Iedere maand plaatsen we de korte samenvattingen van nieuw verschenen artikelen in het Handboek Didactiek van Levende Talen Nederlands. Deze maand: Imagologie, Janneke Weijermars Bekend zijn de stereotypen van de stugge Fries, de nuchtere Hollander, de spilzieke Griek of de frivole Fransman. Imagologie bestudeert de gewoonte om samenlevingen en personen te stereotyperen … [Lees meer...] overNieuw in het Handboek Didactiek Nederlands
vakdidactiek
6 april 2023: Denk en praat mee over actuele thema’s op school
In dialoog: 10 jaar Vakdidactiek Geestwetenschappen6 april, van 16-20 uur op het Hermann Wesselink College, Amstelveen Na tien jaar Vakdidactiek Geesteswetenschappen is het tijd voor een onderwijsfeestje: een programma boordevol interessante workshops en posterpresentaties voor en door vo-docenten, docent-onderzoekers en wetenschappers op het gebied van talen, geschiedenis, … [Lees meer...] over6 april 2023: Denk en praat mee over actuele thema’s op school
40 jaar Tegenspraak
In gesprek met Jan Griffioen Tegenspraak (1982) is een eigenzinnig vakdidactisch handboek. Het opent met een wens en een waarschuwing: "We hopen dat het boek invloed zal hebben en niet te snel onder het motto te theoretisch terzijde gelegd zal worden." De waarschuwing is overbodig, want het is juist heel fijn dat dit handboek docenten niet bemeestert met allerlei … [Lees meer...] over40 jaar Tegenspraak
27 juni 2022: ‘Taalkunde en taalbeschouwing in de klas’ (Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht)
Op maandag 27 juni a.s. is er een bijeenkomst op locatie van het Utrechtse vakdidactische netwerk. Het thema is ‘Taalkunde en taalbeschouwing in de klas’. Er wordt flink aan de weg getimmerd door Peter-Arno Coppen en zijn promovendi om taalkunde een volwaardige plaats te geven binnen het schoolvak Nederlands. Een van hen is Astrid Wijnands, docente aan de Hogeschool Utrecht. … [Lees meer...] over27 juni 2022: ‘Taalkunde en taalbeschouwing in de klas’ (Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht)
Een andere methode
Door Roland de Bonth Een goede lesmethode Nederlands is een zegen voor een docent. De te behandelen stof voor een leerjaar staat - al dan niet digitaal - overzichtelijk bij elkaar, moeilijke termen worden helder uitgelegd en leerlingen kunnen uitgebreid oefenen met de vele opdrachten. Bovendien levert de bijbehorende docentenhandleiding antwoorden bij de … [Lees meer...] overEen andere methode
Pas verschenen: Jan Zwemer en Sjaak Kroon, De wordingsgeschiedenis van ‘Pleidooi voor de Moedertaal, de jeugd en de onderwijzers’.
Een reconstructie op basis van de Zierikzeese brieven van J.H. van den Bosch In 1893 verscheen bij uitgeverij P. Noordhoff in Groningen Pleidooi voor de moedertaal, de jeugd en de onderwijzers van de hand van Jan Hendrik van den Bosch, leraar Nederlands aan de vijfjarige HBS te Zierikzee. De brochure presenteerde een geheel nieuwe benadering van het onderwijs Nederlands. … [Lees meer...] overPas verschenen: Jan Zwemer en Sjaak Kroon, De wordingsgeschiedenis van ‘Pleidooi voor de Moedertaal, de jeugd en de onderwijzers’.
Docent Vakdidactiek in de Universitaire Lerarenopleiding Nederlands, en Literatuurgeschiedenis
De Universitaire Lerarenopleiding Tilburg (ULT) is op zoek naar een docent die opereert op het snijvlak van vakdidaktiek en de moderne Nederlandse letterkunde. … [Lees meer...] overDocent Vakdidactiek in de Universitaire Lerarenopleiding Nederlands, en Literatuurgeschiedenis
De school van WPG
Waarom elke docent Nederlands schatplichtig is aan W.P. Gerritsen (1935-2019) Door Erwin Mantingh Als een vooraanstaande schrijver, dichter, cabaretier of liedjesschrijver een prijs ontvangt of overlijdt, als taalonderzoek de pers haalt, als er een onmisbaar naslagwerk verschijnt over de Nederlandse taal of literatuur: bij taal- en letterenactualiteiten stond ik als … [Lees meer...] overDe school van WPG
Adieulied van Maria van Bourgondië
Door Jan Uyttendaele Gisteren ging het festival voor oude muziek Laus Polyphoniae 2019 van start in Antwerpen. De geplande concerten zullen een beeld geven van de muziek ten tijde van Maria van Bourgondië (1457-1482) en van het Bourgondische hof. Maria van Bourgondië was in de late middeleeuwen een van de machtigste vrouwen van West-Europa. Toen de vorstin van de … [Lees meer...] overAdieulied van Maria van Bourgondië
Hoe vind je de klemtoon in een woord?
