Eind zeventiende eeuw verruilde Jan van Gijsen (1668-1722) zijn geboortestad Haarlem voor de Amsterdamse Jordaan en enige jaren later zijn beroep van wever voor dat van schrijver. Voortaan zou hij zijn brood verdienen met de pen. Hij begon met verzen over de actualiteit voor de Antwerpse courant, maar zijn journalistieke ambities kregen pas echt de ruimte in zijn eigen … [Lees meer...] overVerschenen: Jan van Gijsen (1668-1722), een journalistieke broodpoëet in de Jordaan
letterkunde
24 november 2023: Symposium 1823-2023 Werkgroep Bilderdijk
Op vrijdag 24 november 2023 vindt in de Universiteitsbibliotheek Leiden een symposium van de Werkgroep Bilderdijk plaats, in samenwerking met de Stichting Réveil-Archief. Centraal staat het jaar 1823, dat in vele opzichten memorabel was. In de zomer van 1823 werd in Haarlem het Laurens Janszoon Coster-feest gevierd. Vlak daarna publiceerde Bilderdijks leerling Isaäc da Costa … [Lees meer...] over24 november 2023: Symposium 1823-2023 Werkgroep Bilderdijk
Strijd tussen ernst en boert
Boerekermis (1708) van Lukas Rotgans (6) In zijn Boerekermis trakteert Rotgans zijn lezers op heel wat gesprekken, in het bijzonder tussen het ‘heerschap’, de verteller en gids, en de kermisgangers of kermiskijkers die hem desgevraagd opheldering verschaffen. Zo verzamelt de tekst een bonte reeks van stemmen, al heeft het ‘heerschap’ natuurlijk het eerste en … [Lees meer...] overStrijd tussen ernst en boert
Het beste van Boekwinkeltjes: Huissens van Bordewijk
Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandse boeken die je zou moeten (her)lezen De agent stond tenger aan de kant van het water. Het was ver na middernacht. De buurt was een dodenstad. Maar er bewoog zich iets vreemds. Een reuzige vogel van rouw was neergestreken aan de overkant en kraste klaaglijk. (…..) Het was een grote donkere manmens aan de overzij. Kra, kra, … [Lees meer...] overHet beste van Boekwinkeltjes: Huissens van Bordewijk
Die modderstroom van taal… hield het dan nooit op?
40 jaar tandeloos (49) Ik schreef al eerder over de opvatting van Jaap Goedegebuure die meende dat Ernst Quispel in Advocaat van de hanen een 'karikatuur' is van Albert Egberts: een mislukte schrijver tegenover een echte kunstenaar. Toen Goedegebuure dat schreef, was Kwaadschiks nog niet verschenen, waarin de échte anti-Egberts opduikt: Nico Dorlas. Waar Albert Egberts … [Lees meer...] overDie modderstroom van taal… hield het dan nooit op?
6-8 oktober 2023: Herneming ‘Paranoia: Een toneelstuk naar de novelle van Willem Frederik Hermans’
Adres: The Merchant House, Herengracht 254, Amsterdam Kaarten online: www.merchanthouse.nl/paranoia Beperkte zitplaatsen. Duur: 1 uur (gespeeld in het Nederlands). Lipsius vatte, kortom, echt de kern van Hermans’ werk. Op meerdere niveaus. – Neerlandistiek Een man, achtervolgd door de oorlog, brengt de oorlog naar zijn huis. Paranoia is de eerste toneelbewerking … [Lees meer...] over6-8 oktober 2023: Herneming ‘Paranoia: Een toneelstuk naar de novelle van Willem Frederik Hermans’
Echt! Mimosa beter dan Nirwana
Behalve over onbegrijpelijke manoeuvres van literaire jury’s, irritante juryleden en rare capriolen van het CPNB, spreken Hans en Chrétien over de als oppervlakkig gepercipieerde debuutroman Mimosa van KIRAC-activiste Mette Maria van Dijk. Waarbij Chrétien deze roman naast het nieuwe, vuistdikke werk van Tommy Wieringa, Nirwana, legt (met een opvallende conclusie). Verder de … [Lees meer...] overEcht! Mimosa beter dan Nirwana
Verschijnt binnenkort: Theo Thijssen-biografie door Peter-Paul de Baar
Theo Thijssen (1879–1943) is vooral bekend als schrijver van Kees de jongen (1923). Dat nu honderdjarige boek is ‘eeuwig mooi’ – net als het haar van Kees’ vriendinnetje Rosa Overbeek. Maar Thijssen was zo veel méér. Hij schreef ook klassiekers als Schoolland, De gelukkige klas, Het taaie ongerief en (zijn eigen favoriet) Het grijze kind. … [Lees meer...] overVerschijnt binnenkort: Theo Thijssen-biografie door Peter-Paul de Baar
