wetenschappelijke kennis over de midddeleeuwen perfect weergeeft maar in deze video wil ik toch kort verkennen hoe dit spel een inkijkje biedt in de middeleeuwse … [Lees meer...] overCrusader kings III en de geschiedenis van Holland en Friesland
Neerlandici in Het verhaal van Nederland
Het verhaal van Nederland is een tiendelige podcast met geschiedenisliefhebber en cabaretier Diederik van Vleuten. Wie zijn wij en aan wie hebben we dat te danken? In deze podcastserie spreekt Van Vleuten ook met twee neerlandici, Frits van Oostrom (over Jan van Brederode) en Lotte Jensen (over Sara Burgerhart), al wordt de laatste aangekondigd als 'historicus'. … [Lees meer...] overNeerlandici in Het verhaal van Nederland
De tobberige Opstand
Wat ze mij nooit verteld hadden over de Tachtigjarige Oorlog: wat een gedoe het was. Het wordt overduidelijk uit de biografie die René van Stipriaan over dé man van de Nederlandse Opstand die het begin van die oorlog vormde: De zwijger. Het leven van Willem van Oranje. Toen Willem nog een jongen was, leek het allemaal nog zo mooi. Hij behoorde tot een tak van de … [Lees meer...] overDe tobberige Opstand
Oproep tot bijdragen Historicidagen 2022
Van 25 tot en met 27 augustus 2022 organiseert het Koninklijk Nederlands Historisch Genootschap (KNHG) voor de derde keer de Historicidagen, dit keer samen met de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR). De Historicidagen bieden drie dagen vol met lezingen, debatten en workshops om de diversiteit en dynamiek van de historische praktijk te tonen en de samenwerking tussen alle … [Lees meer...] overOproep tot bijdragen Historicidagen 2022
30 september 2021: Openingsmiddag Historische Vrouwen
Vrouwen rondom Willem van Oranje en vrouwen van nu Op donderdag 30 september 2021 organiseert Museum Prinsenhof Delft in samenwerking met het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis en de Koninklijke Verzamelingen een openingsmiddag van de nieuwe presentatie Historische Vrouwen. Deze middag is tevens de lancering van de digitale editie van de correspondenties … [Lees meer...] over30 september 2021: Openingsmiddag Historische Vrouwen
Wat is de geschiedenis van de vrijheid van meningsuiting?
De kracht van het woord (2) Door Martine Veldhuizen Waar komen onze ideeën over vrijheid van meningsuiting vandaan? In het Spinoza Museum Rijnsburg maak je kennis met Baruch de Spinoza, die hier in de zeventiende eeuw over spraakmakend schreef. Hij staat in een lange traditie van waarheidssprekers. (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overWat is de geschiedenis van de vrijheid van meningsuiting?
De samenleving maakt de schrijver, de schrijver maakt de samenleving
Waaruit bestaat de literatuurgeschiedenis? Uit meesterwerken? Uit elkaar almaar bestrijdende generaties met steeds weer nieuwe ideeën over wat een goed boek is? Uit genieën die af en toe opstaan en iedereen anders laten kijken? Uit een economie van uitgeverijen, geleerde genootschappen en krantenredacties? Rick Honings en Lotte Jensen zien het anders. De bouwstenen van hun … [Lees meer...] overDe samenleving maakt de schrijver, de schrijver maakt de samenleving
Museumstukken van taal
1914 was het jaar dat Husserl schreef Zurück zu den Sachen selbst ('terug naar de dingen zelf!), dat het vol in Parijs riep Ils ont tué Jaurès! ('ze hebben Jaurès gedood'), dat de Britse schrijver H.G. Wells het in de krant had over the war to end war ('de oorlog die de oorlog zal beëindigen'), de Franse president Raymond Poincaré stelde La mobilisation n'est pas la guerre … [Lees meer...] overMuseumstukken van taal
