Confuc (11) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Schriftelijke Kamervragen. Het afgelopen parlementair jaar werden er elke werkdag wel tien gesteld. Hoeveel kost … [Lees meer...] overDeelt u deze mening? Njah
taalgebruik
Oproep: Woorden voor seksuele oriëntatie in het Nederlands
Hoe gebruiken sprekers van het Nederlands woorden voor seksuele oriëntatie? Welke woorden gebruikt u wel en welke niet? En wanneer gebruikt u deze woorden juist wel of niet? Marijn Boomars, een promovendus aan de Universiteit van Manchester, heeft een enquête gemaakt waarmee zij inzicht in deze vragen hoopt te krijgen. Zij zoekt daarom naar sprekers van het Nederlands die 18 … [Lees meer...] overOproep: Woorden voor seksuele oriëntatie in het Nederlands
Uiteindelijk uitmondend
Bij de blijheid van tenenfluiting, die down to the ground aan de overkant van de oceaan momenteel wordt gecelebreerd, komt behalve een scala aan boventonen vooral lenigheid los. Het verheldert daarom dat kunst- en cultuurfilosoof Thijs Lijster al in 2022, in Wat we gemeen hebben. Een filosofie van de meenten, het schitterende verhaal opdist van een ‘ketellogica’ … [Lees meer...] overUiteindelijk uitmondend
Niet extraparlementair maar extra parlementair
Op Parlement.com las ik over het onderscheid tussen meerderheidskabinetten en minderheidskabinetten en dat ‘een tweede manier om kabinetten te onderscheiden, is[:] de formatiemethode. Spelen de (beoogde) regeringsfracties een belangrijke rol bij de formatie en achten zij zich gebonden aan een regeerakkoord, dan is er sprake van een parlementair kabinet. Zijn de … [Lees meer...] overNiet extraparlementair maar extra parlementair
Was het verstandig? Antwoord …
Confuc (5) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Weer gaat het op de wekelijkse persconferentie over stikstof. Een journalist vraagt om een reactie op de uitspraak … [Lees meer...] overWas het verstandig? Antwoord …
Een sprekende schrijver
Het gegeven peerd: De Tawl (2) De Tawl is een meeslepend boek – Dröge neemt je mee achter op zijn oranje fiets, hij laat je als een cameraman kijken door zijn lens en hij begeleidt zichzelf geregeld met fraaie, op z’n minst verrassende manieren van zeggen. Hij spréékt nog het meest. In de weergave van de tekst zie je dat aan tal van beknopte zinnen (dus zonder … [Lees meer...] overEen sprekende schrijver
Niet uit mijn naam
Confuc (2) - Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? - De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. JournalistOxfam Novib is een actie gestart,‘Niet uit mijn naam’. Het doel van de actie is eigenlijk het stilzwijgen … [Lees meer...] overNiet uit mijn naam
‘De onderwijsbegroting gaat wel ergens over’
Confuc (1) Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen? De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan. Journalist Mijn vraag gaat over wat we de afgelopen weken hebben zien gebeuren in de gangen van de Tweede Kamer, … [Lees meer...] over‘De onderwijsbegroting gaat wel ergens over’
EFNIL Masterscriptiewedstrijd 2024-2025
EFNIL (Europese Federatie van Nationale Taalinstellingen) roept masterstudenten op om deel te nemen aan de wedstrijd voor de beste Europese masterscriptie op het gebied van taalgebruik, taalbeleid en meertaligheid. De uiterste inleverdatum is 15 januari 2025. Dit is de zesde editie van de EFNIL-scriptieprijs. Kijk hier voor de winnaars van de voorgaande … [Lees meer...] overEFNIL Masterscriptiewedstrijd 2024-2025
Vakantiegroetjes en veel zon
