Door Henk Wolf Het proberen te betrappen van nieuwe taalveranderingen (en daar dan wat over schrijven) is een hobby van me. Nou heb je taalveranderingen ruwweg gezegd in twee soorten: er kan in een taal iets bij komen en er kan iets uit de taal verdwijnen. Taalveranderingen van het eerste type zijn een stuk makkelijker te vangen dan zulke van het tweede type. Deze week heb … [Lees meer...] overDe eerste ouderdomsrimpels van ‘kúnst’ en ‘pluk de dag’
taalverandering
De vriend en ik
Door Marten van der Meulen Een tijd geleden schreven we op het blog De taalpassie van Milfje over de vreemde discrepantie die bestaat bij het benoemen van man/vrouw-relaties (m'n mannetje vs het vrouwtje) en het vreemde gebruik van m'n mannetje voor mannelijke baby's. Nu attendeerde mijn kamergenoot Alan Moss (lees ook vooral zijn zeer leesbare stukken over zeventiende-eeuwse … [Lees meer...] overDe vriend en ik
Menig school heeft vacatures
Door Siemon Reker Dat menig bij het traditionele ontleden een onbepaald voornaamwoord heette was een passende aanduiding, veel beter dan bijvoorbeeld in het geval van alle of geen. Menig betekent dat er ‘nogal wat’ van de aangeduide groep vallen onder wat er beweerd wordt, bij alle en geen ontbreekt die onduidelijkheid, die onbepaaldheid. Als iets betrekking heeft op geen mens … [Lees meer...] overMenig school heeft vacatures
Kun je taalverloedering wel onderzoeken?
Door Peter-Arno Coppen In het stuk van Marten van der Meulen dat ik in mijn vorige blogpost besprak komt nog een interessante opmerking voor. In zijn beschouwing van de onderbouwing van het begrip taalverloedering merkt Marten op dat je daar eigenlijk onderzoek naar zou moeten doen: "Maar hier zit het probleem: dat onderzoek is er niet. Er is (voor zover ik weet) nog nóóit een … [Lees meer...] overKun je taalverloedering wel onderzoeken?
Meta-taalzeuren
Door Peter-Arno Coppen Op zijn eigen blog, doorgeplaatst in Neerlandistiek, opent Marten van der Meulen maar weer eens de aanval op mensen die klagen over taalverloedering (wat hij en passant kernachtig samenvat met de mooie term taalzeuren). Met genadeloze wetenschappelijke precisie legt hij enkele mechanismen bloot die ten grondslag liggen aan het feit dat mensen door de … [Lees meer...] overMeta-taalzeuren
Het probleem met taalverloedering
Door Marten van der Meulen Jongens, we kunnen ons weer verheugen: er is een nieuw programma over taal op tv! Gisteren was de eerste aflevering van de S.P.E.L.-show. Ik zal eerlijk zijn: mijn maag begon al bij het zien van de titel te borrelen, en ik heb dus ook niet gekeken. De tekst op de website van BNNVARA bracht namelijk een flinke portie antiperistaltiek met zich mee: … [Lees meer...] overHet probleem met taalverloedering
Taal in een weekendkrant
Door Siemon Reker Lezen veel abonnees een krant he-le-maal, laat staan een weekendkrant? Ik krijg NRC Handelsblad al een poosje dagelijks bezorgd maar ik kan me niet herinneren dat ik een exemplaar geprobeerd heb, van A tot Z te lezen. Dat is dit weekend veranderd – opeens zag ik dat er stukken in staan over het Rif-gebied in Marokko waarbij er niet over en weer naar elkaar … [Lees meer...] overTaal in een weekendkrant
Het werkwoord VARren
Door Marten van der Meulen Ik was de afgelopen dagen in Engeland, en dus volgde ik het WK voetbal op de BBC. Ik begon er lekker een beetje in te komen: spannende wedstrijden, rare regels (door op gele kaarten), ik vermaakte me prima. En er is altijd de kans op een leuke taaluiting: voetbal staat bekend om z'n nieuwe woorden, uitdrukkingen in een nieuw jasje en heel specifieke … [Lees meer...] overHet werkwoord VARren
Lekker genederlandst!
