Ribskjin is in sa'n prachtich, echt Frysk wurd. Alderearst is it sa’n nijsgjirrich wurd dêr’t jo ûnmooglik in echte Hollânske wjergader foar fine kinne. Moai is ek it iroanyske understatement. Wat oaren 'vel over been' neame, is by ús 'aardich ribskjin' - neat om yn it bêste lân fan d' ierde moederaasje mei te hawwen... En dan past de klank ek noch sekuer by de betsjutting: … [Lees meer...] overRibskjin
taalkunde
Drie concentrische cirkels
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (2.6) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje bekijken ze aan de hand van enkele voorbeelden de rol van globalisering in … [Lees meer...] overDrie concentrische cirkels
Taalkunde in het Handboek Didactiek Nederlands
Geregeld verschijnt op Neerlandistiek een bijdrage met de titel ‘Nieuw in het Handboek Didactiek Nederlands’. Het Handboek Didactiek Nederlands is een digitale vakdidactische publicatie die voortdurend wordt aangevuld met vakdidactische en vakinhoudelijke bijdragen over taalbeheersing, taalkunde en letterkunde. De beoogde lezers van het handboek zijn leraren en … [Lees meer...] overTaalkunde in het Handboek Didactiek Nederlands
Halveren
Hoe sette jo dit sintsje út in resept oer yn it Frysk: 'halveer de tomaat'. As jo earste idee is 'healvearje de tomaat', wit dan dat sok Frysk oan 'e protters raast en beart as skuorde klokken. Yn it Frysk sizze je earder: 'snij de tomaat troch de helte' of 'snij him midstwa'. 'Halveren' betsjut neist 'yn twaen ferpartsje' ek noch 'oant op 'e helte ferminderje'. … [Lees meer...] overHalveren
Studenten onder de toppen van hun kunnen
Soms komt een proefschrift precies op tijd voor de maatschappelijke discussie. Dat geldt in ieder geval voor Lidy Zijlmans die vandaag in Nijmegen promoveert, op een proefschrift over welke rol vaardigheid in een vreemde taal speelt bij studiesucces aan de universiteit. (Ik ben, voor de duidelijkheid, een van de promotoren.) Zijlmans moest het doen naast een baan – als … [Lees meer...] overStudenten onder de toppen van hun kunnen
Leeft de taalstrijd nog in Voeren?
Met de vaststelling van de taalgrens ging Voeren over van Wallonië naar Vlaanderen. Dat leidde tot grote communautaire spanningen, die een climax bereikten in de jaren 1980. Hoe leven de mensen van Voeren nu, decennia later? Zijn er nog steeds spanningen tussen Franstaligen en Nederlandstaligen? … [Lees meer...] overLeeft de taalstrijd nog in Voeren?
Etymologica: Kokkels
In de onlangs verschenen Canon van de Nederlandse Natuur van Dick de Vos hebben ook de kokkels een plaatsje gekregen. Iedereen kent deze schelpdieren wel, hetzij als gerecht, hetzij van de mooie schelpen op de Nederlandse en Vlaamse stranden. De officiële naam eetbare hartschelp verwijst naar beide gebruiksmogelijkheden. Die naam is een vertaling van de Latijnse naam cardium … [Lees meer...] overEtymologica: Kokkels
Hedde Zeijlstra over de betekenis van woorden
De taalkundige Hedde Zeijlstra, hoogleraar aan de universiteit van Göttingen, schrijft aan een trilogie over woorden in het Nederlands. Het eerste deel, De betekenis van woorden, verscheen in de afgelopen week. Wat weten we over woordbetekenis? … [Lees meer...] overHedde Zeijlstra over de betekenis van woorden
Jemig de podcast
Jemig de pemig, asjemenou, doemdenken, popie jopie, computer says no en een beter milieu begint bij jezelf. Uitspraken die we allemaal gebruiken, maar waarvan we misschien vergeten zijn dat ze uit reclames, liedjes en televisie- en radioprogramma’s komen. In de podcast Jemig de podcast bespreken De Dikke van Dale-hoofdredacteur Ton den Boon en KRO-NCRV/NPO Radio … [Lees meer...] overJemig de podcast
De Bharatās: de stam die India zijn naam gaf
Duizenden jaren geleden stichtten de Bharatās hun koninkrijk in het noorden van het land dat India zou worden en naar hen ook Bhārat heet. Deze naam, heden steeds sterker uitgedragen, is geestelijk rijk en heeft verwanten in de Germaanse talen. Een keuze “India, dat is Bhārat, zal een Verbond van Staten zijn.” Zo begint de grondwet van het land dat zich in 1947 losmaakt … [Lees meer...] overDe Bharatās: de stam die India zijn naam gaf
Frans
Als iemand de uitdrukking 'you are a scholar and a gentleman' gebruikt, denk ik altijd aan Frans Hinskens: iemand die een echte geleerde is én een heer, iemand die voorkomend is, en probeert anderen te helpen. Vandaag pensioneert hij van de twee plaatsen waar ik ook werk – het Meertens Instituut en de Radboud Universiteit. Een echte geleerde: Frans heeft, volgens mij al als … [Lees meer...] overFrans
Letterlijk een scheve schaats rijden?