12 oktober 2023: De ‘honderdjarige’ Christine D’haen met twee publicaties herdacht
Boekvoorstelling Christine D’haen (1923-2009) was de allereerste vrouw die de Prijs der Nederlandse Letteren ontving. Haar eeuwfeest is een welkome gelegenheid om haar werk te herlezen. Bewonderaars Paul Claes en Piet Couttenier stelden de bloemlezing Het is niets samen. De titel is een citaat uit het bekende gedicht ‘Daimoon megas’. De bloemlezing verschijnt op … [Lees meer...] over12 oktober 2023: De ‘honderdjarige’ Christine D’haen met twee publicaties herdacht
Handboek en handwerk
De omslag is er al, het boek volgt spoedig. In de kleine uurtjes verrichten wij het laatste filologische en redactionele handwerk voor het H.C. ten Berge Handboek, dat in december verschijnt bij Poëziecentrum in Gent onder redactie van Carl De Strycker, Piet Gerbrandy en ondergetekende. Ik ben blij dat ik destijds met het idee naar Gent reisde en trots op het resultaat, op … [Lees meer...] overHandboek en handwerk
Een regelrechte zonde tegen het heilige bestaan
40 jaar tandeloos (48) Alle delen van De tandeloze tijd hebben natuurlijk alles te maken met alle andere delen. De verleiding is groot om de eerste vier delen centraal te stellen, als de delen waar alles uit is voortgekomen: deel 5, De helleveeg, biedt een nieuwe kijk op de familie van Albert Egberts en deel 6, Kwaadschiks, laat zien hoe de wereld van Ernst Quispel er ruim … [Lees meer...] overEen regelrechte zonde tegen het heilige bestaan
Overal heerst erosie
Met een tot vreugde stemmende regelmaat bezorgt de postbode boeiende brieven, opbeurende kaarten en soms een bijzonder drukwerk. Zo ontving ik vanochtend het boekje Wat ik geloof, een in de nalatenschap van de auteur aangetroffen beschouwing van F.C. Terborgh, pseudoniem van de Nederlandse diplomaat in buitenlandse dienst Reijnier Flaes (1902-1981). Het is een uitgave in de … [Lees meer...] overOveral heerst erosie
Snappen jullie dan nooit iets, stelletje stomkoppen?
40 jaar tandeloos (47) Misschien nog wel meer dan andere delen van De tandeloze tijd is De helleveeg een familieroman. Natuurlijk, ook in de eerste delen, met name Vallende ouders en De gevarendriehoek speelt de familie van Albert Egberts een belangrijke rol, zoals er ook later van allerlei personages allerlei trauma's worden opgerakeld. Maar nooit staat de familie zo … [Lees meer...] overSnappen jullie dan nooit iets, stelletje stomkoppen?
7 en 8 oktober 2023: Eline Vere-middagen
Het Louis Couperus Genootschap organiseert, in samenwerking met Hendrick de Keyser Monumenten, 2 middagen rond de debuutroman van Louis Couperus. De debuutroman van Louis Couperus, Eline Vere, spreekt nog altijd tot de verbeelding.Las u het boek (n)ooit en wilt u zich onderdompelen in de wereld van dit fascinerende personage? Het Louis Couperus Genootschap organiseert twee … [Lees meer...] over7 en 8 oktober 2023: Eline Vere-middagen
De wendbaarheid van taal
Wie niet sterk is moet slim zijn. Zo zou je het optreden van de vos kunnen typeren. Niet door grof geweld, maar door mooie en vooral slimme praatjes pakt Reynaert zijn tegenstanders aan. Hij verleidt ze, zet ze op het verkeerde been, weet ze mee te voeren in de listen die hij opzet. Maar een enkele keer vergrijpt hij zich fysiek aan andere dieren, die dan opvallend genoeg vaak … [Lees meer...] overDe wendbaarheid van taal
Oproep: Bijdragen erebundel A.F.Th. van der Heijden
In december bestaat De tandeloze tijd-cyclus van A.F.Th. van der Heijden 40 jaar en de stichting De tandeloze tijd wil daar uiteraard aandacht aan besteden in de vorm van een bundel essays, bijdragen, herinneringen, enz. Daarnaast is het streven een presentatie van deze bundel door allen die er aan hebben meegewerkt te houden op zondag 10 december. Het kan ook zijn dat de … [Lees meer...] overOproep: Bijdragen erebundel A.F.Th. van der Heijden
Het boekenweekgeschenk van de chatbotjes
