Kerstmis staat voor de deur en, zoals elk jaar grijpen kleine ondernemers hun kans in de zogenoemde kerstmarkten. Arnhem, de stad waar ik woon, is geen uitzondering. Dit weekend bruiste de binnenstad met allerlei kraampjes: van handgemaakte huidverzorgingsproducten tot Italiaanse panettone en boxershorts met de naam van de stad erop gedrukt. Zoals verwacht was er ook een … [Lees meer...] overEtymologica: De verborgen waarheid achter capibara
taalkunde
Bijendans en mensentaal
De bijendans is een vorm van communicatie die de mensheid inmiddels al een jaar of zestig intrigeert. Een bij die een nieuwe bron van nectar gevonden heeft, komt terug bij de korf en voert een dansje uit, waar de andere bijen naar kijken: ze vliegt heen en weer op een bepaalde manier, en nadat ze dat gedaan heeft vliegen andere bijen naar de plaats waar de bij de nectar … [Lees meer...] overBijendans en mensentaal
Call for Papers: The Dutch Language and Contact Linguistics II
For an edited volume edited by Christopher Joby and Nicoline van der Sijs In July 2025, a new edited volume, Dutch and Contact Linguistics, was published by John Benjamins in the series IMPACT: Studies in Language, Culture and Society Series. This volume has already garnered positive comments. Therefore, the editors are now planning to produce a follow-up volume. … [Lees meer...] overCall for Papers: The Dutch Language and Contact Linguistics II
Els Ruijsendaal (1942-2025) en het talenonderwijs
Een in memoriam Een korte levensschets De data over het leven van Els – die op 4 december jongstleden overleed – zijn genoegzaam bekend en in andere levensberichten opgenomen: geboren in 1942, gymnasium alfa, doctoraal Nederlandse taal- en Letterkunde (bijvakken Neolatijn en Neofilologie), werkzaam bij onder andere het Meertensinstituut en de UvA, een taalkundig … [Lees meer...] overEls Ruijsendaal (1942-2025) en het talenonderwijs
Mattie
Het is al bijna dertig jaar geleden dat René Appel voor het eerst onderzoek deed naar een fenomeen dat nu meestal wordt aangeduid als straattaal of jongerentaal – de vrolijke mengeling van invloeden uit allerlei talen die vooral onder jongeren in de steden circuleert. In het begin werd dat ook wel smurfentaal genoemd, omdat sommige mensen dachten dat die straattaal ongeveer zo … [Lees meer...] overMattie
Lawaaipapegaai! Doerak!
Sinds twee jaar pas ik wekelijks een dag op m’n kleinkinderen. Eerst ging het om één kleinkind, inmiddels zijn het er vier. Een van de vele leuke dingen van zo’n oppasdag is dat je jezelf, dan wel je partner, woorden hoort gebruiken die sinds lang in je bovenkamer lagen te verstoffen, naast onder meer liedjes en spelletjes. Neem het woord lawaaipapegaai. Vier … [Lees meer...] overLawaaipapegaai! Doerak!
Zwart op wit: kleursymboliek in het Nederlands
Bachelor- en masterstudenten Nederlands uit Groningen schrijven in de blogserie Uit de collegebank geklapt over hun ervaringen met de studie Nederlands. Waarom lopen we een blauwtje als we worden afgewezen, maar zitten we op een roze wolk na een geslaagde date? Mag je jezelf een groentje noemen als je ergens een blauwe maandag hebt gewerkt? En haalt een wit … [Lees meer...] overZwart op wit: kleursymboliek in het Nederlands
250 jaar Papiamentstalige teksten
Dat mag ook in Nederland gevierd worden In 1775 werd een Papiamentstalige liefdesbrief geschreven waarvan maar weinigen zich toen zullen hebben kunnen voorstellen dat die twee-en-een-halve eeuw later nog steeds relevant zou zijn. Toch markeert die tekst het oudst bekende geschreven document in het Papiaments dat ons is overgeleverd, en daarmee het begin van een … [Lees meer...] over250 jaar Papiamentstalige teksten
Eentje bleef voor mijn neus staan
Als je net hebt verteld dat je drie katten hebt, kun je best zeggen "eentje heeft gele ogen", maar niet "tweetjes hebben gele ogen". Eentje is de enige verkleinwoordvorm van een telwoord in het Nederlands. De Amsterdamse taalkundige Petra Sleeman, ze nam onlangs afscheid van de UvA, wijdt er een artikel aan in het nieuwe nummer van het taalkundige tijdschrift Nota … [Lees meer...] overEentje bleef voor mijn neus staan
67 is het kinderwoord van 2025!