In de inleiding van de Middelnederlandse Van den Vos Reynaerde vergelijkt de dichter mensen tot wie de boodschap van zijn werk niet doordringt en van wie hij vreest dat ze aan zijn verzen gaan schaven, waarna ze een leugenachtig karakter krijgen, met de raaf: Te vele slachten si den raven,Die emmer es al even malsch:Si maken sulke rijme valsch Van taalkundigen is een … [Lees meer...] overLetterlijk een scheve schaats rijden?
Die Karoo as universum
Oor velddenke, |xam-Afrikaans, en die Boesman-universiteit Luan Staphorst het op 23 September 2023 hierdie lesing gelewer by die Etienne van Heerden Veldsoirée te Cradock. … [Lees meer...] overDie Karoo as universum
Call for papers: Germanic Sandwich 9
Lancaster University, United Kingdom (11-12 April 2024) Website The Dutch linguist C.B. van Haeringen showed in his 1956 monograph Nederlands tussen Duits en Engels that, consistent with its geographical intermediate location, Dutch occupies a middle position between English and German in quite a systematic way as far as its linguistic structure is … [Lees meer...] overCall for papers: Germanic Sandwich 9
30 november 2023: Bij natte vloer glad: grammatica in het wild
Op donderdag 30 november houdt Ronny Boogaart een lezing in de serie Letter en Geest: Neerlandistiek in Leiden. De lezing zal zowel op locatie als online te volgen zijn. Bij natte vloer glad: grammatica in het wild In deze lezing laat Ronny Boogaart zien wat er gebeurt als je met een taalkundige bril naar de wereld om je heen kijkt. Teksten op bordjes, in liedjes, … [Lees meer...] over30 november 2023: Bij natte vloer glad: grammatica in het wild
Taal blijft mensenwerk
De constructie om te proberen te + werkwoord levert ons weleens moeilijkheden op wegens het kennelijk al te dicht bijelkaar voor (moeten) komen van tweemaal datzelfde woordje te. Is dat zo, dat we moeite hebben met iets als het zeggen van tweemaal hetzelfde woord achtereen? Laten we LexisNexis gebruiken om te zoeken naar te te, dus binnen dezelfde zin … [Lees meer...] overTaal blijft mensenwerk
Noflik
Noflik is in populêr Frysk wurd: der is in restaurant dat sa hjit, je kinne op in boxspringbêd ‘noflik’ lizze en der is sels in skjintmesalon mei dy namme. Je kinne je noflik deljaan, it is earne noflik en gesellich, it klimaat is dêr noflik, je fiele je noflik en it selskip is noflik. Noflik is sa’n ‘echt’ Frysk wurdt en dêrom wurdt it maklik brûkt as pseudo-frisisme: … [Lees meer...] overNoflik
Jong neerlandistiek in gesprek: Studenten over de grens
Op vrijdag 27 oktober organiseert Jong Neerlandistiek in samenwerking met de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek een webinar binnen de webinarreeks ‘Voortvarend Nederlands Virtueel 2023’. Tijdens het eerste deel van de webinar vertelt hoofdredacteur Jan van Gulik over het belang van een webblog waarop jongeren hun enthousiasme over thema’s binnen de neerlandistiek … [Lees meer...] overJong neerlandistiek in gesprek: Studenten over de grens
Waarom het Engels: McDonaldization
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (2.5) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje bekijken ze aan de hand van enkele voorbeelden de rol van globalisering … [Lees meer...] overWaarom het Engels: McDonaldization
Verschenen: Gras is een rood woord.