Door Henk Wolf Klemtonen zijn rare dingen. Een klemtoon maakt een lettergreep opvallender dan overige lettergrepen, maar dat kan op verschillende manieren: beklemtoonde lettergrepen kunnen bijvoorbeeld luider zijn dan hun onbeklemtoonde buren, maar ook op een hogere toon worden uitgesproken of langer worden aangehouden. Nederlandstaligen gebruiken vooral de laatste twee … [Lees meer...] overHoe vind je de klemtoon in een woord?
De huisneerlandicus en zijn rabiate groepje over het eindexamen
Door Marc van Oostendorp Het eindexamenseizoen is weer begonnen! Het startschot voor de discussie wordt dit jaar afgevuurd door de Utrechtse vakdidacticus Patrick Rooijackers, in het deze week verschenen Levende Talen Magazine. Tot mijn verrassing lijkt Rooijackers mij te zien als de spil van die discussie. Ik vind dat vererend, al lijkt het me ook niet juist. In ieder … [Lees meer...] overDe huisneerlandicus en zijn rabiate groepje over het eindexamen
Fons 7 is er! – Didactiek Nederlands in de klas
Het zevende nummer van het Vlaamse vaktijdschrift voor het onderwijs Nederlands voor leraren Fons heeft als centrale thema meertaligheidmeegekregen: we presenteren je de recentste cijfers als het over meertaligheid en onderwijs gaat, geven een aantal boeiende leestips, vertellen je meer over de digitale vertelkiosk van Foyer en maken je warm voor functioneel meertalig leren in … [Lees meer...] overFons 7 is er! – Didactiek Nederlands in de klas
Naar aanleiding van het overlijden van Wim Drop
Door Ghislain Duchâteau Het overlijden van een belangrijke didacticus Nederlands doet mij denken aan de tijd dat zijn werk in de actualiteit was. Dat is dan wel een hele tijd geleden. Toch blijven een aantal aspecten en ideeën van Wim Drop tot op zekere hoogte doorwerken in het actuele onderwijs Nederlands. In mijn didactische bibliotheek Nederlands grijp ik dicht bij de hand … [Lees meer...] overNaar aanleiding van het overlijden van Wim Drop
In memoriam Steven ten Brinke
Door Helge Bonset Op 26 april is op 89-jarige leeftijd Steven ten Brinke overleden. Hij was van 1980 tot aan zijn emeritaat in 1994 hoogleraar Didactiek van het voortgezet onderwijs, in het bijzonder de brugperiode, aan de Universiteit Utrecht. Daarnaast was hij in de jaren ’80 van de vorige eeuw bijzonder hoogleraar in de theorie van de moedertaaldidactiek aan de Katholieke … [Lees meer...] overIn memoriam Steven ten Brinke
Overleden: Steven ten Brinke (1928-2018)
Door Ghislain Duchâteau Op dinsdag 26 april 2018 is de neerlandicus Steven ten Brinke overleden. Ten Brinke was gewoon hoogleraar Didactiek van het voortgezet onderwijs, in het bijzonder in de brugperiode, aan de Universiteit Utrecht. Hij is op 1 oktober 1963 bij Anton Reichling in Amsterdam gepromoveerd op het onderwerp ‘Onafhankelijke en afhankelijke grootheden in het … [Lees meer...] overOverleden: Steven ten Brinke (1928-2018)
27 april 2018: Lenteconferentie Netwerk Didactiek Nederlands, Antwerpen
Niet altijd (of niet vaak genoeg) wordt een brug gebouwd tussen recente academische strekkingen en inzichten in de neerlandistiek enerzijds en de lerarenopleidingen Nederlands anderzijds. Bovendien dringen academische vernieuwingen of accentverschuivingen vaak te laat of helemaal niet door in het secundair onderwijs. Er lijken soms wel drie eilanden te bestaan, terwijl we … [Lees meer...] over27 april 2018: Lenteconferentie Netwerk Didactiek Nederlands, Antwerpen
Acht baanbrekers in het moedertaalonderwijs tussen 1769 en 1936
Door Hans Hulshof Pioniers, voortrekkers, wegbereiders, innovators, nieuwlichters, iconen: zij ontsloten elk op hun eigen manier nieuwe wegen en terreinen voor de ontwikkeling van het moedertaalonderwijs. Zij 'vertaalden' nieuwe ideeën op het gebied van taal, filosofie en pedagogiek naar de praktijk van het moedertaalonderwijs in artikelen, schoolboeken en didactische … [Lees meer...] overAcht baanbrekers in het moedertaalonderwijs tussen 1769 en 1936
Nederlands onderzoek naar grammaticaonderwijs: hoe staat dat ervoor?