Wat maakt deze uitroep zo populair? Sinds 2024 organiseert het Jeugdjournaal de verkiezing Kinderwoord van het Jaar. Vorig jaar won bruh, een variant van de aanspreekvorm bro. Maar modewoorden in jongerentaal veranderen doorgaans razendsnel, dus een jaar later is het tijd voor een nieuwe stemming. Met dit jaar wel een heel opvallende winnaar: 67 (six … [Lees meer...] over67 is het kinderwoord van 2025!
De flirt als taalkundig studieobject
Er bestaat maar weinig taalkundige literatuur over de flirt. Dat is wonderlijk, want er zijn theorieën – weliswaar geen mainstream-theorieën, maar toch theorieën waar mensen die het interesseert van gehoord hebben – die de flirt een cruciaal aspect maken van de evolutie van taal. Dat zijn theorieën die stellen dat seksuele selectie een belangrijke drijvende kracht is geweest in … [Lees meer...] overDe flirt als taalkundig studieobject
Een kleinood voor het Labov-museum
Al enige tijd voordat ik per 17 november 2025 met pensioen ging na 40 jaar en 6 maanden werkzaam geweest te zijn bij de opleiding Communicatie- en Informatiewetenschappen en daarvoor Nederlandse Taal- en Letterkunde van de Rijksuniversiteit Groningen, begon ik met het opruimen van mijn werkkamer. De boeken legde ik grotendeels op een tafel nabij de koffiemachine, een deel ervan … [Lees meer...] overEen kleinood voor het Labov-museum
Etymologica: Geloven en loven
Het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands (EWN) vermeldt in deel II, op blz. 217, dat het zwakke werkwoord geloven zou zijn ontstaan als afleiding met het versterkend voorvoegsel ge- van het werkwoord loven in de oudere betekenis ‘inwilligen, toestemmen, toezeggen’. Maar dat klopt niet helemaal. Het ligt ingewikkelder. De historische inleiding in het EWN … [Lees meer...] overEtymologica: Geloven en loven
Webinar ‘Woordpeiler’
Een introductie in de website Woordpeiler: woordtrends van 2000 tot nu. Wat zijn de functionaliteiten, hoe interpreteer je de grafieken en op wat voor manieren kun je het gebruiken? Dit webinar werd georganiseerd door het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) in samenwerking met de Taalunie, in het kader van de Week van het Nederlands. … [Lees meer...] overWebinar ‘Woordpeiler’
Webinar ‘Hoe schrijf je een dialectwoordenboek?’
Wil je het dialect van je ouders of grootouders vastleggen in een woordenboek, maar weet je niet goed hoe je eraan moet beginnen? In dit webinar (15 oktober 2025) krijg je van Veronique De Tier (Instituut voor de Nederlandse Taal) praktische tips om zelf een dialectwoordenboek samen te stellen. Een must voor iedereen die het lokale taalerfgoed wil bewaren! Georganiseerd door de … [Lees meer...] overWebinar ‘Hoe schrijf je een dialectwoordenboek?’
Zeven podcasts over taalgeschiedenis
Deze week een zevental luistertips over taalgeschiedenis – in het bijzonder Indo-Europese taalgeschiedenis. Engels en Nederlands door elkaar. Zo wordt de afwas toch nog intellectuele arbeid. (Maar het is allemaal goed te volgen, hoor!) De oorsprong van het Indo-EuropeesMarcoToday De setting van MarcoToday’s podcast doet ernstig vermoeden dat hij de Nederlandse Joe Rogan … [Lees meer...] overZeven podcasts over taalgeschiedenis
Etymologica: Hoe shampoomerk Andrélon en keizer Nero etymologisch verwant kunnen zijn
Als ik niet weet waarover ik moet schrijven, stap ik onder de douche. Niet zo goed voor het klimaat, en nog slechter voor mijn gas-water-licht-afrekening, maar je moet wat. Onder de douche viel mijn oog op een shampoofles van het merk Andrélon. Normaal gesproken ben ik niet zo geïnteresseerd in de herkomst van merknamen – vaak zijn het quasi-spitsvondige creaties van … [Lees meer...] overEtymologica: Hoe shampoomerk Andrélon en keizer Nero etymologisch verwant kunnen zijn
Verschenen: Het Nederlands: één taal, veel verschillende smaken
Taaltaart: Het Nederlands in vier smaken In 2026 is het tien jaar geleden dat het Instituut voor de Nederlandse Taal het levenslicht zag. Het Instituut voor Nederlandse Lexicologie werd omgevormd tot een plek met een bredere blik op taal. Om dit jubileum te vieren bakten we Taaltaart, een boekje met vier ingrediënten. Het Nederlands: één taal, veel verschillende smaken. … [Lees meer...] overVerschenen: Het Nederlands: één taal, veel verschillende smaken
Dat is gjin raven mar in rjûn!