Nog even over het boekenweekgeschenk. Ik heb vernomen dat de familie Chabot het niet eens zelf gaat schrijven, maar gewoon een chatbot de prompt geven: schrijf een boekenweekgeschenk over onze hond in de stijl van Bart Chabot en Splinter Chabot. Nu, dat kan ik zelf ook wel. Zie hier het boekenweekgeschenk van... de familie Chatbot. Titel: "De Vrolijke Avonturen van Woefie … [Lees meer...] overHet boekenweekgeschenk van de chatbotjes
4 oktober 2023: Boekbekendstelling en gesprek over Taal, Burgerschap en Breytenbach
Alweer werd ik niet de kamer uit gestuurd
40 jaar tandeloos (46) In het allereerste artikel ooit op deze site, 'Over stijl' van Ton Anbeek en Arie Verhagen uit 2001, komt De tandeloze tijd al aan de orde. Het artikel van Anbeek en Verhagen is een pleidooi voor de stilistiek, het onderzoek naar stijl, als een overlap tussen taal- en letterkundig onderzoek. Als casus nemen de auteurs de eerste bladzijde van Het hof … [Lees meer...] overAlweer werd ik niet de kamer uit gestuurd
Themanummer TNTL: meertaligheid in de achttiende eeuw
Het Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (TNTL) publiceert Nederlands- en Engelstalige artikelen op het gebied van de neerlandistiek. De taal- en letterkundige bijdragen beslaan een breed spectrum aan diachrone en synchrone onderwerpen uit de Middeleeuwen tot het heden. Onlangs zag een nieuwe aflevering het licht, een dubbeldik themanummer … [Lees meer...] overThemanummer TNTL: meertaligheid in de achttiende eeuw
De wel heel treurige geschiedenis van de Struwwelpeter in Nederlandse vertalingen
Experiment. Ik heb hier een paar vertalingen van Der Struwwelpeter voor me, het tiental onvergetelijk wrede kindergedichten van de Frankfurter verloskundige-patholoog anatoom en latere krankzinnigenarts Heinrich Hoffmann uit 1845 waarvan de door hem gemaakte illustraties van zeker de duimzuiger en van de brandende Paulientje en van de rare borstelkop op de cover naar … [Lees meer...] overDe wel heel treurige geschiedenis van de Struwwelpeter in Nederlandse vertalingen
Representatie van boeren
Boerekermis (1708) van Lukas Rotgans (5) In Rotgans’ Boerekermis is bepaald geen sprake van een idyllische portrettering van de boerenstand. De boer is hier geen goede wilde – zou ook onbegrijpelijk vroeg zijn: Jean-Jacques Rousseau was nog niet geboren – maar ook geen pastorale halve zachte met onophoudelijk een fluit in de mond. Zijn de boeren van Rotgans … [Lees meer...] overRepresentatie van boeren
Kreek Daey Ouwens wint Prijs van de KANTL voor Poëzie
Kreek Daey Ouwens is de laureaat van de Prijs van de KANTL voor Poëzie 2023. Uit de poëzie die verscheen in de periode tussen 2019 en 2022 verkoos de jury haar bundel Guillaume. Marlou De Bont wint met haar proefschrift (over sentimentalisme in romans van Hendrik Conscience) de KANTL-prijs voor Literatuurstudie. De prijzen van de KANTL hebben een waarde van 5.000 … [Lees meer...] overKreek Daey Ouwens wint Prijs van de KANTL voor Poëzie
Nieuw leermiddel over de Lucifer van Vondel
Hoe kun je leerlingen van het middelbaar onderwijs vandaag de dag nog motiveren voor de lectuur van de Lucifer van Vondel? De Bijbelse thematiek zal hen zeker niet aanspreken. Het zeventiende-eeuwse Nederlands is vaak moeilijk verstaanbaar en Vondels poëtisch taalgebruik maakt het nog extra moeilijk om zijn tekst goed te kunnen volgen. Bovendien is het een merkwaardig … [Lees meer...] overNieuw leermiddel over de Lucifer van Vondel
Verschenen: Schrijven, drukken, schrappen
Op donderdag 7 september jongstleden sprak Jacqueline Bel de 32ste Bert van Selm-lezing uit, ter opening van het academische jaar van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur van de Universiteit Leiden. Haar lezing had als titel Schrijven, drukken, schrappen? Max Havelaar in tijden van sensitivity reading, laaggeletterdheid en ontlezing. Bij de Primavera Pers is de tekst … [Lees meer...] overVerschenen: Schrijven, drukken, schrappen