Het beste uit het tijdschrift Onze Taal Samengesteld door Kees van der Zwan Er zijn mensen die smaken voelen, geluiden proeven en taal in kleur horen. Over zulke ‘synestheten’ stond ooit een prachtig stuk in Onze Taal, het bekende publiekstijdschrift over alle uithoeken van het Nederlands. Dat artikel is nu ook te vinden in Gras is een rood woord – … [Lees meer...] overVerschenen: Gras is een rood woord.
Het nette komt door -ette
Achter het achtervoegsel 35 Mij zul je niet horen zeggen dat vroeger alles beter was. Met afgrijzen denk ik terug aan de keren dat ik op het trottoir midden in een hondendrol ben gaan staan. Natuurlijk overkwam me dat vooral als ik schoenen met een goed profiel droeg. In mijn ergernis over de uitwerpselen van honden stond ik zeker niet alleen. Meneer Thole uit Enschede … [Lees meer...] overHet nette komt door -ette
‘Neerlandofoon’: een kwalijke suggestie
Zelden een onzinniger voorstel gelezen dan het pleidooi van Geert Buelens om zo snel mogelijk van het gebruik van het woord ‘Nederlands’ af te zien om onze taal aan te duiden. We spreken straks met z’n allen geen ‘Nederlands’ meer, maar ‘neerlandofoon’ als het van Buelens afhangt. In een rabiate deconstructivistische bui verklaart hij dat er aan ‘Nederlands’ te veel … [Lees meer...] over‘Neerlandofoon’: een kwalijke suggestie
Bestaanszekerheid
Soms komt een woord ineens in de aandacht, bijvoorbeeld doordat iemand het gebruikt die erg in de belangstelling staat. Momenteel is bestaanszekerheid zo'n woord. Het wordt zozeer met Pieter Omtzigt geassocieerd dat mensen mij zelfs vragen of hij het woord misschien verzonnen heeft. Dat heeft hij niet, maar de geschiedenis van het woord is wel een interessante. Voor … [Lees meer...] overBestaanszekerheid
Verschenen: themanummer IN ‘diversiteit in het NVT-onderwijs’
Het tweede nummer van deze jaargang van Internationale Neerlandistiek is verschenen. Het is een themanummer over diversiteit in het NVT-onderwijs, met artikelen van Dietha Koster, Anna Pot, Zahroh Nuriah, Christine Sas & Twan Zegers, John Gray, Keisha Wiel en Marie Rickert. Ook bevat het een viertal boekbesprekingen. Het tijdschrift is al online te raadplegen via open … [Lees meer...] overVerschenen: themanummer IN ‘diversiteit in het NVT-onderwijs’
Op syn idioatysk Frysk. Taalkundige analyze fan it ‘Idioticon Frisicum’(1806) fan Everwinus Wassenbergh.
Ynlieding Op 9 oktober stie myn artikel Op syn Gryksk op Frisistyk. Dat wie basearre op de lêzing dy’t ik op de Dei fan de Fryske taalkunde (6 oktober ll.) holden haw oer de ynfloed fan de Schola Hemsterhusiana op de taalresepsje fan Everwinus Wassenbergh-en-dy, de heechleararen Gryksk en oare akademisy yn de achttjinde en de earste helte njoggentjinde iuw. It gie om in … [Lees meer...] overOp syn idioatysk Frysk. Taalkundige analyze fan it ‘Idioticon Frisicum’(1806) fan Everwinus Wassenbergh.