Een korte positiebepaling en wat eerste resultaten Door Jimmy van Rijt Sinds de zogenoemde ‘communicatieve wending’ in het moedertaalonderwijs vanaf eind jaren 60 van de vorige eeuw zijn grammaticaonderwijs en literatuur – toch zeker in de ideologische zin - wat meer naar de achtergrond van het onderwijs Nederlands verdwenen, ten gunste van algemeen communicatieve … [Lees meer...] overNederlands onderzoek naar grammaticaonderwijs: hoe staat dat ervoor?
Call voor speciaal nummer Levende Talen Magazine
"De praktische relevantie van vakdidactisch onderzoek MVT en NL" Dit is een call voor een Special Issue over vakdidactisch promotieonderzoek en het praktisch nut daarvan voor talendocenten. De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht gekomen voor vakdidactisch onderzoek. Daarbij gaat het vaak om de vraag hoe een specifiek schoolvak onderwezen kan worden zodat leerlingen … [Lees meer...] overCall voor speciaal nummer Levende Talen Magazine
Gesprek over het gesprek
Door Marc van Oostendorp Een gesprek met Erwin Mantingh (Universiteit Utrecht) over het gesprek: kun je leren om een gesprek te voeren? En valt dat dan ook te toetsen? (De technische kwaliteit van deze video is wat minder dan u van ons gewend bent, maar de kwaliteit van het gesprek maakt hopelijk veel goed.) Bekijk deze video op YouTube Neerlandistiek over het … [Lees meer...] overGesprek over het gesprek
Zes DOT’s Nederlands: samen inspirerend onderwijs ontwerpen
Uitnodiging aan docenten: wie doen (denken, ontwikkelen en werken) er mee? Erwin Mantingh namens de Meesterschapsteams Nederlands De Meesterschapsteams Nederlands zoeken voor het schooljaar 2017-2018 enthousiaste docenten die in de geest van het Manifest Nederlands op school samen met ons het schoolvak Nederlands willen vernieuwen. Onder het motto ‘meer inhoud, meer plezier … [Lees meer...] overZes DOT’s Nederlands: samen inspirerend onderwijs ontwerpen
Onderzoekers, docenten en een straatkrantverkoper: een wens vanuit de wetenschap
Door Marloes Schrijvers promovenda vakdidactiek Nederlands (Universiteit van Amsterdam) Begin 2017 zag ik met angst en beven de fase tegemoet waarin ik – voor de tweede keer in mijn promotieonderzoek – docenten Nederlands zou gaan werven. Ik zocht docenten die wilden deelnemen aan een interventiestudie naar de effecten van dialogisch leren in literatuurlessen op het … [Lees meer...] overOnderzoekers, docenten en een straatkrantverkoper: een wens vanuit de wetenschap
Uitvliegende lio’s
Door Erwin Mantingh, Vakdidacticus Nederlands (Departement TL&C/GST) UU Voor universitaire leraren-in-opleiding Nederlands is er jaarlijks een oploop of meetup, om het in hipstertaal aan te duiden. Maandag 27 maart jongstleden vond de landelijke liodag voor docenten Nederlands in de dop plaats aan de Universiteit Utrecht. Bijna honderd lio’s namen deel aan de … [Lees meer...] overUitvliegende lio’s
De lat van Boendale
Door Bas Jongenelen Donderdag 3 november jl. vond in De Brakke Grond te Amsterdam de Dag van de Literatuurkritiek, georganiseerd door De Buren en De Reactor. Ik mocht er de openingslezing verzorgen. De tekst daarvan was: Hoe hoog leggen we de lat van Boendale? - Middeleeuwse literatuurkritiek in de klas Af en toe, in gezelschap van neerlandici, doe ik een … [Lees meer...] overDe lat van Boendale
Nieuw nummer Fons verschenen
Het derde nummer van Fons, het tijdschrift voor vakdidactiek Nederlands (in Vlaanderen) is verschenen. Het betreft een special over vaardigheden. Zowel de inhoudsopgave (met alle losse artikelen als pdf) als het gehele nummer zijn gratis online te raadplegen. Het tijdschrift heeft ook een website. … [Lees meer...] overNieuw nummer Fons verschenen