Door Marc van Oostendorp Er waart een spook door Nederland, het spook van "lekker genederlandst". Voor zover ik heb kunnen nagaan wordt het op allerlei plaatsen in het land gebruikt, vooral door jonge tieners. Ik kreeg een tweet doorgestuurd – als mensen over dit soort dingen beginnen op de sociale media zijn er soms vriendelijke andere mensen die mij bij de discussie … [Lees meer...] overLekker genederlandst!
Zit niet zo te haten
Door Marc van Oostendorp In zijn spetterende afscheidslezing van de Universiteit Utrecht liet Gerrit Bloothooft afgelopen vrijdag nog eens zien hoe interessant voornamen zijn, zoals hij dat nu ook al maanden doet op Neerlandistiek. Ze zijn het perfecte modeverschijnsel, hét verschijnsel om te bestuderen als je mode in zijn puurste vorm wil zien: "mode zonder reclame" noemde … [Lees meer...] overZit niet zo te haten
Vacature: doctoraatspositie Historische Nederlandse Taalkunde
De betrekking wordt aangeboden binnen het project 'Hoe voorspelbaar is taalverandering?', onder supervisie van Prof. Dr. Freek Van de Velde, in de onderzoeksgroep QLVL (Taalkunde). QLVL legt zich toe op kwantitatieve benaderingen van taalvariatie en taalverandering. Project Hoewel er binnen en buiten de taalkunde pessimisme heerst over de voorspelbaarheid van … [Lees meer...] overVacature: doctoraatspositie Historische Nederlandse Taalkunde
Een nieuw achtervoegsel in 2017
Door Siemon Reker Is er in 2017 een nieuw achtervoegsel in de Tweede Kamer opgedoken? Dat is niet helemaal zeker maar waarschijnlijk is het wel. In ieder geval is het kalenderjaar 2017 de tijd dat -gedreven in vergelijking met andere jaren voldoende vaak als suffix in de Handelingen genoteerd werd om te veronderstellen dat dit het jaar van De Doorbraak is. Het gaat in 2017 … [Lees meer...] overEen nieuw achtervoegsel in 2017
Taalkundige fact check: wie gebruikt het werkwoord ‘difficulteren’?
Door Marten van der Meulen Gisteren stond er op Neerlandistiek.nl een interessant stuk van Marc van Oostendorp over een tweet van Geert Wilders, waarin deze het woord ‘difficulteren’ gebruikte. Van Oostendorp ontkracht een aantal misverstanden rond dit werkwoord. Zo is het waarschijnlijk niet afkomstig uit het Engels, want het werd al gebruikt in een tijd waarin de invloed van … [Lees meer...] overTaalkundige fact check: wie gebruikt het werkwoord ‘difficulteren’?
Laten zien
Door Nico van Lieshout Ik was bezig mijn voorbereidingen te treffen voor de aanstaande les aan vijf atheneum. De klassenset van De Spaanse Brabander van Bredero (1585 – 1618) lag op een hoge stapel op de hoek van mijn tafel, maar voor we daarmee verder zouden gaan (we waren tot het einde van het derde bedrijf gekomen), wilde ik twee liefdesgedichten van Pieter Corneliszoon … [Lees meer...] overLaten zien
I’m, like, the avant garde of language
Door Marc van Oostendorp Waar komt een taalverandering vandaan? Wie zijn er verantwoordelijk voor het feit dat mensen een tijdje geleden ik heb zoiets van zeiden? Wat voor mensen kwamen daar het meest mee aanzetten? Er zijn weinig mensen die zoveel hebben bijgedragen aan onze kennis van taalverandering als William Labov. Negentig jaar oud is hij inmiddels en onlangs … [Lees meer...] overI’m, like, the avant garde of language
Kranten en romans: makkelijk of moeilijk?
Door Sterre Leufkens Hebben jullie weleens een krant uit de jaren 50 gezien? Zo niet, gauw naar Delpher, want het is hartstikke leuk. Het valt meteen op dat kranten sindsdien behoorlijk veranderd zijn - in formaat, opmaak, maar ook in taalgebruik. Dat laatste is natuurlijk interessant: in welk opzicht is de journalistieke stijl van het Nederlands veranderd, in pakweg 60 jaar? … [Lees meer...] overKranten en romans: makkelijk of moeilijk?