Voor de komst van de social media was de vakantiekaart in de zomer een vast gegeven. De kaart had niet zozeer een informatieve functie, maar meer een sociale taak. Ook in de vakantie denken we aan jullie, jullie behoren bij de groep mensen die we bedenken met een vakantiekaart. Deze gedachte wordt onderstreept door een studie van Barry Shank met de mooie titel A token of My … [Lees meer...] overVakantiegroetjes en veel zon
Gij zijt of toch maar gij bent?: een kwestie van smaak
De meeste Vlamingen houden niet van jij in spontaan taalgebruik. In plaats daarvan zeggen ze veel liever gij. Dat is écht Vlaams. Logisch gevolg: wil een Vlaming op een spontane manier jij bent uitdrukken, dan zegt die gij zijt. Of toch niet? Het nieuwe gij bent ligt op de loer en verovert taalkundig terrein in Vlaanderen. Maar hoe komt dat, en waar komt het vandaan? Laat ik … [Lees meer...] overGij zijt of toch maar gij bent?: een kwestie van smaak
De wens en de moeder van de gedachte: Caroline
Twee vertegenwoordigers van de BBB zaten als harmonisch openingsduo aan de Buitenhof-tafel op Eerste Pinksterdag. Het hoofd van de partij, Caroline van der Plas (kleurig gekleed) en de man die zij bij afleiding een keertje als de nek betitelde, Henk Vermeer in effen beige. In een andere beeldspraak wellicht achtereenvolgens de mond en de hersenen van de BBB? Wie zal … [Lees meer...] overDe wens en de moeder van de gedachte: Caroline
Extreemrechtse bagger
O Nederland, let op u saeck Het is examentijd en ik oefen mijn tekstverklaring door het lezen en analyseren en vervolgens trachten te begrijpen – welwillend als ik ben qua opvoeding, om maar iets te noemen – van het ‘Hoofdlijnenakkoord 2024-2028’ van een viertal zich politieke partij noemende meutes wier afko’s me in de metaforische strot blijven steken als een … [Lees meer...] overExtreemrechtse bagger
Wij zullen niets nalaten
Het is al opmerkelijk als de ene politicus aangifte doet tegen een andere politicus – je zou hopen dat men zijn onenigheid kan uitspreken in de Tweede Kamer. Maar de aangifte die Geert Wilders gisteren deed tegen zijn collega Frans Timmermans is wel heel vreemd. De laatste had dit weekeinde in een toespraak voor zijn partij gezegd: Mensen onze taak is helder. Wij zullen … [Lees meer...] overWij zullen niets nalaten
De stekker eruit trekken
Pieter Omtzigt heeft de stekker uit de coalitiebesprekingen getrokken, hoor en lees je nu overal. Die uitdrukking blijkt verrassend jong. De invloed van technische ontwikkelingen op onze woordenschat heeft me altijd geïnteresseerd. Ik bedoel: zonder de uitvinding van stoommachines zouden we nu niet zeggen dat iets of iemand op stoom ligt. Aan het begin van de … [Lees meer...] overDe stekker eruit trekken
Van hier tot gunder
Van hier tot Tokio – Facetten (iv) Het lijkt bijna een bewijs van een na-oorlogse sfeer van opluchting en olijkheid: in Nederlandse kranten zijn er rond 1950 frequent voorbeelden te vinden van wat we kunnen zien als een stap in de richting van Tokio in de vorm van de versterkende aanvullingen “van hier tot gunder” en “van hier tot ginder”. Deze laatste variant is zeker … [Lees meer...] overVan hier tot gunder
Verschijnt binnenkort: Het geheime leven van taalfouten
Waar komen taalfouten vandaan, en blijft fout altijd fout? Kunnen fouten in de vergetelheid raken? Komen er ook nieuwe bij? Gebruikmakend van de nieuwste wetenschappelijke inzichten beantwoordt Het geheime leven van taalfouten deze en vele andere vragen. Marten van der Meulen wil laten zien dat je taalfouten niet alleen moet misprijzen. Je kunt ze ook met verwondering … [Lees meer...] overVerschijnt binnenkort: Het geheime leven van taalfouten
Van hier tot Tokio (2)