Friesland wordt weer Frieser van taal, leert ons nieuw onderzoek, maar het kan Frieser nog, want de taal herbergt inmiddels vele Nederlandse woorden waarvan oorspronkelijk Friese evenknieën bestaan of te achterhalen zijn, zoals rjûn naast raven/raaf. Afzondering en invloed Mede dankzij de uitgestrekte venen en moeren die vroeger de wereld der Friezen … [Lees meer...] overDat is gjin raven mar in rjûn!
We laten ons niet kisten!
Hoe mensen tegen zichzelf praten Het tijdschrift Theoretical Linguistics heeft een gouden formule, vind ik. Er worden in een nummer niet zomaar willekeurig wat artikelen bij elkaar gezet waarin onderzoekers over hun laatste onderzoek berichten, zoals in andere wetenschappelijke tijdschriften gebeurt. In plaats daarvan heeft ieder nummer een openingsartikel waarop een … [Lees meer...] overWe laten ons niet kisten!
Call for papers: 8th Prescriptivism Conference
The 8th Prescriptivism Conference will be hosted by Vrije Universiteit Brussel, and will take place at HOEK 38, in the city centre of Brussels, on 24-26 June 2026. Building on the success of previous conferences held in Sheffield (2003), Ragusa (2006), Toronto (2009), Leiden (2013), Park City, Utah (2017), Vigo (2021), and Aix-en-Provence (2024), this edition continues the … [Lees meer...] overCall for papers: 8th Prescriptivism Conference
Deze werkwoordswortel duikt overal op
Als je één Proto-Indo-Europese werkwoordswortel onthoudt, laat het dan *dʰeh₁- zijn. Om dat gevaarte iets minder abstract te maken: de dʰ is een d die je enigszins zuchtend uitspreekt. Die vreemde h₁ werd misschien wel uitgesproken als onze h. Het sterretje geeft aan dat dit een gereconstrueerde vorm is, het … [Lees meer...] overDeze werkwoordswortel duikt overal op
Lema sabachtani!
Taal en emotie in de bijbel en in het leven In de eerste helft van de jaren zeventig heb ik met vrienden in enkele opeenvolgende jaren vakantie gevierd op een camping in Nunspeet. De eerste keer ging ik mee achter op de brommer van iemand, het jaar erop, toen ik zestien was, op mijn eigen Puch. Nadat de tenten waren opgezet en we enigszins onze draai hadden gevonden, … [Lees meer...] overLema sabachtani!
Chatbots discrimineren dialectsprekers
Nieuw interessant nieuws over chatbots: ze zijn niet erg onder de indruk van dialectsprekers. Of in ieder geval niet van Duitse dialectsprekers, maar er is weinig reden om te veronderstellen dat hun oordelen voor het Nederlands anders zouden zijn. Dat blijkt uit een nieuw artikel in de ACL Anthology, een uitgave van de vereniging voor computertaalkunde. We wisten al dat … [Lees meer...] overChatbots discrimineren dialectsprekers
Vacuette: voor stof- en bloedzuigers
Achter het Achtervoegsel 60 In juli 2022 plaatste ik op Neerlandistiek een bijdrage over stofzuigers waarvan de naam eindigde op -ette (AhA 19). Aan bod kwamen de Dustette, de AEG Vampyrette, de Hooverette en de Rutonnette. Met dat stuk dacht ik alle stofzuigernamen op -ette keurig bij elkaar te hebben geplaatst. Maar de continue jacht naar -ette-woorden op Delpher leerde … [Lees meer...] overVacuette: voor stof- en bloedzuigers