Filmpjes over taalverandering
José Bruining, docente Nederlands aan de NHL Hogeschool in Leeuwarden maakte een serie filmpjes over taalverandering: Klankveranderingen in het Middelnederlands … [Lees meer...] overFilmpjes over taalverandering
In verband dat er een trein rijdt
Door Marc van Oostendorp Hoe taalliefhebbers het vroeger deden, vóór de tijd van de sociale media: het is een raadsel. Je moest het toen altijd doen met je eigen kleine waarnemingen en wat misschien deze of gene vriend je dan nog kwam vertellen, maar je kon niet zo makkelijk delen in wat allerlei taalgevoelige mensen elders iedere dag weer opvisten uit de zee van taal die … [Lees meer...] overIn verband dat er een trein rijdt
Appen, whappen of whatsappen – wat doet u?
Door Simeon van der Vos, Gymnasium Haganum en Ton van der Wouden, Universiteit Leiden Voor zijn profielwerkstuk onderzocht Simeon van der Vos via een enquête de woorden die Nederlanders hanteren om het gebruik van Whatsapp aan te duiden. Als er een nieuw ding is, dan moet het ook een naam hebben, want je moet erover kunnen praten. Vaak ontleent het Nederlands in zo’n … [Lees meer...] overAppen, whappen of whatsappen – wat doet u?
Vertrokken Nederlands
Door Nicoline van der Sijs Nederland is altijd al een emigratieland geweest. Alleen al in de periode 1995-2008 hebben volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek meer dan 1,3 miljoen Nederlanders het land verlaten, met als bestemming zowel Europese landen als niet-Europese landen. Vanuit Vlaanderen vertrekken ook steeds meer inwoners: in 2013 ging het om 45.961 personen, … [Lees meer...] overVertrokken Nederlands
ALSTU!
Door Marc van Oostendorp Het woord 'alstu' moet al twintig jaar rondzingen in het Nederlands, maar mij valt het de laatste tijd op. Waarom kan het minder betekenissen hebben dan 'alstublieft'? En waarom zingt het zo? (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overALSTU!
Een beknopte geschiedenis van #jesuis
Door Marc van Oostendorp In januari 2015 drong een stelletje terroristen de redactievergadering van het Franse satirische tijdschrift Charlie Hebdo binnen en schoot een aantal redacteuren dood. In reactie daarop verscheen op sociale media een plaatje met de tekst 'Je suis Charlie', in de eigen opmaak van het blad. Het plaatje werd gedeeld als teken van solidariteit en … [Lees meer...] overEen beknopte geschiedenis van #jesuis
Vind jouw mooi!
Door Alex Reuneker Inmiddels hebben de meeste taalliefhebbers wel gehoord van de slogan ‘Vind jouw mooi!’ van online warenhuis FonQ. De reclamezin – en dan vooral ‘jouw mooi’ – doet vreemd aan en wordt off- en online heftig bediscussieerd. Paulien Cornelisse schreef al eerder over de slogan en was er niet zo positief over. Over smaak valt natuurlijk niet te twisten, maar een … [Lees meer...] overVind jouw mooi!
Hoe meer sprekers des te gemakkelijker de taal?
Door Marc van Oostendorp Een interessante en nog niet helemaal correlatie in de taalwetenschap: hoe meer sprekers een taal heeft, hoe eenvoudiger de grammatica. Veel talen die door kleine groepjes indianen worden gesproken hebben een heel ingewikkelde zinsbouw; het Engels en het Chinees steken daar enigszins bleek bij af. Aan de andere kant hebben talen als het Engels … [Lees meer...] overHoe meer sprekers des te gemakkelijker de taal?
Neemt het gebruik van hun als onderwerp af?
Door Jet Duinmeijer, student Nederlandse Taal en Cultuur, Universiteit Leiden Kun je het je voorstellen? Een afname van het gebruik van hun als onderwerp? Voor velen een grote opluchting, voor anderen een punt voor nader onderzoek. Deze afname was in eerste instantie de uitkomst van mijn BA-eindwerkstuk aan de Universiteit Leiden. Ik was erg verbaasd over dit resultaat. … [Lees meer...] overNeemt het gebruik van hun als onderwerp af?