Uit de Reynaert-editie van Van Helten van 1887: Reynaert, hout huwen mont van desen,Ende sijts seker ende ghewes:Haddic al thonich, dat nu esTusschen hier ende Portugale,Ic haet alleene up te male Alle honing van hier tot Portugal: is dat het land van die naam of de Zuid-Hollandse plaats Poortugaal? In beide gevallen is het een enorme hoeveelheid zoetigheid die (solo!) … [Lees meer...] overVan hier tot Tokio (2)
Van hier tot Tokio – Facetten (i)
Het is de twaalfde april 1988 als de Eerste Kamer de Defensiebegroting van 1988 behandelt. Is dat laat in het tweede kwartaal van het begrotingsjaar zelf? In ieder geval is Marie-Louise Tiesinga-Autsema (D66) er vroeg bij als zij volgens de Handelingen dit zegt: “In de Defensiekrant van 4 april 1987 stond vermeld dat er binnen Defensie een werkgroep zou komen die het … [Lees meer...] overVan hier tot Tokio – Facetten (i)
Een populaire uitdrukking in de Tweede Kamer: gratis bier
Ineens stond de politiek eind 2023 in het teken van het product dat bestaat uit water, gerst- en/of tarwemout en hop, kortweg bier. De brouwers noemen water op hun website tweemaal dus dat zal het hoofdbestanddeel zijn. Inderdaad, 90%. De bekendste zwak alcoholische drank van Nederland kwam bij de Algemene en Politieke Beschouwingen aan de orde op 21 september. Caroline van der … [Lees meer...] overEen populaire uitdrukking in de Tweede Kamer: gratis bier
Volgens mij heeft de heer Wilders gevoegelijk gezegd hoe hij erin staat
Het was een korte reeks debatten die Roelien Kamminga (VVD) in december mocht voorzitten. Het betrof een tussenperiode, na het vertrek van Vera Bergkamp (D66) samen met de oude Kamer en met de keuze voor Martin Bosma (PVV) in de nieuwe. De regionale zender RTV Noord was belangstellend naar haar eventuele kandidatuur en publiceerde daarover. (Het was een persoonlijke afweging om … [Lees meer...] overVolgens mij heeft de heer Wilders gevoegelijk gezegd hoe hij erin staat
Opkomend gewoon
Laten we twee uitingen tegenover elkaar zetten: Het bijwoordje gewoon geeft aan de a-zin géén andere betekenis, maar maakt deze hooguit alleen wat stelliger en vooruit, er klinkt een veroordeling in door. Maar vooral als iemand in zijn of haar taal strooit met gewoon blijft er van die stelligheid niet veel over en dat veroordelen klinkt dan voor het luisterende oor … [Lees meer...] overOpkomend gewoon
Gewoon in de politiek
Het woordje gewoon mag veel in de persconferenties van minister-president Rutte vallen (lees: gevallen zijn, want sinds die epifane zondag komt hij niet veel meer in Nieuwspoort), in de Tweede Kamer hoort het ook in de eredivisie van frequent hoorbaar Nederlands. Dat is iets waar waarschijnlijk alle fracties aan meedoen, maar de meer luidruchtige sprekers hebben er … [Lees meer...] overGewoon in de politiek
De reactie die gewoon niet goed was
De minister-president opende zijn wekelijkse persconferentie op 10 maart 2023 met een excuus: “Goedemiddag. Ik heb hier twee weken geleden, dat was de dag dat het Groningen enquêterapport verscheen, een eerste reactie gegeven en de toon van die reactie was gewoon niet goed.” Het Groningen enquêterapport, premier Rutte onderhoudt een warme relatie met het Engels ook als hij … [Lees meer...] overDe reactie die gewoon niet goed was
De aanwezigheid van hooggeleerde getuigen in Kamerdebatten
Dit stukje is een vervolg van dat over “externe democratisering van het universitair taalgebruik” in de Tweede Kamer en sluit aan bij de vraag waarom voorzitter Bosma de CDA-woordvoerder spottend aankondigde als professor. Verwachtte Bosma dat Bontenbal – dan nog lang geen CDA-leider maar een van de jongste bedienden in het CDA-smaldeel – een technisch-saaie … [Lees meer...] overDe aanwezigheid van hooggeleerde getuigen in Kamerdebatten
